-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d4e11359.xml
163 lines (163 loc) · 11.4 KB
/
bb-d4e11359.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2019-07-12">July 12, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-07-12" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d4e11359">
<head xml:id="bb-d4e11359-Hd1e108">Quaestio 3</head>
<head xml:id="bb-d4e11359-Hd1e111" type="question-title">Utrum virtus transsubstantiandi sit data verbo prolato, an solum
sit virtus Verbi increati.</head>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e114">Terto quaeritur de virtute transsubstantiationis per comparationem ad verbum ; et
quaeritur, utrum virtus transsubstantiandi sit data verbo prolato an solum sit virtus
Verbi increati.</p>
<div xml:id="bb-d4e11359-Dd1e117" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d4e11359-Hd1e119">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e122">Et quod verbo prolato, videtur : <name ref="#Ambrose">Ambrosius</name> : <quote xml:id="bb-d4e11359-Qd1e127">Sermo
Christi creaturam mutat</quote> ; sed omnis actio, quae est ab aliquo, est mediante
virtute, sed haec mediante verbo prolato : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e131">Item, Eusebius : <quote xml:id="bb-d4e11359-Qd1e133">Invisibilis sacerdos visibiles creaturas in substantiam
corporis et sanguinis sui verbi sui secreta potestate commutat</quote>
</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e137">Item, ratione videtur, quia omne adveniens alicui. quod est in sola potestate ad
aliquid et faciens ipsum esse in actu habet virtutem aliquam ; sed, verbo adveniente ad
elementum, statim transit in corpus Christi : ergo in verbo est aliqua virtus ad
hoc.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e140">Item, cum non sit virtus in speciebus, si non est virtus in verbo, tunc ergo non est
sacramentum Novae Legis, cuius est efficere quod figura.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e144">Item, ihomni naturali opere, ubi Deus operatur mediante creatura, data est virtus
creaturae per quam operatur. Ergo simili ratione in opere miraculi : ergo, si illud
operatur per verbum, patet quod verbo collata est virtus.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e147">Contra : Augustinus, De verbis Domini : <quote xml:id="bb-d4e11359-Qd1e149">Sicut de Virgine per Spiritum sanctum
Christi caro sine coitu creatur, ita per eumdem ex substantia panis et vini idem
corpus Christi mystice consecratur</quote>. Sed illud fit solum virtute increata :
ergo et istud.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e153">Item, <name ref="#Ambrose">Ambrosius</name> : <quote xml:id="bb-d4e11359-Qd1e158">Sermo Christi creaturam
mutat</quote> ; <quote xml:id="bb-d4e11359-Qd1e161">quis Sermo ? Hic, per quem omnia facta sunt</quote>. Sed illud
Verbum est increatum, non creatum : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e165">Item, ratione videtur, quia corpus Christi est nobilissimum inter creata ; sed potentia
transsubstantiandi potest in illud, quia convertit aliud in ipsum ; sed nihil potest
supra aliud nisi quod est nobilius ; et nihil creatum est ipso nobilius ; ergo nulla
virtute creata fit : ergo nec virtute verbi prolati.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e168">Item, si virtus est data verbo a Christo, aut verbo in mente aut in scripto aut in
prolatione. Non in mente nec in scripto : ergo.in prolatione ; sed verbum quod Christus
protulit nunquam potest resumi : ergo dicitur aliud. Sed illud nunquam fuit nisi nunc :
ergo nec data est ei potestas sive virtus.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e171">Item, si datur in prolatione, aut subito aut successive. Si successive, ergo successive
operatur ; quod stultum est dicere, ut manifestum est. Non enim dare est quod una pars
panis primo transsubstantietur quam alia, cum verbum respiciat aequaliter totum ; nec.
quod una pars Christi prius sit ibi quam alia, quia tunc partes corporis Christi
glorificati essent separabiles ; quod stultum est dicere. Si subito, aut in principio
aut in medio aut in fine. Si in principio, et statim cum est operatur : ergo in
principio fit transsubstantiatio : ergo, si non compleret verba, factum esset. Similiter
de medio. Si in fine, sed verbum in fine non est : ergo datur non-enti. Item, si in
fine, constat quod, desinente verbo, desinit et virtus : ergo in eodem instanti virtus
incipit et desinit et est et non est.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e175">Item, si datur virtus, aut toti aut alicui parti. Si toti, ergo aut quaelibet pars
habet totam virtutem aut partem. Si totam, ergo quaelibet pars facit ; si partem
virtutis, cum partes non sint simul, nec erit virtus simul nec operatio simul. Si alicui
parti, quaero, cui ?</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e178">Item, si Deus dat virtutem verbo in prolatione, tunc, cum verbum prolatum deficiat,
videtur similiter quod illa nobilis virtus statim desinat esse ; et inconveniens esset
quod Deus sic tam nobilem virtutem daret quae statim desinat esse.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e181">Item, si corrumpitur, quaero : in quid cedit ? Aut in aliquid aut in nihil. In aliquid
non, quia non ex aliquo ; si in nihil, tunc videtur contra communem sententiam et
Sanctorum et philosophorum, quae est quod nihil quod corrumpitur cedat omnino in
non-ens.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e11359-Dd1e185">
<head xml:id="bb-d4e11359-Hd1e187">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d4e11359-Hd1e190" type="question-title">Intelligibilior est opinio, quod non sit data verbo aliqua
qualitas, quae operetur transubstantiationem sed tantum efficax ordinatio ad hoc</head>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e193">Respondeo : Ad hoc dicendum quod hic est duplex opinio, sicut factum est supra,
distinctione prima.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e196">Quidam enim ponunt quod datur verbis aliqua virtus spiritualis per quam operantur
transsubstantiationem, Deo nihilominus intime operante. Et haec virtus verbi habet posse
et respicit panem ; non enim se extendit ad corpus Christi. Et est exemplum : si esset
dator formarum, sicut aliqui posuerunt, agens particulare solum operaretur per
comparationem ad terminum a quo, non ad quem. Et datur haec virtus verbo supra naturam
et supra intellectum et datur subito, ut dicunt. Sed non oportet quod operetur statim
cum datur ; quia operatur secundum nutum dantis. Et est virtus simplex, operans
instantanee ; et tamen est in subiecto composito et successivo, quoniam est ibi supra
naturam.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e199">Sed quia difficillimum et non intelligibile videtur, quando illa virtus datur verbo,
utrum tunc detur vel ante sit data et quomodo et qualiter datur et quomodo operatur, si
ponatur esse aliqua qualitas in verbo ; propterea est alia via quod virtus verbi extenso
nomine dicitur, non quia aliqua qualitas sit data verbo per quam operatur, sed ex divina
institutione hoc firmatum est, ut isto verbo prolato a sacerdote super panem cum
intentione conficiendi, panis transsubstantietur. Unde ad prolationem illius verbi
Verbum increatum facit. Illa ergo ordinatio verbi infallibilis ad talem effectum virtus
dicitur, quae non est aliqua qualitas data verbo nec aliquid de novo creatum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e11359-Dd1e204">
<head xml:id="bb-d4e11359-Hd1e206">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e209">1-5. Et ex hoc patent rationes ad utramque partem, quia primae procedunt de virtute
communiter dicta, praeter ultimum. Ad quod dicendum quod non est simile, quia natura est
agens praecipuum et efficiens, sed hic solus Deus est influens.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e212">1-2. Rationes ad oppositum patent, quia concedo quod, sicut rerum creatio est a sola
virtute increata, sic et transsubstantiatio. Sed in hoc est hic additio, quia hoc fit ad
prolationem verbi creati, illud sine aliquo ministerio.</p>
<p xml:id="bb-d4e11359-d1e215">3-6. Aliae rationes omnes patent, quia nihil absolutum est verbis datum, sed Christus
unica institutione non tantum verbum quod protulit, sed omne consimile prolatum a
sacerdote supra naturam ordinavit, ut statim, ipso prolato, ipse sacerdos invisibilis
assistens converteret. Unde nihil datur verbo de novo, quando sacerdos illud pronuntiat.
Sed illa institutione primaria efficacem habuit ordinationem ad hoc ; propter quod non
immerito dicitur habere virtutem. Per hunc etiam modum intelligo sacramenta Novae Legis
esse causam et efficere, sicut supra determinatum est, non quia gratiam donent, sed quia
efficacem ordinationem habent ex divina pactione ad gratiam. Non sic sacramenta Veteris
Legis ; excepta circumcisione. Habet tamen nihilominus hoc Sacramentum causalitatem
ratione rei contentae, scilicet carnis Christi, quae ad gratiam disponit. Et haec
positio magnorum est et bene intelligentium.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>