-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d5a1q1.xml
322 lines (295 loc) · 15.8 KB
/
bb-l2d5a1q1.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 5, A. 1, Q. 1</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 5, A. 1, Q. 1</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d5a1q1">
<head xml:id="bb-l2d5a1q1-Hd1e99">II, Distinctio 5, A. 1, Q. 1</head>
<head xml:id="bb-l2d5a1q1-Hd1e102" type="question-title">Utrum lucifer peccaverit peccato superbiae.</head>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e105">Quod aul.eni peccaverit peccato snperbiae, vide-
tur sic.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e108">1. Super illud Lucae dccimo': Videbam sata-
niinKnu.nam etc.,, Glossa: <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e110">Qui singulariter elatus erat, ut
in eius casu ceteri de elatione tinierent</quote>.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e114">2. Item, Ecclesiastici decimo": Initium oninis
peccali superhia; sed primum inter omnia peccata
fuit peccatum diaboli: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e118">3. Uem , <name ref="#Augustine">Augustinus</name> undecimo super Genesim
ad litleram^: <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e123"> Faclus continuo se a luce veritatis
avertit, superbia tumidus et propriae poteslatis de-
lectatione corruptus </quote> .</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e127">> k. Item, Isidorus de Summo Bono, libro primo,
capitulo decimo^: <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e129"> I^Iox ut factus est, in superbiam
erupit et praecipitatus de caelo est</quote>.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e133">0. Item, ratione videlur, quia non conlingit
peccare nisi tripliciter, videlicet aut ex concupi-
scentia carnis, aut concupiscentia oculorum, aut
superbia vilae \ Sed primum peccatum non potuit
esse carnis concupiscentia, nec potuit esse appe-
tilus diviliarum, quia spiritus istis non indiget: ergo
necesse est, quod fuerit superbia vilae.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e136">6. Item, peccatorum spiritualium non sunt nisi
quatuor genera praeter avaritiam, quac tenet quasi
medium inter carnalia et spiritualia, scilicet super-
bia, ira , accidia, invidia; sed in omnibus tribus
generibus est odium: ergo cum omne odium cau-
setur ab amore, odium inordinatum causatur ab
amore inordinato": ergo ante ista tria genera opor-
tet aliquod peccatum spirituale praecedere in dia-
bolo. Sed hoc non poluit esse nisi superbia: ergo elc.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e139">7. Item, nunquam perveriitur affectus, iiisi
prius pervertatur iudicium ; nunquam pervertitur
iudicium in liis quae sunt de necessitate salutis,
nisi aliqua excaecatio sit in ratione : ergo excaecatio
rationis praecedit omnera appetitr.m. Sed excaecatio
non potest esse, quin praecesserit peccatum; et non
potuit praecedere peccatum appetitus: ergo praeces-
sit peccatum praesumtionis ; sed hoc est peccatum
superbiae: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e142">CONTRA : 1. Quod fuerit primum peccatum
omissio, videtur, quia, si ipse deiiberasset, utrum
illud esset appetendum, nunquam peccasset, nec
aliter vitare poterat: ergo tenebatur deliberare; et
ante omisit deliberare, quam illud appeteret: ergo
ante omisit, quam superijiret. Si forte dicas, quod per
intellectum deiformem poterat sine deliberatione vi-
dere, quid facienduni; conlra: ad hoc, quod ipse
lioc inspiceret, oportuit ipsum considerare circum-
stantias appetiti et consequentia, et isla sunt multa;
sed simplex virtuiis finitae, quod cognoscit multa
per muUa, impossibile est sinml multa cognoscere,
cum se totaliter convertat ad cognituni': ergo ne-
cesse habuit deliberare. Praeterea, linc non solvit,
quia quidquid esset, tenebatur vitare peccatum,
tenebatur reprimere cogitationem suam , ne proce-
deret ad consensum,et hoc, antequam consentiret:
ergo ante omisit: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e146">2. Item, videtur, quod peccalo ingralitudinis.
<name ref="#Bernard">Bernardus</name> de Gradibus humilitalis °: <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e151">Quia gratui-
tae bonitati Dei, a qua conditus es, ingratus existis,
iustitiam, quam expertus non es, non nieluis; ideo
audacter culpam committis</quote>: ergo ante fuit ingra-
tus, quam committeret culpam illam superbiae.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e155">3. Item , ratione vidotur , quia tenetur quis
gratias agere de beneficiis, quando illa considerat;
sed diabolus consideravit beneflcia Dei, cum respe-
xit ° suam pulcritudinem et excelientiam, et non
egit gratias, immo oppositum fecit , quia voluit sibi
attribuere quod Dei erat: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e158">4. Item, videtur, quod peccaU) in//deliiatis ,
quia <name ref="#Anselm">Anselmus</name> de Peccato diaboli et' <name ref="#Bernard">Bernardus</name> de
Gradibus burnilitatis '° dicunt, quod diabolus non
credidit, se esse puniendum, sive credidit, se non
debero puniri; sed qui credit, peccatum a Deo im-
punitum relinqui, est infidelis: ergo diabolns, an-
tequam peccaret appetendo, pcccavit per infHleli-
tatem.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e167">5. Item, ratiune videtur: diaboliis nnnqiiam
appetivisset, nisi credidisset, sibi esse bonuin vel
possibile; sed omnis qui credit, crealuram posse
aequari ipsi Creatori , est infidelis: ergo dial)olus,
antequam snperbiret, inlidelis fuit.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e170">6. Item, videtur, quod peccatum curiosilaiis
fuerit primum. <name ref="#Bernard">Bernardus</name> de Gradibus humilitatis,
capitulo decimo ^- <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e175"> Per curiositatem a veritate ce-
cidit, quia quod prius spectavit curiose, affectavit
illicite et speravit praesuratuose </quote> .</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e179">7. Item, hoc videtur ratione: quia curiositatis
vitium est diligenter respicere, quod non licet ap-
petere, secundum illud: <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e181">Non licet intueri quod
non licet concupisci - </quote>; sed diabolus diligenter aspe-
xit quod supra se erat, quando dixit: In caelum
ascendani: ergo manifestum etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e186">8. Item, quod invidia fuerit, videtur. Augusti-
nus de Sancta Virginitate^ loquens de superbia et
invidia : <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e188"> His duobus diabolus diabolus est </quote>; sed
in primo peccato factus est diabolus: ergo fuit simul
invidia ut superbia: ergo qua ratione superbia pri-
mum, et invidia.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e192">9. Item, ralione Magistri ^* videtur: <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e194">Sicut coh-
verli est caritate adhaerere, ita ab oppositis averli
est odio habere vel invidere</quote>: cum ergo primo pec-
cato diabolus fuerit aversus, invidia fuit eius pri-
mum peccatum.</p>
<div xml:id="bb-l2d5a1q1-Dd1e198">
<head xml:id="bb-l2d5a1q1-Hd1e200">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l2d5a1q1-Hd1e203" type="question-title">Primum Angeli peccatum fuit superbia; quod
initiatum est in praesumtione , consummatum
in ambitione, confirmatum in invidiae et odii
aversione.</head>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e206">Respondeo: Ad hoc notandum, quod aliqui vo-
opinio 1. luerunt dicere ad praedictas rationes et auctorita-
tes, quod diabolus simul tempore peccavit pluribus
generibus peccatorum; naturaliter tamen et princi-
paliter prae aliis peccatis fuit peccatum superbiae.
Et sic respondent unica et brevi responsione ad omnia
improbaiur. obiecta , quod verum concludunt. — Sed haec re-
sponsio nec vej-um dicit, nec solvil. Non dicit ve-
rum, quia, cum affectus diaboU simplex sit, sicut et
intellectus, et intellectus non potest simul plura
intelligere vel plures cogilationes habere, simiiiter
nec affectus simul et in eodem instanti plura pec-
cala committere, maxime quae spectant oiunino ad
diversas actiones , sicut infidelitas , superbia et in-
vidia. Praeterea, esto quod vera esset^ nou sol-
vit, quia praedictae rationes non tantum probant,
quod praedicta peccata concomitenlur superbiam,
sed quod antecedant.
</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e209">Et ideo aliter est dicendum, quod est loqui de
peccato quantum ad triplicem statum , scilicet quan-
tum ad inchoationem, consummationem et confir-
mationem. Peccatum diaboli initiatum est in prae-
sumlione, statim enim, ut suam vidit pulcritudiaem,
praesumsit; consummaluni est in amhitione, quia
praesumens de se appetiit quod omnino supra se
fuit et ad quod pervenire non potuit; sed eonfir-
matum est invidiae et odii aversione, quia ex quo
obtmere non potuit quod appetiit, ideo invidere
coepit et aiTectu odii contraire. Et in hoc firmatus
est, quia hoc ° omnino ipsum a Deo separavit et
perfectum obstaculum posuit, sicut perfecta caritas
perfecte Deo iungit.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e212">Concedendae ergo sunt rationes primae, quod
superbia fuerit priraum peccatum; nam superbia
praesumtionis et tumoris priraum fuit generatione,
superbia ambitionis primuni fuit consummalione.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e216">1. Ad illud quod obiicitur de omissione, notan-
dnra, quod omissio nec fuit nec potuit esse principale
peccatum sive primum, quia dimissio boni venit ex
timore male humiliante, et omnis talis timor venit
ex aniore niale inflammante '. Unde nullus dimittit
aliquid facere quod debet, nisi aliquid araet, quod
non debet; sicut aliquis omittit ire ad matutinum,
quia amat soranum et quietera in lectulo. — ■ Hac ea-
dem ratione non potuit primum''' esse ingratitudo,
nec etiam invidia. — Dicendum est igitur, quod non
quaecumque diraissio inducit peccatum omissionis.
Contingit enim omittere circumstantiam , et tunc
non est peccatum oraissionis, sed negligentia quae-
dam. Contingit omittere aclum, et hoc dupliciter:
vel generaliter , vel specialiter ; generaliter , secun-
dum quod comprehendit praeceptum afjirmativum
et negatiuum ; specialiter ° contra affirmativum ,
sicut transgressio contra negatiuum. Unde non
omitlit qui' non vitat fornicationera, sed qui non
honorat parentes. Et secundum quod est actus spe-
cialis , potest esse actus principaJis , vel nonprin-
cipalis. Et non est omissio peccatum principale,
nisi pro actu principali, sicut patet de eo qui te-
netur ire ad matutinas, tenetnr se induere et sur-
gere de lecto, et sic de aliis; et quamvis sint raulti
actus, una est oraissio. Ad lioc aulera, quod sit
peccatum aliquod censendum esse peccatum omis-
sionis, oportet, quod sit omissio acto, non circum-
stantiae; affinnativi\ non mg^iiyv, 'principalis , non
annexi. — Sic autem patet, quod non est in pro-
posito, quia diabolus actum principalem aliqnem,
ad quem teneretur, non dimisit, sed id appetiit,
quod non debuit. Et sic patet breviter de omis-
sione.
</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e219">2. 3. Ad illud quod oliiicitur de iiigratiUi.dine,
dicendum , quod ingratitudo potest dici dupliciter ,
scilicet negative, vel privative^. Negative , quando
quis non est gratus Deo, ut debet, et sic est cir-
cumstantia oranium peccaforum. Privative , quando
non tantum non est gratus, immo contrarie move-
tur, ut puta quando cogitat de beneficio, ut est
beneficium, et parvipsndit beneficinm vel benefa-
ctorem; et sic est speciale peccalum. Sic autem non
peccavit diabolus, quia non cogitavit de beneficiis
Dei, in quantum erant Dei , sed in quantum erant
bona propria, et ideo elatus est.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e222">4. 5. Ad illud quod obiicilur de infidelitate , di-
cendum, quod nec peccatum infidelitatis nec curio-
sitatis fuit primum , quia oculus sanus et clarus
ipsius inlellectus non perverlitur in iudicando vel
inquirendo, nisi prius aliqua elatione inquinetur ^</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e225">Ad illud ergo quod obiicitur, quod non cre-
didit etc. ; dicendum, quod ad infidelitatis peccatum
duo concurrunt. Oportet enim, quod sit comensus
rationis cum iudicio universali. Si enim aliquis
cogitat, quod fornicari est sihi bonum ; vel cogitat
in universali, quod est bonum, et non con.sentil
iudicio rationis ', non est infidelis, ut patet. Et de
diabolo dico, quod non consensit iudicio rationis,
sed aestimavit sibi bonnm.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e228">6. 7. Ad illud quod obiicitur de curiositate ,
dicendum, quod duo faciunt consideralionem dici
curiosam , scilicet curae attentio et utilitalis
privatio \ ['nde si diabolus ex omnibus quae
respexit, suum bonum elicuisset, referendo illa in
gloriara Dei ; illa consideratio nec esset culpanda
nec curiosa dicenda. Quod ergo fuit curiosa, ex
hoc fuit, quod non suum ° bonum inde elicuit,sed
malum ambitionis et praesymtionis incurrit; et ita
fuit primo ratio peccati in praesumtione et in con-
sideratione. Et sic patet, quod quamvis in diabolo
fuerit ciiriositas, non fuit culpa antecedens prae-
sumtionem, nec alia, sed conditio illi annexa.</p>
<p xml:id="bb-l2d5a1q1-d1e231">8. 9. Ad illud quod ultimo obiicitur de invidia,
palet responsio per verbum <name ref="#Augustine">Augustini</name>, quod non
fuit primum peccatum. Nam <name ref="#Augustine">Augustinus</name> dicit, quod
est proles superbiae , in libro de Virginitate ' , et
ita eam consequitur , etsi non in eodem instanti ,
tamen in eodem tempore sine morae intermissione.
Unde in huius prolis generatione confirniata est
superbia, et diabolus dictns est diabolus, quia deor-
sum fluxit ' et ex hoc in malitia sna firmatus fuit.
Et ideo Magister describens perfectam aversionem ,
qualis est in diabolo, non qnalis est in hominibus
peccatoribus . dicit, quod <quote xml:id="bb-l2d5a1q1-Qd1e239"> averti est odio habere
vel invidere</quote>. Diabolns enim superbns non valens
conscendere, sed compulsus descendere, odit Deum
iustum et invidet excellentiae eius.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>