-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d43a1q1.xml
186 lines (186 loc) · 14.5 KB
/
bb-l1d43a1q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 43, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev"> <title>I, Distinctio 43, A. 1, Q. 1</title> <date when="2017-12-23">December 23, 2017</date> </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref> </p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-23" status="draft" n="0.0.0"> <p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d43a1q1">
<head xml:id="bb-l1d43a1q1-Hd1e97">I, Distinctio 43, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l1d43a1q1-Hd1e100" type="question-title">Utrum potentia Dei, secundum quod huiusmodi , sit
infinita.</head>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e103">Primo ergo quaeritur, utrum Dei potenlia sit infinita; et quod ipsa potentia, secundum
quod huiusmodi, sit infinita, ostenditur sic.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e106">1. Infinitum dicitur quod non habet terminum '; Fundamenia.sed diviua potentia quantuni
ad posse non habet ter- minum: ergo etc. Prima manifesta est; secimda pa- tet per
Chrysostomum in quadam Homilia ^ : <quote xml:id="bb-l1d43a1q1-Qd1e108"> Omni- potens dicitur, quia eius posse non
invenit non posse </quote> : ergo si semper invenit posse, semper quan- titatem potentiae
accipientibus est ultra accipere: ergo est infinita.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e112">2. Item, omnis potentia activa, quae potest in effectus infinitos, est actu inflnita;
divina potentia est huiusmodi: ergo etc. Probatio primae: si po- tentia est pure in actu,
ergo habet totum actualiter, quod potest habere: ergo si totum habet actualiter, et nihil
potest ei accrescere nec de novo aliquid dari ^ , et potenlia ut potens se extendebat ad
infi- nita: ergo actu habet in se infmilatem. iVinor pa- tet, quia divina potentia nunquam
potest in tot ef- fectus, quin adhuc possit in plures: ergo manife- stum est, quod est
infinita. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e116">3. Item, oranis polentia, quae potest in actum infinitum, si est omnino in actu-, est
simpliciter infinita; sed divina virlus est huiusmodi: ergo etc. Maior patet sic : sicut
se habet potentia ad poten- tiam, sic actus ad actum; sed actus infinitus exce- dit
finitum in infinitum, ergo et potentia potentiam: ergo si poteiilia est oimiino iii actu,
esl infinita. Mi- nor patet, quia Deus dicitur durare in infinitum et potest creaturam
conservare in infinituni : ergo etc. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e119">4. Item , omnis potentia , quae polest super extreuia in inflnitum ilistantia. esl
infmita.: sed po- tenlia divina est liuiusraodi, quia de nihilo alicjuid facit, et inter
aliquid et nihil est infinita distantia: ergo etc. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e122">5. Item, omnis potentia, quae omnino indiffe- rens est ab essentia, est infinila; sed
divina poten- tia esl liuiusmodi : ergo etc. Probalio primae : quandocumque aliqua dno
sunl omnino indistantia, ubicumque est unum, et' reliquum : ergo si po- tentia est omnino
indifferens ab essentia,' uliicum- que est potentia, et essentia. Sed ubi est essen- tia ,
ibi est centrum potentiae : ergo uljicumque polest potenlia lalis . potest ut in centro :
ergo cum nulla potentia limitetur in centro suo , sed araplius possit, aut divina polentia
nihii potest, aut polest quantum vult, et sic in infinitum: ergo, quantum esl de se,
polentia illa polest in infinitis' operari. Sed potentia illa omnino est indifferens et
simplex: ergo idem est ibi faftHw el intensum: ergo si extensive est infinila, et
intensive: ei'go omnino est infinila. Kt hoc est. quod dicil <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> in libro de C:iusis^ quod <!--<quote>--> virtus quanto magis unita,
tanto magis infinitau. Cum ergo divina potentia sit unitissima , quia est omnino idera cum
sua ori- gine, ubique potesl tanquam in sna origine: ergo nunquam invenit non posse.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e130">Contra: 1. Omne illud est flnitum, in quo est yosi- reperire stalum ; sed in divina
potentia est reperire statum, quia esl assignare aliquid, quod non po- test, sicui supra
ostensum est'. ut actus corporales et actus deformes: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e133">2. Item , quod exceditur ab aliquo est finitum, quia infinitum nullo modo exceditur ; sed
seienlia excedit potentiam respectu scibilium ; plu- rium enim est scientia quam potentia
. scit enim mala, et non potest: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e136">3. [lem, videmus in potentiis creatis, qiiod infi- nitas est a raateria, sed finitas est
a forma": ergo cum potentia Dei sil omnino forma sive formalis , nihil omnino habens
pnssibilitatis. crgo simpliciter est finita et nullo modo infinita.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e140">4. Item , inter contradictorie opposita est di- slanlia infinita; sed creaturae virtiis
flnitum unum i'educit ad alterum, ut non currentem facit cnrrere, et tamen est finita:
ergo".</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e143">a. Item, video quod aniraa habet potentiam omnino indilTerentera ab essentia, sicut
potentia vi- vificandi corpus; habet etiam potentiam ad aclura iiiflnitum, sicut ad
durandum sive permanendura in infinitum; habet potentiam nihilominus ad actus in-
flnitos*; et tamen ipsa potentia est finita in se: ergo videtur pari ratione de divina
potentia, cum anima sit expressa iraago Dei. Unde videntur rationes prae- dictae nihil
valere.</p>
<div xml:id="bb-l1d43a1q1-Dd1e146">
<head xml:id="bb-l1d43a1q1-Hd1e148">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l1d43a1q1-Hd1e151" type="question-title">Potentia divina est infinita in actu et in habitu.</head>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e154">Respondeo: Dicendura, quod divinara potentiam est ponere omnino et in actu et in habitu
infinitani; coociusio sicut proltum est° per eEectwn a. jmsteriori, quia habet effectum
inflnitum duratione et inflnitos ajipo- sitionc, ad quos coraparatur ut actus purus et
ut tola causa. Et ideo est" habens in se plenam el perfectam actualitatem respectu
infinitorum; et ne- cesse est, cum habeat totum, quod unquam habi- tura est, et ex se
habeat, quod ipsa inflnita sit.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e157">Alia ratio osleiulil hoc quasi a priori. Propter i. summam enim inciivisionem virtulis
cum esseiitia', et propter smnmaiu unitatem ipsiiis virtutis, ulji- cunique potest, tota
polest, et tantiim in extremo muncli quMntum iii uiedio, el lantum in summo quantum ii\
ialns. et oinni modo infmitatis. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e160">Nec fsl 1'iinsiniilis lalio iii alicjua creatura nec Tripiei ciuanluiii ail
rnusdlilalem (ifeclu.s, nec iiuantum ad 'productioneui aclus - , nec qnanlnin ad
unilatem. Non quantum ad causaUlalem, i|iiia iniUa virtus creaturae respectn durulionis
iniinitae isl pure activa , innno necesse est per divinam influentiam conservari. —
Siiniliter uec quantum ■AAproductionem aclus, unde habet infinitatem passivam etiam in
re- cipiendo, et ideo niiUa est ac/w inlinita, sed solum in poientia. Et quia infinituni
in potentia pendet ex infinito in aclu, ideo omnis infinitas durationis crea- tae et
operalionis pendet ex infinitate virlutis in- creatae. Et hoc est quod dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> in libro de Causis ' , qiiod <quote xml:id="bb-l1d43a1q1-Qd1e165"> omnes virtutes
infinitae pendentes sunt per iinum infinitnm primum, quod est virtus virtutum</quote>. —
Similiter non est simile de simplicitate sive unitale. Nain potentia divina est omnino
in se simplex et omnino habet essentiam sive subslaniiam simplicem, oinnino etiani ab
illa est indilferens; et ideo omnimoda unione est unitissima, et ideo infi- nita. Sed
nullius creaturae, quantumcumque nobilis, potentia est omnino simplex , quia omnis talis
po- tentia dicit aliquem respectum dependentiae ; nec fundatnr in substantia omnino
simplici; iiec oinnino est indifferens , ([uia iiuUa creatura est sua poteii- tia,
loquendo essentiahter '. — Et ideo quia deficit omnis crealura a ratione sununae
simplicitatis , et infinitatis per consequens. Et sic patet , quod divina potentia est
infinita ' , et ralio infinitatis. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e170">Et patet responsio ad ultimam ralioneni osten- dentem, praedictas rationes non valere. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e173">1. 2. Ad illud ergo quod obiicitur, quod invenit °v-terminum, et quod invenit excessum;
dicendum , quod divina potentia est infinita respectu eorum quae posse estposse %•
respectu aliorum, quae posse est impoientiae, nec est finita nec esl inflnita, quia
nihil e>i eis potest. — Quando enim dicitur. quod inveiiil lcnninum vel excessum;
dicendiiin. quod falsiiin est, quia CTCftWM.v et /pn/N'(»^s' rei allenclitur secundum ea
ad quae ivs sr cKlcnilil : el divin;i potentia se extendit soliiin ad inina, rl
i|ciaiitnni ad talia ' nunquam est plurium scienlia quain potentia; nec quantnin ad
lalia iiivenit teniiinniii. Et ideo pa- tet illud.</p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e176">Potesl taiiien el aliter dici, (|iiocl iliipliciter est .■^','» loqui de polentia et
scieiitia : ani /;( .sv;, aut /je/' s'"'"''» comparalionem ad ohiecla. Si in sc , sic
una non excedit :iliani. iiiii;i iiuidquid scit, potesl scire, et quidquid polcisl ,
sril se i:iosse. Vel " per compara- tionem ad obiecluni , et sic esl loqui dupliciter :
aut secuudum formam swe speciem, aut secundum ^^^j^tot numerum. Si secundum numerum,
sic, cum poten- tia possit infinita, non exceditur a scientia; si autem secunduin
formam, sic, quia potentia est respectu bonorum tantum% exceditur; tamen ex hoc non .
sequitur, quin sit infinita. — El esl exemplum: si quis imaginetnr duas lineas infinitas
, phires sunt duae quam una, quia non habebat una inflnitatem secundum numerum , sed
solum secundum longitu- dinem ; et sic non sunt maiores vel longiores duae quain una.
Similiter in proposito intelligitur. Poten- tia enim dicitur infinlta respectu
obiectorum secun- dum numerum, sed non secundum qualiiatem, quia non potest in niala vel
privatoria. — Et per hoc patet primum et secundum. Quamvis enim inveniat ter- minum
respectu mali, non tamen respectu boni, et ille terminus vel excessus potius facit ad
infinita- tem, quia non est posse, sed non-^posse; et ideo, quamvis hoc videatur dare
terminum secundum rationem intelligendi, secundum veritatem non dat, quia quod non
possit mala, hoc totum est propter iraniensitatem virtutis. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e179">3. Ad illud ciuod obiicilur, ciiiod inflnitum est passio potentiae materialis ;
dicendum , quod hoc verum est de infinito per privationem completionis sive corapleti
esse; sed non est verum de infinito per privationem limitationis. Primum enira est in-
finitum potentia passiva sive receptiva, et ita primo inest materiae; seciindum esL
infinitum actu, et ideo in illo solo vere est et proprie , qui ' est tan- tum actus et
actus purus et perfectissimus. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e182">4. Ad illud guod obiicitur, quod creatiira po- test super ea quae summe distant;
dicendum, quod em et non-e/w non dicuntur summe distanlia, quia opponunlur
contradictorie , sed quoni.am nihil habent commune nec quantum ad genus subiectiim nec
quantum ad genus praedicabUe ; sed quiescere et moveri, sive moveri et no?i moveri, quod
pro eo- dem accipilur, utroque modo habent coramune";. et ita non est distanlia
inflnita, nec est simile. </p>
<p xml:id="bb-l1d43a1q1-d1e185">5. Ad illud quod obiicitur de polentia vivendi^ . dicendum , quod vivere uno modo dicit
actum consequentem, sicut moveri; et sic est ab anima me- diantibus potentiis
differentibus ab ipsa essentia. Alio modo dicitur vivere, secundum quod est actus
primus, et est ab essentia animae ut in ratione formae, non in ratione ap^entes; et
propter hoc non consideratur ibi esse tantum in operando ', sicut albedo se ipsa
dealbat, ita quod non notatur ibi nec est egressus alicuius, ut a potentia agente. Nos
autem loquimur hic de potenlia ut agente et pro- ducente aliquid, quae^ potentia,
quantumcumque sit idem , tamen dicit ahquam inclinationem , et ideo dependentiam ; et
ideo privat simplicilatem , a.c pei hoc privat infinitatem. In Deo autem non sic; et
ideo ratio illa non habet instantiam, recte inlellecta.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>