-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d12a1q2.xml
373 lines (343 loc) · 18.4 KB
/
bb-l2d12a1q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 12, A. 1, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 12, A. 1, Q. 2</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d12a1q2">
<head xml:id="bb-l2d12a1q2-Hd1e99">II, Distinctio 12, A. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l2d12a1q2-Hd1e102" type="question-title">Utrum materia producta sit in perfecta actualitate.</head>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e105">Secundo quaeritur, utrum 'materia illa produ-
cta sit in perfecta actualitate. Et quod sic, videtur:</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e108">1. Primo per textum Genesis secundo': <quote xml:id="bb-l2d12a1q2-Qd1e110" source="http://scta.info/resource/gen2_4">Istae
sunt generationes caeli et terrae in die , qua crea-
vit Deus caelum et terram et omne virgultum
agri</quote> etc.: ergo in eodem die producta sunl quae
prius dixit per sex dierum mmierum fuisse distincta.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e114">
<quote xml:id="bb-l2d12a1q2-Qd1e116" source="http://scta.info/resource/sir18_1">2. Item, Ecclesiastici decimo oclavo^: Qui vivit
in aeternum creavil oninia simul. Si omnia simul
sunt creala, ergo corporalia et spiritualia et omnis
corporalium differentia.</quote>
</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e121">3. Item, lob quadragesimo ': Ecce Behemoth,
quem feci tecum; sed Behemotli est Angelus prirao
faclus , et homo ultimo die faclus : ergo omnia si-
mul facta sunl. — His auctoritatibus arguit .Augu-
slinus pro sua opinione in hac parte.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e124">4. Item , hoc ipsum ostenditur ratione. Ab
agente perfectae potentiae debet exire effectus, se-
'cundum quod magis" est manifestativus summae po-
tentiae ; sed maioris potentiae est posse simul omnia
producere quam successive: ergo magis est decla-
rativa divinae potentiae productio materiae cum per-
fecta actualitate formae simul et semel sibi collatae,
quam postmodum ex illa successive eductae: si ergo
Deus operalur, secundum quod eius potentiam ma-
gis decet \ videtur etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e127">o. Item, <quote xml:id="bb-l2d12a1q2-Qd1e129"> perfecte sapientis est ordinare*</quote>:
ergo si confusio repugnat ordinationi, videtur, quod
Deus nihil produxerit cum confusione, cum sit per-
fecte sapiens; produxit igitur sub ordine. Sed ordo
praesupponit distinctionem : ergo elc.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e133">6. Item, perfectio effectus attestatur perfectae
bonitati in elBciente : si ergo Deus est bonitatis per-
fectissimae, videtur , quod statim cum produxit
materiam, dejjuit ipsam formis plene perficere, cum
ipse hoc posset, et materia etiam exigeret. S7 tii
clicas , quod hoc non concludil, quod statiiu debuit
perficere, sed quod ex rationabili causa et potuit
et debuil differre; obiicitur contra hoc: quia natura
et ars operatur quam citius potest, et de excellen-
tia virtutis et bonitalis est, quod effectum suum
compleat velociter: ergo si lam natura quam ars
est iniitalrix divinae artis et virtutis °, videtur , quod
Deus, cum statim complere potuerit, quod nulla
mora temporis vel durationis distulerit.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e136">Sed contra: 1. Prinio per textum Genesis 'Fumiamenta.
arguitur, ubi dicitur, quod per sex dierum spatium
complevit Dominus opus , quod inchocwerat : ergo
videtur, quod non subito raateria sit in perfecta
actualitate producta, secundum sacrae Scripturae sen-
tentiam. Si igilur <quote xml:id="bb-l2d12a1q2-Qd1e138">luaior est huius Scripturae au-
ctoritas quam omnis humani ingenii perspicacitas</quote>,
ut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> **, inagis standura est huic sen-
tentiae quara omni i^ersuasioni humanae. Si dicas ,
quod rudibus loquebatur Jegislator, nec potuit sinml
dicere quod simul potuit Deus facere ; neutra ista-
rum responsitmum videtur sufQciens, quia propter
ruditatem auditoris non debet ei aliquis dare oc-
casionem deceptionis; Moyses autem bene noverat,
quod ipsi verba eius ad litleram intelligerent : ergo
scienter docebat eos id, unde possent decipi et er-
rare. Ilem, qiiamvis non simul potuerit omnia di-
ce.re et opera illa exprimere, tamen potuit expri-
mere, omnia siraul facla esse.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e145">2. Item, Chrysostomus super loamiem. homilia
vigesima secunda^ ail, <quote xml:id="bb-l2d12a1q2-Qd1e147"> quod simul exstitit per
substantiam materiae non simul apparuit per speciem
formae</quote>: ergo non videtur, quod simul producta
sit sub formis. — .\d hoc snnt auctoritates com-
muniter Sanctorum et doctorum, ut .\mbrosii-, Hie-
ronymi, Gregorii, Basilii , <name ref="#Dionysius">Dionysii</name> et <name ref="#JohnDamascenus">Damasceni</name> et
aliorum plurium, tam Graecorum quam Latinonim.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e158">3. Item, per rationem videtur hoc ipsum. Quam-
vis Deus posset statim hominem in beatitudine col-
locare et universum in ea perfectione, in qua erit
post iudicium, facere; maluit tamen ordinem ser-
vare non sohim in mundi existentia, sed etiam in
decursii, quia efficacius sic manifestatur eius sa-
pientia '. Ergo simlliter videtur , quod in primario
rerum exitu non tantummodo servaverit ordinem
quantum ad ipsum esse, sed etiam quantura ad
ipsum producere sive facere: ergo non videtur, quod
omnia simul produxerit, sed successive.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e161">4. Item, divina [iotentia'non tantum manifesta-
tur in productione fornuie, sed etiam tantum et
amplius mariifestatur in eductione materiae; mate-
ria autem secundum , maiorem sui capacitatem ma-
gis declarat efflcientis potestatem. Sed tanto maior
est capacitas in materia, quanto maior est in ea
informitas: si ergo ad manifestationem divinae po-
tentiae debuit materia produci capax , secundum
quod erat possibile, videtur, quod Deus debuit eam
producere in tanta informitate, in quanta materia
posset aliquo modo subsistere: ergo non sub per-
fecta formarum distinclione.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e164">0. Item, impossibile est, dies materiales * simul
esse: ergo impossibile est hoc intelligere, quod Deus
simul omnia produxerit, et tamen ea produxerit
per sex dies. Oportet ergo secundum positionem,
quae ponit, omnia simul esse producta, senarium
illum dierum intelligere spiritualiter , et ita luceni
spiritualem et noctein spiritualeni. Ergo si haec
omnia simul producta sunt, in primo instanti divisa
est lux a tenebris, id est boni .\ngeli a malis: ergo
non fuit mora inter creationem et lapsum, quod
estsupra^ improbatum, et ostensum est esse con-
tra .\ugustinum.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e167">6. Item, cum sacra Scriptura ordinat opera sex
dierum, aut ordinat quantum ad ordinem duratio-
nis, aut quantum ad ordinem naturae, aut quan-
tum ad orclinem dignitatis. Si quantun; ad ordinem
dignitatis: ergo cum homo sit dignissima creatura-
rum, debuit eius productio attribui, primae diei. Si
quantum ad ordinem naturae: ergo productio solis
et lunae " anle productionem plantarum et herbae.
Restat igitur , lioc esse dictum quantum ad ordi-
nem temporis sive durationis.</p>
<div xml:id="bb-l2d12a1q2-Dd1e170">
<head xml:id="bb-l2d12a1q2-Hd1e172">CONCLUSIO.</head>
<head xml:id="bb-l2d12a1q2-Hd1e175" type="question-title">Probabilius est, omnia corporalia simul esse creata
secundum materiam, non autem simul, sed
per sex dies esse distincta secundum formam.</head>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e178">Respondeo: Ad praedictorum intelligentiam notandum
est. quod circa hanc quaestionem diversae
fuerunt Sanctorum opiniones.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e181">Quidam enim Sancti in hac quaestione magis
secuti sunt viam Iheologicam, trahentes rationem
ad ea quae sunt fidei. Quidam vero, inter quos
praecipuus fuit .\ugustinus, magis secuti sunt viam
philosophicam, quae illa ponit, quae magis videntur
rationi consona: unde et intellectum Scripturae tra-
xit ad rationis confirmationem et attestationem. Unde
cum videatur ralionabilius, a summa potentia omnia
produci simul, et mora temporis interiacentis nul-
lius videatur esse utilitatis vel necessitatis ; posuit,
omnia simul esse producta. suam positionem confir-
mans per auctoritates sacrae Scripturae, et expo-
nens illud quod videtur sibi contraire. videlicet de
dierum distinctione, ostendens, quod illi dies non
fuerunt dies materiales, sed potius spirituales, qui
omnes simul potuerunt esse. — Et haec positio niul-
tum fuit rationabilis et valde subtilis.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e184">Verumtamen, quia ad hanc posilionem videtur
intellectus Scripturae distrahi, et securius est et ma-
gis meritorium, intellectum nostrum et rationem
omnino Scripturae supponere, quam ipsam aliquo
modo distrahere: ideo communiter alii doctores, et
qui praecesserunt .^ugustinum, et qui secuti sunt,
sic intellexerunt et posuerunt, sicut textus et lit-
tera sacrae Scripturae Genesis sonare videtur. Unde
posuerunt, omnia corporalia simul esse creata in
maleria, sed non simnl, sed per senarium dierum,
esse distincta in fornm. — Hanc positionem, etsi
niinus videatur rationabilis quam alia, non tamen
est irrationabile sustinere. Quanivis enim ratio non
percipiat liuius pnsitionis congruitatem , prout con-
siderationi suae innititur, percipit tamen , prout sub
luraine fidei captivatur. Est enim huius successivae
formationis et distinctionis irUio quadruplex , vide-
licet lUtemlis , moralis , allegorica et anagogica.
</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e188">Litteralis in hoc, quod Deus non tantum in-
tendit facere quod polest, quautum ' etiam com-
municare creaturae quod potest recipere. Unde cum
possit dare healiludinem absque raeritis, vult taraen,
quod raereamur. Sic cuni posset statim perflcere
materiam, maluit tamen ipsam sub quadam infor-
mitate et imperfectione facere, ut ex sua imperfe-
ctione quasi materia ad Deum clamaret, ut ipsam
perficeret. Et hoc idem voluit per senarium dierura
differre, ut in perfectione numeri simul ostendere-
tur perfectio universi °. SecunduQi enira arithmeti-
cum senarius est numerus perfectus, quia constat
ex orauibus suis partibus aliquotis, ita quod nec
deficit nec excrescit. Partes autera aliquotae di-
cuntur , quae sumtae aliquotiesr reddunt totum ".</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e191">Ratio moralis esl, ut in hoc erudiatur homo ,
quod sicut natura corporea per se ipsam informis
existit, tunc autem formatur, cum divina bonitas
eius inforraitati tribuit formam; sic anima formari
non potest per se ipsam, nisi Deus gratiam suam
infundat *. Cui etiam senarius nuraerus attestatur ,
quia tempus est merendi per universura terapus
vitae praesentis, ut postmodum detur homini quies,
quia non pervenitur ad perfectionem merili usque
ad consummationem gratiae flnalis, post quam nulla
sequitur vespera: et ideo dies septimus non habet
sibi assignatum vespere in Scriptura.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e194">Allegorica vero ratio est, quia, sicut expresse
<name ref="#Augustine">Augustinus</name> ^ ostendit, in illa prima mundi conditione,
quae distincta est per senarium, totum spatium
decursus mundi praesentis secundum sex aetates
praesignatur : ut primus dies priraae aetati respon-
deat , secundus secundae , et sic deinceps, secundum
quod plane adaptat <name ref="#Augustine">Augustinus</name> super Genesim ad
litterara'; quod hic longum esset repetere.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e203">Ratio autem anagogica est, ut in illa dierura RaUo *.
distinctione intelligatur perfectio cognitionis in an-
gelica natura beatificata , secundum quod plane
ostendit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> super Genesim ad htteram quasi
per totum \ quod ideo vocat ad liUeram, quia ex-
positionem istam, quam alii reputabant anagogicam,
dixit Legislalorera intendisse ad litterara. Nihil ta- voiandum.
raen ibi asserendo dicit, sed protestatur ipse, modo
inquisitorio se ibi procedere. Et sicut patet ex eius
intentione ihidera ° . magis volebat intellectum ex
Scriptura elicere, ex quo Scriptura non posset a viris
philosophicis derideri, nec propter hoc ahquis, natu-
rali philosophia imbutus, a fldei veritate retardari,
sicut ipse aliquando fuerat retardatus, raagis, inquara,
quam intellectum principalem exponere, quem ibi
habuit Legislator; et magis intendit ostendere, quid
congruum fuerit vel tunc esse potuerit, quam quid
factnm fuerit. Et in duodecimo Confessionum ■" osten- Notandum.
dit. quod una et eadem Scriptura multiplieiter potest
intelligi, et in omnibus sensibus vere, quorum nullus
Spiritum sanctum latuit, ex cuius inspiratione Scri-
ptura edita fuit. Et in hoc manifeste ostendit, quod
aliis non contradicit. — Hanc igitur positionem susti-
nendo, ad obiecta in contrariura respondendum est. </p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e209">1. Ad illud enira quod primo obiicitur de textu
Genesis, dicendum, quod dlud dietura est per reca-
pitulationem , et iste terminus die ibi confnnditur,
ut teneatur pro diversis diebus, vel tenetur zeic-
gmatice ", ut reddatur singulis membris illius reca-
pitulationis.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e212">2. Ad illud quod obiicitur de EcclesiasUci de-
cimo octavo'-: Qui vivit in aetermm etc; dicen-
dum, quod Scriptura facit vim inter creare et fa-
cere. Nara creationeni vocat productionem ex nihilo,
factionem vero ipsam distinctionem ; et hoc bene
signiflcatur Genesis secundo , ubi dicitur , quod ces-
savit ab omni opere suo , quod creavit, ut faceret.
Omnes igitur Sancti in hoc concordant , quod omnia
sunt simul producta in materia; et ideo concedunt,
omnia simul esse creata, sed taraen non simul
facta.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e216">3. Ad illud quod obiicilur de lob quadrage-
simo , dicendum , quod Gregorius ' exponit , quod
tenim dicit ibi simultatem non temporis, sed simili-
tudinem rationis, quasi dicat, ecce Behemoth, quem
feci tecum', id est tibi similera in rationis capacitate.</p>
<p xml:id="bb-l2d12a1q2-d1e219">4. 5. 6. Ad illud quod obiicitur, quod maioris
potentiae est declarativum , producere multa simul ;
dicendum, quod Deus potentimn suam magis inten-
debat manifcstare in productione de non-esse in
esse quam postmodura in formatione; ibi enim ma-
gis manifestat sapientiam et boniiatem. Et ut siii-
gillatim et distinctim et appropriatim in productione
effectuum manifestaretur perfectio potentiae, sapien-
tiae et bonitatis: placuit divino Auctori praeraittere
• opus creatioiiis , postmodura subiungere opus di-
stinctionis, postremo vero opus ornatus et decora-
tionis. Et in primo manifestatur potenfta , in secundo
sapientia, in tertio vero bonitas perfecta, licet
omnia in quolibel horum manifestari possint. Et
ideo ' bene manifestata sunt post consummatum esse
rerum illa tria, sicut si in principio statim materia
fuisset producla et distincta et ornata. — Et per
lioc patent duo sequentia, quae procedunt consimili
via, videlicet de bonitatis et sapientiae perfectione.
Illae enira rationes non concludunt, nisi quod Deus
materiara in informitate non debuit relinquere, quia
hoc esset contra ordinera et perfectionera ; sed dum
fecit inforraem, ut forniaret, et imperfectam, ut
perficeret, ostendit, et perfectionem et ordinem a se
materiae dari. Et si tu obiicias , quod ad perfe-
ctionem oranium horum spectat velociter effectum
perficere et ordinare' et distinguere; dicendum. quod
illud verum est, ubi agens agit secundum totura
suum posse; ubi vero condescendit possibilitati et
infirmitati et utilitati alienae, non habet veritatem;
et sic est in proposito. Sicut enim Deus- sacram Moiandmr
Scripturam nobis tradidit quasi rudi raodo et inepto,
ut quilibet posset capere et inlelligere, cum tamen
in Christo sint infiniti thesauri sapientiae et scien-
tiae*; sic etiam in formatione rerum, quantum de-
cebat, condescendit modo naturae et etiam erudi-
tioni rationalis creaturae. Et quia ex illa dilatione
homo erudiebatur, sicut prius visum est; ideo pla-
cuit divinae potentiae, bonitati et sapientiae, rerum
formas sub dierum successione distinguere, cum ta-
men posset eis subito raateriam distinguere et ornare.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>