-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-d4e6368.xml
168 lines (168 loc) · 11.9 KB
/
bb-d4e6368.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder; OCR Correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR Correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2019-07-12">July 12, 2019</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness/>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2019-07-12" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-d4e6368">
<head xml:id="bb-d4e6368-Hd1e108">Quaestio 1</head>
<head xml:id="bb-d4e6368-Hd1e111" type="question-title">Quid sit character secundum essentiam</head>
<div xml:id="bb-d4e6368-Dd1e114" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-d4e6368-Hd1e116">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e119">Circa primum sic proceditur et ostenditur primo, quod character sit habitus : Quia tria
sunt in anima, scilicet potentiae, passiones et habitus ; sed character non est
potentia, quia non est in omnibus ; nec passio, quia secundum ipsum anima non patitur :
ergo est habitus.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e122">Item, constat, characterem esse aliquam qualitatem spiritualem animae ; sed nihil est
in genere aliquo determinato quod non sit in aliqua eius specie : cum ergo qualitas
spiritualis sit in prima specie qualitatis, et illa est habitus vel dispositio, ergo
character est habitus vel dispositio. Sed non est dispositio, quia non est facile
mobilis : ergo habitus.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e125">Contra : <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, De bono coniugali : Habitus est per
quem aliquis aliquid agit ; sed charactere non agit homo aliquid : ergo character non
est habitus.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e131">Item, si character est habitus, aut est naturalis sive innatus aut acquisitus aut
infusus. Non innatus, hoc constat : ergo acquisitus vel infusus ; sed omnis talis
habitus, cum sit in anima per modum perfectionis, est scientia vel virtus ; character
autem nihil horum est : ergo non est habitus.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e6368-Dd1e135">
<head xml:id="bb-d4e6368-Hd1e137">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-d4e6368-Hd1e140" type="question-title">Character est habitus large sumtus, scilicet quaedam qualitas
spiritualis, animam non omnino perficiens, sed disponens ad ulteriorem
perfectionem</head>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e143">Respondeo : Ad hoc dixerunt aliqui quod characteristicatio non est aliud quam
consignatio et character idem est quod signum ; et hoc signum nihil addit supra
potentias animae quod sit quid absolutum, sicut nec signatio in circulo ; sed fundatur
supra potentias animae nudas et est ibi secundum institutionem et actum consignantis,
nulla facta mutatione ; unde est pura relatio, ut paternitas. Et dicunt quod verbum
Philosophi intelligitur de illis quae dicunt aliquid absolutum. Et ponunt exemplum, quod
character est in anima sicut consecratio in ecclesia, in qua consecratione ecclesiae non
datur nova qualitas, sed solum ordinatio ab eo qui potest ad sacra ibidem celebranda ;
sic dicunt quod character est quoddam animae signaculum, in quo dicitur anima
sanctificari, ut Deus in ea habitet ut in templo. Et hoc dicunt sensisse Dionysium, in
libro De ecclesiastica hierarchia, ubi dicit : Character est signum sanctum cognitionis
vel communicationis fidei et sacrae ordinationis, datum accedenti ab hierarcha. Sed
illud non potest stare, quia character dicit aliquam assimilationem et configurationem
ad Christum, sicut character bestiae ad diabolum, de quo Apocalypsis 14, 9 ; sed
assimilatio fundatur super qualitatem : ergo, si de novo fit similis Deo, et non fit
mutatio ex parte alterius extremi secundum qualitatem, videtur quod necesse sit dare
animae aliquam qualitatem.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e146">Propterea dixerunt aliqui quod, etsi character dicat relationem, dicit nihilominus
qualitatem aliquam super quam fundatur ; et illa qualitas est sicut dispositio ad
recipiendum lumen et calorem gratiae, sicut siccitas in ligno ad calorem et pervietas in
vitro ad lumen. Et ideo posuerunt characterem in secunda specie qualitatis. Sed illud
non potest stare, quia illa est naturalis potentia vel impotentia, quae consequitur
naturam. Et praeterea, siccitas et pervietas sunt impoteritiae resistendi : ergo
character esset impotentia ; quod stultum est dicere.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e149">Propterea alii dixerunt quod character non tantum est ad disponendum, sed etiam ad
distinguendum, et est sicut quaedam qualitas animam fidelem decorans et ornans, per quam
ab infideli distinguitur ; unde infert sensui spirituali passionem mulcebrem, et ideo
est passibilis qualitas et in tertia specie qualitatis. Sed illud non potest stare, quia
non dicitur passibilis qualitas, quae infert passionem sensui interiori vel intellectui.
Cum enim omnis veritas sit obiectum intellectus, tunc omnia essent in tertia specie
qualitatis ; quod stultum est dicere : ergo similiter est de charactere.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e153">Propterea alii dixerunt quod character, quantum est de suo nomine, importat
configurationem : unde ubi nos habemus, ad Hebraeos 1, 3, figura substantiae, alia
translatio dicit character substantiae ; et ideo character est in quarta specie, quae
est forma et circa aliquid constans figura. Et si tu obicias, quod figura est in
quantitate, et quantitas in corpore, dicunt quod sicut duplex st quantitas, scilicet
spiritualis et corporalis sive molis, sic duplex est figura. Sed istud non videtur posse
stare, quia figura est clausio terminorum, secundum quod est quarta species. Sed in
spiritualibus configuratio non est similis terminorum clausioni, sed est similitudinis
impressio sive assimilatio. Item, si figura ponatur in spiritualibus, non est nisi
translative ; sicut ergo quantitas virtutis non ponitur in genere quantitatis naturae,
sic nec figura in specie figurae. Et iterum, quomodo secundum qualitatem virtutis actu
dicitur clausio terminorum ? Et iterum, super quid fundatur illa clausio ? si super
virtutem datam vel innatam, oportet ad aliam speciem recurrere : ergo, cum figura
spiritualis non habeat convenientiam cum illa, videtur quod character non dicat figuram
sive configurationem in quarta specie.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e156">Propterea alii se extendentes dicunt quod non est in aliqua specie qualitatis a
Philosopho assignata, quia ipse non assignat nisi solum species qualitatis innatae vel
acquisitae, non infusae ; et hoc etiam ipse Philosophus innuit, cum dicit : Fortassis et
alii apparebunt qualitatis modi. Et dicunt characterem sub alia specie contineri, ut
scilicet una species qualitatis sit qualitas infusa. Sed illud videtur quaerere fugam,
quia nos virtutes theologicas et alias virtutes, quae sunt infusae, in prima specie
qualitatis collocamus. Quare ergo non similiter characterem ?</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e159">Et ideo dicendum quod character, cum sit in anima et sit qualitas spiritualis, quod est
habitus, non passio nec potentia. Sed notandum quod habitus accipitur dupliciter : uno
modo proprie, prout distinguitur contra dispositionem per perfectum et imperfectum ;
alio modo communiter, prout utrumque comprehendit, scilicet omnem qualitatem animam
disponentem, sive facile mobilem sive difficile sive perfectam sive imperfectam. Et sic
accipitur, cum dicitur : tria sunt in anima : potentia, passio et habitus ; nam
dispositio est in anima et non est potentia nec passio.</p>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e162">Dicendum igitur quod, si accipiatur habitus large, sic character est habitus ; si autem
stricte, sic, quia character est perpetuus, ideo habitus ; sed quia non perficit, sed
disponit aq ulteriorem perfectionem, scilicet gratiae, quantum ad hoc est dispositio.
Similiter est in oculo corporali, quia ibi est lumen connaturale, inseparabile, sed
insufficiens ad videndum, nisi veniat spiritus visibilis a nervo optico. Similiter in
intellectu est lumen connaturale, inseparabile, non sufficiens ad dirigendam
cognitionem, nisi superveniat habitus scientiae. Secundum rem igitur character est
quaedam qualitas animam non omnino perficiens, sed disponens ad ulteriorem perfectionem,
scilicet gratiae. Unde potest esse quod sit quoddam lumen spirituale semiplenum et
quidam calor gratis datus ; et illud lumen dicitur signaculum animae vel signari in
anima, secundum illud quod dicitur in Psalmo [4, 7] : Signatum est super nos lumen
vultus fui, Domine ; signatum, inquam, per naturam, sed specialius per sacramenta
divina, specialissime per dona Spiritus Sancti gratuita.</p>
</div>
<div xml:id="bb-d4e6368-Dd1e166">
<head xml:id="bb-d4e6368-Hd1e168">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-d4e6368-d1e171">1-2. Duo igitur obiecta solvuntur, quia intelliguntur de habitu perfecto, qui plene
rationem habitus habet. Nam ille habilitat ad opus aliquod de se, et sic vel habilitat
cognitivam, et est scientia ; vel motivam, et est virtus ; non autem est verum de habitu
qui est imperfectus, disponens ad alium, sicut lumen naturale ad scientiam et lumen
oculi ad habitum videndi. Sic intelligendum est in charactere ; nihilominus et aliquem
actum habet, sicut patebit in sequenti problemate.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>