-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d2p1a1q1.xml
309 lines (270 loc) · 14.7 KB
/
bb-l2d2p1a1q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 2, Pars 1, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 2, Pars 1, A. 1, Q. 1</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d2p1a1q1">
<head xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Hd1e99">II, Distinctio 2, Pars 1, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Hd1e102" type="question-title">Utrum spiritualia habeant propriam mensuram.</head>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e105">Circa primum sic proceditur. Quod habeant
propriam mensuraHi, primo videtur:</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e108">1. Per <name ref="#Aristotle">Philosophum</name> in libro de Causis, in pen-
iinaamenta.ultima propositione : <quote xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Qd1e113">Interrem, cuius substantia
et operatio est in aelernitate, et rem, cuius substan-
tia et operatio est in tempore , est res media , cuius
substantia est in aeternitate et actio in tempore </quote> ;
sed lioc non potest intelligi de aeternitate increata:
ergo de creata: et hanc distinguit a tempore et
ponit ' mensuram substantiarum spiritualium et in-
corruptibilium : ergo videtur etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e117">2. Item, Ecclesiastici primo": Omnis sapientia
a Domino Deo est , usque ibi . ante aevum : ergo
si anie aevum dicit quid increatum, aevum dicit
quid creatum; non substantiam: ergo mensuram ; non
rerum materialium, sed spiritualium; et haec dilTert
a tempore. unde <name ref="#Boethius">Boethius</name> de Consolatione ^ :
<quote xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Qd1e122">Qui lempus ab aevo Ire iubes :</quote>
ergo etc. Omne enim qnod exit ab alio. differt
ab eo.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e127">3. Item , <name ref="#Dionysius">Dionysius</name> de Divinis Nominibus in ca-
pitulo de aevo^: <quote xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Qd1e132"> Proprietas aevi est antiquum,
inveteratum, secundum totum esse mensurans, tem-
poris vero in aUeratione aliter et aliter se habens </quote> :
ergo si idem non se habet sic et aliter simul et
seinel, non est eadem mensura tempus et aevum.
Sed aevum est mensura durantiura perpetuo, et
talis est natura angelica : ergo.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e136">4. Item , sicut se habet unitas ad distinctionem,
ita nunc ad durationem ; sed in spiritualibus non
soluni est reperire distinctionem secundum substan-
tiam . verum etiam ' eius mensuram : ergo pari
ratione et esse Angeli mensuram durationis liabet ;
sed non tempus, cum non varietur nec mutetur:
ergo aham mensuram propriam. </p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e139">5. Item, omne quod habet esse limitatum actu,
habet mensuram ^, per quam potest cognosci eius
lirnitatio ; sed tale est esse omnis creati : ergo etc;
arguatur ut prius.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e142">6. Item, mensura durationis respicit modum
durandi ; sed spiritualia habent modum suae dura-
tionis differentem a corporalibus, maxime a muta-
bilibus, cum durent perpetualiter et immutabiliter:
ergo per istam mensuram habent mensurari.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e145">CONTRA: 1. <name ref="#Augustine">Augustinus</name> ad Orosium ': <quote xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Qd1e150"> Deus Ad opposi-
movet spiritualem naturam per tempora, corporalem
vero per loca et tempora </quote> : ergo spiritualis
naturae mensura est tempus.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e154">2. Item , Beda " : <quote xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Qd1e156"> Quatuor fuerunt primo
creata : angelica natura, materia prima, caelum
empyreum et tempus </quote>. Si ergo tempus stat pro
mensura, ergo aul spirilualia in principio non ha-
buerunt mensuram, aut non habuerunt aliam a
corporalibus. aut Beda fuit insufficiens in illa enu-
meratione.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e161">3. Item, ratioiw videtur. Unus est locus, qui
est continentia visibilium et invisibilium, ut empy-
reum: ergo si mensura, quae est tempus, non est
minoris ° appropriationis quam locus , ergo videtur
quod unum sit tempus, in quo sint spiritualia et
corporalia : non ergo habent mensurani propriam.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e164">4. Item , sicut '° idem est numerus , quo men-
surantur decera canes et decem homines, sic idem
est nuraerus, quo numerantur decem Angeli et decem
homines : si ergo spiritualia non habent aham raen-
suram distinctionis quam corporalia, ergo nec aliam
mensuram durationis.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e167">5. Item, homo beatus et Angelus mensurantur
eadera raensura, quia oranes beati ; sed hbmo bea-
tus habet idem esse cum se non beato, ergo et ean-
dem mensuram : ergo eadem mensura mensui'atur
homo viator, qua Angelus, ergo et quaelibet natura
corporalis : non ergo habet raensnram propriam.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e170">6. Iteni, per impossibile: si habet meiisurain,
aut est suhstanlia, aut est accldens; non subslan-
lia: ergo accidens. Si accidens, in quo genere ?
Non nisi in genere quantitalis ; non discretae : ergo
continuae. Sed non est linea neque superficies, nec
corpus nec locus: ergo vel est tenipus, velnihil':
aut ergo angelica nalura nullani habet mensuram,
aut si habet, non habet propriam.</p>
<div xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Dd1e173">
<head xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Hd1e175">CONCLUSIO.</head>
<head xml:id="bb-l2d2p1a1q1-Hd1e178" type="question-title">Creaturae spirituales secundum earum esse immutabile habent propriam mensuram,
diversam a tempore, quae dicitur aeviternitas.</head>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e181">Respondeo: Dicendum, quod cum quaeritur,
utrum angelica natura habeat mensuram propriam,
diversam a tempore, distinguendum est, quia aut
loquimur de mensura spiritualiuni secundum esse,
quod non mutatur, aut secundum affecliones. Si
ergo de mensura loquimur, quae respicit esse, et
quae dicitur aevum, hoc modo consuevil ab anti-
quis doctoribus responderi : aut loqueris de diver-
sitate in genere mensurae , aut in genere entis. Si
in genere men.surae , sic oportet ponere differen-
tiam, sicut ostendunt auctoritates et rationes ad
primam partem ' inductae. Si vero loqueris de di-
versitate in genere eniis , sic triplex fuit opinio.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e184">Nam quidam dixerunt, quod sicut locus et
superficies idem sunt per essentiam, differentia se-
cundum comparationem , sic idem est nune aevi
et temporis , sola comparatione differens. Nunc enim
respicit substantiam rei ' ; substantia autem primi
mobilis quantum ad esse omnino est immobilis :
comparata auteni ad situm, est mobilis. Et primo
modo mensuratur nunc aevi, secundo modo nunc
temporis, ita quod idem est nicnc, diversimode
comparatum, sicut idem ultimuni, comparatum ad
corpus arabiens, est superficies, comparatum ad
improbaiur. corpus ambilum, esl locus ■". — Sed illud non potest
stare, quia circa ultinuim corporis illae duae com-
parationes non sunt incompossibiles ; sed nunc tem-
poris et aevi habent proprietates incompossibiles
circa idem. Nam , sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> in libro
Octoginta trium Quaestionum ", hoc, scilicet nunc
aevi, est stabile, illud , scilicet nunc temporis , est
fluxibile; sed impossibile est, quod unum et idem
et secundum idem simul moveatur et stet.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e190">Et ideo est secunda positio , quod ipsum nunc opinio 2.
sequilur essentiam materiae primae. Sicut igitur
materia in omnibus est eadem per essentiam, dif-
ferens per esse " ; sic nunc temporis et aevi idem
est pcr essentiam, non sicut individuum, sed ad
modum materiae idem per essentiam'' , differens
autem solum quantum ad esse. Et hi posuerunt,
quod omiiis rei quidditas mensura eadem per essen-
tiam mensuratur. — Sed nec illud multuni est in- improbatnr.
telligibile. Cum enim aevum esse stabile et quietum
respiciat, quod quidera habet materia a forma per-
fecta, et haec mensura non respiciat nisi esse actuale
et iiiodum essendi completum; videtur, quod aevum
non possit sic accipi ex parte materiae, quidquid sit
de terapore. Cum ergo modus durandi essentialiter
et formaliter differat hinc inde, patet etiam, quod
meiisura propria.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e194">Et ideo est tertia positio , quod spiritualia ha- opinio 3.
bent mensuram diversam a tempore, non solum in
genere mensurae, verum etiam in genere entis; et
hoc non solum comparatione , sed etiani secundum
substantiam et formam. Quidquid autem sit de di-
versitate in genere entis , diversitatem tamen secun- conciusio i.
dum modum mensurandi nemo est qui negare pos-
sit. Et hoc sufQcit quaestioni praesenti, qua quae-
ritur, utrum spiritualia habeant mensuram diversam
a corporalibus. Dicendum enim, quod sic.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e197">Quod si quaeras, quae sit illa; respondendum Quaestio
secundum Sanctos et philosophos * , quod dicitur
aelernilas creata aut aevuni ; sed quoniara aeter-
nitas proprie accipitur pro increato, el aevum fre-
quenter accipitur pro tempore, ideo proprio nomineconcinsios.
potest aeviternitas appellari. Sic respondendum est,
si quaeratur de mensura, quae respicit ipsum esse
spiritualis creaturae, esse, inquam, immutabile et
perpetuura. — Si autem quaei'alur de mensura an-
gelicarum affectionum, ulrnm illa sit a tempore
diversa; hoc habebit qnaestionem inlVa'. Nunc autem
plamuB est, quod illa mensnra, quae dicitur aevi-
ternitas , variationem affectionum non mensurat, ut
dicit Angustinus ad Orosinm '. Aevum enim solius
esse incommutabilis est mensura.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e200">Concedendum igitur , sicut ostendunt rationes ,
quod aliquo modo spiritualia habent mensuram pro-
priam respeclu temporis et temporalium.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e203">1. Quod ergo obiicitnr, quod spiritualis natura
ioiuiio op- raovetnr per tempora ; iam patet responsio : hoc
losiiorum. g^.^ ^j^.j quantum ad affectiones, non quantum
ad esse.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e206">2. Quod obiicitur de quatuor primo creatis,
dicendum, quod nomen temporis extenditur ibi ad
omnis durationis mensuram, cuius est ponere prin-
cipium; unde valde large accipitur et comprehendit
aevum, ut melius infra patebit '.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e209">3. Quod obiicitur de loco, non valet, quia locus
corporalis non est mensura spiritualium, quamvis
contineat ; aevum autem rnensurat et conformatur'';
ideo non valet: est unus locus non mensurans,
naesiio in- ergo unum tempus mensurans. — Si quaeras a
me, unde hoc ; dicendum, quod Angelus vere habet
durationem, sed non habet extensionem ; et ideo
habet mensuram durationis, non extensionis.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e213">4. Quod obiicitur de numero, dicendum, quod
non est simile, quia idem est modus distinctionis
in spiritualibus et corporalibus ; sed non est idem
modus durationis. Ideo eadem est secundum spe-
ciem mensura distinctionis , non sic eadem mensura
durationis.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e216">3. Quod obiicitur de homine beato et Angelo,
dicendum, quod mensura consimili mensurantur,
scilicet aevo, quia consimilem habenl modum duran-
di ; sed homo viator non mensuratur consimili men-
sura , quia, quamvis habeat idem esse, habet tamen
modum essendi et durandi alium ; et mensura non
lantum esse, sed etiam modum durandi respicit.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e219">6. Quod quaeritur : in quo genere sit mensura
angelicae durationis; aliqui dicunt, quod non est „^°' p^^bi:
quantitas nisi quantitas virtutis, et ideo non est in '^'
genere quantitatis proprie \ — Sed si vere mensura
est , quomodo non est quantitas vera ?</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e222">Ideo dicunt alii, quod est in genere quantitatis „o2'proi)a:
sicnt principium. — Si tamen quaeratur, cuius sit "^'
principium, cnm dicat mensuram diversam a tem-
pore, ut ostensum est; dilficile erit assignare.</p>
<p xml:id="bb-l2d2p1a1q1-d1e225">Et ideo sanius potest dici , quod sicut tempus ^"JoHs. ""'
ponitur in substantiis spiritualibus quantum ad af-
fecliones , secundum <name ref="#Augustine">Augustinum</name> , licet consideratio
<name ref="#Aristotle">Philosophi</name> ad illud nou conscenderit ; sic et ' men-
sura ponitur differens specie ab aliis quanlilatibus,
licet de illa non loquatur <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>, quia men-
suras rerum inferiorum determinare intendebat.
Nec ponitur ex hoc in ipso insutlicientia; et si etiam
poneretur , non esset propter hoc a veritatis tramite
aliquatenus discedendum '.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>