-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d4e41310.xml
303 lines (303 loc) · 23.3 KB
/
bb-d4e41310.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Dubia</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Dubia</title>
<date when="2019-07-12">July 12, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-07-12" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d4e41310">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e108">Dubia</head>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e111">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e113">Dub. I.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e116">In parte ista sunt dubitationes circa litteram. Et primo quaeritur de hoc quod dicit :
Qui privatum faciunt votum peccant mortaliter contrahendo. Videtur enim falsum dicere,
quia possibile est quod contrahant, ita tamen quod nullo modo carnaliter conveniant,
sicut Ioseph et Maria, et Tiburtius et Caecilia ; ergo ibi non est culpa. Item, si est
ibi mortale peccatum, ergo nullus debet de hoc licentiari ; sed mulier quae vovit voto
privato, licentiatur de Matrimonio contrahendo, titulo De eo quod voventes non possunt
etc., in decretali Veniens etc. ; ibi dicitur de voto violato congruam satisfactionem
indicas et ei cui vult in Domino nubendi licentiam non postponas.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e119">Respondeo : Dicendum quod contrahens Matrimonium aut intendit contrahere solum
intendendo et consentiendo in coniugalem societatem aut in copulam carnalem, sive
propter libidinem sive propter generationem. Primum, est licitum, secundum est mortale
peccatum. De primo non loquitur <name ref="#Lombard">Magister</name> sed de secundo,
quia omnes contrahentes fere sic contrahere consueverunt.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e125">Quod quaeritur de illa qtiae vovit voto simplici, dicendum quod Ecclesia non dat ibi
licentiam simpliciter, sed, sicut patet ex littera antecedenti, et Apparatus dicit ibi,
est comparativa permissio, quia permittur malum fieri ne veniat peius, sicut patet ex eo
quod dicitur Causa XXII, quaestione 1, Considera, quod Salvator etc. Unde illud factum
nullo modo trahendum est ad consequentiam, quia, sicut habetur in aliis decretalibus
eiusdem tituli, votum simplex impedit. Et nota quod praedicta mulier simplici voto
vovit, quia, etsi in manibus eremitae voverit, tamen, quia non se obligabat ad
religionem specialem, sed communiter ad continentiam, et ille eremita non erat persona
publica nec ipsa vestem mutavit, non fuit votum solemne.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e129">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e131">Dub. II.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e134">Item quaeritur de hoc quod dicit : Solemne votum violare peccatum est et scandalum.
Videtur enim haec duo male distinguere, quia ipsum scandalum. peccatum est. Item
quaeritur, utrum sint ibi duo peccata. Et quod sic, videtur, quia frangendo votum peccat
in Deum, sed scandalizando in proximum.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e137">Respondeo : Dicendum quod scandalum unitum peccato non facit novum peccatum quantum ad
transgressionem nec quantum ad poenitentiam, sed novam addit circumstantiam aggravantem,
ut fornicatio publica ultra privatam ; duplex tamen esse posset quantum ad accusationem.
Quod obicitur, quod unum copulatur alteri, dicendum quod hoc non est propter
diversitatem peccati, sed circumstantiae adiectae. Quod obicitur, quod in Deum etc.,
dicendum quod idem peccatum et in Deum et in proximum potest esse, sed in Deum
principaliter, in proximum ratione circumstantiae adiunctae ; et ideo hoc non facit
diversa peccata, quia peccatum numeratur ratione actus circa quem est, non ratione eius
in quem est. Si quis enim una actione offenderet plures homines, uno peccato
peccaret.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e141">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e143">Dub. III.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e146">Item quaeritur de hoc quod dicit quod non potest probari quod occulte factum est etc.
Videtur enim mata esse ratio, quia defectus probationis non aufert Matrimonium nec
facit.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e149">Respondeo : Aliquorum opinio fuit, ut <name ref="#HughOfStVictor">Hugutionis</name>,
quod votum simplex ita impedit apud Deum ut solemne ; unde illud non est Matrimonium in
conspectu Dei, sed solum in facie Ecclesiae, quia non sunt testes per quos possit dirimi
; et semper alter coniugum fornicatur, alter vero per ignorantiam excusatur. Sed nunc
per iura nova satis determinatum est quod vinculum voti simplicis non aufert
obligationem Matrimonii, tum quia minus est, tum quia potestas corporis non transfertur,
tum etiam quia in Matrimonio, si non petatur, sed reddatur solum, sicut debet facere qui
vovit, pro sanctificatione perfecta reputatur, unde defectus probationis non est ratio
sufficiens, sed quaedam congruentia adiuncta.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e156">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e158">Dub. IV.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e161">Item quaeritur de hoc quod dicit : Viduas a proposito recedentes etc. Videtur enim male
dicere, quia propositum non obligat aliquem : ergo videtur quod non sint huiusmodi
propter hoc obligatae, ergo possunt retrocedere.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e164">Respondeo : Dicendum quod <name ref="#GregoryGreat">Gregorius</name> intelligit non de
proposito simplici vel qualicumque, sed de proposito quod est firmatum publica
testificatione, in qua est votum solemne ; et istae sunt quae primam fidem irritam
faciunt, ac per hoc damnationem habere noscuntur.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e172">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e174">Dub. V.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e177">Item quaeritur de hoc quod dicit : In virginali proposito se permanere simulaverunt.
Videtur enim falsum dicere, quia ubi est simulatio, non est votum verum : ergo nec
Domino obligatur qui se simulat obligari.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e180">Respondeo : Dicendum quod promissio simulata dupliciter potest esse : aut quia non
habet stabilitatem aut quia non habet interiorem assensum correspondentem. Et haec
duplex est, quia quaedam fit timore vel metu qui potest cadere in constantem virum,
sicut David simulavit se stultum coram Achis, I Regum 21, 13 ; quaedam intentione
decipiendi alios. Prima simulatio simpliciter obligat, quia necesse est, ex quo semel se
obligavit voluntarie et ore spopondit, quod permaneat in sua pollicitatione. Si vero
spopondit signo, non corde, tenetur apud forum iudiciale et coram Ecclesia, si non
affuit timor ; apud Deum vero tenetur facere poenitentiam de duplicitate et mendacio. Si
vero tertio modo fuit simulatio, tunc nec apud Deum nec apud Ecclesiam obligatur. Hic
autem fit sermo de sponsione simulata primo modo, sicut patet Causa XXVII, quaestione 1.
Posset etiam fieri secundo modo, scilicet quando etiam non habet intentionem ; tunc enim
compellitur ab Ecclesia, sicut dicitur Extra, De regularibus et transeuntibus ad
religionem, Vidua si sponte vetum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e184">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e186">Dub. VI.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e189">Item quaeritur de hoc quod dicit : Virgines et viduas, sive velatae fuerint sive non,
nullatenus coniugium sortire posse. Videtur enim male dicere, quia velum est in signum
professionis sicut habitus est religiosis viris ; sed ante habitus susceptionem non
videtur solemnizari votum : ergo non videtur omnino impediri coniugium</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e192">Respondeo : Dicendum quod contingit votum solemnizari tribus modis, scilicet Ordinis
susceptione, habitus assumptione, ubi est distinctio professorum a non professis, et
propria testificatione, dum tamen fiat in manu publicae personae. Quamvis ergo tales non
susceperint velum ; si tamen se astrinxerunt in manu publicae personae ad continentiam,
nullo modo possunt contrahere, nec de iure, nec de facto. Si autem se voto simplici
astrinxerunt, non possunt, scilicet sine peccato ; possunt tamen de facto.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e196">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e198">Dub. VII.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e201">Item quaeritur de hoc quod dicit : Quid in omnibus peccatis est gravius quam adulterium
? Videtur enim male dicere, quia gravius est peccatum in Spiritum Sanctum, quod non
remittitur, neque in hoc saeculo neque in futuro. Item, gravius est peccatum incestus,
sicut in littera sequenti habetur ; item, adhuc gravius est peccatum contra naturam ;
item, gravius est homicidium et uxoricidium, de quo solemnis poenitentia imponitur,
Causa XXXIII, quaestione 2, Admonere etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e204">Respondeo : Dicendum quod peccatum dicitur esse gravius multis modis : aut ratione
contemptus, et sic peccatum in Spiritum Sanctum ; aut ratione libidinis, ut peccata
contra naturam, in quibus libido totum absorbet naturale iudicatorium ; aut ratione
ingratitudinis, et sic peccatum Adae in paradiso ; aut ratione punitionis, et sic
peccatum adulterii, in quo praecipiebantur moechus et moecha lapidibus obrui, sicut
dicitur Deuteronomii 22, 22. Et sic accipitur in proposito, cum dicitur quod est gravius
etc.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e208">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e210">Dub. VIII.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e213">Item quaeritur de hoc quod dicit : Secundum namque in poenis tenet locum. Videtur enim
male dicere, quia ordo transgressionum et punitionum est secundum ordinem praeceptorum ;
sed istud, scilicet non moechari, non est secundum mandatum ; sed est in secunda tabula.
Si dicas quod secundum locum tenet ratione poenae lapidationis, quae debetur blasphemo,
Levitici 24, 16 et adultero, Deuteronomii 22, 22 ; obicitur tunc, quia eadem poena
infligitur filio contumaci et protervo, Deuteronomii 21, 18.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e216">Respondeo : Dicendum quod aliqui dicunt hoc esse intelligendum sic quod secundum locum
tenet, quia peccatum blasphemiae est a parte animae, sed peccatum adulterii est a parte
corporis et peccatum homicidii a parte coniuncti. Sed istud non videtur, quoniam eadem
poena pro istis omnibus est inflicta ; omnes enim capite plectebatitur. Et ideo melius
est dicere quod hoc intelligitur ratione poenae lapidationis ; homicidium vero
puniebatur secundum legem talionis.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e219">Si vero obiciatur de filio inobediente, dicendum quod non ratione inobedientiae solum,
sed etiam ratione aliorum peccatorum quae erant in dissipationem reipublicae quia
luxuriosus et consimilia.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e222">Si quaeratur, quare adulterium ita graviter puniebatur, dicendum quod propter duo,
scilicet quia erat in destructionem concordiae ac per hoc reipublicae, quia erat
generativum magnae infamiae ; postremo, ratione pronitatis magnae. Et haec est causa
quare tam gravis poenitentia pro uxoricidio imponitur, ut pronitas refrenetur.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e226">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e228">Dub. IX.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e231">Item quaeritur de hoc quod dicit : Exsecrabiliter fit in meretrice, sed exsecrabilius
in uxore. Videtur enim falsum dicere, quia magis peccat qui abutitur re non concessa
quam qui re concessa, quia ille dupliciter, iste uno modo ; ergo gravius ille. Item,
<name ref="#Augustine">Augustinus</name>, De bono conuigali, ante illud verbum in
originali dicit : <quote xml:id="bb-d4e41310-Qd1e236">In rebus ad utendum concessis longe fit rationabilius quam in
eis quae non sunt concessa vel minor vel rarus excessus</quote>. Ergo, cum uxor sit ad
utendum concessa, patet etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e240">Respondeo : Dicendum quod excessus in usu uxoris potest esse dupliciter : aut secundum
naturam aut contra naturam. Si secundum naturam, tolerabilior est in uxore, propter hoc
quod habet excusationem aliquam. Si contra naturam, econtra est, quoniam in Matrimonio
sunt quaerenda bona Matrimonii, et honestius tractanda est coniux quam meretrix ; ideo,
cum peccatum contra naturam et sit contra bona Matrimonii et sit in contumeliam uxoris,
cui est quaedam honestas maior in tractando eam exhibenda : hinc est quod gravius peccat
qui facit in uxore ; et ideo etiam dicitur quod propter illud peccatum, scilicet contra
naturam, mulier potest dimittere et fugere virum. Et sic patet quod, quamvis pluribus
modis peccet qui peccat cum meretrice quam qui peccat cum uxore, tamen hic intensius
peccat propter maiorem contemptum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e244">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e246">Dub. X.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e249">Item quaeritur de hoc quod dicit quod legitimarum foedera nuptiarum redintegranda
credamus etc. Quaeritur ergo hic, si aliquis moriatur et resuscitetur, utrum uxor sua
sibi reddenda sit. Et quod sic, videtur per litteram istam, quia primae nuptiae fuerunt
legitimae. Item, apparet per illud quod dicitur ad Hebraeos 11, 35 : <quote xml:id="bb-d4e41310-Qd1e251" source="http://scta.info/resource/hebr11_35">Acceperunt mulieres de resurrectione mortuos suos</quote>. Item
ratione videtur, quia isti qui resuscitantur non privantur hereditate paterna ; ergo nec
iure uxoris. Item, qui resuscitantur divino iudicio ut dormientes sunt, sed Matrimonia
sunt regenda iure poli : ergo, si quantum ad Deum hic dormiens iudicatur, sicut somnus
non solvit Matrimonium, ita nec talis mortuus, ut videtur. Item, si solvitur, ergo, si
resurgat, oportebit contrahi cum eadem : ergo bigamus iudicatur : ergo, si non oportet
quod contrahat, videtur quod primum vinculum adhuc maneat.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e255">Contra : <ref xml:id="bb-d4e41310-Rd1e257" target="http://scta.info/resource/rom7_2">ad Romanos 7, 2</ref> : Mortuo viro, soluta est mulier a
lege viri : ergo videtur quod Matrimonium sit solutum. Item, ponatur quod mulier, viro
suo mortuo, statim contrahat ; constans est, cum non sit alligata, quia non est cui
ligetur, quod Matrimonium est verum : ergo, si primus resurgat, propter hoc non
solvetur. Item, ita vere mortuus est iste, sicut ille qui incineratur ; sed tali, quando
resurget, non reddetur uxor, sicut Dominus determinat, Matthaei 22, 30 : ergo pari
ratione videtur in proposito.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e261">Respondeo : Dicendum quod, sicut superius dictum est, vinculum matrimoniale non
fundatur in anima, sed in coniuncto ; unde, cum aliquis moritur, statim perit altera
pars relationis, et ideo vinculum statim solvitur ; et si mulier alii esset
matrimonialiter iuncta, non esset separanda. Si tamen alii non est iuncta, et ipse vult
eam, ex quadam honestate est ei reddenda.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e264">Quod ergo obicitur, quod sunt redintegranda, verum est, quando solum de facto sunt
soluta. Quod obicitur de 11,35 ad Hebraeos, dicendum quod mulieres acceperunt mortuos
filios, non maritos. Quod obicitur de hereditate, dici potest quod illud est etiam
gratia et honestas quod ei eddatur ; attamen non est simile, quia de uxore nihil potest
vir post mortem disponere. Praeterea, aliud est de rebus ; potest enim testari de rebus,
sed non potest uxorem relinquere alii. Quod obicitur, quod sunt dormientes, dicendum
quod verum est respectu potentiae, sed respectu veritatis in iudicando Deus iudicat vere
mortuum. Ad illud quod quaeritur, utrum sit bigamus, dici potest quod non, si illa non
cognovit virum alterum, pro eo quod non dividit carnem nec illa divisit.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e269">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e271">Dub. XI.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e274">Item quaeritur de hoc quod dicit : Quodsi viri in dilectione suarum coniugum
perseverent. Videtur enim male dicere, quia ex hoc videtur quod non debet redintegrari
nisi velit vir. Contra : esto quod mulier petat, cum excusetur a fornicatione, videtur
quod vir non possit eam repellere : ergo, sive diligat sive non, debet eam resumere.
Item, quaeritur, utrum talis putatio excuset. Et quod non, videtur, quia nullus debet
committere se discrimini : ergo, quantumcumque vir mulieris se absentet, nisi sit certa,
peccat, si contrahit cum alio.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e277">Quaeritur ergo, pro quanta certitudine excusetur.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e280">Quaeritur etiam, si dubitat virum suum vivere, utrum debeat debitum reddere. Videtur
enim quod non, quia nullus dubitans utrum aliquid sit peccatum mortale debet illud
facere : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e283">Respondeo : Dicendum quod mulier, quae putat virum suum interemptum et contrahit, aut
credit hoc praesumptione tenui, quae magis debet generare dubitationem quam fidem,aut
credit praesumptione probabili. Primo modo non excusatur, si contrahat, sicut dicitur
Extra, De sponsalibus et Matrimoniis, ubi dicitur quod, quantumcumque vir moretur in
bello, et uxor sit iuvencula, tamen non debet contrahere, donec de viro mortuo aliquam
habeat certitudinem ; qua habita, tunc sine peccato potest contrahere, utpote si
iuramentum habeat ducis exercitus vel sociorum eius qui mortem noverunt ; et tunc
excusatur. Quodsi mulier incipiat post contractum Matrimonium dubitare de morte viri,
aut est dubitatio levis, et haec secundum consilium praelati poterit a corde removeri et
poterit debitum exigere et petere ; si vero probabiliter dubitat, debitum debet reddere,
sed non exigere ; si vero certificatur de vita primi viri, nec petere debet nec reddere,
sed statim secundum virum deserere. Et hoc probatur per illud quod dicitur Extra, De
secundis nuptiis, Dominus ac Redemptor, et Causa XXXIV, quaestione 2, Cum per bellicam :
Si vero non statim revertitur, tunc imputatur ei crimen adulterii nec potest ad priorem
virum redire nisi ipse velit. In hoc casu loquitur Leo Papa.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e287">Ex his patent omnia obiecta. Non enim debet contrahere nisi certitudinem habeat de
morte ; nec debet petere, quando probabiliter dubitat ; nec debet reddere, quando est
certa de vita ; quodsi aliter faciat, iudicatur fornicationis rea.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e41310-Dd1e291">
<head xml:id="bb-d4e41310-Hd1e293">Dub. XII.</head>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e296">Item quaeritur de hoc casu quem ponit <name ref="#Lombard">Magister</name> de eo qui
relinquit uxorem suam, abiens in regionem longinquam ; de tali quaeritur, utrum, mortua
uxore, vir possit contrahere cum alia secunda. Et quod non, videtur, quia pollutio per
adulterium cum fide data impedit Matrimonium, sicut supra ostensum est ; sed hoc est hic
: ergo etc. Item, quaeritur, utrum talis, vivente uxore legitima, debeat reddere
debitum, si compellat ipsum Ecclesia. Et videtur quod non, quia ipse fornicatur ; sed
magis debet quis permittere se excommunicari quam fornicari.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e302">Respondeo : Ad primum dicendum est quod si, altero ignorante, contractum est, est
Matrimonium in favorem illius qui ignoravit ; si autem ille qui ignoravit, certificatur,
non debet talis nec potest sibi copulari, veritate certificata. Sed primus non debet
puniri qui ignoravit, quia non peccavit ; et ideo, si ligamen primum solvatur, poterit
secundum Matrimonium stare.</p>
<p xml:id="bb-d4e41310-d1e305">Quod quaeritur, utrum, vivente prima, possit secundam sine peccato cognoscere, dicit
<name ref="#Lombard">Magister</name> quod sic, si reddat debitum compulsus ab
Ecclesia. Sed illud hodie non tenetur, quia ecclesiastica excommunicatio non obligat ad
faciendam fornicationem nec excusat, et ideo talis non debet Ecclesiae obedire ; et hoc
habetur Extra, De sententia excommunicationis, Inquisitioni.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>