-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d38dubia.xml
99 lines (93 loc) · 12.1 KB
/
bb-l2d38dubia.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Dubia</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder, OCR correction</resp>
</respStmt>
<respStmt>
<name xml:id="GRPL">GRPL</name>
<resp>OCR correction</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Dubia</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness><witness xml:id="H" n="harv265">Harvard, lat ms. 265</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d38dubia">
<head xml:id="bb-l2d38dubia-Hd1e108">Dubia</head>
<div xml:id="bb-l2d38dubia-Dd1e111">
<head xml:id="bb-l2d38dubia-Hd1e113">Dub. I.</head>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e116">In parte ista sunt quaestiones circa litteram. Et primo quaeritur de hoc quod dicit : Voluntas ex fine suo cognoscitur, utrum sit recta aut prava. Finis autem voluntatis est beatitudo. Sed contra : beatitudo est bonum nobis ignotum ; unde hoc est illud, quod nec oculus vidit, nec auris audivit etc. Ergo, si per ignotum non possumus aliud cognoscere, videtur quod, voluntas non possit cognosci utrum sit bona vel prava ex illo fine.
Item, certius est nobis quod est praesens nobis ipsis quam quod est absens ; sed voluntas nostra est nobis praesens, beatitudo est absens : si ergo non cognoscimus praesentia per absentia, sed magis e converso, videtur quod per beatitudinem non fiat cognitio bonitatis in voluntate.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e119">Respondeo : Dicendum quod cognitio beatitudinis duplex est, videlicet in universali et in particulari. Cognitio beatitudinis in universali omnibus est innata ; cognitio vero, in particulari, videlicet ubi sit beatitudo ponenda, habetur a nobis per habitum fidei aliquo modo et aliquo modo exspectatur habenda per deiformitatem gloriae. Nunc enim cognoscimus quasi speculando et a remotis et semiplene, tunc autem cognoscemus experiendo perfecte. Licet autem nunc non cognoscamus perfecte, cognoscimus tamen certitudinaliter certitudine fidei quod beatitudo est magnum et verum bonum. De voluntate nostra, utrum sit recta vel prava, nos nescimus nisi per conjecturam ; et ideo sicut certum est ratio veniendi in cognitionem dubii, sic cognitio beatitudinis facit venire in cognitionem bonitatis voluntatis, dum quis videt voluntatem suam ad beatitudinem tendere.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e122">Quod ergo obicitur, quod beatifudo nobis ignota est, iam patet. Verum est enim quod non est nobis nota per experientiam, est tamen nobis nota per fidem.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e125">Ad illud quod obicitur, quod rectitudo voluntatis est nobis praesens, dicendum quod, sicut in primo libro fuit ostensum, licet caritas et gratia sint nobis praesentia, sunt tamen nobis Ignota, in quantum gratuita, quia de eis nulla potest haberi experientia. Unde, etsi certissimus sim de affectione mea, secundum quod est affectio, valde tamen dubius sum de affectione mea utrum sit ordinata vel gratuita ; et ita acquiro mihi probabilitatem per aliqua signa.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l2d38dubia-Dd1e129">
<head xml:id="bb-l2d38dubia-Hd1e131">Dub. II.</head>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e134">Item quaeritur de illo verbo Apostoli, quod <name ref="#Lombard">Magister</name> ponit in littera : Finis praecepti est caritas de corde puro et conscientia bona et fide non ficta. Quoniam praecepta, directius sunt ordinata ad obediendum quam ad amandum, ergo potius debuit dicere : obedientia est finis praecepti quam caritas.
Item, cum finis, quem assequimur ex observantia mandatorum, est ipsa vita aeterna, potius deberet dici : finis praecepti est vita aeterna quam caritas.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e140">Iuxta hoc quaeritur de numero et differentia illarum conditionum appositarum, scilicet de corde puro etc. Cum enim caritas non sit de fide nec de conscientia, sed potius de affectione, non videtur recte notificari per illas conditiones.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e143">Respondeo : Dicendum quod, secundum quod doctores exponunt, Apostolus hic definit caritatem. Sed quidam sic exponunt, ut illae determinationes de corde puro etc. sint determinationes ex parte subiecti ; et hoc quod dicitur finis praecepti, sit ipsa notificatio, ut sit sensus : caritas procedens de corde puro etc. est finis praecepti.
Alio modo exponitur, ut hoc totum sit notificatio finis praecepti de corde puro etc. Hic modus dicendi videtur congruentior. Et secundum hunc modum dicendi notandum quod caritas hic definitur per actum suum. Actus autem caritatis, qui est amare, dupliciter habet notificari : et per comparationem ad illud a quo procedit tamquam a principio efficiente et per comparationem ad Illud quod ad ipsam caritatem terminatur sicut ad quietantem ; et ideo in illa eius notificatione tangitur eius duplex comparatio, videlicet ad cor purum et ad ipsum praeceptum. Et quia puritas cordis, a qua immediate procedit actus dilectionis, praesupponit fiduciam fidei et certitudinem spei tamquam dispositiones praeambulas, ideo, ut manifestaret Apostolus quod actus caritatis praesupponit actus aliarum virtutum theologicarum tamquam disponentes ad ipsum, hinc est quod ista tria dicit : de corde puro, in quo tangit caritatis sanctitatem ; conscientia bona, in quo tangit spei fiduciam ; et fide non fida, in quo tangit fidei constantiam. Et in his duobus Apostolus caritatem perfectissime commendat, in hoc quod ostendit quod in actu caritatis consistit complementum omnis virtutis et finis omnis bonae operationis, quae intelligitur in nomine praecepti. Unde intellectus praedictae definitionis est iste : caritas est finis praecepti etc., id est, caritas est illud in quo consistit omnis mandati adimpletio et omnium virtutum perfectio. Et hinc est quod Scriptura adeo nobis commendat caritatem, et maxime Scriptura Novi Testamenti, et Apostolus eam laudat elegantisssime.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e146">Quod ergo obicitur de obedientia et vita aeterna, quod debeant dici finis praecepti, dicendum quod obedientia ordinata est ad caritatem habendam, et vita aeterna non est aliud quam caritas consummata.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l2d38dubia-Dd1e150">
<head xml:id="bb-l2d38dubia-Hd1e152">Dub. III.</head>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e155">Item quaeritur de hoc quod dicit, quod finis est Deus Pater et Filius et Spiritus sanctus, neque hi tres sunt tres fines. Sed contra : finis est res qua fruendum est ; sed hi tres sunt tres res, quibus fruendum est, sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>, in libro De doctrina christiana : ergo sunt tres fines.
Item, intentio finis dirigitur per fidem ; sed fides ponit tres articulos in credendo Patrem et Filium et Spiritum sanctum : ergo pari ratione intentio intendit in eum, statuens sibi tres fines.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e161">Quaeritur ergo quare non sit diversitas finium sicut pluralitas articulorum.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e164">Respondeo : Dicendum quod rationis est distinguere et voluntatis unire. Rursus, sicut dicit Damascenus, personae distinguuntur ratione et conveniunt re et natura. Secundum hoc ergo intelligendum est quod nomina Illa, quae sunt communia ad rem et rationem, illa possunt plurificari ; illa vero quae sunt realia, plurificari non possunt. Ideo potest dici quod Pater et Filius et Spiritus Sanctus sunt tres res ; non tamen potest dici quod sint tres bonitates.
Rursus, quia articulus dicit quod est ex parte rationis, finis vero dicit quod respicit voluntatem, ideo possumus dicere plures articulos, non tamen possumus dicere plures fines. Licet tamen plures sint articuli, una tamen est in eis veritas, quia, cum veritas complexa, secundum quod aliquid ponit, reducatur ad veritatem incomplexam, et una sit veritas incomplexa in Patre et Filio et Spiritu Sancto, secundum quod sunt una entitas et una veritas, illi tres articuli super unam veritatem realem fundari habent.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e167">Ad illud ergo quod obicitur, quod sunt tres res, dicendum quod ratio illa non valet : sunt tres res, ergo tres fines, quia proceditur a pluralitate personali ad pluralitatem essentialem ; et differenter accipitur res, cum dicitur : finis est res, et cum dicitur : tres sunt res.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e171">Ad illud quod obicitur, quod fides distinguit, dicendum quod ex hoc non sequitur quod intentio distinguat plures fines sicut fides plures articulos ; nam cum intentio in caritate consummetur et caritatis sit unire, plus habet intentio rationem uniendi quam rationem distinguendi.</p>
</div>
<div xml:id="bb-l2d38dubia-Dd1e175">
<head xml:id="bb-l2d38dubia-Hd1e177">Dub. IV.</head>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e180">Item quaeritur de quaestione ultimo proposita in littera, quam <name ref="#Lombard">Magister</name> non determinat in partem alteram, utrum scilicet voluntas finis et eius quod est ad finem sint duae voluntates vel una. Nam quod duae sint, videtur per hoc quod una est creati et alia increati, una temporalis et alia aeterni. Quod autem una sit, videtur per hoc quod ibi est unum propter alterum ; ubi autem hoc est, ibi tantum unum est, ut cum diligo vinum dulce, non diligo duo, sed unum.</p>
<p xml:id="bb-l2d38dubia-d1e186">Respondeo : Dicendum quod <name ref="#Lombard">Magister</name> hic ponit duas responsiones nec tamen aliquam earum reprobat nec aliquam magis approbat.
Et ratio huius est, quia secundum diversas considerationes verum dicit utraque et utrumque oportet dicere. Una enim dicit quod sunt voluntates duae ; alia dicit quod est voluntas una. Hoc autem dixerunt aspicientes ad diversa. Voluntas enim finis dupliciter potest esse : aut sicut obiecti alit sicut finis in ratione finis. Si sit voluntas finis sicut obiecti, sic, cum aliud sit obiectum creatum et aliud increatum, alia est voluntas qua volo finem, et alia qua volo id quod est ad finem, sicut alius est motus affectionis quo amo Deum in se et alius motus quo amo creaturam. Si autem sit voluntas finis sub ratione finis, in quantum scilicet aliud habet ad ipsum ordinari, sic una voluntate et uno decursu volo utrumque, quamvis voluntas simul et semel non possit ferri super utrumque, sed successive ; ut patet, cum amo comestionem propter salutem, quia in amore comestionis includo amorem salutis. Et secundum has duas vias duo sunt modi dicendi probabiles et veri, si recte fuerint intellecti.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>