-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d17p1a1q1.xml
407 lines (359 loc) · 18.2 KB
/
bb-l1d17p1a1q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 17, Pars 1, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>I, Distinctio 17, Pars 1, A. 1, Q. 1</title>
<date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d17p1a1q1">
<head xml:id="bb-l1d17p1a1q1-Hd1e97">I, Distinctio 17, Pars 1, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l1d17p1a1q1-Hd1e100" type="question-title">Utrum praeter caritatem increatam poni debeat habitus caritatis creatus.</head>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e103">Circa primum, quod non sit ponere aliam cari-
tatem a caritate^ increata, supposita probatione per
auctoritates multas, quas adducit Magister in littera \
â– probatur rationibus, et primo rationibus sumtis ab
essentia caritatis, quae est bonitas, hoc modo.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e106">1. Nullum accidens est melius substantia ra-
itionali; sed caritas est melior anima rationali, quia
eam facit meliorem: ergo non est accidens, ergo
est substantia. Sed constat, quod non irrationalis,
ergo rationalis, ergo anima vel Angelus vel Deus; sed
non anima vel Angelus: ergo Deus °.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e109">2. Item, nuUa bonitas creata aequivalet beatitu-
dini"; sed caritas aequivalet beatitudini, quia per
caritatera meretur homo, ut efQciatur dignus vita
aeterna sive beatitudine: ergo caritas non est bonitas
creata: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e113">3. Item, omne bonum creatum est bonum per
participationem; sed omne bonum alio bono bonum
potest intelligi non bonum ° , et sic caderet in ipso
nialum per diminutionem speciei, modi et ordinis:
ergo si caritas est bona bonitate creata , caritas po
test esse mala vel saltem intelligi mala vel etiam fieri
informis; quod falsum est.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e116">Item , hoc ipsum ostenditur ratioiiibus sumtis a
virtute sic.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e119">4. Quanto aliquid virtuosius, tanto paucioribus
mediis indiget. ergo si aliquid est potentissimum ,
nulla aha a se virtute indiget: ergo si Spiritus san-
ctus est potentiae infmitae et ipse est caritas, ergo
se ipso, non alio, inflammat affectum ad amorem : non
est ergo ponere caritatem creatam necessario, quae
sit habitus.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e122">5. Item , plus distat virtus naturalis a Deo quam
voluntas; sed Deus dirigit virtutem naturalem non
alio quam sitipse': ergo si ibi noncadit medium, nec
in voluntate cadet: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e125">6. Item, ubi movet virtus motoris primi sem-
per praesens et non potens errare , superfluit aliam
virtutem superaddere, ut puta, si manus esset sem-
per coniuncta temoni, non oporteret ibi esse abam
virtutem; sed Spiritus sanctus est dirigens et adiu-
vans ipsam voluntatem et est coniunctus semper
et non potens errare: ergo superfluit aliam carita-
tem ponere; sed omne supertluum est resecandum:
ergo etc.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e128">Item, rationibus sumtis ab actu ostenditur illud
idem. </p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e132">7. Quia actus caritatis est aniraam recreare;
sed non minoris virtutis est recreare, quam creare ',
ergo si creare solum est ab increato , quod est infl-
nitae potentiae, ergo et recreare; sed hoc proprium
est caritatis: ergo est increata.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e135">8. Item, aliquis actus caritatis est unire; sednulla
creatura per vanitatem unitur veritati , sed ' omnis
creatura vanitas: ergo nulla creatura est medium
uniendi Deo: si ergo caritas est medium uniendi,
ergo non est vanitas nec creatura.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e138">9. Item, actus caritatis est unumquodque ordi-
nate diUgere: ergo si ordinate diligere est diligere
nnumquodque, seeundum quod sibi convenit, cum
bonum increatum sit melius creato in inflnitum , ergo
ipsum magis in inflnitum diligibile: ergo si caritas
facit Deum diligere, ut diligendus est, caritas facit
Deum in inflnitum diligere; sed quod exit in actum
infinitum est increatum": ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e141">Sed contra: 1. Caritas est principium reformandi
nidamenia.animam quantum ad potentiam voluntatis; sed anima
quantum ad alias potentias, scilicet irascibilem et
rationalem, reformatur per virtutes creatas: ergo pari
latione et concupiscibilis ; sed eius reformatio* est
caritas: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e144">2. Item, ubi est reformatio, ibi est conformatio
et informatio, et ubi est informatio, ibi est aliquid
informans, quod se habet per modum formae; sed
omnis forma rei creatae est creata; Deus enim nul-
lius est forma perflciens: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e147">3. Item, caritas est principium vivendi; unde
Hugo de sancto Victore ": <quote xml:id="bb-l1d17p1a1q1-Qd1e149"> Scio , anima mea, quod
amor est vita tua</quote>; sed omnis vita, existens per
participationem in aliquo, est ab aliquo informante,
ex quo et vivificabili flat unum; sed ex Deo et
anima non potest fieri unum: ergo necesse est po-
nere in anima aliquam caritatem creatam, quae vi-
viflcet.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e154">4. Item, omne quod est in aliquo possibili ad
mortem , est in '^ illo per aliquod separabiie ; sed vita
gratiae est in anima possibili ad moriendum morte
culpae: ergo per aliquod separabile; hoc autem non
est Deus , quia impossibile est Dei praesentiam sepa-
rari ab aliquo: ergo est aliquid creatum.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e157">5. Item, caritas est principium gratificandi; sed
gratificatio est illud ', in quo distinguitur bonus a
malo , iustus ab impio, non tantum in actu, sed
etiam in quiete, ut parvulus vel adultus dormiens:
ergo cum distinctio non sit boni a malo per bonita-
tem increatam, quia illa omnibus est communis, cari-
tas dicit quid creatum '. Et iterum , cum distinctio
quiescentium non sit per actum vel usum, sed ha-
Ijitum, patet quod caritas dicit habitum creatum.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e160">6. Item, caritas est principium merendi; sed
non quia bona facimus, ideo boni sumus, sed magis
e converso: ergo^ caritas prius facit bonum, quam
eliciat actum; sed cum aliquis de non bono fit bo-
nus, necesse est aliquid poni in ipso de novo, et hoe
non potest esse actus: ergo habitus.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e163">7. Item, Deus alio modo cooperatur in opera-
tione meritoria quam naturali, quia si non alio modo,
tunc redit error Pelagii , quod ex naturalibus posset
homo mereri; si ergo alio modo, cum per virtutem
increatam omni naturae cooperetur, necesse est, quod
in operatione creata meritoria cooperetur mediante
alia virtute; sed haec non potest esse nisi creata:
ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e166">8. Item, videtur quod Magister erraverit, quia
qui dividit opera Trinitatis haereticus est; sed Ma-
gister posuit, quod caritas, qua nos diligimus Deum,
sit Spiritus sanctus proprie: ergo ponit, quod nostrum
diligere, quod est effectus in creatura, sit solius Spi-
ritus sancti; et ita dividit opera Trinitatis.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e169">9. Item, qui dicit, quid creatum esse increatum,
errat; sed caritas, qua diligimus Deum et proxi-
mum, ut communiter tenelur, est quid creatum:
sed Magister dixit, hanc esse Spiritum sanctum: ergo
erravit.</p>
<div xml:id="bb-l1d17p1a1q1-Dd1e173">
<head xml:id="bb-l1d17p1a1q1-Hd1e175">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-l1d17p1a1q1-Hd1e178" type="question-title">Praeter caritatem increatam poni debet caritas,
quae est habitus creatus et animam infor-
mans.</head>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e181">Respondeo: Ad praeilictorimi intelligenliani est
notandum, quod circa iioc est et fuit ab antiquo duplex
opinio. Quorundani enim, ut Magistri et sequa-
cium suorum, est opinio, quod Spiritus sanctus est
essentialiter caritas, qua Pater et Filius diligunt nos,
et etiam qua nos diligimus Deum.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e184">Et quidam voluerunt dicere, quod intellectus
huius positionis liic est\ Dicunt enim, quod, sicut
lux potest tripliciter considerari , scilicet in se et in
transparenti et in extremitate perspicui terminati
— primo modo est Inx, secundo modo lumen, tertio
modo liypostasis coloris^ — ita Spiritus sanctus potest
considerari in se, et sic est amor Patris et Filii;
potest rursum considerari ut in anima humana inha-
bitam , et sic Spiritus sanctus dicitur gratia; potest
etiam considerari iit unitus voluntati, et sic est ca-
ritas, qua nos diligimus Deum. Unde dicunt, quod
Spiritus sanctus est nostra caritas, non per appro-
priationem, sed per unionem. Quemadmodum enim
solus Filius est homo vel est ' incarnatus; et tamen
tota Trinitas est incarnationem operata, sed tamen
solus Fihus unitus: sic, quamvis tota Trinitas faciat
unionem Spiritus sancti cum voluntate, sohis tamen
Spiritus sanctus luiitur voluntati, et ideo solus est
caritas.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e187">Ratio autem movens ad ponendura hoc est auctoritas
Apostoli, primae ad Corinthios sexto^: Qui
adhaei-et Deo unus Spiritm est, et etiam simili-
tiulo. Dicunt enim, quod, sicut Fihus procedit per
modum naturae et ita naturae unitur % sic Spiritus
sanctus per modum voluntatis, et ideo voluntati uni-
bihs et unitus. Et quia voluntas vertibilis est, non
sic natura, ideo Spiritus sanctus unitur separabihter,
sed Fihusinseparabihter, et ideo longe inferiori modo
quam Filius ; et quibus sic unitur, se ipso facit diligere.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e191">
Sed haec positio non potest stare, quia Spiritus
sanctus non est unibihs ; et praeterea , si esset unibi- nepiobamr.
hs, aut per naturam, aut per gratiam. Non per natu-
ram, ergo per gratiam: ergo adhuc oporteref esse
habitum gratiae disponentem animam ad susceptio-
nem talis unionis; et ita redit contrarium. Ideo
non credo, quod Magister hoc modo fuerit huius
opinionis.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e194">Et propter hoc aliter dicendum, quod illud: quo Aiiaexpo-
diligimus Deum, tripliciter est accipere: autquodili-piici disun-
gimus effective, et sic caritas sive amor est totius ' '"°°*'
Trinitatjs et Spiritus sancti appropriate ; aut quo dili-
gimus exemplariter , et sic Spiritus sanctus, qui esl
unio Patris et Filii et nexus amborum , est ' unitas .
ad cuius imitationem caritas nos nectit, secundum
quod dicit Dominus, loannis decimo septimo ": Utsinl
unum, sicut et nos unum sumus; aut quo diligimus
formaliter , et sic secundum opinionem Magistri est
animi affectio.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e197">Et in his omnibus verum dixit nec erravit, sed ludidum
defecit; quia praeter hoc est ponere caritatem se- Mag^sir!!""*
cundum communem opinionem, quae sit '° habitus
creatus animam informans. Et ratio huius sumitur a Raiiones.
parte essentiae eius, virtutis et operationis.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e200">A parte essentiae, quia caritas est bonitas crea- a pane es-
turae rationalis, ipsam perficiens et distinguens et
ordinans et disponens ad vitam aeternam: ergo ne-
cesse est , quod sit eius " formalis perfectio.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e203">1 . Ad ihud ergo quod obiicitur primo, quod cari- soivuntar
tas est melior anima rationali; dicendum, quod non T^imef
est ibi comparatio , quia ubi unum propter alterum ,
ibi tantum unum 'â– ; unde habens caritalem bonus est
propter caritatem. Vel non cadit ibi comparatio, quia Aiiiei-.
non uniformiter dicitur bonum. Nam substantia ratio-
nalis dicitur bona, quia ordinabilis in fmem, caritas
bona, quia ordinans.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e206">2. Ad illud quod obiicitur, quod aequivalet bea-
titudini; dicendum, quod aequivalet secundum divi-
nam aestimationem , quae'" opus caritatis aestimat
dignum vita aeterna sive tanta remuneratione.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e210">3. Ad illud quod obiicitur, quod si est bonum
per participationem, tunc eius bonitas est permu-
tabilis in informitatem; dicendum, quod aliquid'*
dicitur bonum per participationem dupliciter: aut
quia participans et ordinatum , aut quia participatio
et ordinatio. Prinio modo est bonum habens caritatem ,
secundo modo ' caritas: et ideo potest non esse, quia
non est ipsa essentia bonitatis, sed participatio; ta-
men ens- non potest non esse hona vel ordinata,
quia est ipse ordo amoris. Unde solvendum ad ' illud
per distinctionem ; et in hoc patent rationes sumtae
ab essentia.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e213">A parte etiam virtutis necesse est ponere caritatem
habitum creatum. Nam caritas, qua dihgimus
Deum , est virtus , non tantutn quia ^ Deus coopera-
tur nobis, sed etiam quia nostra voluntas cooperatur
Deo: Adiutores enini Dei sumus^; et quia, cum
cooperamur Deo , necesse est nos sibi conformari ,
necesse est, quod ab illa summa caritate relinquatur
in nobis ahquod exemplatum in nostro affectu, per
quod moveatur'' illi conformiter. Voluntas enim li-
bera est et nata moveri ad opposita : et ideo ponitur
virlus caritatiscreatae in nobis, non propter defectum
a parte Dei nobiscum operantis, sed voluntatis nostrae
sibi cooperantis.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e216">4. Ad iilud quod obiicitur, quod virtus poten-
soivuntur tissima non indiget virtute media, verum est; sed
ratfonesf* caritas non est propter illius virtutis indigentiam , sed
potius voluntatis suscipientis, quae indiget aliquo ha-
bitu disponente.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e219">5. Ad illud quod obiicitur, quod Deus coopera-
tur naturae sine virtute creata; dicendum, quod Deus
regit naturam, sicut instituit, et natura uniformiter
currit; et ideo non indiget aliquo' regulante. Non
sic est de voluntate, quae movetur difformiter; et
ideo indiget aliquo habitu regulante et disponente
.lia soiuiio. ipsam. Vel dicendum , quod aliud est de natura et
voluntale; quia natura non habet moveri nisi iuxta
se, vel infra sed vohmtas supra: et ideo indiget ali-
quo eievante ipsam.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e222">6. Ad illud quod obiicitur, quod virtus primi
motoris est praesens; dicendum, quod non sufTicit
praesentia, sed necesse est , quod recipiens influen-
tiam habeal habilitatem et conformitatem ; et hoc
est per virtutem creatam.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e225">A parte etiam operationis ponitur necessitas, quia
reformatio sive ' recreatio, unio et dilectio non tantum
sunt ab aliquo ut ab efflciente , sed etiam ut ab in-
formante. Informans autem caritas creata est ; el ex
hoc patent obiecta ex parte actus sive operationis.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e229">7. Nani quod obiicitur, quod recreatio' est ab
increato; verum est per modum efpcientis, sicut et
creatio ; sed reformatio ulterius relinquit '° formam ;
et ideo necesse est ponere habitum informantem.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e232">8. Ad illud quod obiicitur, quod vanitas non
unit" veritati; dicendum, quod gratia potest consi-
derari secundum quod ex nihilo , et sic est vanitas,
et sic non unit; vel secundum quod est influentia
secundum divinam praesentiam, et sic habet veri-
tatis expressam similitudinem , et tali modo unit.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e235">9. Ad illud quod obiicitur ^^, quod caritas facit
diiigere Deum. quantum est diligendus etc; dicen-
dmn, quod hoc potest intelligi dupliciter: vel quan-
tum Deus deberet diligi in se, et sic falsum est,
quia cum sit bonum inflnitum , deberet in infinitum
diligi, et tah modo Deus solus se ipsum diligit; vel
in quantum est dihgendus ab hoc^'\ et sic v^rum
est, et tunc dihgit in infmitum, non simpliciter.
sed secundum aestimationem habentis caritatem.
Tantum enim diligit caritas Deum plus quam bonum
creatum, quod, si bonum creatum in infinitum mul-
tiplicaretur , adhuc magis diligeret Deum.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e238">Quod autem obiicitur in contrarium, conceden-
dum est praeter duo ultima, quae ostendunt Magi-
strum errasse.</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e241">8. Quod ergo " obiicitur, quia dividit opera Tri-
nitatis; dicendum, quod falsum est, quia quod Spi-
ritus sanctus sit caritas, qua diligimus Deum, aut
dictum est per apjwopriationem , aut per unionem,
aut certe per exemplaritatem ; et sic intelliguntur
omnes auctoritates. quas Magister adducit pro se.;
formaliter auteni loquendo non intelliguntur verae,
nec credo, quod Magister sic intellexerit.
</p>
<p xml:id="bb-l1d17p1a1q1-d1e244">9. Et per hoc patet aliud ', quod Magister noii
dicit, quod creatum sit increatum, sed quod sufTi-
ciat donum increatum sine creato; et in lioc non
fuit error, sed defectus tantum.
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>