-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d4e35835.xml
185 lines (185 loc) · 13.8 KB
/
bb-d4e35835.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2019-07-12">July 12, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-07-12" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d4e35835">
<head xml:id="bb-d4e35835-Hd1e108">Quaestio 1</head>
<head xml:id="bb-d4e35835-Hd1e111" type="question-title">Utrum coitus propter prolem possit esse sine omni culpa.</head>
<div xml:id="bb-d4e35835-Dd1e114" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d4e35835-Hd1e116">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e119">Circa primum sic proceditur, et ostenditur quod possit esse sine omni culpa. <name ref="#Augustine">Augustinus</name> dicit De bono coniugali, et habetur in littera :
<quote xml:id="bb-d4e35835-Qd1e124">Coniugalis concubitus generandae prolis gratia non habet culpam</quote>.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e128">Item, ratione videtur : Matrimonium est sanctum et bonum ; quod patet, quia a Deo est
institutum et confirmatum per praesentiam suam ad nuptias, 2, 2 Ioannis, et approbatum
per responsionem suam, Matthaei 19, 4 ; sed re sancta potest homo sancte uti et sine
peccato : ergo, cum hoc sit maxime causa prolis, patet etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e131">Item, omne quod Deus praecipit, potest fieri sine peccato ; sed Deus praecepit prolem
procreare, <ref xml:id="bb-d4e35835-Rd1e133" target="http://scta.info/resource/gen8_11">Genesis 8, 11</ref>, post lapsum : ergo possibile est hoc
facere sine peccato.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e137">Item, nulla potentia est mala de se, ergo omni potentia bene possumus uti ; sed
potentia generandi est potentia nobis data : ergo possumus ea bene uti. Sed bene uti
sive melius non est aliter quam ad id ad quod est et secundum quod ad illud est ; hoc
autem est, cum cognoscit uxorem propter prolem : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e141">Contra : Omnis delectatio immoderata est peccatum, quia, ubi est defectus modi, est
malum culpae ; sed in coitu est delectatio immoderata, etiam quando coit quis causa
prolis procreandae : ergo est ibi peccatum.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e144">Item, omnis delectatio in qua pervertitur rectus ordo est peccatum ; sed in coitu
coniugali est delectatio in qua anima absorbetur a carne, etiam cum coit propter hoc :
ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e147">Item, omnis actus in quo rationabiliter homo erubescit, est peccatum vel foeditatem
habet, ut purgare ventrem ; attamen non ita rationabiliter de hoc erubescit quis, quia
non debet homo erubescere de poena, sed de culpa. Sed in coitu coniugali ratione vel
amore prolis erubescit et nullo modo coram aliis faceret : ergo est peccatum.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e150">Item, omnis actus in quo regnat libido, est peccatum ; sed in actu coniugali pro
generanda prole regnat libido, quia dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod
<quote xml:id="bb-d4e35835-Qd1e155">peccatum non transmittit ad posteros propagatio, sed libido</quote> : ergo
etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e159">Item, omnis actus qui est necessario ordinatus ad culpam est peccatum ; sed hoc est in
coitu ratione prolis, quia contrahit peccatum proles : ergo in actu coniugali semper est
peccatum.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e162">Item, ubicumque est actus coniugalis, necesse est praecedere motus in carne ; sed primi
motus sunt peccata, saltem venialia : ergo semper coitus propter prolem est peccatum
veniale.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e166">Item, si Matrimonium excusat coitum propter prolis bonum, aut excusat a peccato quod
est, aut a peccato quod non est. Non a peccato quod non est nec fuit. Si a peccato quod
est, ergo aliquid est ibi peccatum.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e169">Iuxta hoc quaeritur, pro quanto dicatur Matrimonium excusare coitum, cum omnis
ordinatio quae cum uxore habetur, possit etiam haberi cum alia muliere, et ita sit
libido et pruritus et carnalis actus in cognoscendo uxorem sicut etiam aliam mulierem
vel pene.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e35835-Dd1e173">
<head xml:id="bb-d4e35835-Hd1e175">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d4e35835-Hd1e178" type="question-title">Actus coniugii excusatur per sacramentum, et quidem ab omni
culpa, quando fit prolis generandae gratiae</head>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e181">Respondeo : Dicendum quod circa hoc quidam erraverunt, dicentes quod in actu
generativae non est culpa nisi per excessum, sicut in actu nutritivae. Alii erraverunt
dicentes semper esse peccatum et nullo modo excusari, immo propter peccatum Matrimonium
vitiari, non vitium excusari ; malum enim iunctum bono ipsum vitiat, non e converso
bonum malum excusat. Et primi quidem non intellexerunt morbum, quomodo scilicet infecta
est vis generativa. Secundi vero non intellexerunt sacramentum esse remedium et
medicamentum, quod non vitiatur a morbo, sed econtra morbum sedat. Et ideo qui recte
credunt, videntes morbum et remedium, dicunt actum coniugii per sacramentum excusari
tamquam morbum per remedium.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e184">Si quis autem velit rationem morbi et remedii intueri, potest patere sic. Primum quidem
omnis actus in quo regnat pruritus libidinis adeo quod absorbetur ratio et homo
efficitur totus caro, est actus deordinatus et actus in quo, quantum est de se,
pervertitur regnum animae et ordinatio quae est in viribus animae ; secundum quam
ordinationem attenditur iustitia quaedam, quae non tantum est in ordinatione ad alterum,
sed in ordinatione virium animae ad se. Sed hoc est in actu coniugali, sicut experimento
patet, et Sancti dicunt, maxime <name ref="#Augustine">Augustinus</name> et Origenes, et
in Glossa tangitur I ad Corinthios 6, 18 : <quote xml:id="bb-d4e35835-Qd1e189" source="http://scta.info/resource/Icor6_8">Qui fornicatur in
corpus suum peccat</quote>, Glossa : <quote xml:id="bb-d4e35835-Qd1e192">Hic proprie servit anima corpori, in
tantum ut ipso momento et experimento huius flagitii nihil cogitare homini liceat aut
intendere, quia mentem captivam subdit ipsa submersio et absorbitio libidinis</quote>.
In huius autem deordinationis arbitrium plurimum facit erubescentia naturae, quae mendax
esse non potest ; erubescit autem motum illorum membrorum et actum tanto plus, quanta
est melius ordinata. Et sic patet quod actus ille de se est morbidus, quia sint tanta
deordinatione exerceri non potest, sicut in eadem Glossa tangitur. Ecce igitur qualiter
possumus videre morbum.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e196">Remedium autem intueri sic possumus. Quidam enim actus qui dicit deordinationem mentis
ad Deum, ut idololatrare et periurare ; quidam est qui dicit deordinationem creaturae ad
creaturam, sive unius ad alterum sive eiusdem ad se. Primus est malus et morbidus
secundum se et nullo modo potest fieri bene, nec divino mandato nec aliter. Secundus
vero, quia non habet essentialem deordinationem, potest per divinum imperium ordinari,
utpote cum Deus praecipit occidere hominem, cum etiam praecipit rem alienam accipere,
cum etiam inspirat se ipsum occidere, sicut Samson ; in quem irruit Spiritus Domini,
Iudicum 14, 6 ; per hunc modum ordinavit coitum Osee cum muliere quae non erat sua uxor,
scilicet per Dei mandatum. Sed quoniam actus iste coniugalis non omnibus debebat
praecipi, providit divina dispositio illam deordinationem ordinare, non per mandatum,
sed per aliquod statutum, et per statutum quod esset signum illius coniunctionis, quae
erat ordinata ad concupiscentiae remedium, et ita per sacramentum Matrimonii, quod, quia
habet rationem medicinae, potius excusat quam vitietur ; sicut, cum Dominus praecepit
Hebraeis, ut vasa Aegyptiorum asportarent, asportatio non facit praeceptum malum, sed
potius econtra praeceptum, quod est potentius et superius, fecit asportationem bonam et
meritoriam, quae alias esset culpabilis et mala. Sancti igitur et omnes Catholici dicunt
coitum per sacramentum Matrimonii excusari a culpa mortali, maxime quando gratia prolis
fit.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e200">Sed de modo excusandi est duplex opinio, quia quidam voluerunt dicere quod excusatur a
culpa mortali, sed non a veniali, quia mortale fit ibi veniale. Alii dixerunt, et hoc
videtur sentire <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, quod, cum Deus perfectum det
remedium contra morbum, quod, quando gratia prolis coitur, potest esse sine omni culpa ;
et hoc est magis consonum rationi et pietati fidei. Et concedendae sunt rationes ad hoc,
si tamen haec intentio duret a principio usque in finem, ut non deflectatur ad aliud
mens ; quod tamen est valde difficile.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e35835-Dd1e207">
<head xml:id="bb-d4e35835-Hd1e209">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e212">1-4. Ad illud ergo quod obicitur, quod est ibi immoderatio, deordinatio, erubescentia
et libido, dicendum quod haec quatuor possunt esse circa actum rationis aut
sensualitatis. Si circa actum rationis, semper faciunt culpam, quia faciunt malum
secundum se. Si autem sunt circa actum sensualitatis, existente ordinatione circa actum
rationis, tunc ista cedunt in poenam ; et sic est in proposito. Nam per virtutem
sacramenti ratio ordinatur, ut moderate velit et ordinate et honeste ; nec de illo actu
erubescit homo, quia vult filios procreare, nec improba voluntate appetit, sed casta.
Sed nisi interveniret remedium Matrimonii, tunc esset inordinatio non solum in
sensualitate, sed etiam in ratione ; et sic semper esset peccatum. Unde istis quatuor
mediis ostendi potest quod actus generativae est peccatum nisi excusetur.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e215">Ad illud quod obicitur, quod est causa peccati, dicendum quod falsum est, quia actus
ille secundum se non est causa nisi prolis, sed ratione primae transgressionis prolem
generari non contingit sine culpa sua, non generantis, quia non propter culpam
generantis, sed propter culpam primi parentis nascitur proles peccatrix.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e218">Ad illud quod obicitur de primis motibus, potest dici quod antecedunt actum coniugalem
nec semper sunt peccata, ut puta quando surgunt ex cogitatione ordinata, utpote si <name ref="#Abraham">Abraham</name> cogitaret cognoscere uxorem ut acciperet prolem, et
tunc, si caro moveretur, non peccaret.</p>
<p xml:id="bb-d4e35835-d1e224">Ad illud quod ultimo quaeritur : a quo peccato excusat ? dicendum quod a peccato, non
quod est, sed quod alias esset, nisi Matrimonium interveniret. Unde differenti modo est
remedium sacramentum Matrimonii et alia sacramenta. Hoc enim est in remedium, quia facit
vitare peccatum quod incurreretur ; alia vero liberant a peccato in quod iam quis est
lapsus ; pro tanto autem praestat remedium, quia actus de se inordinatus ordinatur per
divinum statutum.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>