-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d7q1.xml
301 lines (282 loc) · 13.5 KB
/
bb-l1d7q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 7, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>I, Distinctio 7, Q. 1</title>
<date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d7q1">
<head xml:id="bb-l1d7q1-Hd1e97">I, Distinctio 7, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l1d7q1-Hd1e100" type="question-title">Utrum potentia generandi dicat aliquid absolutum, vel relativum.</head>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e103">Circa primum, quod posse generare dicat^Mirf,
ostenditur :</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e106">1 . Primo per auctoritatem Magistri in littera ' :
Aigg. quod <quote xml:id="bb-l1d7q1-Qd1e108" source="http://scta.info/resource/pll1d7c2-d1e3479">Pater non est potens nisi natura, eiusque potentia
natura est vel essentia</quote> ; sed natura et potentia dicunt
quid, non ad aliquid: ergo et potentia generandi.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e112">2. Item, ratione ostenditur sic: generare est
sibi simile in natura producere ; sed secundum Phi-
losophum '" <quote xml:id="bb-l1d7q1-Qd1e114"> natura est vis insita rebus similia ex
similibus procreans </quote> : ergo vis generandi respicit
ipsam naturam sive essentiam de se , non personam j
sed omne tale dicit quid: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e119">3. Item , « in perpetuis non differt esse et
posse B : ergo multo fortius in aeternis ; ergo idem
est esse et posse ', et potentia et essentia; sed esse
et essentia in divinis dicunt quid , non ad aliquid,
sive per se dicatur, sive cuni adiuncto; unde es-
sentia Patris dicit quid: ergo pari ratione potentia
generandi.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e122">4. Item, in divinis ideni est secundum rem
posse scire et velle; sed non est in divinis scientia
propria sive ad aliquid ' , immo scientia dicit quid
et est trium, similiter et voluntas: ergo potentia
generandi dicit quid sive essentiam.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e125">Sed contra: 1. Magister dicit in iittera, et lia-
dfnfreulil?- l^etur priuio capitulo ^ : Posse generare non est posse
"«■" aliquid, ergo non dicit quid; et dicit quid vel ad
aliquid: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e128">2. Item , ratione ostenditur sic : potentiae distin-
.guuntur per actus * : ergo si actus potentiae dicit
quid, et potentia; et si dicit ad aliquid , tunc et
potentia similiter. Sed constat quod generare in di-
vinis non dicit quid , sed ad aliquid: ergo iiec
posse generare.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e131">3. Item, quamvis in creaturis differant virtus
et operatio, tamen in Deo idem sunt, sicut vult
<name ref="#Dionysius">Dionysius</name> = : ergo in Deo idem est posse ge^ierare et
ge^ierare; sed generare in divinis dicit ad aliquid
et non quid: ergo similiter posse.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e137">4. Item , Patei* generat et potest generare : aut
ergo ideo potest, quia generat; aut ideo generat,
quia potest. Constat quod non ideo potest generare,
quia generat: ergo ideo generat, quia potest gene-
rare^ Si ergo ratio proprii debet esse propria,
ergo potentia generandi debet esse propria; et nihil
est proprium in divinis, nisi quod dicit ad aliquid:
ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e141">5. Item, omnis potentia activa, quae inest
. creaturae, inest secundum aliquas conditiones si-
ve ' proprietates , ut patet. Posse enim illuminare
inest luminoso per lucem, posse calefacere calido
per caliditatem. Quamvis autem potentia generandi
non sit activa , tamen activae similis est : ergo cum
insit Patri, inest per aliquam proprietatem ; illa
autem proprietas aut dicit quul, aut ad aliquid. Si
quid : ergo ' inest omnibus personis , et ita posse
generare, quod manifeste negat Magister: ergo di-
cit ad aliquid: ergo et potentia, quae inest secun-
dum illam: ergo etc.</p>
<div xml:id="bb-l1d7q1-Dd1e144">
<head xml:id="bb-l1d7q1-Hd1e146">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-l1d7q1-Hd1e149" type="question-title">Inter Ires de hac re opiniones videtur probabilior
ea qiiae asserit , potentiam generandi signi-
ficare tam relationem quam substantiani, sed
in recto relationem.</head>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e152">Respondeo: Dicendum, quod circa hoc problema
tres fuerunt positiories. </p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e155">Fuerunt ' quidam , qui distinxerunt potentiam opmio i.
generandi dicentes, quod potentia generandi potest
dici potentia nuda, vel potentia disposita. Si dica-
tur potentia nuda, sic voluerunt '° dicere, quod
dicit quid et in omnibus tribus personis est, quo-
niam haec potentia sic dicta consequitur naturam ;
unde cum natura sit in quaiibet persona , simihter
et potentia huiusmodi. Secundum autem quod dicit
potentiam dispositam, quia non habet dispositionem
nec convenientiam , ui exeat in actum generationis "
nisi in sola persona Patris, voluerunt dicere, quod
dicit ad aliquid.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e158">Sed verba istius positionis non videntur vera Reprobatur.
nec saim. Non , inquam , vera , quoniam cuius po-
tentia* est nuda, nata est pariter esse disposita; si
ergo trium " est potentia generandi , ut est potentia
nuda , similiter et disposita; et ita quaelibet posset
generare. Praeterea non videtur sana : ponere enim
polentiam nudam, quae similiter se habet ad esse
et non esse respectu generationis , quam omnino
necessarium est esse , non videtur sane dictum esse
sive proprie.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e162">Fuerunt etiam alii, qui dixerunt, quod cum in opinio 2.
divinis sit idem posse et esse, et potentia et essen-
tia, quod, quemadmodum potentia et essentia di-
cunt quid, similiter esse et posse. Et quemadmodum,
cum dico essentiam Patris et essentiam Filii et Spiri-
tus sancti, sive esse Patrem '-, esse Filium, esse Spiri-
tuin sanctum, non dico aliam essentiam nec aliud esse ,
sed alterius et alterius; ita quando dico potentiam
Patris, sive Patrem posse generare et Filium posse
gigni, non dico aliud et aliud posse, sed alterius.
Et huius positionis fuit Magister, sicut evidenter
apparet in littera'. Unde isli dicebant, quod posse
generare dicit quid, sed secundum respectum ad
aliquid, quia esl essentiale tractum ad personam.
Cum enim non sit omnimodae abslractionis, potest
ad personam trahi.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e165">
Et ista positio Magistri ' satis est probabiiis et
satis bene videtur sustineri posse.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e168">Fuerunt etiam tertii' moderniores, qui dixe-
-runt , quod potentia geherandi dicit ad aliquid in
divinis de se. Et ratio eorum est , quoniam potentia
dicit habitudinera originalis principii ad principia-
tum. Et quoniam habitudo potest esse personae ad
personam, et tunc vere est habitudo ; et essentiae ad
creaturam, et tunc secundum modum dicendi sive
inteUigendi: hinc est, quod principium de sui ra-
tione non tantum est essentiale * approprialum per
additionem, immo etiam dicit proprium personae.
Pari ratione, cum potentia dicat originalem habitu-
dinem, non tantum essentialem, non solum ° dicitur
vel trahitur ad personam, ut dicat essentiam per-
Sonaliter , immo dicit proprium , et ita ad aliquid
de se.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e171">Et positio ista sine praeiudicio videtur proba-
bilior. Nam potentia generandi non videtur dicere
nisi fecunditatem ad actum generationis ; et illa est
proprium personae , unde similiter et potentia ". Nec
est simile de posse et esse nisi uno modo. Hoc enim
verbum est ahquando per se praedicatur , aliquando
est terlium adiacens. Quando per se dicilur, tunc
dicit actum absolutum, quia dicit actum entis ra-
tione essentiae; et tunc oportet, quod dicatur abso-
lute et quod dicat quid. Quando vero est tertium
adiacem, ut cum dicitur Pater est Deus ', Pater est
Pater, tunc hoc verbum est dicit habitudinem prae-
dicati ad subiectum. Et quoniam potest dicere ha-
bitudinem ad praedicatum essentiale vel personale,
ideo potest dicere esse essentiale et modum essendi
personalem. Posse autem de sui ratione propria dicit
habitudinem secundum originem; et hinc est, quod
specificatur per adiunctum, ut dicat conditionem
principii essentialis, vel personalis. Hanc ergo posi-
lionem sustinendo respondeo' argumentis probanti-
bus, quod dicit quid.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e174">
1. Quod enim primum obiicitur , palet : concedo soivuniur
enini, Magistrum fuisse huius positionis. Unde dixe-Siir^Mlg""-
runt, quod eadem potentia potest Filius gigni, qua"'
Pater potest gignere ; quod non esset °, nisi potentia
diceret quid. Unde dixit, quod potentia generandi
est in Filio , sed non ad generare , sed ad generari.
Haec autem positio'" dicit, quod est in solo Patre,
quia non tantum respicit naturam, sed proprieta-
tem personae.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e177">2. Ad illud quod obiicitur, quod " generare con-
sequitur naturam; dicendum, quod in divinis non
consequitur naturam simpliciter, sed naturam ut in
persona; quia non in qualibet persona est natura
fecunda, sed solum in persona Patris, et hoc est
per aliquam proprietatem, quae est solius illius per-
sonae; non sic est in inferioribus , sicut iam pate-
bit " : ideo patet quod illud non valet.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e181">3. Ad illud quod obiicitur, quod in aeternis
est idem esse et posse; dicendunf , quod verum est;
sed tamen argumentum nihil " valet. Quamvis enim
omnino sit idem in divinis esse et esse Patrem, non
tamen sequitur , quod si esse Patrem est proprium,
quod esse sit proprium. Similiter nec si esse sit
commune , quod propter hoc esse Patrem '*. Simili-
ter dicendum in proposito.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e184">
4. Ad illud quod obiicitur de scientia, quod
dicit quid, sive per se dicatur, sive cum alio; di-
cendum, quod non est simile de scientia et poten-
tia. Scientia enim, quantum est de se, dicit quali-
tatem absolutam, et ideo, quantum est de se,
dicit quid, nisi trahatur; sed potentia dicit
habitudinem ad ' originem , et ideo potest dioere
habitudinem propriam et personae ad personam.
Unde ilhid simile Magistri non valet secundum hanc
positionem, quod ' , sicut una est voluntas , qua Pa-
ter vult esse Pater et non vult esse Fiiius , et e con-
verso , similiter una est potenlia , ut videlur.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e187">Si quis auteni vult sustinere positionem Magi-
sohuniur gtri , de facili potest ad omnes rationes in oppositum
respondere.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e190">1. Nam nulla ratio probat, quod potentia de
se dicat proprium, sed quod polentia generandi active
dicta sive posse gener-are dicat ex adiuncto re-
spectum ad personam, et ita dicit ad aliquid; sed
hoc est solum ratione additi. Unde ' notandum, qiiod
Quatuor quatuor sunt genera nominum in divinis. Quaedam
"m. """ enim essentialia sunt dicta essentialiter , ut deitas
et maiestas ; quaedam essentialia persoiialiter dicta,
ut potentia generandi ; quaedam personalia dicta per-
sonaliter, ul generans et genitus; quaedam perso-
nalia dicta cssentialiter , ut niissus, incarnalus et
huiusmodi \ quae dicunt respectum ad personam ,
et ideo personalia, et effectum in creatura, et, ideo
essentialiter sunt dicta.
</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e193">2. Duabus rationiiius sequentibus facile est re-
spondere, quia illud non habet veritatem, nisi quando
actus complectitur totam potentiam " ; non sic est
in potentia Dei , quia eadem est potentia gignere et
gigni in Deo.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e196">3. Ad illud quod obiicitur , quod idem est posse
generare et generare ; dicendum , quod non valet.
Quamvis enim idem sit '^ Pater et substantia , non
tamen sequitur, quod si Pater dicitur ad aliquid,
quod et substantia , sicut melius patebit infra '.</p>
<p xml:id="bb-l1d7q1-d1e200">4. S. Duabus ultimis rationibus difficile est bene
respondere ; tamen potest quis dicere, quod rationes
illae non concludunt , quod potentia dicat ad aliquid
de se, sed solum ratione adiuncti , quod est generare ;
et sic patent cetera^</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>