-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d4e37149.xml
172 lines (172 loc) · 12.7 KB
/
bb-d4e37149.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2019-07-12">July 12, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-07-12" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d4e37149">
<head xml:id="bb-d4e37149-Hd1e108">Quaestio 1</head>
<head xml:id="bb-d4e37149-Hd1e111" type="question-title">Utrum contra legem naturae sit habere concubinam.</head>
<div xml:id="bb-d4e37149-Dd1e114" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d4e37149-Hd1e116">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e119">Quantum ad primum ostenditur quod non sit contra legem naturae habere concubinam : Quia
non est contra legem naturae habere ancillam et servum ; sed ancilla potest homo uti ut
libet : ergo non est contra legem naturae carnaliter eam cognoscere, et sic etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e122">Item, mulier non coniugata et libera habet potestatem sui corporis ; sed qui habet rem
aliquam, potest illam dare cui vult : ergo et ille qui acquirit licite, licite accipit,
quia nulli facit iniuriam : ergo quando de voluntate mulieris procedit ut cognoscat eam,
etiam sine pactione coniugali, cum non sit alterius, nec alicui fiat iniuria, videtur
etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e125">Item, <name ref="#IsidoreOfSeville">Isidorus</name>, in V libro Etymologiarum : <quote xml:id="bb-d4e37149-Qd1e130" source="http://scta.info/resource/wer3fe-d1e96">Ius naturale est commune omnium
nationum</quote>. Sed habere concubinam non est contra hoc : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e134">Item, quod possit de iure naturae habere eam cum uxore, videtur : Quia vir non habet
sui corporis potestatem, sed mulier : ergo, uxore volente suscipere semen de ancilla
sua, tenetur vir ancillam cognoscere.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e138">Item, ad hoc ipsum facit exemplum de <name ref="#Abraham">Abraham</name>, qui ad
petitionem Sarae cognovit Agar ; ubi etiam dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod hoc fecit Sara eo iure quo non habet vir sui corporis
potestatem ; sed hoc est secundum ius naturae : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e147">Contra : Secundum omnes leges, filii qui de concubinis sunt, vituperabiles sunt, et
contumelia est eis sic nasci ; sed non est vituperium nisi praecedat inordinatio : ergo,
si secundum dictamen naturae est contumelia in filiis qui sic nascuntur, videtur quod in
tali actu sit deordinatio, et sic etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e150">Item, recta ratio dictat quod filius debet succedere patri, ergo poena est filio quando
non habet hereditatem paternam ; sed secundum omnium mores est ; quod nati de concubinis
non succedunt in hereditate paterna : ergo, cum similiter recta ratio dictet quod non
est poena iusta nisi propter deordinationem culpae, cum non fuerit in eo culpa post
generationem, fuit culpa in generando.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e153">Item, recta ratio dictat quod vir et mulier in actu illo uniuntur et fiunt una caro et
quod actus ille est aequalitatis, quoniam similis in specie et natura ; sed unio ad
aequalitatem non est nisi uxoris et viri, aliter non sunt aequales : ergo recta ratio
sive dictamen naturale refugit coitum cum concubina.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e156">Item, recta ratio dictat quod parentes ambo debent filium educare, et quod proies
postmodum in senectute debet educare parentes et aequaliter eos educare tenetur et
semper. Ergo, cum iudicet virum et mulierem debere coniungi propter prolis generationem,
quia ad hoc data est vis generativa, iudicatur eos ex hoc simul convenire ad prolis
educationem et rursus ad prolis recipiertdum obsequium et honorem usque in finem : ergo
iudicat quod non recte conveniunt, nisi aequaliter et inseparabiliter conveniant in actu
illo. Sed si sic, tunc vir et uxor solum debent convenire : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e159">Item, quod non debeat habere concubinam cum uxore, videtur : Quia uxor non potest
convenire cum alio viro quin committat adulterium, quod est contra ius naturale : ergo
nec vir cum aliqua alia muliere quam cum uxore.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e163">Item, ius naturale dictat quod homo quod sibi vult fieri faciat alii, et non faciat
alii quod sibi non vult fieri ; sed maritus secundum rectam rationem abominatur et odit
quod alius suam cognoscat uxorem : ergo etc.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e37149-Dd1e167">
<head xml:id="bb-d4e37149-Hd1e169">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d4e37149-Hd1e172" type="question-title">Habere concubinam, licet non sit contra ius naturae
propriissime sumtum, est tamen contra ius communiter et proprie sumtum; ideo non solum
est malum, quia prohibitum, sed prohibitum, quia malum </head>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e175">Respondeo : Dicendum quod ius naturale tripliciter dicitur, scilicet communiter,
proprie et magis proprie ; et secundum hoc tripliciter definitur ab <name ref="#IsidoreOfSeville">Isidoro</name>. Uno modo sic : Ius naturale est quod in Lege
et Evangelio continetur ; sic definitur in principio Decreti. Si sic accipiatur ius
naturale, sic habere concubinam est contra ius naturale, quia est contra Legem et
Evangelium ; sed contra legem Moysi implicite, quia non praecipit expresse fornicatorem
interfici nisi in casu, sicut patet Deuteronomii 22, 23 ; tamen implicite clauditur ibi
: Non moechaberis, ubi prohibetur omnis coitus non matrimonialis. Contra legem
evangelicam est expresse ; nam dicit fornicarios non habere partem in regno Dei ; I ad
Corinthios 6, 9, et in 7, 2 dicit quod habeat unusquisque suam propter fornicationem.
Ratio autem huius praeceptionis est sacramentum Matrimonii, quod est institutum a Deo in
significationem et in curationem : in significationem ante lapsum, sed in curationem
post lapsum. Quia enim corrupta est illa vis et deordinata, ut dictum est supra, adeo
quod non exit in actum quin regnum animae pervertatur, non potest fieri post lapsum sine
peccato nisi excusetur per Matrimonium ; ideo taliter cognoscere concubinam est
peccatum, quantum est de se, et contra Legem et Evangelium, et ita contra ius naturale
communiter dictum.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e181">Secundo modo dicitur proptie, et sic definitur in principio Decretorum : Ius naturale
est quod est commune omnium nationum ; et hoc ius est quod dictat ratio recta. Contra
illud adhuc est cognoscere sive habere concubinam. Et hoc patet quia ius naturale dictat
quod conveniant vir et mulier in tali actu ad generationem prolis, quae utrique succedat
et cui communiter praesint et illa utrique aequaliter subsit. Et quoniam actus ille est
consimilis in specie et ad generandum consimilem in specie, dictat natura ut conveniant
in quadam aequalitate ; sed hoc est, cum pater coniungitur illi ut sit uxor et
materfamilias. Et ideo recta ratio dictat quod non conveniat ut concubinae ; sed ista in
multis est obfuscata per libidinem, sed tamen salva manet in his qui non depravant
iudicium per mala opera.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e184">Tertio modo dicitur ius naturale propriissime, quod natura docuit omnia animalia ; et
hoc modo non est contra naturam, nec tamen omnino secundum naturam ; et hoc, quia
quaedam animalia bruta sunt, licet non omnia, quae coniunguntur in individuam copulam ;
ut sunt turtures ; et quoniam, sicut vult Philosophus, omnes virtutes quae sunt in
animalibus dispersae, in homine colliguntur, sicut arma omnium animalium in manu
hominis, quamvis non omnia alia animalia habeant instinctum, tamen natura hominis habet
: unde ad hoc inclinatur recta natura hominis, ut, si adhaeret mulieri, sic adhaereat ut
pro ipsa patrem et matrem deserat, et sic accipiat in copulam individuam.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e188">Secundum haec igitur patet quod fornicari vel habere concubinam non solum est malum
quia prohibitum, sed prohibitum quia malum. Unde concedendae sunt rationes ad hoc.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e37149-Dd1e192">
<head xml:id="bb-d4e37149-Hd1e194">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e197">Ad illud ergo quod obicitur, quod potest uti re sua etc., dicendum quod quae ad talem
usum accipitur, ad aequalitatem accipitur ; et si ordinate accipitur, oportet quod
aequalis fiat. Et ideo nunquam recte utitur nec andlla nec libera, nisi cum ea tamquam
cum uxore contrahat.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e200">Ad illud quod obicitur, quod nulli facit iniuriam, quia illa se ei committit, dicendum
quod facit iniuriam Deo ; contra cuius statutum facit ; facit etiam iniuriam sibi, pro
eo quod se deordinando in corpus suum peccat ; nam vir facit sibi iniuriam quamvis ipsa
velit, quia ut phrenetica vult malum suum. Si enim aliqua vellet ut se occideret vel
abuteretur contra naturam, quis auderet dicere hoc non esse malum ?</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e203">Ad illud quod obicitur, quod ius naturale est commune, dicendum quod quoddam est
apertum, quoddam magis occultum ; et secundum quod plus apertum ; est communius,
secundum quod minus, est minus commune ; et quoniam istud magis est occultum, ideo minus
commune ; tamen lex Matrimonii apud omnes repertur.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e206">Ad illud quod obicitur, quod mulier habet potestatem corporis viri, dicendum quod, etsi
cetera bona sint communia, hoc tamen bonum debet esse privatum. Unde nulli alii potest
uxorem suam communicare nec potestatem exigere in alio, sed solum in corpore suo ; sic
nec mulier de viro.</p>
<p xml:id="bb-d4e37149-d1e210">Ad illud quod obicitur de Sara, dicendum quod <name ref="#Abraham">Abraham</name>
nunquam obtemperasset nec obtemperare debuisset ; nisi divina dispensatio intervenisset.
Unde illud quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, non fuit tota causa
excusans, sed signum fuit.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>