-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l1proemdubia.xml
364 lines (327 loc) · 16.5 KB
/
bb-l1proemdubia.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>I, Dubia</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>I, Dubia</title>
<date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l1proemdubia">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e97">I, Dubia</head>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e100">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e102">DIVISIO TEXTUS </head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e105">Tolali libro praemiltit Magister prologum, in
quo tangit causas suscepti operis. Dividitur autem
in duas partes. In prima parte ponit rationes, quae
moverunt ' ipsum ad aggrediendum praesens nego-
tium sive opus; in secunda rationes, quae debent
movere discipulos ad benigne audiendum, ibi- circa
finem: In quo maiorum etc, ubi incipit alloqui au-
ditores.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e108">Prima pars dividitur iterum in duas, quia
duplex ratio potest movere aliquem ad opus facien-
dum, scilicet amor boni et odium mali. Primo
ergo ponit rationes sumtas ex parte amoris boni,
scilicet catholicae veritatis. Secundo ex parte odii
rmili, scilicet haereticae pravitatis, ibi : Quamvis
non ambigamus etc. Priraa pars habet quatuor
particulas. In prima tangit' causam excitantem; et
haec est desiderimn mercedis et spes auxilii sub
exemplo viduae et parabola Samaritani. In secunda
ponit causam retrahentem , quae duplex est , scilicet
laboris immensitas et propria infirmitas, ibi : Delectat
nos etc. In tertia ponit causam ipsum * propellentem ,
et haec est zelus ipsum accendens, ibi: Quam vin-
cit zelus etc. In quarta ponit causam compellentem
et praevalentera , ibi : Non vakntes etc. , et haec
est petitio fratrum studiosorum, quibus non potest
quis iure resistere , sed quodammodo necessario
oportet collura subiicere.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e112">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e114">DUBIA CIRCA PRIMAM PARTEM PROLOGI MAGISTRI</head>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e117">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e119">DUB. I.</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e122">Sed quaeritur de hoc quod dicit : '^ Opus agere
praesumsimus ; sed praesuratio est peccatum: ergo
peccavit.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e125">Respondeo: Est praesumtio confidentiae de di-
vino adiutorio , et praesumtio superbiae, quae est
de proprio ingenio. Prima non est peccatum, sed
est virtutis " ; secunda vero est peccatum ; sed de
prima loquitur Magister.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e128">Vel aliter: Est praesumtio secundum veritatem,
et est praesuratio secundura propriam aestimationem.
Prima est reprehensibilis , quia superbiae, se-
ciuida laudabilis, quia humilitatis, nec est culpabihs
in aliquo ; vir enim humilis in omnibus ' operibus
suis se reputat indigniun et quasi praesumtuosum.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e132">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e134">DUB. II.</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e137">Item quaeritur de hoc quod dicit: Prolalis
duobus denariis supereroganti ; quae sit ista super-
erogatio. Si tu dicas, quod sit magistrorum et San-
ctorum superadditio ad sacram Scripturam ; contra,
Damascenus^: <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e139">Quae tradita sunt nobis per Legem
et Prophetas Yeneremur, nihil ultra haec inqui-
rentes </quote> .</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e143">Item , Apocalypsis ultimo ' : Si quis apposuerit
super haec , apponet ei Dominus plagas.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e146">Respondeo: Dicendum, quod est addilio distra-
hens , et est additio complens. Addens primo modo
non supererogat, sed magis diminuit et subvertit;
et tales sunt haeretici , quibus datur maledictio. Ad-
dens secundo modo supererogat, quia salvo sensu
Scripturae* ipsam dilucidat. Per duos igitur dena-
rios duo intelhgo Testamenta, per Samaritanum ,
Christum , per semivivum , hominem gratuitis exspo-
hatum et vulneratum in naturalibus, per^ supere-
rogationem intelligo doctorem exponentem.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e149">Vel aliter dicendum, quod est additio, in qua
Aiia soiuiio. additum est contrarium, et est", in qua additum
est diversum, et est, in qua additum est comonum.
Prima additio est erroris, secunda praesumtionis;
quia praesumtio est dicere in sacra Scriptura ali-
quid omnino diversum ab his , quae in ea expressa
sunt; tertia fldehs instructionis ; quia quod imphci-
tum est explicat. </p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e153">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e155">DUB. III.</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e158">Item quaerilur de hoc quod dicit: Quam vincit
zelus domus Dei, quis sit iste zelus. Et quare magis
hoc zelo accenditur contra animales et carnales
quam contra superbos et alios peccatores? Et cum
zelus sit amor privatus, non videtur quod deberet
zelo accendi.
</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e161">Praeterea', cuni maius peccatum sit superbia,
videtur quod magis deberet accendi contra superbos.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e164">Respondeo: Ad primum dicendum, quod zelus
est amor nolens habere consortium in amato. Zelus
malus vitat omne consortium , sed zelus bonus vitat
tantum malum '; unde veri zelatores domus Dei non
possunt videre in Ecclesia vitia, quin insurgant contra
ipsa. Unde loannis secundo dicit Glossa': <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e166"> Zelus
bonus est , quo animus , abiecto humano timore , ac-
cenditur et eo comeditur, quo quaelibet prava, quae
viderit, corrigere satagit, et si nequiverit, tolerat
et gemit </quote>.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e170">Ad secundum dicendum, quod Magister specia-
liter in Ecclesia zelabat fldem; et ideo magis suc-
cendebatur '" contra fldei corruptores. Dupliciter au-
tem corrumpit quis fldem: aut motus perversitate
voluntatis et affectionis ; et hic dicitur carnalis.
Nam caro dicitur hic carnalis affectio, secundum
illud ad Galatas quinto " : <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e172"> Manifesta sunt opera
carnis etc. </quote> Aho modo corrumpit quis, motus j)er-
versitate iudicii; et bic dicitur animalis, quasi phan-
tasticus, quia phantasiae pervertunt iudicium ra-
tionis.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e177">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e179">DuB. IV.</head>
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e182" type="question-title">Quas higas agitat in nobis Christi caritas.</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e185">Contra: Ecclesiastis nono ": Nemo scit, utrum
odio, an amore dignus sit.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e188">Respondeo: Dicendum, quod caritas uno modo
dicit virtutem gratuitam, alio modo dicit large amo-
rem niullum appretiantem amalnm: unde caritas',
amor carus. Primo modo sumta caritate, verum
esl, quod certitudinaliter nescit alicpiis^ potest ta-
men aliquo experimento dulcedinis divinae miseri-
cordiae hoc coniicere probabiliter ; secundo modo
potest scire. Et si primo modo dicit Magister, non
dicit asserendo, sed coniiciendo; si secundo niodo,
tunc assertive potest intelligi; et sic patet illud.</p>
</div>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e193">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e195">DIVISIO TEXTUS SECUNDAE PARTIS PROLOGI.</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e198">Quamvis iion amhigamus etc. Supra posuit
Magister rationes moventes ex approbatione ' boni ;
hic ponit rationes moveiites ex odio et detestatione
mali; et hoc est malum haereticae perversilatis.
Habet autem haec pars quataor particulas. In prima
parte tangit eorum perversitatem, quae consistit in
calumniando bonum et verum ex erroris caecitate
et invidiae pari malignitate^ In secunda tangil
huius perversitatis radicem , quae est suggestio dia-
bolica et propria superbia , ibi : Qiiam Deus Imius
saeculi. In tertia tangit huius erroris diffusionem^
quae est per falsam superstitionem et mendacem et
contentiosam locutionem, ibi: Habent rationem sa-
pientiae in superstitione. In quarta infert rationem ,
quae ipsum movit ad praesentis operis compilatio-
nem, ibi : Horum igitur Deo odibilem. Et ratio haec
est subversio erroris.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e202">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e204">DUBIA CIRCA LITTERAM SECUNDAE PARTIS
PROLOGI.</head>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e207">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e209">DuB. V. </head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e212">Quaeritur de hoc quod dicit : Ver-itati non intel-
lectae. Videtur enim'', quod dicat male, quia veri-
tas est lux intelligibilis , sicut lux corporalis sensi-
bilis; sed oculus habens visum non potest ignorare
lucem sensibilem : ergo pari ratione nec intellectus
ignorabit lucem intelligibilem. Si tu dicas , quod non
est simile ; quaeritur , quare non est simile , et quare
magis deficit natura intellectui quam sensui ?</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e215">Respondeo : Dicendum , quod simile est , si quis
attendat. Triplex enim est causa , quare aliquis non
videt visibile : aut enim non videt , quia non vuU
respicere, aut si vult, impeditur propter defectum or-
gani, aut propter absentiam lucis. Hoc manifestum
est. Similiter in spiritualibus intellectus ' frequenter
aliqua non intelligit, quia non um considerare ; ali-
quando vero non intelligit propter impedimentum ex
parte corporis, ut patet in phreneticis et stultis ;
aliquando propter absentiam lucis. Licet enim lux
increata se non subtrahat quantum ad essentiam vel
quantum ad qualemcumque influentiam, subtraxit*
tamen se homini, cum peccavit, quantum ad influen-
tiam perfectam; unde dicitur inllixisse ei ignoran-
tiam. Unde sicut oculus in tenebris errat , sic hodie
miser humanus intellectus. Cum autem plene resti-
tuetur " in lucem , sicut oculus videre poterit omne
visibile, sic intellectus omne intelligibile.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e219">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e221">DuB. VI. </head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e224">Item quaeritur de hoc quod dicit : Veritaii of-
fendenti. Contra : <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e226"> Oinnes homines natura scire de-
siderant </quote> '", sicut etiam esse beati ; sed beatitudo ne-
minem offendit, quia omnes eam desiderant: ergo
nec veritas offendit aliquem.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e230">Respondeo : Dicendum , quod est loqui de veri-
tate quantum ad primum effectum, qui est illumi-
nare; et quantum ad istum nemo ipsara odit: om-
nes enim naturaliter desiderant illuminari. Est iterum
loqui quantum ad effectum consequentem , qui est
curguere; et hunc habet in malis. Manifestando enim
mala redarguit mala facientem " ; et inde est, quod
mali odiunt veritatem , quia sicut dicitur loannis ter-
tio '' : Qui male agit, odit lucem. </p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e234">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e236">DUBIUM VII</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e239">Qui contentioni studentes contra veritatem sine
foedere hellant. Contra : Tertii Esdrae quarto '^ : Ma-
gna est veritas et fortior omnibus. Omnis terra
veritatem invocat, et omms tremunt eam.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e242">Respondeo : Dicendum, quod ' est loqui de veri-
tate simpliciter, vel de veritate in hoc sive in spe-
ciali. Primo modo veritas est inexpugnabilis , et
ideo praevalet; et sic intelligitur illud Esdrae. Est
iterum loqui de veritate secundo modo; et^ sic con-
tingit eam per rationes phantasticas obumbrari et per
contentionem impugnari. Unde <name ref="#Ambrose">Ambrosius</name> super pri-
mum ad Romanos ^ : <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e247"> Contentio est impugnatio ve-
ritalis cum confidentia clamoris </quote> .</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e252">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e254">DuB. VIII. </head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e257">Ex testimoniis veritatis in aeternum fundatis.
Contra: primae ad Corinthios decimo tertio^: Scien-
tia destruetur: ergo et testimonia.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e260">Respondeo: Quod testimonia veritatis sunt in
aeternura fundata, sicut dicitur in Psalmo ^ : Initio
cognovi de lestimoniis tuis etc. Quod obiicitur , quod
scientia destruetur; dicendum, quod verum est quan-
tum ad modum docendi et considerandi , sed non
quantum ad cognitum et rationem cognoscendi, Psal-
mus * : In aeternum Domine permanet verhum
- tuum etc.</p>
</div>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e266">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e268">DIVISIO TEXTUS ULTIMAE PARTIS.</head>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e271">In quo maiorum exempla. Haec est pars ul-
tima , in qua ponit Magister rationes moventes disci-
pulos ad audiendum. Et dividitur haec pars in quatuor
partes secundum quatuor, quae movent discipulos
ad audiendum, duo quorum ' sunt ex parte operis ,
videlicet auctoritas et utilitas; duo vero ex parte
docentis, scilicet humilitas et facilitas. In primo
praeparat docilitatem , scilicet in auctoritate. In se-
cundo , scilicet * in utilitale, suscitat attentionem. In
duobus autem sequentibus , scilicet humilitate et fa-
cilitate , captat benevolentiam.</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e274">In prima igitur parte ostendit, opus suum esse
authenticum , in secunda compendiosum , ibi : Non
igitur debet hic labor ; in tertia ostendit , modum
docendi esse humilem , in hoc quod vult corrigi ,
ibi : In hoc autem tractatu etc. In quarta ostendit,
esse facilem ad inveniendum et memorandum , ibi :
Ut autem quod quaeritur facilius occurrat.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e278">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e280">DUBIUM ULTIMAE PARTIS.</head>
<div xml:id="bb-l1proemdubia-Dd1e283">
<head xml:id="bb-l1proemdubia-Hd1e285">DuB. IX</head>.
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e288">Quaeritur de hoc quod dicit: Liberum corre-
ctoren^ ; quid vult dicere per hoc nomen liberum?</p>
<p xml:id="bb-l1proemdubia-d1e291">Respondeo : Dicendum , quod liber corrector di-
citur , sicut homo liber , qui <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e293"> sui tantum causa est </quote> ,
ut dicit Philosophus'; sic corrector liber dicitur qui
tantum gratia correctionis , non invidiae vel subsan-
nationis corrigit. Hunc desiderat Magister exemplo
Augustini secundo de Trinitate'", ubidicit: <quote xml:id="bb-l1proemdubia-Qd1e296">Magis
amabo inspici a rectis , quam timebo morderi a per-
versis. Gratanter enim suscipit osculum columbinum
pulcherrima et modestissima caritas ; dentem vero
caninum vel evitat cautissima humilitas , vel retun-
dit solidissima veritas: magisque optabo a quolibet
reprehendi , quam sive ab errante sive ab adulante
laudari </quote> .</p>
</div>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>