-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2d8p1a3q2.xml
315 lines (278 loc) · 14.6 KB
/
bb-l2d8p1a3q2.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>II, Distinctio 8, Pars 1, A. 3, Q. 2</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>II, Distinctio 8, Pars 1, A. 3, Q. 2</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2d8p1a3q2">
<head xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Hd1e99">II, Distinctio 8, Pars 1, A. 3, Q. 2</head>
<head xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Hd1e102" type="question-title">Utrum Angeli in corporibus assumtis
exerceant operationes convenientes potentiae sensitivae.</head>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e105">Secundo quaeritur circa lioc, ulrumAngeli in
assumtis corporibus habeant operationes convenien-
tes potentiae sensitivae; et quod sic, videtur.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e108">1. <quote xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Qd1e110">Idem est principium motus et sensus</quote>,
,d oppoii- sicut dicit Pliilosoplius ' ; sed Angelus corpori as-
sumto dat motum : ergo et sensum.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e114">2. Item, sicut Angelus assumit corpus habens
organa apta ad molum, ita assumit corpus habens
organa apta ad sensum — sicut enim illud corpus
assumtum habet manus et pedes , ita habet oculos
et aures — sed organa sentiendi sine sensu sunt inu-
tilia: ergo si non frustra assumit ilia organa, vi-
detur, quod illa sensificet et per illa sentiat.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e118">3. Item , quod habet operationem consequentem
proprium speciei habet operationem consequentem
proprium generis -; sed sicut proprium hominis est
risibile, ita proprium animalis est esse sensibile:
ergo sicut Angelus in corpore assumto potest ridere
et lugere, sic etiam potesl videre et audire.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e121">4. Item , aut Angelus de sua natura habet sen-
sum, aut non habel. Si non; cum sensus sit cogniti-
vus particularium ^, non cognoscit particularia, quod
plane falsum est. Si vero sensum habet; cum sen-
sus sit potentia, qua mediante sensificantur organa
corporalia, patet etc.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e124">5. Item, Angelus existens in corpore assumto
cognoscit haec sensibilia; aut igitur potentia Mna-
teriali, aut potentia, quae nata sit alligari corpori.
Si polentia immateriali , ergo ita i)ene cognoscit
distans, sicut propinquum — igitur Angelus, qui est
Romae , audit nos loquentes Parisius — ergo non in-
digeret moveri et discurrere. Quodsi hoc est fal-
sum, reslat, quod illa cognoscit potentia, quae est
corpori proportionabilis et concernit determinatam
distanliam. Si ergo iste est sensus, patet elc.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e127">6. Iteni, nihil palitur a corpore, nisi sensum
habeat corpori proportionabilem; sed Angelus cre-
matur ab igne: ergo si sensus eius potest pati a
corpore, multo fortius potest per corpus sentire,
cum per naturam magis sit natus in corpus agere
quam a corpore poenam suscipere.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e130">7. Item , Angelus, aspiciens me in assumto cor-
pore , suscipit in oculo meam similitudinem , et *
cum oculus sit corpus pervium et tersum , ulterius
de sua simihtudine iudicat; hoc planum est: si ergo
ad sensum niliil plus requiritur quam receptio
et iudicium , videtur , quod sentiat per corpus as-
sumtum.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e133">Ad oppositum: 1. Sensus praesupponit vitam;Ftindamenta.
sed Angelus corpus assumtum non vivificat, sicut
probatum est supra^: ergo nec sensiflcat, ergo per
ipsum non sentit.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e137">2. Itera, sensus praesupponit actum vegetativae^;
sed Angeli in corporibus assumtis non habent opera
vegetativae: ergo nec opera sensitivae.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e140">3. Item, si Angeius sentiret per corpus, cum
sensus ille, qui fit mediante organo corporah, sit
naturae corporeae alligatus, Augelus natus esset,
sicut et anima , per naturam uniri corpori : ergo
quando non haberet corpus. non haberet esse per-
fectum.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e143">4. Item, si Angelus sentiret per corpus, cum
sentire sit actio coniuncti, Angelus suas operationes
ministeriales communicaret corpori : ergo deberet
coramunicare poenam et gloriam, quod est falsum.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e146">5. Item, sentire proprium est animalis: ergo
nulli competil senlire, nisi cui competit esse ani-
mal; sed hoc nullo modo corapetit Angelo: ergo elc.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e149">6. Item, si sentire est mediante organo corpo-
reo, ergo non cognosceret hominem clauso oculo
nec cognosceret hominem a tergo nec cognosceret
hominem in obscuro; quae orania cum sint falsa ,
restat, quod Angelus in corpore assumto non habeat
opera competentia potentiae sensitivae.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e152">Quaeritur igitur, quae opera conveniant vel
exerceantur ab Angelo in corpore assumto.</p>
<div xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Dd1e156">
<head xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Hd1e158">CONCLUSIO</head>
<head xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Hd1e161" type="question-title">Angelus in corpore assumto opera potentiae sensitivae
non exercet, quatenus sunt actus sentiendi
per organa , sed quatenus sunt ab
anima ut movente.</head>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e164">Respondeo : Ad praedictorum intelligentiam est
notandum, quod cuin aniraa uniatur corpori ut
perfectio et ut motor , quaedam sunt operationes,
quae consequuntur ipsam animam in corpore , ut
est motor; quaedam, ut est perfectio; quaedam
partim sic , et partim sic. Differenti autem modo
exercet anima in corpore operationes, quae consequuntur
ipsani ut motorem , et iit pei-fecttonem.
Nam operationes, quae consequuntur animam ut
motorem, sic exercet per corpus, quod illas eas-
dem exercet in corpus, quia non solum movet alia
corpora, sed etiam corpus proprium. Operationes
vero, quae consequuntur animam in corpore, ut
est perfectio, sic exercet anima m corpore per
corpus , quod exercet eas cum corpore , sicut patet :
anima clauso oculo corpus aliquod videre non po-
test. Tertias autem operationes exercet in corpore
quasi utroque modo '. Et ideo priniae competunt
animae, ut est hoc aliquid et motor cUfferens a
mobili, secundae vero. ut est forma iuncta ma-
teriae.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e167">Quoniam igitur Angelus unitur corpori assumlo
non ut perfcctio , sed ut motor , ideo primas ope-
rationes exercet plene in eodem corpore, secundas
minime, tertias vero quodammodo sic , quodammodo
non. — Et lioc melius patet, si descendamus exem-
pliticando. Moliis pror/ressivus, sive quicumque alius
sit membrorum exteriorum , est ab anima in cor-
pore, ut est motor vel motrix ; et ideo competit
Angelo. Sentire vero per organa corporis competit
animae, ut est illorum organorum perfectio — sicut
enim anima perficil totum corpus, ila visus sive
potentia visiva perficil oculum — et hoc non convenit
Angeio in corpore assumto. Ridere vero est operatio,
quae partim competit animae, ut est motor, partim
ut est perfectio. Ibi enim est quaedam cordis exhi-
laratio , et haec est ab anima, ut est perfectio ;
est ibi etiam quaedam genarwm motio, et haec est
ab anima, ut est motor. Ratione prirai non convenit
Angelo. sed solnm ratione secundi.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e170">Ex hoc patet responsio ad quaestionem propo-
concinsio sitam. Si enim vocenlur opera potentiae sensitivae
bimembris. jp^j ^^^j^^^ sentiendi per organa, sic breviter dicen-
dum, quod Aagelus non exercet ea per corpus as-
sumtum. Si autem extendantur opera potentiae sen-
sitivae ad ea quae sunt ab anima ut movente, sic
communicat ea corpori. — Rationes igitur probantes,
Angelum non sensificare corpus ' assumtum, conce-
dendae sunt.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e174">1. Ad illud vero quod primo obiicitur in con-
soiutio op- trarium, quod idem est principium motus et sensus;
positorum. ,|i(.g^|-|,„^^^ qyfifj <name ref="#Aristotle">Philosophus</name> loquitnr de' animalibus,
in quibus vult, quod cor sit principium sensus, si-
* cut et principinm motus.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e180">2. Ad illud quod obiicitur, qnod corpus illud
habet organa facta ^ ad sentiendum ; dicendum, quod ■;
Angelus non tantum assumit corpus humanum ut
instrumentum ad operandum , sed etiam ut signum
conveniens ad se ostendendum. Et quia corpus ca- \
rens organis debitis homini non esset convenienter
angelici spiritus ostensivum ; ideo corpus habens
omnia organa assimiit, non ad ipsorum organorum
sensiflcationem , sed potius ad sui ipsius ostensionem. :</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e183">3. Ad Ulud quod obiicitur, quod communicat
corpori operationem consequentem speciem etc. ; di- j
cendum, quod ridere non est actus consequens spe- Noiandnni|
ciem hominis, prout dicit motum solum genarum |
exteriorum, quia sic consequitur animam ut moto-
rem, sed prout cum hoc dicit aliquem actum inte-
riorem, qui conseqnitur existenliam animae in cor-
pore, ut est perfectio'; hoc autem raodo non cora-
petit Angelo, sed solum primo.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e186">4. Ad illud quod obiicitur, quod Angelus ha-
bet sensum, quia cognoscit singularia; dicendum,
quod sentire potest accipi communiter et proprie scntire di.
. . ^ . . , Inr tripli
et magts proprie. Communiter sentire idem est, ter.
quod rem ut praesentem cognoscere, secundum quera
modum accipit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> ad Paulinam in hbro de
Videndo Deo". Secundo modo sentire idem est,
quod rem ut hic et nunc cognoscere; et sic accipit
<name ref="#Boethius">Boethius</name> ', cum dicit , quod <quote xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Qd1e194"> sensus est particula-
rium, et intellectus universalinm </quote>. Tertio modo
sentire idem est, quod speciem existentem in ma-
teria praeter materiara mediante organo corporeo
suscipere: et sic accipit Philosopbus in secundo de
Anima °, cum dicit , quod <quote xml:id="bb-l2d8p1a3q2-Qd1e197"> sensus est susceptivus
specierum in materia praeter materiam </quote>. Primis
duobus modis non differt sensus ab intellectu re,
sed ratione tantum, et lioc modo bene ponitur in
Angelo; Angelus enim per suam potentiara intelle-
ctivam cognoscit rera ut praesentem et ut hic et
nunc, dirigendo aspectum super ipsam '. Tertio vero
modo differt potentia sensitiva ab intellectiva re et
ratione. et illo tertio raodo sensus est potentia alli-
gata corpori ; et hoc modo spiritui angelico non
convenit.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e201">5. Ad illud quod obiicitur, quod si cognoscat
potentia immateriali. tunc niliil facit ad hoc distan-
tia; dicendum, quod dum singularia cognoscit et
sentit, potentia immateriali cognoscit, aspectum ta-
nien super rem cognitam dirigit; et ideo, si res
illa non est ei praesens sive imraediate coniuncta,
necesse est, vel virtutem Angeli deferri usque ad
ipsam , vel e converso. Et quoniam tam virtus An-
geli quam obiecti est virtus finita, ideo nec cogno-
scit nec potest cognoscere in quantacuraque distan-
tia. Hoc autem non est propter virtutis inateriali-
tatem , sicut est in sensu corporis , sed propter
virtutis finitatem.
</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e204">6. Ad illud quod obiicitur, quod patitur ab
igns; dicendum, quod illud non concludit. sicut
melius ostendelur in quarto'; sensus eiiira et af-
fectus spirilualis sufQcit ad sentiendum verura do-
lorem , sicut ostendetur ibidem.</p>
<p xml:id="bb-l2d8p1a3q2-d1e208">7. Ad illud quod obiicitur, quod recipit el iu-
dicat; dicendum, quod cum ista duo sint in sensu,
videiicet receptio et iudicium; receptio est princi-
pabter ratione organi, sed iudicium ratione virtutis.
In sensu autem corporeo sic est receptio in organo,
quod est receptio pariter et in virtute: et sic est
iudicitmi virtutis illius in organo, quod non praeler
organum: et ideo tara receptio quam iudiciim est
totius coniuncti. In oculo vero Angeli sic est rece-
ptio in organo, quod non est receptio in virtute
aliqua illi organo alligata; et sic est iudicium a
virlute in organo, quod etiam praeter organum.
Unde Angelus ita bene perciperet aliquem clausis
oculis, sicut apertis; et ideo nec est ibi receptio et
iudicium , secundura quod competit sensui ; ac per
hoc non est ibi sensus exterior. Nec etiam oculus
Angeli dicitur oculus nisi aequivoce ; et tale ° corpus
plus habet rationem insirumenti quara organi, licet
organicum possit dici propter assimilationem, quam
habet cum corpore naturali. Et sic patet totum ^
</p>
</div>
</div>
</body>
</text>
</TEI>