-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d45a2q1.xml
170 lines (170 loc) · 13.1 KB
/
bb-l1d45a2q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 45, A. 2, Q. 1 Et quod sit causa, ostenditur sic.</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev"> <title>I, Distinctio 45, A. 2, Q. 1 Et quod sit causa, ostenditur
sic.</title> <date when="2017-12-23">December 23, 2017</date> </edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref> </p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-23" status="draft" n="0.0.0"> <p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d45a2q1">
<head xml:id="bb-l1d45a2q1-Hd1e97">I, Distinctio 45, A. 2, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l1d45a2q1-Hd1e100" type="question-title">Utrum voluntas Dei sit causa rerum in generali.</head>
<head xml:id="bb-l1d45a2q1-Hd1e103">Et quod sit causa, ostenditur sic.</head>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e106">1. Ililarius in libro de Synodis': <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e108"> Omniljus enia.creaturis substantiam voluntas
atlulit, sed Filio na- tura dedit </quote> .</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e112">2. Item, <name ref="#Augustine">Augustinus</name> in libro contra Manichaeos': <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e117">
Respondendum est eis qui voluntatem Dei nosse desiderant, quod vohmtas Dei omnium quae
sunt, ipsa sit causa</quote>.</p>
<!-- https://archive.org/stream/doctorisseraphic12bona#page/802/mode/2up -->
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e124">3. Item, ratione videtur: quia Deus est causa rerum; sed omnis rei, cuius est Deus causa,
est per scientiam, poteatiam el voluntalem: aut ergo est causa , quia potens , aut quia
scimis , aut quia volens. Non quia potens, quia multa potest, quae non facit; simihter nec
quia sciens: ergo quia volens, ideo facit. Sed <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e126">causa est, cuius esse sequitur ahud
'</quote>: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e130">4. Item , Deus est causa rerum creatarum : aut ergo per naturam, aut per voluntatem, aut
per casum et fortunam '. Non per casum et fortunam , quia tales sunt causae secundum
imperfectam ra- tionem; non per naturam, quia sic simile ex simili producitur : restat
ergo , quod per vohmlatem : er- go etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e133">Contra: 1. Si voUmtas Dei est causa, aut ra- Bosi- tione principalis significati, aut
ratione connolati. Si ^ ratione principalis significati: ergo cum idem sit sapientia,
potentia, vohmtas et essentia, eadem 1'atione debent dici causae. Si ratione connotati,
quaero, quid sit illud. Non est dare nisi ejfectum; sed effectus consequitur rationem
causae, non e con- verso: non ergo ratione connotati. Et iterum, si connotat effectuni:
ergo nuUo modo potest dici: Deus vuit se esse, cum circa se nihil onmino efflciat; quod
est falsum.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e136">2. Item, aut vohmtas est causa per proprie- tatem, aut per appropriationem. Si per
proprie- tatem, tunc ergo sapientia et potentia non sunt causae. Si per appropriationem ,
aut ergo quia in voluntate per prius est ratio causahtatis, aut quia immediatius. Non quia
prius; nam potentia et scientia antecedunt voluntatem secundum rationem intelligendi. Nec
quia immediatius , quia Hugo" dicit, quod <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e138">Deus per voluntatem movet, per sa-
pientiam disponit, et per potenliam exsequitiir </quote> : ergo immediatiorem
comparationem haijent ad opus scientia et potentia quam voluntas: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e142">3. Item , aut est causa propter virtutem agen- , di, aut propter modum. Non propler
uirtutem^ quia voluntas non dicit virtutem, sed potenlia dicit. Si propter modum agendi;
contra : modus agendi i per modum naturae nobilior est: ergo natura magis est causa.
Probatio : illud agens est virtuosius, quod esl sufficientis et nobiliorem effectum
producit; sed nalura sullicienlior est in agendo et paucioribus indiget et nobiliorem
efTectum producit quam ars sive agens voluntarium ' : ergo etc. — Item, quod i.non quantum
■Admodum. videtnr, quia agens, quod dat produclo proprietates naturales consimiles, agit
per modnm naturae; sed Deus effectibus suis dat unitalem, veritatem et bonitatem ; nec
potest facere sine his, et istae sunl proprietates naturales divinae substantiae: ergo
Deus agit per modum naturae, non voluntatis. </p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e145">4. Item, omne agens voluntarie est agens prae- concipiendo; sed Deus non agit
praeconcipiendo , sicut dicit Dionysins de Divinis Norainibus^ quia, sicut sol non
praeconcipiendo illuminat, sic Deus non praeconcipiendo creat: ergo etc.</p>
<div xml:id="bb-l1d45a2q1-Dd1e149">
<head xml:id="bb-l1d45a2q1-Hd1e151">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l1d45a2q1-Hd1e154" type="question-title">Ratio causalitatis attribuitur Deo sub ratione voluntatis, non
sic sub aliis rationibus.</head>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e157">Respondko : Ad praedictorum intelligentiam est ,. notandum, quod quamvis divina
essentia sit unum qnid simplicissimum, tamen <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e159">esl pelagus substan- tiae
infmitum''</quote>. Et ideo omnia quae in nobis re- periuntur per diversitatein, omnia,
inquam, in Deo nobilius per oumimodam reperiuntur identitatem, nihilominus tamen
secundum omnimodam perfectio- nem et veritatem. Unde sicut in nobis sapientia, potenlia
et voluntas est vere ens et causa rerum, quae a nobis sunt; sic et in Deo sunt, sed
tamen unum sunt. Et quaravis unmin sint^ quia intelle- ,rCtus noster non potest
infmitatem illius substantiae ;° comprehendere nec per unnm verbura exprimere; ideo
nmltis niodis intelligimus Deum et diversis nominibus exprimimus; et secundum quod per
illos niodos iMtelliginms, plura enuntiamus, ita quod Deo aliquid attribuimus secundum
unum modum, quod non secundura alium, et vere quidera, quia orania in Deo habent veram
existentiam ^. Et ideo cura alio modo intelligamus Deum, cum dicimus Deum bo- num, alio,
cum dicimus Deum aeternum; concedi- mus, eum se ditfundere, quia bonus esl, non quia
aelernus; haec enim est proprietas bonitatis , non durationis. Hinc est, quod cum
intelligiraus, vere voluntatem esse in Deo, et proprietas voluntatis sit producere ea
quae exeunt per modum liberalitatis , quod dicimus, Deum , in quantura voluntas est,
esse causam rerum.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e163">Ratio autem , quare voluntati attribuitur cau- 1 salitas, haec est, quia ratio causandi
est bonitas et in ratione ejfectivi et in ratione finis. Nam <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e165">bonum dicitur
diffusivum</quote>, <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e168">et bonum est joro- pter quod omnia " </quote> . Effectivum
aulem non flt efficiens in effectu nisi propter finem. IUud ergo , quod dicit
coniunctionem principii effectivi cum fme, est ratio causandi in effectu; sed voluntas
est actus , secundum quem bonum reflectitur supra bonum sive bonitatem: ergo voluntas
unit effecti- vum cum fme. Et hinc est, quod voluntas est ratio causare faciens in
effectu; et ideo attribuiraus ' Deo rationera causalitatis sub ratione voluntatis, non
sic sub aliis rationibus.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e172">Et hoc coUigitur ex verbis <name ref="#Dionysius">Dionysii</name> in quarto de Divinis
Nominibus ', ubi dicil, quod <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e177"> bonitatem ut continentiam et ut principium et ut
finem orania appetunt: xA principium, a quo sunt; ul con- tinentiam, per quara
salvantur; ul finem, in quem tendunt</quote>. Unde <quote xml:id="bb-l1d45a2q1-Qd1e180">divinus amor est quidam cyclus
' aeteriius, ex optimo,per optimum et in optiraum</quote>. Ex quo colligitur, quod dicit
coniunctionem prin- cipii cum fme, et ideo eausam actu, quando vult coroiia- facere ;
ita quod actualitas in causando referatur ad ""^" voluntatem , non pro instanti , in quo
habet volun- latem, sed in quo facere vult. Sicut ego volo cras audire missam, et
voluntas" faciet, me cras esse in actu respectu voliti; sic suo modo est in Deo. </p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e185">1. Ad illud quod quaeritur: utrum conveniat iiQiio op- voluntati ratio causalitatis
propter connotatum , vel isitornm. ^^.^^^^j, ,.g„^ significatam ; dico , quod nec
propter rem significatam tantum , nec propter connotatimi, jiandum. sed propter rem sic
significatam , quia significatur divina essentia ut voluntas, cui modo signiflcandi
respondet veritas. Unde ' sicut, quando nos dicimus, quod lapis assimilatur Deo in
quantum em, animal in quantum vivens, et homo in quantum intelligens, revera essentia,
intelligentia et vita idem sunt in beo, tamen^ idem ipsum alio modo datur intelligi, non
propter connotationem , sed propter eiusdem substantiae inflnitateni, in qua omnes
nobiles pro- prietates sunt unum. Non tamen possunt signiflcari nisi per diversa.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e188">2. Ad illud quod obiicitur, utrum sit causa per proprietatem , aut per appropriationem
; dico, quod voiontas simpliciter loquendo propriissime est causa. Com- ?a""'""* parando
vero voluntatem ad scientiam et potentiam, dicitur causa per appropriationem ; et hoc,
quia ipsa voluntas signiflcat Deum ut causara actualem. Unde in voluntate primo
invenitur ratio actualita- tis, non causalitatis^ Potentia enim et scientia, etsi
liabeant rationem causae habitualis, non tamen actualis nisi per voluntatem. Unde
voluntas facit de scientia dispositionem, sive facit scientiam esse dis- ponentem, et
potentiam exsequentem; ideo enim disponit, quia vult, et ideo facil, quia vult. Et sic
patet illud.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e191">3. Ad illud quod quaeritur : quare voluntas di- citur causa, utrum propter virtutem
agentem^vel propter modum agendi; dico, quod propter que — Deo enim velle est posse —
principalius tamen ratione modi agendi. Productio enim diversi in fornia et natura ex
sola liberalitate agentis spe- ctat ad agentem per voluntatem. — Quod ohiicitur, Ad i
quod modus agentis naturalis est nobilior; verum est, ubi voluntas non est omnipotens;
sed si ars posset facere omne quod vellet, non minus nobili- ter" ageret quam natura. —
Potest tamen dici, quod modus producendi naturalis competit personae re- spectu
personae, non autem essentiae divinae re- spectu creaturarum, qnia non possunt convenire
in forma.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e194">Ad illud quod obiicitur, quod Deus producit as i simile secundum proprietates ;
dicendum, quod na- tura producit simile in proprietatibus specialibus , si est agens
particidare; vel si est agens univer- sale , producit necessario, non ex sua
liberalitate; Deus autem neutro modo.</p>
<p xml:id="bb-l1d45a2q1-d1e197">4. Ad illud quod obiicitur, quod Deus non est agens praeconcipiens; dicendum, quod hoc
verum est de praecogitatione ', quae praecedit voluntatem, sed non est verum de
praeconceptione respectu operis. Et primo modo loquitur <name ref="#Dionysius">Dionysius</name>; ipse vero opponit secundo modo.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>