-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d3p1a1q2.xml
247 lines (222 loc) · 11.2 KB
/
bb-l1d3p1a1q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 3, Pars 1, A. 1, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>I, Distinctio 3, Pars 1, A. 1, Q. 2</title>
<date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d3p1a1q2">
<head xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Hd1e97">I, Distinctio 3, Pars 1, A. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Hd1e100" type="question-title">Utrum Deus sit cognoscibilis per creaturas.</head>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e103">Secundo quaeritur, utrum Deus sit cognoscibi-
lis per creaturas. Et quod non , videtur.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e106">1. Quia via ad errorem non est via ad cogni-
Ad opposi- tionem ; sed cognitio per creaturam est via er-
roris : ergo etc. Probatio minoris : Sapientiae decimo
quarto ' : Creaturae Dei sunt in deceptionem et in
oclium et in muscipulam pedibus insipientium.
Praeterea , Auguslinus de Libero Arbitrio ' loquitur
de his , qui occupantur in creaturis : <quote xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Qd1e108"> Dorsum ad
Te vertentes, in corporali opere tanquam in umbra
sua defiguntur </quote> .</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e112">2. Ilem , tenebra vel tenebrosum non est via ad
cognoscendum luminosum sive lucem ' ; sed creatura
est tenebra , Deus autem est lux : ergo Deus non est
cognoscibilis per creaturam.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e116">3. Item, medium, per quod cognoscitur aliquid
vel probatur de extremo , debet communicare in ali-
quo cum eo ad quod cognoscendum est ^ ; sed Crea-
tor et creatura nihil habent commune : ergo Deus non
cognoscitur per creaturas.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e119">4. Item, omne medium, per quod ascenditur
ad extremum, distat ab illo gradibus finitis^; sed
omnis creatura quantumcumque nobilis distat a Deo
gradibus inflnitis, quia quantumcumque duplicatur,
nunquam perveniet ad eius nobilitatem: ergo per
creaturam non ascenditur in cognitionem Dei.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e122">Contra: 1. Sapientiae decimo tertio'': A nia-Fandamenta.
gnitudine speciei et creaturae cognoscibiliter po-
terit Creator horum viderl Vnde Isidorus de Sum-
mo bono ' : <quote xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Qd1e124"> Ex pulcritudine circumscriptae crea-
turae pulcritudinem suam, quae circumscribi non
potest , facit Deus intelligi </quote> .</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e128">2. Item, ratione ostenditur sic: contingit non
solum effectum cognosci per causam , sed etiam cau-
sam per effectum ' : ergo si Deus est causa operans
secundum suam nobilitatem, et creatura effectus, po-
terit Deus cognosci per creaturam.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e131">3. Item, sensibile est via cognoscendi intelligi-
â– bile ' ; sed creatura sensibilis , Deus intelligibilis :
ergo per creaturam est devenire in cognitionem
Creatoris.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e134">4. Item, contingit simile cognosci per simile';
sed omnis creatura est similis Deo vel sicut vesti-
gium, vel sicut imago: ergo per omnem creaturam
contingit cognosci Deum.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e138">Quaeritur ergo, quae differentia sit inter vesti-
gium et imaginem; et cum in omni creatura sit
vestigium, quaeritur, quare non similiter imago, el
secundum quid attendatur^ vestigium.</p>
<div xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Dd1e141">
<head xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Hd1e143">CONCLUSIO.</head>
<head xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Hd1e146" type="question-title">Deiis per creaturas naturali rationis lumine
cognosci potest.</head>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e149">Respondeo : Dicendum , quod , quia relucet causa
in effectu , et sapientia artificis manifestatur in opere ,
, ideo Deus , qui est artifex et causa creaturae , per
ipsam cognoscitur.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e152">Et ad hoc duplex est ratio, una est propter
Dupiei convenientiam , alia propter indigentiam : propter
â– ^*""' convenientiam , quia omnis crealura magis ducit in
Deum quam in aliquod aliud ; propter indigentiam ,
quia, cum Deus tanquam lux summe spiritualis
non possit cognosci in sua spiritualitate ab intellectu
quasi materiali , indiget anima cognoscere ipsum per
creaturam °.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e155">1. Ad illud quod obiicitur, quod cognitio crea-
turae est via in errorem; dicendum, quod dupli-
positoram. gj^gj. ggj cognoscere creaturam: vel quantum ad
winmaio. proprietates speciales et^ quae sunt imperfectionis ,
vel quantum ad coiviitiones generales, quae sunt
completionis ; si autem quantum ad speciales condi-
tiones et imperfectionis : aut attribuendo Deo, aut subdistin-
removendo. Primo modo est via erroris, secundo
modo via cognitionis; et sic cognoscitur Deus per
ablationem.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e159">Si autem cognoscatur quoad conditiones perfe- iterum sub-
ctionis, sic potest esse dupliciter, sicut pictura du-
pliciter cognoscitur: aut sicut pictura, aut sicut
imago ; unde aut sislitur in pulcritudine creatu-
rae, aut.per illam tenditur in aliud. Si primo modo,
tunc est via deviationis; unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name> in libro
de Libero Arbitrio ' : <quote xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Qd1e164"> Vae his qui nutus tuos pro
Te amant et oberrant in vestigiis tuis et derelin-
quunt Te ducem </quote> . Si secundo modo , prout est via
in aliud, sic est ratio cognoscendi per superexcel-
lentiam, quia omnis proprietas nobilis in creatura
Deo est attribuenda in summo ; et sic patet illud '.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e168">2. Ad illud quod obiicitur, quod tenebrosum
medium non est via cognoscendi lucem ; dicendum ,
quod est oculus bene dispositus et oculus lippus.
De oculo bene disposito verum est, sed non de
lippo, cui nubes obtegens vel terra suscipiens lu-
minis claritatem est medium videndi solem; sic in-
tellectui nostro, qui se habet sicut oculus noctuae
ad manifestissima naturae ^.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e171">3. Ad illud quod obiicitur de defectu commu-
nitatis , dieendum , quod '° non est commune per uni-
vocationem, tamen est commune per analogiam,
quae dicit habitudinem duorum ad duo, ut in nauta
et doctore, vel uniu^ ad unum, ut exemplaris ad
exemplatum.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e174">4. Ad illud quod obiicitur, quod semper sunt
infiniti gradus ; dicendum , quod ascensus in Deum
potest esse dupliciter: aut quantum ad aspectum
praesentiae ; et sic quaelibet creatura nata est ducere
in Deum , nec sic sunt inflniti gradus ; aut quantum
ad aequalitatem aequiparanliae ; et sic verum est,
quod sunt infiniti, quia bonum creatum, quantum-
cumque duplicatum , nunquam aequiparatur in-
creato.
</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e177">Primus autem gradus quantum ad ascensum
Trcs gradus ad aspBctum praesentiae est in consideratione visi-
mDeum. Mlium , secunclus in consideratione invisibilinui , ut
animae vel alterius substantiae spiritualis; Ccrtius
est ab anima in Deum, quia <quote xml:id="bb-l1d3p1a1q2-Qd1e179"> imago ab ipsa veri-
tate formatur et Deo immediate coniungitur </quote> '.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e183">Ad illud quod ultimo quaeritur de differentia
Differentia vestigH et imaginis , quidam assignant ' , quod vesti-
gium est in sensibilibus , imago in spiritualibus. Sed
ista distinctio et positio non valet, quia vestigium
est etiam in spiritualibus. Nam unitas, veritas, bo-
nitas, in quibus consistit vestigium, sunt conditio-
nes maxime universales et intelligibiles.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e187">Alii ^ dicunt , quod vestigium dicitur , quia re-
opinio 2. praesentat secundum partem , sed imago secundum
totum. Sed haec iterum differentia non valet, quia,
cum Deus sit simpiex, non habet repraesentans se-
cundum partem; cum ilerum sit infmitus, a nulla
omnino creatura, etiam a toto mundo non potest re-
praesentari secundum totum.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e190">Et ideo intelligendum , quod cum creatura du-
cat iu cognitiouem Dei per modum umbrae *, per
modum vestigii et per modum imaginis , differen-
tia eorum notior , a qua etiam denominatur, acci-
pitur penes modum repraesentandi. Nam umhra
dicitur , in quantum repraesentat in quadam elonga-
tione et confusione; vestigium, in quantum in^ elon-
gatione , sed distinctione ; imago vero, in quantum
in propinquitate et distinctione.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e193">Ex hac differentia coUigitur secunda, quae estoiii«rentii2.
penes conditiones , in quibus attenduntur haec. Nam
creaturae dicuntur umbra quantum ad proprietates ,
quae respiciunt Deum in aliquo genere causae se-
cundum rationem ° indeterminatam ; vestigium quan-
tum ad proprietatem , quae respicit Deum sub ra-
tione triplicis causae, efQcientis , formalis ' et finalis ,
sicut sunt unum , verum et bonum ; imago quan-
tum ad conditiones, quae respiciunt Deum non tan-
tum in ratione causae , sed et obiecti , quae sunt me-
moria, intelUgentia et voluntas.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e196">Ex his concluduntur aliae duae differentiae:
quantum ad ea ad quae ducunt; nam creatura utDiirerentias.
umbra ducit ad cognitionem communium, ut com-
munia; vestigium in cognitionem communium, ut
appropriata; imago ad cognitionem propriorum,
ut propria^. </p>
<p xml:id="bb-l1d3p1a1q2-d1e199">Alia differentia est penes ea in quibus repe-Diirerentia4.
riuntur. Quoniam enim omnis creatura comparatur
ad Deum et " in ratione causae et in ratione tripjicis
causae, ideo omnis creatura est umbra vel vesti-
gium. Sed quoniam sola rationalis creatura compa-
ratur ad Deum ut obiectum, quia sola est capax
Dei per cognitioUem et amorem: ideo sola est imago. </p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>