-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d4e19391.xml
185 lines (185 loc) · 14.2 KB
/
bb-d4e19391.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2019-07-12">July 12, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-07-12" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d4e19391">
<head xml:id="bb-d4e19391-Hd1e108">Quaestio 1</head>
<head xml:id="bb-d4e19391-Hd1e111" type="question-title">Quid sit contritio quoad suam substantiam.</head>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e114">Circa primum proceditur sic : Magistri dicunt quod contritio est dolor voluntarie pro
peccatis assumptus.</p>
<div xml:id="bb-d4e19391-Dd1e117" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d4e19391-Hd1e119">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e122">Et quod ita sit, videtur : Quia, sicut dicit <name ref="#Ambrose">Ambrosius</name>,
<quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e127">poenitentia est commissa deflere ; et iterum</quote> : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e130">Poenitentia est
dolor et amaritudo mentis pro peccatis, quae quisque commisit</quote>. Sed hoc non est
confessio neque satisfactio : ergo contritio.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e134">Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name> : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e139">Dolendum est et dolore
purgandum</quote>. Sed contritio est illud in poenitentia quod peccata depurgat : ergo
contritio est dolor.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e143">Item, ratione videtur, quia primum quod est in penitentia est dissentire a peccato
facto ; sed quod factum est necesse est esse factum ; sed, cum aliquid displicet alicui
vehementer, quod tamen non potest facere quin fuerit, generat dolorem : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e146">Contra : Sicut vere poenitentem necesse est dolere, ita etiam pudere : ergo pudor est
de poenitentia ; et non est confessio nec satisfactio : ergo contritio, et sic etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e150">Item, in poenitentia non tantum est dolere, verum etiam gaudere ; unde in praecedenti
distinctione : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e152">Doleat et de dolore gaudeat</quote>. Ergo quemadmodum contritio
dicitur dolor, ita etiam debet. dici gaudium.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e156">Item, videtur quod non sit dolor, quia, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, XIV De civitate Dei, <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e161" source="http://scta.info/resource/adcd-l14">dolor est dissensus ab his rebus quae
nobis nolentibus accidunt</quote> ; sed contritio est dissensus a peccatis quae nobis
volentibus accidunt : ergo etc. Si dicas quod peccata prius sunt placita et volita, post
autem displicent et non sunt volita, et pro illo tempore est dolor, contra : dolor est
ex coniunctione disconvenientis ; ergo, ab oppositis, ex dissensu a disconvenienti non
est dolor, sed gaudium : ergo, si peccata displicent, et per contritionem dissentit quis
a peccatis, videtur quod non dolor, sed gaudium est contritio.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e165">Item, contritus dolet de peccato facto, aut ergo quia vult ipsum esse factum aut quia
non vult. Si quia vult, cum factum sit, tunc evenit quod vult. Si quia non vult, sed
omnis voluntas est indiscreta quae appetit impossibile et refugit necessarium : ergo,
cum voluntas contriti non sit talis, patet etc. Si dicas quod verum est de voluntate
absoluta, sed non de vellitate, et talis est contritio, contra : contritus habet
voluntatem a virtute et gratia informatam ; sed omnis talis consistit in pleno consensu
: ergo voluntas contriti non est velleitas, sed plena voluntas ; et ita nulla est illa
responsio.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e168">Item, differt dolor et timor, quia dolor est affectio de praesenti malo, sed timor de
futuro ; sed peccatum est praeteritum, et de eo est contritio : ergo non est dolor. Si
dicas quod non est praesens secundum affectum, sed secundum aspectum ; similiter et
futurum est praesens secundum aspectum : ergo sicut est dolor de praeterito, ita etiam
de futuro.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e171">Item, cum contritio sit dolor, ut quid magis denominatur nomine contritionis quam
doloris ?</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e19391-Dd1e175">
<head xml:id="bb-d4e19391-Hd1e177">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d4e19391-Hd1e180" type="question-title">Contritio est dolor per essentiam, quatenus dolor sumitur pro
dissensu voluntatis, non pro passione sensibili</head>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e183">Respondeo : Dicendum quod sicut peccatum perpetratur per consensum, sic econtra deletur
et destruitur per dissensum voluntatis rationalis ; et quia dissensus. ab ea re quam
impossibile est non esse generat dolorem, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> : ideo dicendum quod contritio est dolor per essentiam. Sed
attendendum quod dolor dicitur dupliciter : uno modo ipse dis sensus voluntatis, alio
modo passio resultans in sentientem ex illo dissensu, per quam prorumpit homo in
lacrymas ; et ille dissensus est de essentia contritionis, sed illa passio est effectus
eius.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e19391-Dd1e191">
<head xml:id="bb-d4e19391-Hd1e193">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e196">1-2. Quod ergo obicitur, quod sit pudor et gaudium sicut et dolor, dicendum quod pudor
consequitur ad illum dissensum, secundum quod dissentit a peccato tamquam a turpi.
Consequitur etiam gaudium, secundum quod ex illo dissensu sentit se elongari a peccato ;
immediatius autem consequitur passio, quae est dolor. Nam ipse dissensus vehemens a re
quam nolumus esse et tamen est, immediate dolorem generat, quia dissensus ; sed quia a
turpi, pudorem ; et quia ab illo elongat, gaudium.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e199">Ad illud quod obicitur, quod peccatum nobis volentibus accidit, dicendum quod peccatum
est voluntarium quoad delectationem, sed non voluntarium ratione malitiae et
deformitatis et poenae. Sed illud non solvit, quia dolor non tantum est de deformitate,
immo etiam de delectatione. Ideo dicendum quod, ad hoc quod doleat, sufficit quod illud
de quo dolet sit nolitum pro tempore in quo dolet ; tamen non oportet quod omni tempore.
Et quod in contrarium adducit, quod dissensus a re disconvenienti generat gaudium, verum
est, quando est tantum dissensus, ut puta, cum refugit ne faciat peccatum, non dolet,
sed gaudet ; sed quando est dissensus cum coniunctione, tunc est dolor ; et ita est in
contritione, quia nollet peccasse, et tamen necessarium est ipsum peccasse.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e202">Ad illud quod obicitur, quod contritus vult impossibile, dicendum quod velleitate vult,
non voluntate absoluta ; sicut aliquis ex pietate de illo qui mortuus est vellet quod
viveret.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e205">Et quod obicit, quod virtus est in pleno consensu, dicendum quod consensus semiplenus
autest propter defectum voluntatis, sicut piger vult et non vult, et talis velleitas non
est gratiae, sed pigritiae ; aut est propter defectum voliti, quia non est natum eligi,
cum sit impossibile, et talis bene est a virtute, ut patet in pietate ; et hic est
plenus consensus a parte voluntatis, quia reflectitur voluntas supra se et vult se sic
velle.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e209">Ad illud quod obicitur, quod dolor est de praesenti, dicendum sicut dictum fuit, quod
est de praesenti secundum aspectum. Quod obicitur in contrarium, quod non sufficit quod
sit praesens secundum aspectum, respondent aliqui quod est praesens secundum
reputationem, quia pro tali reputat se vere contritus ac si esset infectus peccato prius
facto. Sed illud non solvit, quia, esto quod constaret sibi de iustitia praesenti, tamen
adhuc doleret de praeterito. Ideo dicunt alii quod est praesens secundum effectum, quia
remanent reliquiae. Sed tunc esto quod nullae reliquiae remanerent, adhuc tamen doleret
homo de malo quod fecit.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e212">Ideo dicendum quod ad dolorem faciendum sufficit quod res quae displicet voluntati sit
praesens aspectui, non secundum coniecturam, sed secundum certitudinem, quia ita est et
non potest aliter esse ; et tunc est dolor, sive illud de quo gemitus est sit praesens
sive praeteritum sive futurum. Unde, cum dicitur mihi certitudinaliter quod aliquls quem
diligo morietur, generat in me dolorem ; multo magis de praeterito in quo est perfecta
certitudo.</p>
<p xml:id="bb-d4e19391-d1e215">Ad illud quod quaeritur : quare magis denominatur nomine contritionis et quae
convenientia doloris ad contritionem ? dicunt aliqui quod ideo hoc nomine censetur, quia
sicut unguentum sanativum conficitur ex multis herbis in mortario contritis, sic
unguentum compunctionis conficitur ex herbis peccatorum, quae natae sunt in terra
nostra, dum conteruntur in mortariolo conscientiae : ita videtur <name ref="#Bernard">Bernardus</name>, Super Cantica, dicere. Sed tunc ab hac contritione non diceretur
homo contritus, sed conterens. Ideo addendum quod in hac contritione tria sunt
attendenda : quod conteritur, a quo conteritur et ad quid contritio terminatur. Quod
conteritur est cor peccatoris, quod est tamquam vas fictile repletum veneno peccati,
iuxta illud Deuteronomii 32, 33 : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e220" source="http://scta.info/resource/deut32_33">Fel draconum vinum
eorum</quote> etc. A quo conteritur est duplex mola : una superius sursum elevans, et
haec est spes veniae ex consideratione misericordiae ; alia mola deorsum deprimens, est
timor poenae veniens ex consideratione divinae iustitiae. Et de his molis dicitur
Deuteronomii 24, 6 : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e223" source="http://scta.info/resource/deut24_6">Non accipies loco pignoris inferiorem et
superiorem molam</quote>. Istud vas hic conteritur, quia durum est, ut emollescat :
cor enim durum male habebit in novissimo ; vel melius, ut peccati delectatio totaliter
effundatur. Ideo dicitur contritio, non fractio, quia fractio est in maiores partes,
contritio in minores ; et quando in maiores partes est fractio, sapor aliquo modo
remanet ; ut autem non remaneat nec sapor nec veritas, ideo in partes minims conteritur.
Et haec delectatio, totaliter removetur per poenam aeternam et removetur per gratiam ;
et ideo utrbbique contritio, et in poena aeterna, secundum illud Ecclesiastici 27, 3 :
<quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e226" source="http://scta.info/resource/sir27_3">Conteretur cum delinquente delictum</quote> ; et per gratiam,
Psalmo [50, 19]. <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e229" source="http://scta.info/resource/ps50_19">Cor contritum et humiliatum Deus non
despicies</quote> ; sed aliter : quia ibi conteritur in pulverem, non ut aliud vas
fiat, quia de impiis dicitur : Non sic impii, non sic, sed tamquam pulvis etc. ; sed in
contritione gratiae est contritio ad generandum. vas novum et solidum per humorem
gratiae et lacrymarum, ; et ideo recte dicitur contritio, non attritio, quia partium
tritarum est unio, ut fiat vas in honorem, secundum illud de Paulo : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e233" source="http://scta.info/resource/act9_15">Vas electionis est mihi</quote>, Actuum 9, 15 ; et II ad Timotheum 2,
21 : <quote xml:id="bb-d4e19391-Qd1e236" source="http://scta.info/resource/IItim2_21">Si quis emundaverit se ab his, erit vas</quote> etc. Et sic
patet ratio dicti.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>