-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d13a3q2.xml
102 lines (90 loc) · 12.7 KB
/
bb-l2d13a3q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 13, A. 3, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 13, A. 3, Q. 2</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d13a3q2">
<head xml:id="bb-l2d13a3q2-Hd1e99">II, Distinctio 13, A. 3, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l2d13a3q2-Hd1e102" type="question-title">Utrum lumen sit forma substantialis, an accidentalis.</head>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e105">Secundo quaeritur, utrum lumen sit forma substantialis vel accidentalis.
Et quod sit forma accidentalis, videtur.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e108">Quod advenit iam completo in esse est accidentale ; sed lumen advenit aeri iam completo in esse : ergo est accidentale.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e111">Item, <quote xml:id="bb-l2d13a3q2-Qd1e113">quod adest et abest praeter subiecti corruptionem, est accidens</quote> ; lumen adest et abest praeter aeris corruptionem, quod est subiectum eius : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e118">Item, sicut se habet color ad corpus terminatum, ita se habet lumen ad corpus transparens ; sed color est accidens in corpore terminato : ergo lumen est accidens in corpore transparenti.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e121">Item, si unum oppositorum, in subiecto existens, est accidens, et reliquum est accidens ; sed obnubilatio accidit ipsi aeri : ergo pari ratione et illuminatio.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e124">Contra : Impossibile est duo accidentia eiusdem speciei esse in eodem subiecto, quia accidens numeratur per subiectum in quo est : sed duo lumina, sicut dicit <name ref="#Dionysius">Dionysius</name>, sunt in eodem aeris medio ; ergo impossibile est lumen esse accidens aeris.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e130">2. Item, accidens cum generatur, ex propriis principiis subiecti habet ortum, et cum resolvitur, resolvitur in suum subiectum ; sed lumen nec educitur ex aere nec resolvitur in aerem : ergo lumen non est accidens aeris. Et constat quod est in aere : ergo si eius non est accidens, nullius est accidens.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e133">3. Item, nullum accidens transit a subiecto in subiectum ; sed radius mutatur ab una parte aeris in aliam, et lumen similiter : ergo lumen accidens esse non potest.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e136">4. Item, nullum accidens manet immobile, moto eo in quo est ; sed radius manet immobilis, moto aere : ergo radius accidens non est. Si tu dicas, hoc esse propter hoc quod lumen in medio habet esse spirituale, sicut idolum, obicitur contra hoc, quia radius et lumen habet ibi operationem naturalem et principium operationis naturalis : ergo videtur quod sit ibi naturaliter et concrete, non spiritualiter et abstracte.</p>
<div xml:id="bb-l2d13a3q2-Dd1e140">
<head xml:id="bb-l2d13a3q2-Hd1e142">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l2d13a3q2-Hd1e145" type="question-title">Lumen in medio, quatenus dicit vim activam, dicit
substantiam, habentem modum accidentis;
quatenus dicit qualitatem sensibilem, dicit
accidens, quod non plene habet rationem accidentis naturalis,
sed similitudinis vel intentionis</head>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e148">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod circa hoc triplex est modus dicendi, quorum quilibet supponit lumen in medio esse formam sive qualitatem aliquam.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e151">Quidam enim dicunt quod lumen in medio est substantia ; existit tamen in medio per modum accidentis, quia non est ipsi aeri substantialis ; et hoc dicunt propter hoc, quod generatio luminis a luce est secundum viam univocationis ; et ideo, cum lux sit forma substantialis in suo fonte, dicunt lumen substantiam esse in medio, licet modum essendi habeat accidentalem, maxime cum luminis et lucis non videatur alia essentia esse, sed solummodo differre videantur per modum essendi sive per esse.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e154">Sed quia lumen in medio est illud quod potissime sentitur et facit alia sentiri, ideo est secunda positio quod lumen in medio est accidens ; non enim causatur a corpore luminoso nisi in quantum fulgidum est ; et ita est accidens per comparationem ad principium a quo. Dicunt etiam quod est accidens per comparationem ad subiectum in quo, quia advenit iam completo et potest adesse et abesse praeter subiecti corruptionem ; et ita plenam rationem accidentis habet lumen in medio, non tamen per comparationem ad idem. Accidens enim habet comparari ad substantiam sicut ad subiectum et causam ; lumen vero, etsi his duobus modis habeat comparari ad substantiam, non tamen ad eamdem, quia ad aerem comparatur sicut ad subiectum, quia est in illo ; ad corpus luminosum, sicut ad principium, quia est ab illo.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e158">Sed quia lumen, prout est in medio existens, habet se ipso sentiri, ita quod positum supra sensum sensum facit ; et iterum, in eadem parte medii habet sine confusione multiplicari, secundum positionem <name ref="#Dionysius">Dionysii</name> : ideo est tertia positio quod lumen in medio nec est substantia nec est accidens proprie, quia non habet ibi esse naturale et materiae concretum sed spirituale et abstractum. Unde, dicunt quod sicut comparatur species coloris in medio ad colorem existentem in corpore obiecto, sic lumen in medio ad lucem existentem in corpore luminoso.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e164">Sed cum lumen in medio non solum habeat operationem spiritualem in animam, sed etiam naturalem in corpora naturalia, non solum videtur esse in aere per modum spiritualem sive esse ibi per modum habitus, sed etiam aliquo modo secundum esse naturale ; et ita videtur quod illud non sufficiat dicere, quamvis videatur esse valde verisimile.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e167">Propterea intelligendum est quod omnes modi praedicti aliquid veritatis in se continent, et ex omnibus his elicitur una veritas integra ; quod patet si3. Lumen enim in medio dicit virtutem activam, egredientem a corpore luminoso, per quam corpus luminosum agit et imprimit in haec inferiora ; et haec est virtus substantialis ipsi corpori. Et de hac dicit <name ref="#JohnDamascenus">Damascenus</name> quod lumen, quod est ex igne, non est aliquid ministeriale ipsius ignis vel accidentale, sed virtus ei connaturalis et consubstantialis, sicut patet in auctoritate inducta in praecedenti problemate ; et haec virtus non est sensu perceptibilis nec solummodo operatur in sensu visus, sed etiam facit ad eductionem omnium sensuum in actum, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, XII Super Genesim ad litteram, quod habitum est in quadam auctoritate prius inducta. Sic etiam dicunt philosophi quod corpus caeleste mediante suo lumine influit usque ad profundum terrae, ubi mineralia corpora generari habent. Et quantum ad hoc verum dicunt, qui dicunt quod lumen dicit substantiam accidentaliter ad aerem comparatam, sicut virtus agentis ad deferens quodammodo accidentaliter comparatur.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e176">Non solum autem lumen dicit illam vim activam, quam non percipit sensus, sed etiam quamdam qualitatem sensibilem, qua sensus visus, efficitur sentiens in actu ; et illa est qualitas accidentalis in tertia specie qualitatis. Et secundum hoc dicit Avicenna, in libro De sufficientia naturali, quod lumen est affectio corporis habentis lucem, cum oppositum fuerit illi, scilicet pervium. Et sic verum dicebat illa secunda opinio, quae dicebat lumen esse accidens, non solum per comparationem ad aerem in quo recipitur, sed etiam in comparatione ad corpus a quo causatur, quia ab ipso oritur, in quantum illud est fulgidum et habet esse obiectum sensus.
Secundum autem utramque istarum naturarum in lumen repertarum, lumen ad aerem comparatur, non sicut ad primum subiectum, sed sicut ad deferens et ad medium ; et ideo per comparationem ad ipsum aerem non habet modum existendi naturalem, sed per modum habitus ; nec est forma naturalis, sed potius similitudo eius ; sicut species in medio non est proprie color, sed ut color sive similitudo coloris. Maximam tamen habet approximationem ad illum ; et adeo illi innititur, ut non indigeat principio extrinseco, ex quo educatur. Unde lumen in medio non habet principium materiale ex quo, sed potius originale a quo fluit et ad quod etiam redit, cum in medio desinit esse, sicut dicitur de similitudine. Et hoc modo dicit Commentator, super II De anima quod lux est habitus diaphani, et quod est in ipso sicut intentio vel species vel similitudo. Et quantum ad hoc verum dicebat tertia opinio.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e179">Ex his igitur patet quod lumen in medio, in quantum dicit vim activam, dicit substantiam habentem modum accidentis ; in quantum dicit qualitatem sensibilem, dicit accidens illud relatum ad aerem, non habet plene rationem accidentis naturalis sed similitudinis vel intentionis, quia est ibi non sicut in subiecto sustinente sed sicut in deferente.
Ex his patent rationes ad utramque partem.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e182">1-2. Quod enim obicitur, quod advenit in complelo et recedit praeter subiecti corruptionem, hoc ostendit quod habet modum accidentis, secundum quod est in medio.</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e186">3-4. Quod vero obicit, quod se habet ad modum coloris et est qualitas sensibilis ; de lumine loquitur, secundum quod in se habet naturam accidentis.
</p>
<p xml:id="bb-l2d13a3q2-d1e189">Rationes vero ad oppositum, quae probantquod non sit accidens, quia non numeratur a numeratione subiecti, quia non movetur ad motum aeris, quia non causatur ab aere nec resolvitur in aerem, concludunt solum quod non habet ibi plene rationem accidentis naturalis, quod comparatur ad illud in quo est sicut ad subiectum et causam, et quod etiam sustinetur et dependet ab eo in quo est, principaliter et ei coniungitur inseparabili vinculo.
Hoc autem non est in proposito, quia lumen, quamvis sit in aere, causatur a corpore luminoso et ab illo principaliter dependet ; nec est in aere sicut in sustinente sed sicut in deferente ; et ideo durationem et mutationem et numerationem potius recipit a lucido influente quam ab aere suscipiente. Et ob hoc dicit <name ref="#Dionysius">Dionysius</name> plura lumina esse in eodem medio inconfusa et convelli sive separari ab invicem secundum absentationem corporum illuminantium. Distinctio enim illa est propter continuationem luminum cum sua origine a qua procedunt naturaliter et virtute eius agunt, quamvis in medio sint quodam modo spiritualiter et abstracte. Et sic caetera circa hoc quaesita iam patent.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>