-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d10a3q1.xml
367 lines (323 loc) · 17.5 KB
/
bb-l2d10a3q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 10, A. 3, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 10, A. 3, Q. 1</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d10a3q1">
<head xml:id="bb-l2d10a3q1-Hd1e99">II, Distinctio 10, A. 3, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l2d10a3q1-Hd1e102" type="question-title">Utrum Angeli locutio sit idem quocl eius cogitatio.</head>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e105">Circa primum sic proceditur et ostenditur ,
quod spiritualis Angeli locutio non est idem quod
eius cogitatio:</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e108">1. Primo per illud quod dicitur primae ad
indamenta. Corinthios declmo tertio ' : <quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e110" source="http://scta.info/resource/Icor13_4">Si linguis hominum
loquar</quote> etc. ; ibi Glossa : <quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e113"> Angeli praepositi signi-
ficanl rainorihus quod de Dei voluntate primi sen-
tiunt, quod fit aliquibus nutibus aut signis </quote>; si
ergo nutus cogitationis aliud est quam cogitatio,
ergo cogitatio aliud est quam locutio.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e117">2. Item, differt in Angelo actus virtulis intel-
lectivae et operativae: ergo pari ratione differt
actus virtutis cogitativae ^ et interpretativae ; si ergo
cogilare est actus virtutis intellectivae , et loqui
actus virtutis interpretativae : ergo non sunt idem.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e121">3. Item, non est eadem conversio, qua intel-
lectus convertitur ad se, et qua convertitur ad al-
terum: si ergo cogitando intellectus convertitur ad
se, et loquendo convertitur ad alterum: ergo co-
gitare et loqui in Angelo non est idem, sed di-
versuml</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e124">4. Item, per locutionem est manifestatio cogi-
tatus angelici : ergo si idem esset loqui et cogilare ,
quidquid cogitaret , alteri manifestaret : ergo niliil ,
quod est in uno Angelo, lateret, quin ^ esset in
alio : ergo quidquid sciret Angelus superioris ordi-
nis, sciret ille qui est inferioris; quod est plane
falsum: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e127">Contra: 1. Gregorius in Moralibus ' definiens
Ad opposi- vocem Angelorum dicit : <quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e129"> Vox Angelorum in laude
'™" Condiloris est admiratio intimae contemplationis </quote> :
si ergo admiratio sive contemplatio non est actus
diflerens a cogitatione , ergo nec locutio sive voci-
feratio.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e133">2. Item , <name ref="#JohnDamascenus">Damascenus</name> * : <quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e138"> Non lingua et auditu
indigent Angeli , nam sine sermone voce prolato
tradunt sibi suas illuminationes </quote> : ergo videtur ,
quod aut locutio angelica niliil sit, aut si aliquid
est, non sit aliud quam cogitare.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e142">3. Item, locutio non est aliud quam conceptus
manifestatio , Angelus autem, in quantum est sub-
stantia cognitiva, habet naturam himinis et spe-
culi'"; sed lux corporalis per hoc, quod lucet, se
manifestat, et speculum per hoc, quod speciem re-
cipit et retinet , speciem repraesentat : ergo videtur ,
quod Angelus hoc ipso, quod intelligit, cogitationes
suas declarat : ergo cum cogitationis declaratio sit
locntio, idem est in eo cogitaiio et locutio.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e145">k. Item, loqui non est aliud quam dicere , et
dicere non est aliud quam verbum gignere sive
formare; sed cogitatio nihil aliud est quam verbi
formatio sive verbi conceplio, sicut vult <name ref="#Anselm">Anselmus</name>,
et <name ref="#Augustine">Augustinus</name> ° : ergo cogitatio nihil aliud est quam
interior lociUio ; sed locutio, quae convenit Angelo ,
secnndum se est tantum interior : ergo idem est
quod cogitalio.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e155">5. Item, si locutio differt a cogitatione , cum
praesupponat eam, quaero, quid addit supra ipsam?
Si tu clicas mihi , quod addit manifestationem ,
qiiae fit per qnandam speciei oblationeni et transfu-
sionem in allerum quasi in audientem ; tunc vide-
tur , cum Angelus superioris ordinis nibil recipiat
ab Angelo inferioris, quod Angelus inferioris ordi-
nis non possit loqui alicui Angelo superioris ordinis:
quod plane falsum est. Si enim potest Angelus loqui
Deo, multo magis potest loqui alteri Angelo.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e158">6. Item, locutio , quae differt a cogitatione ,
addit aliquod signum exprimens: si ergo Angelus
vult speciem intelligibilem, quam habet in se, alteri
Angelo manifestare loquendo; et in ipso differt lo-
cutio et cogitatio : oportet ergo, quod differat spe-
cies, qua intelligit , et signum , quo exprimit. Tunc
igitur quaero de illo signo: aut est species, aut
res. Si species: ergo pari ratione indiget aWo signo,
et similiter quaeretur de illo alio tertio; nec erit
ibi status, sicut nec in primo. Si autem est res;
aut sensibilis , aut intelligibilis. Sensibilis non ,
quia quidquid est in Angelo , est spirituale. Si intel-
ligibilis ; quaero , quare illam magis apprehendit
Angelus, cui fit sermo, quam ipsam speciem, quae
est in intellectu angelico? Et iterum, illa res, quae
est in uno Angelo, non potest tieri in veritate in
aho Angelo: ergo oportet, quod fiat secundum si-
militudinem; et tunc pari ratione species existens
in intellectu unius Angeli potest generare sui simi-
lem in alio. Aut si non ; quare non ?</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e161">Item ' , quomodo potest illud intelligi ? et quid Quaestione:
est ibi medium deferens, et quae est ibi lux ab-
strahens, et quae est ibi vis vel virtus excitans et
imprimens ? Omnia enim haec videntur esse neces-
saria, si differt in Angelo locutio et cogitatio.</p>
<div xml:id="bb-l2d10a3q1-Dd1e164">
<head xml:id="bb-l2d10a3q1-Hd1e166">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l2d10a3q1-Hd1e169" type="question-title">Angelorum locutio non est idem quod cogitatio ,
quia locutio addit cogitationi et respectum ad
alterum et actum novum, non autem signum</head>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e172">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est Loqui dici- ^
notandum, quod loqui dupiiciter est : uno modo to-i". "'""■j
qui dicit actum in se sive intrinsecum ; alio modo
actum ad alterum sive quodara modo extrinsecum^ 'i</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e175">Primo modo loqui idem est quod verbum formare l|
sive gignere; secundo modo idem est quod verbnm :'
formatum depromere sive exprimere. Prirao modo i
locutio sive in Deo, sive in houjine, sive in Angelo !
non est aliud quam cogitatio. Secundo modo plus
dicit quam cogitationem, sed differenter in diversis.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e178">In Deo enim loqu,i ad alterum supra intelle-LoqminDell
ctum notat" electum. videhcet revelationem. Non
enim dicitur Deus nobis loqui solum, quia intelli-
git, sed etiam quia revelando aliquam illustrationem
in nobis efficit. Unde Gregorius in Moralibus ' : <quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e180"> Dei
locutio, ad nos intrinsecus facta, videtur potius,
quam auditur : quia , dum semetipsum sine mora
sermonis insinuat, repentina luce tenebras nostrae
ignorantiae illustrat </quote>.
</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e185">In homine vero non solum addit ejfectum in
hommead-alterum , sed etiam actum et siqnum medium. Cum
iimn et si-ennn unus nomo loquitur alteri. non solum cogitat,
sed cogitationera suam, formando vocem sensibilem,
alii interpretatur et explicat. — Ratio autem, quare
locutio in hominibus non solum addit actum , sed
etiam signum medium , haec est : quia in anima
alius est actus conversionis supra se , et alius actus
conversionis ad alterum ; et in cogitatione " con-
vertitur anima supra id quod habet in se, in locu-
tione vero offert alteri: et ita oportet, quod alius
actus sit cogitare et loqui, et ila addit actum lo-
cutio supra cogitationem in homine. Addit etiam si-
gnum, quia anima, quamdiu est cum corpore, non
est nata suscipere, nisi mediante vi sensitiva ; unde
<quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e187"> qui amittunt unum sensum , necesse habent amit-
tere unam scientiam^</quote>. Ideo ad hoc, quod anima
conceptum suum alteri exprimat, oportet, quod ipsum
voci sensibili per organa formatae, mediante vi ima-
ginaria, coniungat. et sic similitudo intelligibilis sive
signatum intelligibile per illud suum signum sensibile,
mediantibus virtutibus sensitivis, ad intellectum alte-
rius animae ascendat. — Et hoc conveniens est, ut, si-
cut homo compositus est ex anima et corpore, ita eius
locutio aliquid habeal spiriluale, aliquid corporale.
</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e191">
hi spiritualibus autem substanliis medio modo
)nciasio 1. Bst ; nam locutio supra cogitationem addit effectum
sive respectum, sed non addit sensibile signum.
Respectum quidem et effectum addit propter hoc ,
quod cogitatio, quantum est de sui natura, est se-
creta ; et ideo nunquam fit manifesta, nisi ipse co-
gitans aliquid tanquam aiidienti offerat, et aperiendo
se, quodam quasi nutu medianle, quod in se ha-
bet ad intellectum alterius ■ quasi ad aurem pertin-
gere faciat. Necessarius est etiam actus novus ,
quia non eadem conversione * se supra se convertit
et supra alterum vel ad alterum. — Sed tamen non
est necessarium sensibile signum nec deferens me-
dium, quia, cum ipse intellectus angelicus sine po-
tentiis sensitivis nalus sit suscipere, Angelus lo-
quens sine sensibili medio natus est similiter of-
ferre ; et ideo ad loquendum sufQcit ipsi Angelo ipsaconciusios.
species intelligibilis, quae ex virtute intellectiva
ipsius Angeli ad imperium '" voluntalis potest ad al-
terum protendi. Et sicut illa species, dum eam sibi
et in se contuebatur intellectus, erat verhum inte-
rius ; sic , dum eam protendit ad alterum , efficitur
quasi nutus et verbum. exterius. Et quia tani illa
species quam virtus protendens illam ad alterum et
ipsa protensio spiritualis est ; ideo non indiget cor-
porali medio deferente. — Sed quia virtus illa finita coroiiariam.
est, necesse est ad hoc, quod unus Angelus intelle-
ctum alterius Angeli loquendo, hoc est illam spe-
ciem protendendo, excitet, quod finita distantia ad
invicem distent.
</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e194">Ex his igitur patet, quod etsi non tantum dif-
ferat iu Angelo locutio et cogitatio , quantum differt
in homine , differt tamen aliquo modo. Ideo rationes
inductae ad hanc partem concedendae sunt.
</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e197">1. Ad illud quod obiicitur de Gregorio, dicen- somtio op-
dum , quod Gregorius loquitur de locutione Angeli ''°"'°''™'
in comparatione ad Deum, apud quem loqui cogi-
tare est , quia aurem " eius nihil latet.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e200">2. Ad illud quod obiicitur de <name ref="#JohnDamascenus">Damasceno</name>, di-
cendum, quod quamvis locutio Angeli non differat
a cogitatione propter hoc, quod ultra cogitationem
dicat vocem sensibilem ; nihilorainus (amen non est sfotandum.
omnino indijferens, quia, etsi non addat ultra co-
gitationem yiim\xs signum , addit tamen ulteriorem
actum atque respectum, ratione cuius concernit flni-
tam distantiara, quamvis cogitatio et intellectus ab
omni distantia abstrahat.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e206">3. Ad illud quod obiicitur de manifestatione
lucis et speculi, dicendum, quod non est simile,
quia lucis , vel speculi manifestatio est naturalis.
Unde nec lux potest lucere, nec speculum suscipere,
quin etiam se manifestent; sed non sic est in an-
gelica cogitatione, cuius manifestatio est voluntaria,
sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> super Genesim ad litteram ' :
<quote xml:id="bb-l2d10a3q1-Qd1e211"> Dum ipsi Angeli cogilationes suas ad nutum vo-
Innlatis modo occultant, modo communicant, qui-
busdam spiritualibus obstaculis positis, vel remotis,
sicut sensibiliter videmus circa corpora </quote>.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e216">4. .\d illud quod obiicitur, quod nihil aliud est
logui quam dicere ; dicendum , quod sicut loqui est
dupliciter : in se, et ad alterum. sic etiam et " di-
cere ; et quamvis dicere in se idem sit quod cogi-
lare vel cogitando intelligere. tamen dicere ad al-
teruni ulteriorem habet actum.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e219">5. Ad illud quod obiicitur, quodsi loculio ad-
dil aliquid supra cogitationeQi , quod lunc non po-
terit Angelus inferioris ordinis loqui ad Angelum
superioris ; dicendum , quod verum est , si loqui
adderet influentiam veram in alterum ; sed actus
locntionis, superadditus actui cogitationis , non dicit
Notandum. nisi quandam speciei protensionem ad alteruni, quae
quideni protensio non est illius speciei impressiva ,
sed potius excikUiva intellectus audientis, ut pro-
pria virtule suscipiat et in se ipso faciat '. Unde lo-
cutio ex parte loquenlis non ponit nisi excitationem
activam, ex parte audientis non nisi excitationem
passiuani. — Et ex lioc patet, quid sit auditus Angeli,
Qaid auditus et quomodo diflferat audire et videre ; nam lam
*°*°''' audire quam videre est in Angelo intelligere ^ Sed
tunc videt, cuni ex proprio motu intelligit aliquid;
tunc audit, quando per oblationem speciei intelli-
gibilis, ab alio intelligente excitatus, ipsum quod
offertur intelligit. Et sic competit Angelo non soluni
respectu superioris, sed etiam respectn paris vel
inferioris ; qnia sic audit supremus Angelus ab in-
flmo, sicut magister audire potest a discipulo, non
quia ab eo suscipiat doctrinam sive illuminationem,
sed quia melius cognoscit eius defectus per sui
ipsius detectionem.</p>
<p xml:id="bb-l2d10a3q1-d1e222">6. Ad illud quod obiicitur, quodsi locutio dif-
fert a cogitatione, quod nutus differt a specie ; di-
cendum, quod illud non oportet, quod differat re.
sed sufficit, quod differat comparatione. Eadem enim Ad qnaesiio-
species est, quae consideratur in se, et quae potest les!
protendi ad alteruni, relatione differeus. Sed actus
considerandi eam in se, qni quidem est cogitatio ,
et actus protendendi ad alterum, qui est locutio,
actus est alius et alius; nam his actibus intellectus
angelicus eadem similitudine diversimode utitur, ita
quod in uno illa similitudo et intelligibilis species
dicitur species tantum et verbum; in altero vero
non tantum species , sed etiam nutus. — Verumta- AUa soiutio.i
men posset dici, quod sicut species , quae est in
speculo, dum protendit se ad oculum, non est om-
nino eadem , sed se multiplicat ; sic etiam potest
intelligi spirituali modo de speeie , quae est in in-
tellectu angelico. — Si autem quaeratur de mec/io, tfonreqm-
, . , 111 ■ . . ritur me-
dicendnm, quod nulla est quaestio, quia, cum sit dium.
actio spiritualis et intellectualis, non indiget medio
corporali. — Si vero quaeratur de virtute, per quam De Tirtnte
fit% sive de luce spirituali ; dicendum, quod con-
currit ibi lux intelleclus angelici offerentis et lux Notandum. j
etiam supernae veritatis , ut, sicut in luce corpo- j
rali ad immutandum visum videmus concurrere et j
lucein incorporatam et lucem insuper influentem et ;
absolutam , utpote lucem solis ; sic eliam in spiri- }
tuali cognitione duplicem lucem concurrere intelli- j
gamus, secundum quod in pluribus locis innuit Au- '
gustinus l I</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>