-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d7p2a2q2.xml
396 lines (352 loc) · 19.1 KB
/
bb-l2d7p2a2q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 7, Pars 2, A. 2, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 7, Pars 2, A. 2, Q. 2</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d7p2a2q2">
<head xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Hd1e99">II, Distinctio 7, Pars 2, A. 2, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Hd1e102" type="question-title">Utrum daemones veras rerum formas inducere possint.</head>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e105">Secuiido (luaeiiUir, iitriini verariim fonnarum
indnclio possit esse a spiriln inaiigno. Et ciuod sic,
videtur:</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e108">1. Priino auctoi'il:il.e sacrae Scripturae. Exodi
sepliino' dicitnr: Fecenint aiilem malcflci siwiliter ;
qnod virga Moysi convei'.-;a fuit in ve-
rum draconem , alioi|uin non esset verum miracu-
lum: si ergo loalenci similiter fecerniit, et lioc non
nisi virtnle daemonum , ei'ga dacinones veros ser-
pentes de virgis possnnt facere: ergo veras formas
inducere.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e111">2. Item, in fdossa - h;ibetur ibidem : <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e113"> Daeino-
nes discurrunt per mundum et^ snbito semina af-
ferinit. sictiue novas rerum species pi'odncnnt </quote>. Ex
hoc patet, (|uod specierum sive formarum indnctio
sit a spiritu maligno.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e118">3. Itera, maior esl polesUis tlaeinonuni quam
honiinum per artificium ; sed homines, inedianle arte
alciiimiae, diversorum raetalloruni species faciunt:
ergo multo fortius hoc daeraones possnnt '.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e121">4. Itein , quod sul.iiacet potentiae inferiori subia-
cet superiori ; sed potentia daeraonura per naturam
superior est potentiis reruni naturalium , quia dici-
tur lob quadragesinio prinio': Non est potesf.as
super lerram, quae ei possit comparari: si ergo
natura inferior veras et novas species potest indu-
cere et inducit, ergo et potentia daemonnni.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e124">5. Itein , formae secundum seminales rationes
latent in raateria, ut habetur in litlera et praede-
terniinatura est supra^; et ad hoc, quod flant in
actu, non indigent nisi extrinseco adiutorio: si ergo
diabolus scit niodum edncendi et posse habet ad
adiuvandum, ergo veras formas potest inducere.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e127">6. Item , ordo universitatis est , ut superiora
per naturara influant in inferiora, sicut patet, quod
caelestia influunt in haec inferiora ■" ; sed spiritualia
sunt raulto superiora respectu corporalium quam
corporalia respectu corporalium: ergo si corporale
adeo potest influere in corporale, qnod sua influen-
tia et virtute et actione educit forraam de potentia
in acluni , sicut patet tam in actione elenientorum
quam corporum caelestium, ergo multo fortius po-
test hoc spiritus sive bonus sive malus.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e130">Contra: 1. Exodi septimo: <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e132" source="http://scta.info/resource/ex7_12">Absorbuit virga
Moysi virgas magorum</quote>; quod exponens Augusti-
nus ait, et habetur in Glossa: <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e135"> Moysi virga absor-
buit virgas, non dracones. Absorbere enim potuit
quod erant, non quod non erant</quote>: ergo virgae, quae
videbantur versae in dracones, erant virgae non
versae in serpentes. Si ergo daemones tunc operati
sunt ita excellenter ut potuerunt, videtur, quod
species rerum non possint vere transnnitare aut
educere.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e139">2. Item, secundae ad Thessalonicenses secundo
dicitur, quod manifestatio antichristi <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e141" source="http://scta.info/resource/IIth2_9">erit in signis
et prodigiis mendacibus secundum operationem
satanae</quote>. Si ergo mendacia erunt prodigia et signa,
ergo non vere faciet quod videbitur facere; sed tunc
raaxime operabitur diabolus secundum posse suuni:
ergo non potest veras fonnas inducere.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e146">3. Item, super illud ' : fmmissiones per ange-
gelos malos , Glossa <name ref="#Augustine">Augustini</name>: <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e151"> Ea quae mirabili-
ter in creaturis fiunt, attribuere malis angelis non
audemus</quote>; sed subito de virgis facere veros ser-
pentes est miracnium , quia contra solitum cursuni
naturae: ergo hoc non potest malus angelus.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e155">4. Item , ratione videtur hoc ipsum sic. Omne
quod dat alteri specieni et aclum , est ens actu
respectu eius quod dat — hoc probat <name ref="#Aristotle">Philosophus</name>
et dicit in septinio Prirnae <name ref="#Aristotle">Philosophi</name>ae '*: <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e163">Nihil
enim dat quod non habet</quote> — sed angelus malus
nec genere nec specie convenit cum istis rebus cor-
poralibus: ergo non potest eis formas et species dare.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e167">5. Item, in productione sive in transrautatione
rerum naturalium angelus operatur, aut ergo na-
turaliter , aut artificiaUler. Si naturaliter ; mm
natura sit vis insita rebus, sirailia ex sirailibus
procreans °, tunc faceret angelos. Si artifidaliter ;
sed quod est ab operante artiflcialiter est artificia-
tura: ergo formae, quas inducit, sunt artificiales.
Sed asinus artitlcialis non est asinns vere, sed ae-
quivoce, et siniiliter manus et consimiiia : ergo
nunquani inducit veras formas.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e170">6. Item , si inducit veras formas , ergo facit vera
miracula: ergo miracula non attestantur divinae po-
tentiae: ergo non sunt in robur fldei Christianae. —
Si dicas, quod differunt ab istis; quaeritur, quo- (^uaesuo in-
modo differant, et quomodo haec possint discerni. "*°°''</p>
<div xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Dd1e173">
<head xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Hd1e175">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Hd1e178" type="question-title">Daemones formas artificiales inducere possunt per
virtutem propriam, naturales vero non per
propriam virtutem, sed tantum per alienam.</head>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e181">Respondeo: Ad praedictorum intelligentiam no-
tandum est, quod quando quaeritur. utrum daemon
possit inducere formas veras, aut transmutare de
forma in formam; non est quaestio de forraa arti-
ficiali — quia planum est, quod potest iraagines et conciosio i.
flguras facere , sicut homo — sed de forinis natura-
libus , utruni scilicet possit verum serpentem et
veram ranam producere, et sic de aliis. </p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e184">Ad hanc autem quaestionem respondendum est
per distinctionem , quoniam , quod daeinon formam Distincuo.
inducat, dupliciter potest inlelligi: aut quod virtute
propria, aut quod virtute aliena. Si intelligatur,
quod inducal virtute propria, sic absque dubio
falsum est , et hoc dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>'; si inteliigatur,
quod virtute aliena, scilicet per virtutem rerura
natnralium, quas coniungit ad invicem, sic potest.
Exempinm. — Sicut Bst exemplum in agricola, qui segetes,
mediante seinine iacto et terra germinante et aqua
irrigante, fructificare facil; et hoc est virtule aliena,
virtute autem propria generat sibi similem. Et ratio
huius est, ciuia forma naturalis non producitur nisi
a Conditore naturae, vel a natura condita, ope-
rante per modum naturae, et ideo rem natnralera
virtute sibi indita producit; sed operando in agri-
cultura operatur ut artifex, et ideo naturam potest
expedire et adiuvare, sed rem naturae non potest
producere.
</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e190">Dicendum igitur, quod maligni spiritus possunt
formas artificiales inducere per virtutem propriam;
et formas naturales per virtutem alienam, per pro-
priam autem non possunt. — Et ratio huius est, quia
operantur per modum artis in hoc et non per mo-
dum naturae; unde sicut natura non producit for-
mam artificialem, sic nec ars formam naturalem. </p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e194">Si quaeratur ratio huius, dico, quod est limitatio
pot^ntiae agentis ad talem et talera effectum secun-
dum dispositionem Dei et primariam ordinationem
causarura. — Rursus, si quaeras rationem, quare
Deus sic disposuit; dico, quod ordo sapientiae hoc
Tripiex requirit. Cum enim sit triplex agens, scilicet Deus,
"'^' natura et inteUigentia^, ista sunt agentia ordinata,
ita quod primum praesupponitur a secundo, et se-
cundum pi-aesupponitur a tertio. Deus enim opera-
tur ex nihilo; natura vero non facit ex nihilo,
sed ex ente in potentia; ars supponit operationera
natnrae et operatur superms completum; non enim
faclt lapides, sed domum de lapidibus. Unde sicut
natura non potest anticipare operationera Dei, quae
est de nihilo producere; sic nec ars operalionem
naturae.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e197">Sed tunc quaeres, quare non est e converso,
ut ai's praecedat naturam ? Et dicendum , quod
operatio naturalis per naturara prius est in eodem
qnam operatio artis. Et praeterea, alia ratio est, c]uia
agens per naturam producit sibi similem^ secundum
veritatem, sed agens secundum artem similem so-
lum secundum speciem vel ideam vel exernplar.
Quia ergo in productione rei naturalis sive formae
naturahs agens aliquid imparlitur passo, et nihil
impartitur aliquid nisi illud, respectu cuius est in
actu secundum veritatem; ideo formas illas de po-
tenlia in aclum educere non potesl nisi quod agit
per modum naturae. In artipcialibus autem nihil
impartitur agens passo, sed aufert vel mutat secun-
dum locum, sifut patet in forma compositionis et
figura incisionis. Et hinc est, quod agens per artem
non potest virtute propria formas naturales produ-
cere, nisi ille solus, qui est aclus plenus* et per-
fectus respectu omnium, lam in cognoscendo quam
in operando, scilicel solus Deus.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e200">Dicamus igitur brevius, quod has formas, de Epiiogus.
quibus loquimur, daemones possunt vere transmu-
tare, non tamen virtute sua, sed naturae. Unde
tantum sunt ministri, non principales agenles, quia,
si essent principales agentes, cum non producant per
conveniens nomine et specie^ producerent sicut
creator, et ita essent creatores; qnod <name ref="#Augustine">Augustinus</name>
negat expresse.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e206">1. 2. 3. Unde tres rationes priraae verum con- .w argg. pro^
cludunt, quoniam non probanl, quod faciant vir^Mte
sua, sed virtute seminum adductorum.
</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e209">4. Ad illud vero quod ostenditur, quod virtute
propria, quia potentia eius est excellentior; dicen-
dum, quod illa propositio non habet veritatem nisi
de virtute, quae per omnem moduin est snperior;
vel si in aliis habet locum, oportet intelligi in his,
ad quae utraque virtus habet similiter ordinari.
Aliter patet" esse falsum. ilomo enim potentior est
asino, non tamen potest generare asinum, sicnt asi-
nus faeit, quia virtus eius non est ad hoc. Similiter
intellige in proposito.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e212">5. Ad illud quod obiicitur, cpiod formae sunt
in materia seminaliter; dicendum . quod illa rafto ce rationi-
^ bus semioa-
seminalis valde remota est ab actu completo nec lii"'*-
potest ad aclum reduci, nisi multa adminiculantia
habeat, ex quorum influentia, sibi et natnrae suae
conveniente, proficiat, quonsqne in actum perveniat.
Talis non est influentia spiritus propter disconve-
nientiam in forraa et natura; influere enim potest
ad motum localem et regimen , non ad generationem.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e216">6. Ad illud quod obiicitur, quod spiritualin in-
fluant in corporalia, et superiora in inferiora; dicen-
dum, quod influunt secundum proportionem unius
ad alterum, et secundum quod competit naturae
suscipientis. Aliter enim influit sol, aliter Angelus. '
Sol potest influere formalem ' proprietatem , com-
municando scilicet lucem el calorem; Angelus non
sic potest influere in corpoi'alia, sed solum localiter
mutando, non ad formam, sed ad situm.cum non
habeat convenientiara in forma et natura.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e219">1. Ad illud quod obiieitur, quod mM fere /a- Ad argg. pro
ciunt, prirao ' per virgas magorum; dicendum. quod '""^ °°^'
veritas est, quod glossae videntur sibi obviare ibi-
dem; vernmtamen hoc magis sonant, quod veros
serpentes fecerunt ; et denominant ibi serpentes a
materia praeexisteiite, sicut serpentera Moysi vocant
virgam , licet verus esset serpens; sic et de aliis in-
telligendum.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e222">2. Ad illud qnod obiicilur, quod anticliristus
faciel signa mendacia; dicendum , quod illud intel-
ligilur , non quia non faciet aliqua signa veracia
secundum transmutationem formarum; sed non erunt
veracia, liabendo aspectum ad fmem sive ad inten-
tionem, quia ad hoc faciet, ut mendacium et fal-
suni persuadeat.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e225">3. Ad illud quod obiicitur de glossa <name ref="#Augustine">Augustini</name>,
dicendum, qnod Auguslinus non negal, quin ali-
quid possit daemonibus attribui, sed quod non omnia
sunt eis attriljuenda , immo quaedam tribuuntur
bonis_ \ngelis.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e231">4. 0. Ad duas sequentes rationes non oportet
respondere; verum enim concludunt, scilicet quod
Angelus propria virtute non potest formas naturales
transmutare sive inducere vel educere de potentia
in actum.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e234">6. Ad illud quod ultimo quaeritur ', qualiter-
cumque educat , si vere educit , facit miracula :
ergo miracula sunt signa fallibilia, ergo non sunt
efQcacia noslrae fldei testimonia ; dicendum ad hoc,
quod etsi sint vera opera, non tamen sunt vera
miracula; quoniam miracula non sunt per vim
naturae , sed per vim supra naturam , quae est agen-
tis primi. Sunt enim supra facultatem naturae, et
ideo atlestantur onmipotentiae facientis ^ Sed opera,
quae faciunt daemones, etsi miracula videantur,
quia flunt in tempore imperceptibili, non tamen sunt
ftieciio Boi- vera miracula, quia fiunt vi naturae. — Et si tu
ohiieias, quod natura non potest ita cito operari;
dicendum, quod verum est de hac natura per se,
sed taliter potest esse adiuta et confota ^ rebus con-
venientibus, ut quasi repente prorumpat in effe-
ctum ; sicut patet de generatione ranarum , quas de
quibusdara foliis in modico tempore nasci eontingit.
Si autem quaeras, quomodo discernantur hu-
id qaaesiio- iusmodi miracula ; dicendura , quod etsi couveniunt
Dem incid.
in materia, dilTerunt tanien ex parte prineipalis Quadrupiici-
... '^ ter diflerunt
aqentis et ex parte mimstri et ex parte hnis et ex ^ wa et faisa
y. . ,., . . , r . miracola.
parte Jacti. — tx parte pnneipatis agentis; nam
in miraculis divinis operatur agens potentiae inflni-
tae et supra naturani ; in rairaculis daemonum ope-
ratur virtus naturae, multipliciter adiuta per alias
naturas *. — Ex parte ministri: nam Dei iniracula
flunt per publicara iustitiain secundmn verilateni,
vel secundura apparentiam; sed rairacula daeraonura
flunt per privatos contractus et quaedam arcana. Et
hoc est quod dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> quod <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e239">boni faciunt
miracula per piiblicam iustitiam </quote>, iioc est per fldera
veram, quae vere iustiflcat, quara veritas orani-
bus praedicat; <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e242">mali christiani per signa publicae
iusliliae</quote>, quia fldera hahent el videntur iiabere
opera; sed <quote xml:id="bb-l2d7p2a2q2-Qd1e245">magi per privatos contractus</quote>, et hoc
est quod dicitur in Exodo'' per incanlationes et
arcana quaedam. Huius signura est, quod ibi sunt
tenebraruni opera, quia qui male agit odit lucem.
— Ex parle finis siiniliter diflerunt, quia miracula
Dei flunt ad utilitatera et divinara gloriam •; sed ma-
gorum ad deceptionem et ad gloriam vanam et
excellentiara* : unde sunt quasi- iimlilia. — Diflerunt
etiara ex parte facti, quia daemones faciunt huius-
modi vilia et inutilia; miracula vero divina circa
valde necessaria et utilia'. Unde daeniones raaxirae
faciunt ranas et serpentes, quia haec de facili pro-
ducuntur operatione naturae, el quia divino iudicio
raagis permittuntur ad prioris facti meraoriani.</p>
<p xml:id="bb-l2d7p2a2q2-d1e250">Unde sic Deus temperal potentiam et astutiam
diabolicam, ut sic patiatur eura perverse iraitari,
ut in ipsa iraitatione possit seducere raalos iuxta
eorura merita mala; possit etiara deprehendi a bo-
nis, et ut fldes simul cum miracuhs habeat locum.
Si enira solus Deus et eius servi miraculi facerent,
quis non credidisset in Deuni, rairaculis compulsus?
Nunc autem, cum raagi '" faciunt el boni faciunt,
qui divinitus illustrantur, ut inter haec possint dis-
cernere, per vera rairacula adiuvantur el per dae-
monum miracula exercenlur et probantur.</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>