-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d7p1a1q3.xml
338 lines (302 loc) · 15.9 KB
/
bb-l2d7p1a1q3.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 7, Pars 1, A. 1, Q. 3</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 7, Pars 1, A. 1, Q. 3</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d7p1a1q3">
<head xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Hd1e99">II, Distinctio 7, Pars 1, A. 1, Q. 3</head>
<head xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Hd1e102" type="question-title">Utrum mala voluntas in daemonibus intendatur.</head>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e105">Tertio quaeritur, utrum in daemonibus sit rnalae
voUmtatis intensio. Et quod sic:</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e108">1. Isidorus de Summo Bono^: <quote xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Qd1e110">Diabolus non
per hoc contentus est, quod Deo aequalem se exi-i-undamenias
stimans cecidit, sed etiam superiorem se Deo dicit</quote>: ;
ergo videtur crevisse superbia.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e114">2. Iteni, raiione videtur. Quia inaia faciraus,
niali suraus': ergo quanto plura raala facimus,
tanto peiores sumus: sed diabolus plura mala fecit
post lapsum: ergo peior est nunc, quam quando ce-
cidil: ergo crevil in eo voluntatis deordinatio.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e118">3. Item , .diabolo debetur maior poena nunc ,
quam quando cecidit — hoc non est dubium —
sed praemium in bonis non augetur, nisi crescat bona
voluntas: ergo nec in malis supplicium, nisi crescat
mala voluntas: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e121">4. Itera, malum est <quote xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Qd1e123"> privatio modi, speciei et
ordinis^</quote>; sed ista non possunt totaliter ab aliquo
removeri, alioquin cederet in non-ens, quia dicit
.\ugustinus, quod <quote xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Qd1e126">ubi haec nuUa sunt, nullum
bonum est</quote>: ergo si non sunt omnino ablata, pos-
sunt adhuc diminui. Sed diminuuntur per pecca-
tum: cum ergo dialtolus peceet, tauto magis dimi-
nuuntur, quanto magis peccat; sed quanto magis
diminuuntur, tanto peior est voluntas: ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e130">5. Item, qui procural Iiomicidium corporale
liomicida est, et quanto plura procurat homicidia ,
tanto peior in eo est voluntas: ergo pari ratione,
immo fortiori, qui mortem spiritualem procurat
homicida est , et qui plurium mortem procurat peior
est; sed diabolus post mortera primi hominis dici-
tur fuisse homicida ab initio " , quia procuravit
eius lapsura, sed processu temporis procuravit mor-
tem plurium: ergo in malitia crevit. Si tu clicas,
quod crevit mala voluntas in comparatione ad ho-
minem, non in comparatione adDeum; ostemlitur,
quod ista responsio nulla est, 'primo, quia diabolus
.Adiepiica-inordinate movetur in Deum, sicut in hominem. Si
ergo multiplicando et iterando peccatum in homi-
nem intenditur, et crescit in eo malitia; pari ra-
tione, cum odit et blasphemat Deum, quod nullo
Batio 3. modo potest bene fieri *. Praeterea , non est pec-
catum, in quo non conteranatur et olfendatur Deus,
et in quo peccans non avertatur a Deo: ergo in
omni peccato crescit mala voluntas in comparatione
ad Deura.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e133">Contra: 1. "Opposita nata sunt fieri circa
idem; sed daeraones non possunt proficere : ergo
non possunt magis deflcere sive peiores esse.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e136">2. Item , Iioc videtur per simile in hominibus
damnatis, quia diabolus et homo mortuus sive
damnatus sunt in consiraili statu, sicut dicit Da-
mascenus % quod <quote xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Qd1e138">hoc est hominibus mors, quod
Angelis casus</quote>; sed post mortem mala voluntas in
homine non crescit: ergo nec in daemone post
casum.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e142">3. Item, hoc ostenditur per simile in bonis
Angelis. Similis enim est status bonorum in bono,
et malorum in malo; sed in bonis non potest cre-
scere bona voluntas: ergo nec in raalis mala.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e146">4. Itera, Angelus simplex est et nullura habet
retardativum ': ergo in prima conversione tantum
se convertit, quod non potest amplius converti : ergo
simihter tantuni se avertit, quod non potesl amplius:
ergo etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e149">5. Item, in nullo crescit raala voluntas, in quo
non crescit demerilum ; sed denieritum non crescit
in eo , quia non potest evitare peccatum : ergo si
necesse est, diaholum male velle, impossibile est .
malam voluntatera in eo crescere.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e152">6. Itera , diabolus et daeraones sunt redditi
omnino impossibiles ad gratiam in primo lapsu, nec
possunt magis impossibiles esse; sed quando ' crescit
mala voluntas, fit niaior elongatio a gratia: si ergo
non possunt magis elongari, sicut caecus non potest
plus caecari: ergo etc.</p>
<div xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Dd1e155">
<head xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Hd1e157">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l2d7p1a1q3-Hd1e160" type="question-title">Daemonis voluntas mala semper intemlitur
quoad vim administrativam.</head>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e163">Respondeo: Triplex est hic modus dicendi.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e166">Quidam enim senserunt, quod sicnt in Angelis opinio i.
bonis voluntas bona crevit in prima conversione usque
ad terminum, ita quod amplius in se non potest
crescere, sed solum in effectibus bonis, quos efliciunt
circa homines; similiter in angelis malis dicere vo-
luerunt, quod in prima aversione aversa est volun-
tas eorum in terraino, ita quod tantum fuit depra-
vata volunlas malorum, quod amplins nec depravatur
nec crescit , sed solum in e/feclihus, quando plura
mala ex aequali volantate semper facit. Et quia
supplicium non tantum respicit intemionem volun-
talis, sed etiam actum exteriorem, ideo gravius pu-
nitur diabolus ex nialis, quae coramittit. Rationem
autem huius positionis assignant simplicitatem et
spiritualitatem angelicam , quae nullura habet retar-
dativum; el idco totaliter et in termino in prima
conversione se convertit; horao autem non sic.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e169">Aliorum positio est ista, quod in raalis angelis,
simpliciter loquendo, crescit malitia et malae volun-
latis deordinati. Sicut enim patet ex problemate
praecedenti , diabolus continue peccat et novas raa-
litias quotidie excogitat. F.t quoniam , quia mala
faeimus, niali sumus, et quodlibet malum adimit
de habilitale voluntatis, quia aliter non esset malum:
ideo semper habilitas minuitur, et voluntas raagis
et magis deordinatur. Nec est simile de bonis, quia
bonum opus non ita apponit ad bonitatem gratiae vel
voluntatis, sicut peccatum quodlibet adimit.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e173">Sed quia diiruiu videtur dicere, quod diaboli
opmio 3. otmalitia non intendatnr, cum dicatur in Psalmo':
Superbia eonm, qni le oderunt, ascendit semper,
et exponitur de daemonibus; et ilerum irrationabile
videtur, quod ita crescat in diabolo malitia sicut in
pure viat-ore, cum iam sit in statu damnationis et
necessitatem liabeat ad aliqua mala; ideo est tertius
concinsio. modus diceudi, quod in diabolo crescat malitia vo-
luntatis qnanlum ad vim administrativam , qua
converlitur ad liominem, sed non quantum ad vim
contemplativam, qua est simpliciter et necessario
aversus a Deo.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e176">Ratio autem huius positionis est ista. Ad cre-
Baiio. mentuai enim voluntatis malae sive demeriti non
sufficit inordinata affectio, quia haec esi in damna-
tis et erit in sempiternum, sed requiritur ultra
tempus ineriti et slatus mereudi vel demerendi.
Diabolus autem est in slatu demerendi quantum ad
vim adminislrativam, non quantum ad conlempla-
livam ; et ideo crescit et demeritum et peccatum
quantum ad vim administratiuam , non quantmn
ad contemplativam. — Ratio autem huius patet,
si revocentur ad memoriam praedicta in solutione
praecedentis primi problematis, ubi tactum est de
praefixione temporis ad merendum ipsi Angelo. Di-
ctum est enim, quod" Angelus spiritualis et incor-
ruptibilis et propinquus ad gloriam esl conditus ;
ideo est ei tempus breve praefixum, homini vero
terminus longus. Sed quia Deus sic condidit uni-
versum, ul maior et potentior minorem adiuvet;
ideo non tantum Angelo dedit vim contemplativam.,
qua mererelur et ad Deum converteretur, sed
etiam adminislrativam , qua liomini suffragaretur.
Quia ergo vis contemplativa erat ipsius Angeli in
se, ciuantum ad illam praefixum est spatium nie-
rendi usque ad primam conversionem vel aversio-
nem. Sed quia administrativa respectum habet ad
hominem, ideo praefixum est Angelis spatium me-
rendi, usquequo ' homines assumerentur totaliter ad
gloriam. Mansit ergo quantum ad vim istam status
merendi vel demerendi, et nianet usque ad diem
iudicii. — Sed quoniam meritum et demeritum non
est in vi administrativa nisi per vim contemplati-
vam, et in jjonis contemplativa ita est conversa ad
bonum, quod non potest averti; ideo adminislra-
tiva non lial)et nisi locum merendi\ Econtra, quia
in malis ita est aversa contemplativa , quod non
potest converti, ideo quantum ad admimstrativam
non habet nisi locum et spatium demerendi. Et in
lioc patet, quod divinum decretnm manet iustum
et inviolatum, quia tempus, quod a conditione prae-
ftxerat, non debuit auferre nec bonis nec malis. Et
illis^ quidem diligentibus Deum spatium illud con-
versum est in bonum, impiis autem et peccatoribus
angelis conversum est in malum. Et ideo patet, quo
modo crescit mala voluntas in malis, scilicet quan-
tum ad vim administrativam snlum. — Nec est onmi- nioercntil
no snnde in bonis et mahs , quia voluntas m boms maiis- •]
propter influentiam perfectam statim pervenit ad
terminum; et ideo, quamvis plura bona faciant, ta-
men voluntas bona propter hoc non intenditur. Sed
in malis non est ita, quia corruptio venit ab ipsis;
et non potuerunt ita se inflcere , quin adhuc magis,
quamdiu durat tempus. Unde et crescit in eis ma-
cula " et etiam appetitus nocendi et dominandi ho-
minibus; non sic in Angelis bonis.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e179">Concedendae igitur sunt rationes probanles,
quod mala voluntas in daemonibus intendatur et
crescat, tamen quanium ad vim administrativam,
sive in comparatione ad hominem.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e182">Ad illud ergo quod obiicitur, quod inordinate
movetur in Deum ; dicendum, quod sicut in
damnatis ' inordinatus motus voluntatis conversus
est in poenam et imputatur in supplicium, non in
demeritum; sic Jn angelis mahs in poenam est con-
versus ille inordinatus motus.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e185">Ad illud quod obiicitur, quod in omni pec- Adraiio-
cato contemnitur Deus; dicendum, quod non est pec-
catum, quin adsit vis contemplativa, et quin sit in
Deum aliquo modo ** ; sed tamen distinguuntur haec
ad invicem (piantum ad principalitatcm actuum. Dici-
tur enim aliquod peccatum esse in Deum, aliquod
in proximum; aliquod quantum ad vira administra-
tivam, aliquod quantum ad vim contemplativam; et
secundum quod distinguuntur, sic loquimur.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e188">1. Ad illud quod obiicitur in cordrarium , quod soiuuo op-i
opposita nata sunt fieri circa idem; dicendum. quod
illud habet instantiam in accidentibus inseparabili-
bus, sive sit inseparabile per naturam, sive per
aequisitionem. Quia ergo in Angelis bonis est gra-
tia inseparabiliter , ideo impossibile est, quod insit
culpa. Econtra intelligendum est in nialis angelis.
Accidens enim inseparabile aut est naturale, aut
quasi in naluram conversum; et in his quae
naiuraliter insunt, habet illud verbum instantiam
etiam secundum <name ref="#Aristotle">Philosophum</name> '.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e195">2. Ad illud quod obiicitur de statu Iiominis
mortui, iam patet, quod non est simile, quia sim-
pliciter exiit statum ineriti , Angelus non.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e198">3. Ad iilud quod obiicitur de Angelis bonis ,
quod non augetur in eis bona voluntas ; patet , quod
non est simile, quia voluntas bona non ita est ab
opere ', ut malitia.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e201">4. Ad illud quod obiicilur de simplicifate An-
geli , dicendum , quod illud argumentum deflcit du-
iroiandum. piiciter : piimo , quia voluntas deliberativa , cum
sit libera, non movetur secundnm totum suum pos-
se. quamvis nullum habeat retardativum : et illud
manifestum est , quia Angelus magis diligit unum
quam alium, et magis odit ununi quam alium ; sed
hoc non esset, si totaliter moveretur in qnemlibet.
Et ideo ratio non valet. Praelerea , alius defectus
est ibi, quia, esto quod quantum posset, se con-
verteret prima viee , adhuc posset magis -, quoniam
posse peccare est posse deficere et posse moveri
inordinate .; et quamvis non possit intensius moveri
quantum ad molum, potest lamen magis deordi-
nari, quia semper crescere potest pronitas et incli-
natio ad malum. Et ita patet illud.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e204">5. Ad illud quod obiicitur, quod non potest
evitare; dicendum, quod falsum est. Quamvis enim
malitiam voluntatis non possit immutare, potest
tamen cessare a nocumento, quod Iiomini facit. Et
praeierea^,\\)se induxit se in Iianc necessitatem et
non poenitet, et ideo non excusatur; nullus enim
excusatur per necessitatem inductam , nisi poeniteat
de inductione.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p1a1q3-d1e207">6. Ad illud quod obiicitur, quod diabolus est
omnino impossibilis ad gratiam ; dicendum, quod
non crescit mala voluntas quantum ad impossibili-
tatem suscipiendi gratiam. quia hoc est aequaliter
in omnibus danmatis ; sed quantum ad indignita-
tem : et diabolus est indignus et potest esse magis
indignus, secundum quod magis offendit et abuti-
tur bonis naturalibus sibi datis.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>