-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d3p1dubia.xml
275 lines (250 loc) · 13 KB
/
bb-l1d3p1dubia.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 3, Pars 1, Dubia</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>I, Distinctio 3, Pars 1, Dubia</title>
<date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d3p1dubia">
<head xml:id="bb-l1d3p1dubia-Hd1e97">I, Distinctio 3, Pars 1, Dubia</head>
<div xml:id="bb-l1d3p1dubia-Dd1e100">
<head xml:id="bb-l1d3p1dubia-Hd1e102">DuB. I.</head>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e105">In parte ista sunt dubitationes circa litteram de
rationibus illis , quas ponit Magister quantum ad ra-
tionem probandi et vim' inferendi, quia videntur
omnes vel non valere vel dubium supponere.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e108">Prima namque ratio talis est *. Qui potest quod
Raiio i. nulla creatura potest, est supra omnem creaturam ;
sed qui fecit mundum istum , fecit quod nulla
potest creatura: ergo non est creatura, sed super
omnem creaturam. Et incipit haec ratio ibi : Nam si-
cut ait Amhrosius , ut Deus etc. In ista ratione vi-
detur supponi duplex ^ dubium , videlicet quod mun-
dus iste sit factus, et quod creatura ipsum non
possit facere , quorum utrumque est valde dubium.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e111">Secunda ratio est haec ". Qui fecit corporalia et
-Raiio 2. spiritus mutabiles , est super omnia corporalia et mu-
tabilia : ergo est spirituale et immutabile. Hic simi-
liter videtur supponi dubium, quod Deus fecerit spi-
ritus. Et iterum, non sequitur ex hoc, quodsi fecit
mutabilia, quod' sit immutabilis, immo potius vi-
detur sequi oppositum, scilicet quod sit mutabilis.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e114">Tertia ratio haec est. Qui fecit bona et meliora ,
Raiios. est optimus; sed Deus fecit corporalia, quae sunt
bona, et spiritualia, quae sunt meliora: ergo Deus est
optimus. Haec similiter ratio videtur nullam habere
apparentiam, quia tunc similiter quilibet artifex, qui
facit bona et meliora, esset* optimus, quod fal-
sum est.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e118">Quarta ratio haec est. Qui fecit pulcra et pul- •*='''" 'â–
criora, est ipsa pulcritudo sive species, et hoc est
speciosissimum; sed videmus, corporalia esse speciosa,
et spiritualia esse speciosiora ° : ergo qui fecit haec,
est speciosissimus. Similiter videtur, quod nec ratio
praedicta valeat propter praedictam instantiam.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e121">Item quaeritur de differentia istarum rationum, ^Ji-l^gJiiij^*
et quomodo distinguuntur. Si dicds , sicut dicunt o'â„¢""-
aliqui, quod sunt quatuor penes quatuor genera
causarum, hoc nihil est, quia genus causae materia-
lis non cadit in Deo. Si dicas, quod penes modos co-
gnoscendi; contra: non sunt nisi tres, scihcet in
ratione causae , ablationis et excellentiae ".</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e124">Respondeo: Dicendum, quod omnes istae ratio-
nes ad hoc", ut probent et inferant , supponunt ali-
quod certum. Prima enim ratio supponit, quod pro-
ductio rei de nihilo non potest esse nisi a potentia
inflnita. Hoc supposito, cum certum sit, nullam crea-
turam habere potentiam infinitam ", sequitur, quod
actus productionis rerum de niliiio sit eius , qui '
est super oranem creaturam. Et ita ex lioc actu tan-
quam ex proprio cognoscitur Deus omnipotens , im-
mensus. — In aliis tribus rationibus supponitur sta-
suppositio tus , sicut in tota philosophia supponitur status in
ilbllr^^^^causis; et ideo omne mutabile reducitur ad immuta-
bile , quia in mutabili non est status in genere effi-
cientis nisi in movente non moto : omne enim quod
movetur, ab alio movetur '. Similiter bonum et melius
reducuntur ad optimum, quia non est status in ge-
nere finis nisi in optimo. Similiter pulcrum et pul-
crius ad pulcherrimum , quia non est status in ge-
nere speciei et formae, nisi in eo quod est ipsa
species per essentiam.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e127">Ad illud quod quaeritur de distinctione rationum,
- ex dictis iam patet responsio. Non enim possunt di-
stingui penes genus causarum tantum, nec penes
modos cognoscendi tantum , sed penes utrumque ^.
Prima enim ratio sumitur secundum rationem cau-
sae ; aliae sumuntur penes rationem causae et excel-
lentiae, quia considerant ordinem et distinguuntur
secundum ordinem in triplici genere causae *, efficien-
tis sive moventis , finientis et exemplaris.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1d3p1dubia-Dd1e131">
<head xml:id="bb-l1d3p1dubia-Hd1e133">DUB. II. </head>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e136">Item quaeritur de hoc quod postea dicit Magi-
ster, quod ex perpetuitate mleUigitur Conditor ae-
termos. Nihil enim valet: effectus est perpetuus % ergo
efficiens est aeternus.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e139">Item quaeritur similiter ^ de hoc quod dicit : Ex
magnitudine omnipotens. Nihil enim valet: fecit
magna , ergo est omnipotens vel potest facere omnia.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e142">Respondeo : Ad hoc dicunt aliqui , quod tantum
soiatio I. est quaedam persuasio per signum, non necessaria
argumentatio. Dicunt enim , quod omnipotentia et ae-
ternitas , cum sint infinitae , non possunt sufficienter
probari per creaturas , quae sunt finitae '. — Aliter soiutio 2.
tamen potest dici, quod quamvis non sequatur in
qiiolibet efficiente, tamen necessario sequitur in effi-
ciente sive perpetuanle primo. Impossibile enim est ,
quod creatura habeat esse et magnum esse * et hoc
totum ab aliquo , qui non possit in totum ; et qua
ratione in hoc totum , et in quodlibet. Similiter , si
est primum perpetuans, est omnino in actu et nihil in
potentia ; et si hoc , cum possit facere durare aliud
in infinitum, ipsum est actu inflnitum duratione: ergo
aeternum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1d3p1dubia-Dd1e146">
<head xml:id="bb-l1d3p1dubia-Hd1e148">DOB. III.</head>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e151">Item quaeritur de hoc quod dicit : Omnia quae
arte divina condita ' sunt, unitatem quandam in
se ostendunt et speciem et ordinem. Videtur enim
primo dicere falsum, quia si hoc, cum haec tria
condita sint, tunc habent unitatem, speciem et or-
dinem, et sic de aliis: ergo si est stare, tunc ali-
qua condita sunt, quae haec non habent'".</p>
Item videtur male enumerare, quia Augustinus"
ponit ista tria: modum, speciem et oi-dinem, et
haec alia: unitatem, veritatem et bonitatem. Quae-
ritur ergo de diversis modis enumerandi, unde
veniant.
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e154">Respondeo : Ad hoc dicunt aliqui , quod hoc in- soiyitur dQ-
telligitur de creaturis perfectis , vel si de omnibus ", ""''"""^
tunc illa tria non dicunt conditiones in re creata, sed
in exemplari increato. — Potest tamen dici, quod
in primis intentionibus et generalibus " est reflexio
et ideo status , nec est ultra procedendum.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e157">Ad illud quod quaeritur de enumeratione illo- Tres modi
rum trium , quod non videtur conveniens ; dicendum creaturam.
quod res creata habet tripliciter considerari : aut in
se, aut in comparatione ad alias creaturas, aut in
- coinparatione ad causam primam. Et secundum hos
n omnes modos contingit reperire trinitatem dupliciter.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e160">Si eniiii coiisidereiur quantum in se vel quantum
ad se , hoc est , aut quantum ad substantiam princi-
piorum; et sic esl illa trinitas: materia, forma, com-
positio , quae ponitur in libro de Regula fidei '; aut
quantum ad habitudines ; et sic est illa, Sapientiae
undecimo ' : Omnia in numero , pondere et mensura
disposuisti. In numero enira intelligitur principiorum
distinctio, in po?Mfe/'e propria ipsorum inclinatio, in
mensura eorum ' ad invicem proportio.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e164">Item, si consideretur una creatura in compa-
ratione ad alias creaturas , hoc potest esse * aut
in quantum agit actione naturali ; et sic sumitur illa
trinitas <name ref="#Dionysius">Dionysii</name>^, substantia, virtus et operatio ;
aut in quantum agit actione spirituali; et sic ilia
Augustini, de octoginta tribus Quaestionibus", <quote xml:id="bb-l1d3p1dubia-Qd1e169">quo
constat , quo congruii , quo discernitur </quote> , et ulti-
mum refertur ad animam.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e173">Si autem considerentur ' in comparatione ad
Deum, hoc potest esse duplicitur: aut in quantum
referuntur tantum; et sic est illa, modus , species
et ordo ; aut in quantum referuntur et assimilan-
tur ; et sic est illa , unitas , veritas et ' bonitas.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e176">Quoniam ergo vestigium attenditur in compara-
tione ad Deum proprie , ideo in his ultimis conditio-
nibus proprie accipitur vestigium. Et quia magna est
inter istas comparationes convenientia , ideo Magisler
miscet haec ad invicem propter multam convenientiam
et correspondentiam'; quia unitas respondet modo ,
qui respicit Deum ut causam efflcientem ; veritas
speciei, quae respicit ipsum ut exemplar; bonitas
ordini, qui '" respicit Deum ut finem.
</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1d3p1dubia-Dd1e180">
<head xml:id="bb-l1d3p1dubia-Hd1e182">DuB. IV. </head>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e185">Item quaeritur de hoc quod appropriat veritatem
Filio dicens: Perfectissima pulcritudo intelligitur
Filius, scilicet veritas Patris. Sed contra Augusti-
nus in Sohloquio ": <quote xml:id="bb-l1d3p1dubia-Qd1e187">Veritas est id quod est</quote> ; sed
ens nulli personae appropriatur : ergo nec veritas.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e191">Item videtur male appropriare ordinem Spiritui
sancto, quia in praecedenti capitulo dicit, quod ex
ordine intelligitur sapiens '^ ; sed sapientia appropria-
lur Filio: ergo et ordo.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e194">Respondeo: Dicendum, quod veritas potest du-
pliciter considerari, sicut et " color. Nam uno modo
color consideratur secundum id in quo est; et sic
definitur in libro de Sensu et sensato " : <quote xml:id="bb-l1d3p1dubia-Qd1e196"> Color est
extremitas perspicui in corpore terminato</quote>. Alio
modo in comparatione ad visum, quem movet; et
sic definitur in libro de Anima " : <quote xml:id="bb-l1d3p1dubia-Qd1e199" source="http://scta.info/resource/aristda-l2">Color est moti-
vum visus secundum actum lucidi</quote>.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e203">Similiter veritas potest considerari in compa- ^enmf
ratione ad id in quo est ; et sic verum est "^ id quod
est; alio modo per comparafionem ad inlellectwn,
quem movet ; et sic veritas, ut dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> in
secundo Metaphysicae ", <quote xml:id="bb-l1d3p1dubia-Qd1e208">est finis intelligentiae spe-
culativae</quote>. Secundum primum modum dicit Ansel-
mus'*: <quote xml:id="bb-l1d3p1dubia-Qd1e211" source="http://scta.info/resource/adcmon-c46">Veritas Patris est essenlia Patris</quote>. Quan-
tum ad secundum modum dicit Hilarius '" , quod
» veritas est declarativum esse » . Et quoniam Filius '"
procedit ut Verbum, cui appropriatur ratio decla-
randi, ideo ei appropriatur ratio exemplaris et per
consequens ratio veritatis, quantum ad secundmn
modum veritatis; ipse autem accipit primo modo'.</p>
<p xml:id="bb-l1d3p1dubia-d1e216">Ad illud quod obiicitur de ordine, dicendum,
quod est ordo rerum in universo ; et hic appropria-
tur sapientiae; et est ordo rerum in finem; et hic
appropriatur bonilati; et sic patet, quod non est
contrarietas.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>