-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d45a1q2.xml
179 lines (179 loc) · 13.7 KB
/
bb-l1d45a1q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 45, A. 1, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev"> <title>I, Distinctio 45, A. 1, Q. 2</title> <date when="2017-12-23">December 23, 2017</date> </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref> </p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-23" status="draft" n="0.0.0"> <p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d45a1q2">
<head xml:id="bb-l1d45a1q2-Hd1e97">I, Distinctio 45, A. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l1d45a1q2-Hd1e100" type="question-title">Utrum Deus dicatur omnivolens, sicut omnisciens et
omnipotens.</head>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e103">Secundo, supposito quod in Deo sit poiiere vo- luntalein , quaeritur, utruni ipsum ' sit
ponere omni- volentom, ut ita dicatnr a voUmtate omyiwolens , sicut a potentia el scientia
onmipolens et omnisciens. Et quod sic, videtur:</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e106">1 . Quia Deus non dicitur omnipotens , eo quod ■^'tnra''"'*'" Po**"- oronia, sed quia
potest omne quod decet eius potentiam - — non enim potest mala — sed similiter Deus vult
omne quod decet voluntatem eius velle: ergo debet dici omnivoiens , sicut omnipotens.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e109">2. Item, sicut se habet cogniiiva Dei ad verum, ita se liabet ajfeciiva sive volunias ad
bonnm ''; .sed cognitiva sive intelligenlia antpleclitur oinne verum — unde qui dicerel,
Denm aliqTiid verum ignorare, arctaret et derogai'el eius intelligentiae — ergo pari
ratione, cmu intelligeiUia non sil latior nec perfe- ctior qnam volnnlas . vdhmlas erit
respectu omnis boni: ergo sicul dii'ilnr omntxriens , quia scit omne verum, ita
omnivolens, quia vult omne bonum.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e113">3. Item , sicut dicilur Deus verum. omnis veri, a quo scilicet omne verum habet
veritateni, itaest bonim omnis boni, a quo omne bonum habet bo- nitatem * ; sed Deus in
videndo suam veritatem , quia est ratio omnium , omnia cognoscit: ergo simi- liter
diligendo suam bonitatem omne bonum diligit. Sed omne quod diligit, vult: ergo vult omne
bonum, sicut et cognoscit omne verum, et sic etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e116">4. Item, bona voluntas est quae se extendit ad multa bona ; ergo melior ad plura , et
opiima ad omnia , ergo infinita ad infinita: ergo sicut potentia et scientia se extendunt
ad omnia et infinita, ita et voluntas: ergo qua ratione dicitur omnipotens et omnisciens ,
pari ratione dehet dicii onmivolens. </p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e119">CONTRA: 1. In Psalnio'': Omnia quaecwmque uoluit, fecit, ergo nihil vnlt, nisi quae
facit; sed plura potest facere, et non potest nisi volens: ergo plura potest velle. Sed si
Deus posset plura scire , non esset omnisciens: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e122">2. Item, si aliquid sciret homo, quod non sci- ret Deus, nori esset omnisciens Deiis: cum
ergo ali- quid velit hoino quod non velit Deus, iit pnta facere furtum , ergo Deus non esl
omnivolens.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e125">3. Item , si posse malum esset posse , Deus non esset omnipotens, quia non potest mala;
cum ergo velle malum sit velle , et Deus non velit mala , Deus non est omnivolem. Probatio
minoris. Maluni non est mahim, nisi quia voluntarium, quia, secundum Vugustinum ° <quote xml:id="bb-l1d45a1q2-Qd1e127">
peccatum adeo est voluntarium </quote> etc, ergo ratio voluntatis salvatur in inalo,
similiter et actus voluntatis in volendo malum; ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e131">4. Item, velle malum aui est velle, aut est nolie. Si velle, habeo propositum; si nolle;
sed nolle malum est bonum ; ergo velle malum ' est bonum : ergo si Deus vult omne bonum ,
Deus vult malum , quod est falsum. Restat ergo, quod velle malum est velle; et Deus non
vult malum: ergo Deus non est omnivolens. — Sed istud argumentum est sophisticum, quia
similiter posset obiici de potentia. — Et ideo quaeritur, unde est hoc, quod velle malum
est velle, sed posse ma.km. non est potentiae, sed impotentiae. </p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e135">Iuxta hoc quaeritnr de comparatione potentiae, sapicniiae et voluntatis ad sna ohiecta
secundum ambitum.</p>
<div xml:id="bb-l1d45a1q2-Dd1e138">
<head xml:id="bb-l1d45a1q2-Hd1e140">CONCLUSIO.</head>
<head xml:id="bb-l1d45a1q2-Hd1e143" type="question-title">Simpliciter negatur, quod Deiis dicatur omnivolens, sicut
recte dicitur omnisciens et omnipotens.</head>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e146">Respondeo: Dicendnin, quod cura quaeritur , utrum Deus sit omnivolens , duplicem
inteliectum putest facere ista locutio ex . eo , quod hoc quod est . omne potest facere
distributionem simpliciter vel ut nunc '. Si distributionem simpliciter quantum ad actum
et habitum facit, tunc dicitur omnivolens, quia vult omne volibile; si ut nunc , dicitur
onini- voiens, quia vult omne volitum.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e149">In utroque sensu falsitatem habet ^ et in utro- que sensu habet veritatem in potentia
et in scien- ■ tia. Et ideo simpliciter conceditur, quod Deus sit omnisciens et
omnvpotens, et simpliciter negatur, quod sit omnivolens.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e152">Intellectus laiius et ratio patet. Si enim simpliciter accipiamus, Deus scit omne
scibile et polest omne possibile, et non vult omne volibile; quia divina voluntas
iraportat causam actualem, potentia vero abstrahit a ratione actualitatis et ponit
ratio- nem ^ causae, scientia vero abstrahit a ratione utrius- qne. Quia igitur Deus non
est causa actualis om- niuni quae potest facere vel velle, sicut non facil orane
volibile, ita non vult. Quia vero potentia abs- trahit a ratione actualitalis , ideo
dicitur non solum respeclu faciendorum in actu, sed etiam respectu possibilium fleri a
Deo. Quia vero scientia abstrahit a ratione utriusque , hinc est, quod scientia non
tantura est respectu faciendorura , sed etiam respe- ctu possibilium, non tantum Deo,
sed etiam aliis, utpote possibilium malorum. Haec igitur est ratio, quia actus scientiae
, ut scire, est per modum ha bitus; similiter et * potentiae per raodura kabitus , ut
posse; voluntas per modum actus, ut velle. Ideo scientia est oraniura scibiliuni,
potentia oranium possibiliuni , quae sunt potentiae, sed non voluntas omninra
volibilium. Et ideo non potest Deus plura scire vel posse , potest tamen phira
velle.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e156">Similiter, si accipiamus rem " ut nunc respectu rei praevisae et respectu factae et
volitae; scientia est respectu oranis rei , in qua salvatur ratio scien- tiae , et
potentia respeclu omnis rei , in qua salva- tur ratio potentiae; sed voluntas non est
respectu oranis rei , in qua ratio voluntalis salvatur. Scientia enim est respectu
omniuni futurorum et praesen- tiura et praeteritorura , bonorum et malorum, quia ibi
salvatur ratio scientiae et nobilitatis; quia scire malum scire est, et scire malum
nobilitatis est". Similiter potentia est respectu omnium bonorura, in quibus solum
salvatur ratio polentiae. Nam posse malum non est posse. Vndeposse malum non tantum
derogat perfectioni potentiae, sed etiara ipsl poten- tiae, quia jmsse deficere non est
posse; ct ideo adhuc oranipotens '. Voluntas vero est respectu bo- norum tantura, non
respectu malorum. Et quaravis in volendo raalura non salvetur dignilas voluntatis,
salvatur tamen ratio volendi, quia velle malum velle est. Et hinc est, quod Deus non
dicitur omni- volens , quia non vult malum , sed tamen omnipo- tens dicitur, quamvis non
possit malum.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e159">Si quaeratur * ; quare ratio potentiae non sal- jg^^j^"'^" vatur respectu maU, sicut et
ratio voluntatis? dicen- ■^^'■i™'- *■ dum, quod potenlia id ipsum quod dicit, dicit per
modura liabilus et posilionis^ , de potentia activa loquendo; unde, cum est respectu
privationis, iam non est potentia , sed defectus potentiae ; sed volun- tas id ipsura
quod dicit, dicit per raodura cuiusdara indifferentiae et complacentiae. Quia ergo in
malo salvatur ratio consensus et complacentiae , sicut et respectu boni; ideo velle
malum velle est, sed posse malum non est posse.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e162">1. Ad illud quod obiicitur, quod Dens vult omne somtio op- quod decet; dicendum, quod
illa non est ratio , '""""™' quare dicatur oranipotens '", sed illa quae praeassi- gnata
est, scilicet quia potest orane quod posse potentiae est.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e165">2. Ad illud quod obiicitur, quod cognitiva am- plectitur omne verum, et affectiva omne
bonum; dicendum, quod ahter araplectitur haec , aliter illa. Cognitiva enim amplectitnr
aetualiter " cognoscendo omne quod est verum et quod potest esse ; sed affe- ctiva, quia
aclus eius est in ratione actus, aniple- ctitur et vult solum bonum, quod est vel eril.
Rursus, verum amplectitur totum actum cognitivae, quia nihil scitur nisi verum - nam
falsum scire non est scire - sed boiimii iioii ;impleclitur omiiiiio ;u-tiiin volunta-
tis — nain velle oppositum boni esl velle — et liinc est , quod Deus sciendo omne verum
dicilur omni- sciens, sed non sie volendo omne bonum , omnivolens. </p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e168">3. Ad illud quod obiicitur. quod Deus cogno- scendo se, qui est veritas ips;i, oimie
veruin co- gnoscil: ergo etc; dicendum, quod verum est, sed aliter: quia cognoscendo se
" est causa exemplaris, et caus;i exemplaris uon tantum futuroruui, sed etiam
possibilium a Deo fieri. Sed diligendo se bo- nuni est causa aclualis, ut patebit^; et
ideo non sequitur, quod velit nisi bona, quae erunt vel faciet, et propter hoc non
potest dici omnivolens. .\Ha ta- men est liuius ratio. sicut patebit in littera '.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e171">4. Ad illiiil (|U(iil obiicitur de voluntate, quod melior esl (|u;ic sc i'\leiidil ;xd
phira; dicendum, quod vohuil;is esl ;i(tus rationahs; unde non dici- tur vohintas mehor,
quia simpliciter ad plura, sed quia ad plura rationabiliter. Et quoniam ratio recta
dictat. creaturas fieri in numero deflnito, quia nu- merus infuiitus rebus non competil
' : ideo optima vohuitas et perfectissima in ahquo numero vult res bonas esse, sed tamen
finito; et ex hoc non sequi- tur, quod voluntas sil infinitorum vel omnium pos-
sibilium, nec etiam omnium. — Potest tamen diei,'' ciuod illud, si ahcubi habel
veritatem , ibi tantum habet, ubi voluntas ahquid recipit ;i volito; sed voluntas Dei
nihij recipit, et ideo non est melior volendo Iria bona quam unum, et mille quam Iria;
et ideo non valet illa catio in proposito. </p>
<p xml:id="bb-l1d45a1q2-d1e175">Ex his p;Uet ihud, quod consuevit quaeri: utrum voluntas et potenlia et sapientia sint
ae- ' qualia. Dicendum enim, quod est loqui de his quaii- lum ad affectum sive actum, et
quantuni ad cffe- ctum , et quantum ad obiectum ". Si quantum ad actum; sic est ibi
omnimoda aequalitas et circumin- cessio; ut patet, quia quidquid scit Deus et potest,
vult scire et posse, et e converso. Si quantum ad effectum; sic adhuc sunt aequalia,
quia nihil efficit Deus nisi per potentiam, sapientiam et voluntalem. Si quantum ad
obiectum sive connotatum, sunt ' inaequalia: scientia enim hoc modo est in plus, et
potentia in minus, et voluntas in minus. Nani sci- tum est bonum et malum; possibile esl
bonum tantuin, sed futurum et non futurum ; volituni vero est bonum et futurum
tantum.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>