-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d19a1q2.xml
106 lines (96 loc) · 15.5 KB
/
bb-l2d19a1q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 19, A. 1, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 19, A. 1, Q. 2</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d19a1q2">
<head xml:id="bb-l2d19a1q2-Hd1e99">II, Distinctio 19, A. 1, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l2d19a1q2-Hd1e102" type="question-title">Utrum quaevis anima, etiam brutalis, ex prima conditione fuerit immortalis.</head>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e105">Secundo quaeritur, utrum omnis anima, utpote brutalis, non solum rationalis, ex prima conditione fuerit immortalis.</p>
<div xml:id="bb-l2d19a1q2-Dd1e108" type="rationes-principales">
<head xml:id="bb-l2d19a1q2-Hd1e110">Rationes principales</head>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e113">Et quod sic, videtur. 1. Ecclesiastis tertio : <quote xml:id="bb-l2d19a1q2-Qd1e115" source="http://scta.info/resource/qoh3_19">Unus est interitus hominis et iumentorum</quote> ; sed homines, etsi intereant quantum ad corpora, non tamen intereunt quantum ad animas : ergo pari ratione nec bruta animalia.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e119">2. Item, Sapientiae primo : <quote xml:id="bb-l2d19a1q2-Qd1e121" source="http://scta.info/resource/sap1_13">Deus mortem non fecit nec delectatur in perditione vivorum</quote> ; igitur mors non est introducta nisi propter peccatum : ergo si homo non peccasset, nec moreretur ipse nec moreretur brutum animal. Sed hoc non esset nisi animae brutorum essent immortales : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e125">3. Item, hoc videtur ratione. Probato quod anima Petri sit immortalis, probatur quod omnis anima sit immortalis per hypothesim, quia non est maior ratio de una quam de alia, loquendo de animabus rationalibus : ergo pari ratione, loquendo de animabus sensibilibus, si una anima sensibilis est immortalis, ergo et omnes. Sed anima sensibilis humana est immortalis, quia nunquam est rationalis sine sensibili : ergo cum in hac communicet homo cum brutis, anima sensibilis brutorum animalium per naturam est immorlalis.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e128">4. Item, omnis anima, quantumcumque parum habeat de nobilitate, excellit omne corpus, sicut vult <name ref="#Augustine">Augustinus</name> : ergo magis accedit ad Dei similitudinem ; sed aliqua corpora per naturam sunt immortalia, sicut corpora caelestia : ergo multo fortius animae brutorum animalium.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e135">5. Item, substantia, cuius virtus et operatio non senescit in tempore, non corrumpitur in tempore ; sed an ima sensibilis est huiusmodi, quia, sicut dicit <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>, <quote xml:id="bb-l2d19a1q2-Qd1e140" source="http://scta.info/resource/aristda-l1">si senex acciperet oculum iuvenis, ita videret sicut iuvenis</quote> : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e144">6. Item, quia homo servit Deo, est dignus remuneratione ; et ideo necesse est ponere animam eius immortalem ut remuneretur post mortem : ergo pari ratione, cum bruta animalia serviant homini et per hoc Deo in homine, videtur similiter quod ipsa debeant remunerari.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e147">Contra : 1. Nulla forma est separabilis a corpore nisi quae habet operationem propriam praeter corpus ; sed nullus spiritus brutalis est huiusmodi : ergo etc. Maior manifesta est, tum quia <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> dicit, tum etiam, quia nulla est substantia quae omni careat operatione, cum nulla sit otiosa. Secunda manifesta est ad sensum.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e153">2. Item, omnia bruta animalia facta sunt propter usum hominis ; sed usus hominis est in vescendo eis, et vescitur eis dum ea occidit : ergo facta sunt ad hoc ut non tantum serviant homini per vitam, sed etiam per mortem ; sed hoc non esset, si animae eorum essent immortales : ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e156">3. Item, animae immortali debetur corpus immortale quantum est ex institutione prima : ergo si animae brutorum erant immortales, habebant corpora immortalia ; sed constat quod bruta non peccaverunt : ergo deberent adhuc esse immortalia. Quodsi hoc constat esse falsum, patet etiam quod et primum.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e159">4. Item, si animae brutorum essent immortales, ergo deberent omnia corpora brutorum redire sicut et corpora hominum ; sed si hoc, esset impossibile quod omnia essent in terra, cum innumerabilis bestiarum multitudo et animalium continue sibi succedat : ergo inconveniens est dicere brutorum animas esse immortales.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l2d19a1q2-Dd1e163">
<head xml:id="bb-l2d19a1q2-Hd1e165">Conclusio</head>
<head xml:id="bb-l2d19a1q2-Hd1e168" type="question-title">Irrationales animae ex sua prima conditione sunt mortales</head>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e171">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est notandum quod aliqui dicere voluerunt brutorum animas esse immortales pro eo quod eaedem animae sunt quae vivificant corpora brutorum et corpora hominum, cum merito peccatorum suorum de corpore ad corpus circumeundo pertranseant.
Et haec positio quorumdam philosophorum et haereticorum fuit, sicut dictum est supra, et iam improbata est supra tamquam haeretica ; et prorsus abicienda est ista positio tamquam vilis et derogans dignitati creaturae rationalis, dum ponit homines et bestias esse pares, in hoc enim indicat quod sui inventores et defensores sunt homines bestiales, dum animas suas credunt vel bestiarum fuisse vel futuras esse.
</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e174">Fuerunt et alii qui dicere voluerunt quod animae brutorum nec sunt adeo immortales, sicut animae rationales ut possint post corpora vivere, nec sunt adeo corruptibiles sicut aliae formae quae habent contrarietatem ; sed, quantum est de sui natura, natae sunt continue durare, nisi impedimentum suae durationis habeant ex corpore sine quo non possunt subsistere. Huiusmodi autem impedimentum durationis introductum esse dicunt in corpora brutorum propter peccatum hominum. Si enim Adam non peccasset, nullum animal brutum decederet. Unde sicut merito peccati humani quae ad eius obsequium facta sunt, deteriorata fuerunt, sic et bruta animalia facta sunt morti obnoxia.
Sed istud prima fronte obviat ei quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, Super Genesim ad litteram, libro III, quod si homo non peccasset, nihilominus essent animalia viventia de rapina, quae ad suam vitam servandam alia interficerent animalia.
Repugnat etiam rationi, cum nulla ratio dicat congruum esse ovem interfici propter hoc quod homo peccavit, cum nullo modo ei in peccato communicaverit nec peccatum suum in ovem transfuderit.
Repugnat etiam imaginationi sensibili. Ubi enim essent tot animalia, quae multiplicata essent super terram ab initio mundi usque in finem, si nulla essent mortua ? Quodsi : dicas quod non essent multiplicata, si, homo non peccasset, quomodo etiam verum esset quod dicitur eis Genesis 1, 22 : Crescite et multiplicamini et replete aquas ? Quod si dictum est piscibus, cur non intelligendum est etiam dictum esse aliis animalibus ? Numquid propter culpam hominis facta sunt fecundiora ? Quae omnia si inconvenientia sunt, positio ista tamquam inconveniens respuenda est.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e180">Et ideo dicendum est tertio modo quod nulla alia anima, nisi rationalis, immortalis est.
Et ratio huius apparet, si aspiciamus ad finem propter quem creaturae factae sunt, ex quo fine ponitur in rebus perpetuitas vel corruptibilitas secundum earum exigentiam. Cum autem omnes creaturae factae sint propter Deum, iuxta illud : Universa propter semetipsum operatus est Dominus, sola creatura rationalis facta est ad fruendum Deo et ut beatificetur in ipso, quae sola est ad imaginem. Aliae vero creaturae, quae solum tenent rationem vestigii, factae sunt vel ad manifestationem divinae bonitatis vel ad obsequium creaturae rationalis.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e184">Manifestatio autem divini exemplaris et bonitatis Dei est in productione universi, quod est quod dam exemplatum complete repraesentans illud exemplar, et propter repraesentationis completionem completam debet habere et perpetuam durationem. Universum autem dupliciter habet esse, videlicet decurrens et permanens. Esse decurrens non potest esse perpetuum, quia necesse est quod aliquando sit quietum. Esse vero permanens est perpetuum. Illae igitur partes, quae respiciunt universum quantum ad esse permanens, sicut sunt orbes caelorum et elementorum, perpetuitatem habent. Illae vero quae respiciunt quantum ad esse decurrens, utpote quae consistunt in generatione et corruptione, qualia sunt mineralia, plantae et animalia bruta, non debent habere esse perpetuum, sed terminatum, quae quasi quodam transitu suo et quadam inveteratione et innovatione, morte et vivificatione decorant universum. Et sic patet quod bruta animalia quantum ad corpus et animam corruptibilia sunt per naturam, in quantum facta sunt ad repraesentandum divinam bonitatem et sapientiam. Et haec ratio sumta est a fine principali.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e187">Est etiam alia ratio sumta a fine non principali, in quantum scilicet creaturae, in quibus est sola ratio vestigii, factae sunt propter creaturam rationalem, scilicet hominem. Quaedam enim factae sunt propter hominem secundum omnem statum, sive viae sive patriae ; quaedam solum secundum statum viae et quaedam solum secundum statum patriae. Et illa quae facta sunt propter hominem secundum omnem statum, sive viae sive patriae, cum status patriae sit perpetuus, debent esse perpetua ; et talia sunt quae integrant hominis habitaculum, sicut caelum et quatuor elementa. Illa vero, quae facta sunt propter hominem secundum statum viae, cum ille status sit pertransitorius et habeat finem, debent esse corruptibilia ; talia autem sunt animalia bruta, quae facta sunt ad supplendam corporis indigentiam secundum eum statum in quo indiget cibis et alimoniis.
Et sic concedendae sunt rationes ostendentes animas brutales esse mortales ex sua prima conditione.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l2d19a1q2-Dd1e192">
<head xml:id="bb-l2d19a1q2-Hd1e194">Ad rationes</head>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e197">1. Ad illud ergo quod primo obicitur de Ecclesiaste, quod <quote xml:id="bb-l2d19a1q2-Qd1e199" source="http://scta.info/resource/qoh3_19">unus est interitus</quote> etc., dicendum quod loquitur quantum ad exteriorem intelligentiam ; et propterea subiungit : <quote xml:id="bb-l2d19a1q2-Qd1e202" source="http://scta.info/resource/qoh3_21">Quis novit, si spiritus filiorum Adam ascendat sursum ?</quote> quasi dicat : non novit homo qui ambulat secundum intellectum carnalem, qui ea sola considerat quae exterius apparent ; homo autem sapiens novit, qui illud attendit quod ipse Ecclesiastes in fine dicit : Scito, quod <quote xml:id="bb-l2d19a1q2-Qd1e205" source="http://scta.info/resource/qoh12_13">pro omni errato adducet te Deus in iudicium</quote>.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e209">2. Ad illud quod obicitur de libro Sapientiae, dicendum quod loquitur vel de morte damnationis aeternae vel de morte temporali in eo cui mors est poena. Tale autem, est solum animal rationis capax, quod, sicut solum natum est esse beatum, solum natum est esse miserum, sic solum natum est praemiari, solum natum est puniri, quia solum ipsum est cui data est vis discretiva inter bonum et malum, verum et falsum. Unde etsi bestia doleat cum occiditur vel laeditur, non tamen punitur ; non enim est capax miseriae ; solus enim ille est miser qui vel scit se esse miserum vel scire debet, cum malum habet.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e212">3. Ad illud quod obicitur, quod anima sensibilis hominis est immortalis, dicendam quod non est simile. Sensibile enim in homine nominat potentiam, scilicet animae rationalis, sicut infra patebit ; sensibile vero in brutis nominat formam, quae substantificatur in materia transmutabili ; ei quia pendet ex illa quantum ad esse, corrumpitur, illa corrupta,</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e215">4. Ad illud quod obicitur, quod anima sensibilis est nobilior omni corpore, dicendum quod maior nobilitas et minor non facit ad maiorem durationem creaturae - magis enim nobilis est etiam secundum statum naturae lapsae homo quam sit lapis, tamen lapis plus durat modo - sed hoc facit privatio corrumpentis causae. Et hanc habet anima sensibilis propter hoc quod fundatur et pendet ex corpore composito ex contrariis, supra quam contrarietatem sublimata est natura caelestis.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e219">5. Ad illud quod obicitur, quod anima sensibilis non senescit, dicendum quod verum est quantum est per se ; senescit tamen ratione eius in quo radicatur, scilicet ratione corporis, ratione cuius etiam habet corrumpi, et hoc ex conditione sua primaria.</p>
<p xml:id="bb-l2d19a1q2-d1e222">6. Ad illud quod obicitur, quod bruta serviunt hominibus, dicendum quod servitium remunerabile non est nisi illud quod est laudabile. Sola autem potentia rationalis et deliberativa, in qua consistit arbitrii libertas, est in qua cadit laus et vituperium ; et ideo, quantumcumque obsequium sit magnum et utile, non est dignum remuneratione nisi factum fuerit ex arbitrii libertate : ideo non decet remunerari animas brutorum. Et sic patet illud.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>