-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d40a2q1.xml
212 lines (212 loc) · 17.8 KB
/
bb-l1d40a2q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 40, A. 2, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev"> <title>I, Distinctio 40, A. 2, Q. 1</title> <date when="2017-12-23">December 23, 2017</date> </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref> </p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-23" status="draft" n="0.0.0"> <p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d40a2q1"> <head xml:id="bb-l1d40a2q1-Hd1e97">I, Distinctio 40, A. 2, Q. 1</head> <head xml:id="bb-l1d40a2q1-Hd1e100" type="question-title">Utrum praedestinatio inferat salutis necessitatem.</head> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e103">Quod
autem inierat necessitatem, ostenditur sic.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e106">1. Omnis causa, quae necessaria est in se
et necessario ponit effectum , infert simpliciter necessitatem effectui ; sed praedestinatio
respectu salntis est huiusmodi : ergo etc. Minor patet. Praedestinatio enim, cum sit Deus in
se, dicit quid necessarium; et iterum , necessario infert effectum, qnia necessario sequitur
: si est praedestinatus , salvabitur : ergo etc.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e109">2. Item, omnis causa, quae nullo
moda potest cassari, necessitatem ponit circa productionem effe- ctus — nam causa dicitur
cassari, cum nuUum ponit effectum — sed praedestinatio nullo modo potest cassari: ergo
praedestinatio ponit necessitatem.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e113">3. Item, quotiescunique duae causae concurrunt ad
aliquem effectum , quas impossibiie est discor- dare, si una est immutabihs, necesse est,
alteram esse iminutabileni , et effectum per consequens. Haec manifesta est per se: nam si
altera est mutabilis, reliqua existente immutabib, possibile est, eas dis- cordare. Sed
impossibile est , quod praedestinatio et liberum arbitrium discordent: ergo cum praedesti-
natio sit causa immutabilis, necesse est, quod libe- rum arbitrium sit immutabile; et si
hoc, cum to- tum sit immutabile , restat ergo , quod necessita- tem imponat praedestinatio
libero arbitrio et saluti.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e116">4. Item, videlur, quod praedestinatus nullo modo possit
damnari , et si hoc , tunc necessario salvatur ; et ostenditur hac ratiooe : ista duo con-
vertuntur esse praescitum et damnari, esse prae- destinatum et salvari; sed praedestinatus
non po- test esse praescitus : ergo non potest damnari. Pro- baiio mediae. Quando aliqua duo
sie se habent , quod irapossibile est , unum alteri succedere , nec possunt simul inesse ,
si alterum inest, impossibile est, reliquum inesse; sed esse praedestinatum et esse
praescitum sic se habent, qiiod impossiljile est, siraul inesse eidem; impossibile est
etiam, alterum alteri succedere, scilicet quod homo primo sit praede- stinatus et postea
praescitus: ergo cum est praede- stinatus, nullo modo potest esse praescitus : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e119">5. Item, de omni quod aeternum est, cum non est, irapossibile est esse, quia impossibile
est, quod non ens sit aeternum; sed praescitus si est, aeter- naliter est praescitus: ergo
illuin qui non est prae- scitus, impossibile est esse praescitum. Sed praede- stinatus non
est praescitus: ergo etc.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e122">6. Item, de eo quod non est, idem est dicere, hoc posse
esse, et posse ' incipere esse; sed prae- scitum est quid non ens respectu praedestinati :
ergo idem est dicere, praedestinatum posse esse praesci- tum, quod posse incipere praesciri
sive damnari. Sed non potest incipere esse praescitus, ergo elc.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e125">Contra: 1.
Praedestinatio divina nullum facitFim. indigne salvari: ergo cum dignitas in salvando re-
spiciat meritum, et meritum liberum arbitrium, ergo praedestinalio non tollit arbitrii
libertatem, se- cundura quod libernm arbitrium: ergo nec imponit necessitatem.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e128">2.
Item, praedestinatin nihil aufert libero ar- bitrio, sed tantum ponit in eo gratiam; sed
gratia nullam infert libero arbitrio necessitatem, ergo nec praedestinalio : si nullam ei
iniponit necessitatem ^ ergo cum salus pendeat ex libero arbitrio, patet etc.</p> <p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e132">3.
Item, si praedestinatio iraponit necessitatem, ergo cum, omni casu contingente, necesse sit,
eum qui praedestinatus est, salvari, ergo frustra laborat aliquis benefacere; quia, sive
faciat bonum sive ma- lum , necesse est, eura salvari.</p> 4. Itera, nullus lauilatur in eo
quod necessi- tatis est, neque viluperatiir ': si ergo necesse est. praedestinatum salvari
et praeseitum damnari, neque praedestinatus laudandus est, si salvatur, neque praescitus
vituperandus, si damnatur; quod est contra statum gloriae et poenae. <div xml:id="bb-l1d40a2q1-Dd1e135">
<head xml:id="bb-l1d40a2q1-Hd1e137">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l1d40a2q1-Hd1e140" type="question-title">Praedestinatio nec ratione causalitatis nec ratione
praescientiae infert necessitatem sive respectu salutis sive respectu liberi
arbitrii.</head>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e143">Respondeo: Diceuduni, quod praedestinatio nec infert necessitatem saluti, nec infert
necessitatem libero arbitrio, quoniam praedestinatio non est causa salutis nisi includendo
nierita, et ita salvando libe- rum arbitrium.</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e146">Ad inteiiigentiam autem obiectorura notandum, Lestiiia- quod praedestiuatio duo importat:
et rationem prae- T. ""' scientiae et rationem causae. In quanlum dicit ra- cnn-tionem
causae, non necessario ponit effectum, quia non est causa per necessitatem, sed per
voluntatem: et iterum, non est tota cansa, sed cum alia causa contingente, scilicet cum
libero arbitrio. Et regula est, quod quotiescumque effeetus pendet ex causa necessaria et
variabili — a necessaria tanquam ab uaiversali , a variabili tanquam a particulari — de-
nominatur a variabili, quia denominatio est a causa particulari ' ; et effectus , qni
dependet a causa contingente, est contingens. — Praeter rationem piae- causae importat -
rationem praescimtiae ; et prae- scientia quidem lolum indudit in cognitione, quia liberum
arbitrium et eius cooperationem et verti- bilitatem, et totnm. Et praeterea, non est nisi
veri, et etiam de vero contingente est infallibilis, sicul supra monstratum est in
quaestione de prae- scientia^ Ideo praedestinatio infert saiutem et non potest cassari nec
discordare a libero arbitrio. Et quia praescientia nuilam imponit necessitatem con-
sequentis, sed solum consequentiae , similiter nec praedestinatio.</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e149">1. 2. 3. Ex hoc patent tria prima obiecta de necessitate inferendi, impossibilitate
cassandi, im- possibilitate discordandi. Haec enim omnia dicunt necessitatem consequentiae
solum, quia insunt prae- destinationi non per rationem causalitatis, sed praecognitionis ,
quae est concors, certa et infal- libilis. Concors , quia praescientia sive praecognitio ^
vera: qui enim cognoscit vere cognoscit, rem prae- sentem esse, sicut est. et futuram ita
evenire, sicnt eveniet. Est enim veritas adaequatio rei et intelle- ctus\ Est itenim
certa, quia independens, quia nuUo modo pendet ex praecognito. Non enim se- cundum eius
exigentiam cognoscit, sed secundum exigentiam luminis et claritatis aeternae, in qua nulla
cadit dubietas, sed certitudo summa ; et ideo de omnibus aequaliter certa est. Est iterum
infal- libilis , quoniam est tolum posse praesciti circum- plectens; et ideo in nullo
potest falli nec circumve- niri. — Et est exemplum <name ref="#Boethius"> <name ref="#Boethius">Boethii</name> </name> in libro de Con- solatione quinto", quodsi aliquis
aspiceret de loco eniinenti circiimiacenlem regionem, nbi est multi- tudo viarum, quas
omnes simul et uno aspeetu videret, ambulans per locum illum, quamvis possit per diversas
vias ire , non tamen posset visum eius latere, pro eo quod per millam viam posset ire,
quam ille non videret. Si ergo intelligatur unus esse visus, qui posset omnes vias
praevidere et totum posse euntis, nullo modo quis eum praevenientem ' circumvenire posset.
Et talis est aspectus divinae praescientiae, quia ab aeterno cognovit omne quod poteramus
cogilare vel velle; et simul ciuu hoc vidit . in quam partem nostra voluntas el operatio
inclinaretnr. Et qiiia totnm posse et velle et agere cnmplectitur , ideo iion potest
falli. Et quia praede- Motandi.m. stiuatio claudlt praescientiam , hinc est, quod concor-
dat cum libero arbitrio, et non potest discordare , et non pntest cassari ; et neccssario
infert salutem , sed non necessario efficit^.</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e159">4. Ad illud quod quaeritur, utrum praedeslinatus possit damnari; dicendum, quod sic, sine
distin- ctione, quia quamvis haec possit distingui de re, vel dicto^: praedestinatum
damnari est possibile , sicul haec: album possibile est esse nigrum; haec tamen non est
distinguenda secundum artem: prae- destinatus potest damnari, sicut nec haec: homo albus
potest esse niger. Non enim potest esse de dicto, cum non sit dictum.</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e162">Propter quod intelligendura, qund ista habet^ Praenotand.i tres causas veritatis:
praedestinatus potest damnari, uiiimorum sicut Iiaec: praedestinatus potest esse
praescitus: aut quia forma praedicati potest inesse subiecto cum forma implicata, vel post
formam implicatam, vel sine forma implicata. Quocumque enim modo prae- dicatum possit
inesse, iudicanda est locutio sim- pliciter vera; et dico, quod jn tertio sensu locutio
est vera^: praedestinatus potest esse praescitus. Praedestinatus enim potest non esse
praedestinatus, et necesse est, omnem hominem esse praedestina- tum, vel praescitum; et
ideo sequitur, quod possil esse praescitus. Et hoc quidem necessarium est poni. Nam fides
dicit et ratio, quod sequitur: si est praedestinatus , salvabitur. Rursus, fides dicit et
ratio, quod iUum salvari est contingens; et qui diceret contrarium et assereret,
respuendus esset. secundum omnium iudicium certum. Et iterum, ars dicit, quod si
consequens est contingens, im- possibile est, antecedens esse necessarium, et hoc supra
probatum est per tres regulas'; et qui dice- ret huius contrarium, totam artem
syllogisticam deslrueret, cuius virtus illationis esl. ut oppositum consequentis non
possil stare cum antecedente. Cer- tum est autem, quod oppositum contingentis stal cum
necessario '. Istum ergo esse praedestinatum . non est necessarium. Et est necessarium. ,
vel con- tingens , vel impossibile ; et non est impossibile nec necessarium : ergo est
contingens ; et contingem potest non esse: ergo iste qui est praedestinatus , potest non
esse praedestinatus.</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e165">Et hoc quidem credo quod necesse sit poni ; hoc tamen difQcile est intelligi. Potest
tamen sic capi. si praesupponamus quatuor vera. Primum est, quod praesens divinae
aeternitatis circuniplectitur omne tempus, idem et uniforme; et hoc dicit An- sehnus in
libro de Concordia praescientiae et liberi arbilrii ', quod <quote xml:id="bb-l1d40a2q1-Qd1e167"> sicut praesens tempus
circumple- ctitur omnera locum, et orane quod in loco est, ita praesens aeternitatis omne
tempus </quote> . Et hoc neces- sarium est poni , quamvis non possiraus hoc plene
intelligere. Videraus enim , eius oppositum esse fal- sum et impossibile: quia si hoc non
esset, tunc mutaretur praesens divinae aeternitatis. — Secun- dum est illud, quod Deus uno
el eodem cognoscit omnia, ita quod est unica Dei cognitio, qua cogno- scit hoc et qua
cognoscit eius oppositum. Et hoc supra" probatum est auctoritate et ratione, non soluni
quantum ad illud per quod cognoscitur, sed etiam quantura ad actum divinae cognitionis. —
Tertium est, quod cum dicimus, divinam cogni- tionera vel voluntatera ordinari ad hoc
cognosci- bile et ad aliud, non ponitur ordo vel respectus in Deo actu, sed solum ex parte
rei creatae vel cognitae; et ille quidem, sicut praevisum est'°, non ponitur in actu , sed
in habitu, nec de praesenti , sed de futuro. — Quartum est, quod futurura sub ratione
futuri, quotl ponitur semel esse verum, ponitur semper fuisse verum, et quod ponitur se-
mel esse falsum, ponitur semper fuisse faisum; et ideo cum ponilur posse esse, non ponitur
nec mu- tari nec ineipere '. </p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e171">His praesuppositis facile est inteliigere, quod ppiicaiio. praedestinatus potest esse
praescitus, et quod Deus quem praescivit potuit praedestinasse. Constans enim est, quod
salus istius qui praescitus est, potuit ab aeterno praevideri, cum possit esse sive fieri
in tempore; et si potnit ab aeterno ordinari ad divi- nam cognitioneni et voluntatem,
potest et nunc. Etenim quia praesens totum est, et nihil transiit in praeteritum, et nihil
factum est, quod ^it ne- cessarium esse faotum; hinc est, quod sicut potest cogitari, vere
posse' et non praedestinasse ah ae- terno, ita etiam, quod possit nun.c, in suo scilicet
nunc aeternitatis , non praedestinasse. Et hoc dicit Magister in littera. Actus tamen
aeternus divinae cognitionis non potest cogitari non fuisse, sed ad hoc fnturum contingens
ordinatum non esse ' ; et si hoc ponitur , non ponitur aliqua mutatio in aeterno
praesenti, quia nulla ponitur successio; nec ponitur mutatio in cognitione , quia non
ponitur in Deo alia cognitio nec in ordine ex parte cognoscentis , quia non ponitur in Deo
alius ordo, nec in ordine ex parte cogniti , quia ex parte illa non ponitur nisi futuruni:
et illud, cum non est, potest intelligi esse, et potest esse futuruni sine mutatione</p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e174">Et hoc totum clarius aperitur, si veniamus ad signiflcationem horum vocabulorum
praescitus et praedestinatus. Praedestinatus enim et praescitus duo sunt vocabula, et
quantum ad principale si- gnificalum impnrtant divinam essentiam, quantum ad connotatum
important futura contingentia. Quan- tum ergo ad principale significatum idem sunt ,
quantum vero ad connotatum, quia sunt contingentia, quae non de necessitate insunt, potest
unum esse alterum^ Quia vero connotata non tantum sunt contingentia, sed etiam de futuro,
quae nihil po- nunt actu, possunt non inesse et inesse sine muta- tione. Cum enim ponuntur
inesse vera de futuro, ponuntur semper fuisse, et cum ponuntur non esse , ponuntur nunquam
fuisse, sicut patet; et Anselnius" dicit, si dicatur, aliquid esse futurum de contingenti,
constat quod possibile est, non esse futurum; et si futurum est, semper verum fuit, ipsum
esse futu- rum. Et ideo haec est vera sine mutatione et sine inceplione : praedestinatus
potest esse praescitus. Nulla enim repugnantia est nec ex parte signiflcati nec ex parte
connotati, et hoc patet, si resolvantur '. Sensus euim est: iste est praedestinatus, id
est, iste est a Deo praecognitus et salvabitur per Dei gra- tiam. Similiter: iste est
praescitus, sensus est: iste est praecognitus et damnabitur per snam culpam. Constat enim,
quod in divina cognitione non est differentia in se, sed solum in connotato. Cum ergo
salvandus possit damnari, praedestinatus potest esse praescitus sine aliqua mutatione. </p>
<p xml:id="bb-l1d40a2q1-d1e177">4. 5. 6. Ex hoc patent alia tria obiecta: nam primum et ultimum intelligitur in formis,
quae aliquid ponunt actu circa subiectum ; secundum vero de eo quod est ita aeternum ,
quod nihil temporale connotat. Talia autem non sunt esse praescitum et esse praedestinatum
'. Et sic patent omnia.</p>
</div> </div>
</body>
</text>
</TEI>