-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1d8p1a2q2.xml
349 lines (322 loc) · 16.3 KB
/
bb-l1d8p1a2q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Distinctio 8, Pars 1, A. 2, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>I, Distinctio 8, Pars 1, A. 2, Q. 2</title>
<date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1d8p1a2q2">
<head xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Hd1e97">I, Distinctio 8, Pars 1, A. 2, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Hd1e100" type="question-title">Utrum solus Deus immutabilis sit.</head>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e103">Secundo quaeritur , utrum immutabilitas sit di-
vinae essentiae proprietas, ita quod nulli creaturae
conveniat. Et quod sic, videtur.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e106">1. Primae ad Timotheum ultimo " dicitur de
• Deo , quod <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e108" source="http://scta.info/resource/Itim6_16">solus habet immortalitatem</quote>. Et Augu-
stinus dicit contra Maximinum " : <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e111"> In omni natura
mutabili nonnulla mors est ipsa mutatio</quote>: ergo si
solus Deus habet immortalitatem , solus habet im-
mutabilitatem.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e115">2. Item, omne vertibile est mutabile; sed omnis
creatura est vertibilis ; unde Damascenus ": «Omne
quod a versione incipit, in versionem tendit: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e119">3. Iteni , omne quocl sibi reliclum in nihilum
cedit ' , quantum est de se, est mutabile : sed omnis
creatura est huiusmodi: iinde Gregorius ' : <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e121">Cuncta
in nihilum tenderent. nisi manus Conditoris ea reti-
neret</quote>: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e125">4. Item, nullum accidens de se habet stabili-
tatem; sed esse omni creaturae accidit, sicut dicit
Hilarius et habetur in httera^, quia ab alio venit:
ergo omnis creatura quantum ad esse est instabilis.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e128">5. Item , omne vanum est subiectum variabili-
tati ; sed omnis creatura vana , cum sit ex nihilo ;
unde ad Romanos octavo^: Vanitati subiecta est
creatura etc. : ergo si omnis creafura vana , nulla
immutabilis.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e131">6. Item , omne mutatum habet in se mutabili-
tatem ; sed omnis creatura facta est : ergo omnis
creatura mutata, ergo nulla immutabilis.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e134">CoNTRA: ImmutabiHtas non dicitur nisi tripli-
- citer. Dicitur enim immutabilitas aut invariabilitas,
aut incoi-ruptibilitas , aut invertibilitas.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e137">1. Ostenditur autem, quod invariabilitas con-
-veniat creaturis, utpote principiis. Nam <name ref="#Augustine">Augustinus</name>
ostendit in duodecimo Confessionum, quod niateria
informis est invariabilis; quia quod caret forma, caret
ordine, et quod caret ordine, caret vicissitudine, ergo
variatione. Auctor autem sex Principiorum " dicit
hoc de forma , <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e142"> quod est in simplici et invariabili
essentia consistens</quote>.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e147">2. Item videtur , quod invariabilitas conveniat
Beatis, quia ubi perfecta beatitudo , ibi nulla deper-
ditio , et ubi hoc ' , nulla variatio.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e150">3. Item, variatio attenditur, sicut dicit Augu-
stinus super Genesim ad litteram ', aut secundum
locum , aut secundum tempus ; sed aliqua creatura
caret determinato loco et tempore , ut universale ,
quod est semper et ubique', et caelum empyreum,
quod est extra tempus et locum : ergo etc.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e153">4. Item , si immutabilitas dicatur incorruplibi- Quoad in-
litas , idem ostenditur. <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e155">Namomnis corruptio natu- taieT'' ""
ralis venit ex contrarietate</quote>, sicut dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>
in libro de Morte et vita ""; sed multae creaturae ca-
rent contrarietate: ergo et corruptibilitate.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e162">b. Item, omnis corruptio est in aliquid prius
se, quia corruptio naturalis in aliquid est "; sed
principia non habent aliquid prius, utpote materia:
ergo sunt incorruptibilia.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e165">6. Item , omne perpetuum incorruptibile -; sed
aliqua creatura naturaliter est perpetua: ergo etc.
Minor probari potest sic : perpetuitas est de ratione
imaginis; unde <name ref="#Augustine">Augustinus</name> '": <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e170"> Non esset anima imago,
si mortis termino clauderetur </quote> ; cum ergo anima
naturaliter sit imago, ergo naturaliter est immortalis
sive perpetua.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e174">7. Item, ostenditur, quod creatura sit inverti- ,^"i1yii',i;;
bilis, sic: vertibilitas est in non esse; sed nihil est, '"•
quod possit creaturam aliquam vertere in non esse,
quia a se non vertitur, cum nihil se corrumpat";
ab alio non , quia actio creaturae in id terminatur,
ex quo incipit; sed nuUius creaturae aclio incipit
a non esse: ergo etc. Praeterea, distantia infinita
est inter esse creaturae et nihil ; sed inter extrema
in infinitum distantia non potest fieri mutatio per
virtutem flnitam : ergo nihil potest cedere in nihil,
nisi Deo faciente. </p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e178">8. Item, vertibilitas dicitur per corruptionem
in non esse omnino; sed nihil, qnod corrumpitur,
secedit omnino in non ens": ergo nullum Qorrupti-
biie vertibile. Si tu dicas, quod invertibilitatem non
habet creatura per naturam , sed solum per gra-
tiam'^; contra: quod omnibus inest , est naturale,
quoniam gratia spedale est; sed naturale est quod
est idem apud onines'; sed fere omnis creatura est
inverliliilis, i]uia nnlla redigitur in nihilum: ergo
lioc est naturale.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e181">
9. Item, ostenditur, quod nec per gratiam;
quia gratia est perfectio nalurae: ergo quod repu-
gnat naturae, non datm- pergratiam: ergo si inver-
tibilitas . est contra naturam creaturae, ergo non da-
tur per gratiam.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e184">
10. Item, obiicitnr de Ula gratia , quia si est
creatura, est- vertibilis; si ergo conveuiat ei inverti-
bilitas , oportet quod per aliam gratiam ; et sic erit
abire in infinitum. Si ergo oportet stare , patet quod
non per gratiam. Si dicas, quod gratia illa non di-
citur habitus, sed Deus gratis conservans; hoc nihil
est, quia sine Deo operante" nuUa creatnra operatur:
ergo sicut nuUa creatura est invertibilis nisi per
gratiam, sic nulla creatura operatur nisi per gra-
tiam: ergo nuUa operatio est naturahs, quod stul-
tum est dicere.
</p>
<div xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Dd1e187">
<head xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Hd1e189">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Hd1e192" type="question-title">
Immutabilitas , accepta ut invariabilitas, est pro-
pria solius Dei, accepta ut incorruptibilitas
aut invertibilitas , a Deo communicatur ali-
quibus creaturis vel per naturam vel per
gratiam.</head>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e195">Respondeo: Dicendum, quod immutabiUtas di-
citur per privationem mutabiUtatis. Mutatio autem
dicitur tnphciter : uno modo ab ente m ens ; et haec
est mutatio secundum accidens * et dicitur variatio;
aUo modo ab ente simpliciter in ens potentia sive
secundum quid ; et haec est mutatio secundum for-
mam et dicitur corruptio ; alio modo est mutatio ab
ente in simpUciter non ens; et haec est secundum
totam rei substantiam et dicitur versio. Secundum
hoc inteUigendum , quod immutabilitas dicitur tri-
pliciter : uno modo invariabilitas , aUo modo incor-
ruptibilitas , et tertio modo invertibilitas.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e198">Si ergo immutabiUtas dicatur invariabilitas ,
conlusio i. sic dico , quod in nulla omnino est creatura neque
per naturam neque per gratiam; nam omne crea-
tum aut est accidens, aut habet accidens, et ita
variabile; et haec^ est proprie proprium ipsius Dei.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e201">Si autem dicatur immutabilitas incorru.ptibili-
tas, sic dico, quod in aUfpUims esl crcalnris: in t
quibusdam per naturam, ut pula in sini|ilicilius, in
quibusdam per gratiam, ut pnla in glorilicatis ror-
poribus. Nee sic est proprie ])roprium divinae es-
sentiae.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e205">Si vero tertio modo dicatur immutabiUtas ", sic
omnibus creaturis inest per gratiam , nuUi autem (
per naturam nisi soli Deo. Invertibile enim per na-
turam est, quod ex se ipso habet, ut possit stare;
hoc autem est , in quo nuUa est vanitas ' et in
quo omnino nuUa essentiae mutatio nec ad esse ,
nec ad non esse; et hoc est solum aeternum. Ideo haec
invertibiiitas est in solo Deo et est proprie proprium
eius. Invertibilitas autem per gratiam inest omnibus
vei phiribus creaturis, quia Deus sua gratuita bo-
nitate cetera continet, ne in nihil cedant ; et loquor
de creaturis, quae dicunt quid completum et per
se existens.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e208">Concedendum igitur, quod immutabilitas, prout Epiiogus.
privat variationem secundum accidens quantum ad
actum " et potentiam , solius Dei est. Similiter prout
privat mutationem in non esse secundum actum et
potentiam, quantum est de natura , solius Dei est,
licet per gratiam conveniat multis creaturis; et sic
procedunt rationes ad primam partem , unde conce-
dendae sunt.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e211">1. Ad illud ergo quod obiicitur in contrarium, soiutioop--
quod principia rerum sunt invariabilia ; dicendum,
quod vermn est, si considerentur secundum essen-
tiam abstractam; sed si considerentur secundum esse
naturae, sic de necessitate habent accidentia con-
iuncta et possunt variari; variatio autem ° acciden-
talis respicit esse.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e214">2. Ad illud quod obiicitur, quod in Beatis non
potest esse variatio; dicendum, quod verum est
quantum ad substantiam praemii sive quantum ad
praemium substantiale ; cadit tamen quantum ad
conversionem ad inferius.tum quantum ad affectio-
nes, sicut patet in Angelis, tum quantum ad actiones.
Unde Beati erunt agiles et poterunt moveri.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e217">3. Ad illud quod obiicitur de universali et
de empyreo, dicendum, quod utrumque recipit va-
riationem; sed universale ratione eius in quo est;
quia , <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e219"> motis '" nobis , moventur ea quae in nobis
sunt </quote> ; empyreum vero ratione contenti. Potest enim
aliquid continere, quod non continet, et aliquid non
continere, quod continet.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e223">4. 5. 6. Ad illud quod obiicitur de incnrrupti-
bilitaie, dicendum, sicut praetactum est, quod con-
venit creaturis ; aliquae enim creaturae sunt ita sim-
plices et ita bona coniunctione coniunctae, quod nuUa
cadit in eis contrarietas, nec est in eis maior ratio
corruptionis quam in principiis. Unde sicut principia
non sunt resolubilia in aliquid, tamen cederent in
nihil, si sibi relinquerentur ; sic intelligendum in
aliquibus substantiis. Unde non est dicendum, quod
sit verum, quod omne compositum sit resolubile
secundum rem ; sed sicut dicit Ansehnus ', <quote xml:id="bb-l1d8p1a2q2-Qd1e225"> est re-
solubile re, vel intellectu</quote>. Unde concedendae sunt
rationes ad hoc inductae.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e230">
7. 8. Ad illud vero quod obiicitur ck vertihili-
tate, dicendum, quod quaelibet creatura vertibilis
est per naturam, si sibi relinquatur.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e233">
Si quaeritur causa huius, dicendum, quod huius
â– versionis, cum sit defectus purus, non est reddenda
' causa efficiens vel reducens in non esse , sed solum
deficiem. Propter quod notandum, quod natura
dicitur naturalis origo. Origo autem creaturae et est
ex nihilo et est ex suis principiis: secundum hoc
dupliciter dicitur ahquid ipsi creaturae naturale, vel
quia inest ei ex eo, quod est ex nihiio, vel quia inest
ei ex eo , quod est ex suis principiis. Et quia nihil
nuUius est causa efficiens, sed deficiens, ideo pro-
prietates, quae insunt creaturae ratione eius, quod
est ex nihilo, non sunt positiones, sed defectus, nec
sunt a virtute, sed a defectu virtutis, nec habent
causam efficientem, sed deficientem: et tales sunt
vanitas, instabilitas, vertibililas. Si igitur quaeratur,
a quo est vertibihs creatura", dico, quod non ab
aliquo efficiente , sed per defectum in se ipsa. Secun-
dum autem quod naturale dicitur quod inest ' rei
per propria et intrinseca principia, sic non dicuntur
naturaliter inesse privationes vel defectus , sed habi-
litates: et ideo hoc modo accipiendo naturale, nulla
creatura est vertibilis in non esse; nec tamen dicitur
invertibilis naturaliter, quia naturale est in quod
potest natura; sed principia rei non possunt in rei con-
servationem nec Conservationem sui; et ideo invertibi-
litas non est huiusmodi naturalis. Nec tamen est con-
tra naturam, immo est ei consona; quia omnis natura*
appetit salvari, quamvis ex se non possit, et maxime
illa creatura, quae appetit beatiflcari, et haec est illa
quae ad Dei imaginem facta est. Et quia desiderium
naturae non est frustra ^ ubi deficit natura, supplet
Dei gratuita influentia. Et sic patet, quod vertibilitas
inest per naturam, sed invertibilitas per gratiam.
</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e236">9. Ad illud quod obiicitur de comparatione
gratiae ad naturam , intelligendum est, quod gratia
dicitur adiutorium, veniens a superiori, respectu eius
quod est supra posse naturae. Hoc autem adiutorium DnpiM
est duplex : aut respectu esse simpliciter, aut respe-
ctu esse perfecti.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e239">Si respectu esse simpticiter, ut puta conserva-
tionis esse , quia nulla principia, cum sint vana *, de
se possunt se ipsa conservare, sic non est mediante
ahquo habitu infuso vel dato. Quia respicit esse, et
quia' esse est commune omnibus, ideo haec gratia
est omnibus communis. Unde haec est gratia habens
modum naturae, et haec est gratia, qua dicuntur
cetera invertibilia *.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e242">Alio modo dicitur gratia adiutorium respectu
perfecti esse, et qma, perfectio esse est in his quae
ad beatitudinem ordinantur, respicit bene esse eV quod
non est omnium. Ideo haec est habitus specialis ali-
quorum, non omnium, et haec est gratia per modum
gratiae. Ex his patet quod obiicit '" de gratia: obiicit
enini secundum quod gratia est specialis habitus di-
visus contra naturam, quia sic dicit aliquid de novo
creatum; sed gratia praedicto modo non.</p>
<p xml:id="bb-l1d8p1a2q2-d1e245">10. Et ex hoc patet ultimo obiectum: quia gra-
tia dicitur adiutorium respectu eius quod est supra
posse naturae ; et quia conservatio principiorum est
supra posse naturae, non autem egressus actionum,
immo infra, ideo patet etc.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>