-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 1
/
bb-l2prae.xml
317 lines (286 loc) · 14.7 KB
/
bb-l2prae.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Praelocutio</title>
<author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
<respStmt>
<name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>TEI encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Praelocutio</title>
<date when="2018-03-24">March 24, 2018</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="Qb" n="Quaracchi1885">Quaracchi 1885, Volume 2</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a critical edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2018-03-24" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on"/>
</front>
<body>
<div xml:id="bb-l2prae">
<head xml:id="bb-l2prae-Hd1e99">Praelocutio</head>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e102">Salvatoris opitulante gratia , ex quo perventum
est ad completioneni prinii Sententiarum, Patrum
interveniente instanlia, oportet inchoare secundum.
NotanduMi. At quemadmodum in primo libro sententiis adliaesi
et communibus opinionibus magistrorum, et potis-
sime magistri et patris nostri bonae memoriae fra-
tris Alexandri , sic in consequentibus libris ab eorum
vestigiis non recedam. Non enim intendo novas opi-
niones adversare, sed communes et approbatas re-
texere. Nec quisquam aestimet , quod novi scripti
velim esse fabricator; hoc enim sentio et fateor,
quod sum pauper et tenuis compilator. — Fortassis
visus esi autem alicui videbitur, me declinasse a positionibus
l ^lagistro ,r'.-i ••11 •!
icciinasse in Magistri Sententiarum, maxime m duobus: m hoc
scilicet, quod, cuni Magister primi hbri distinctione
tertia -, in secunda assignatione trinilatis , quam di-
cit consistere in mente, notilla et atnore , dicat ,
mentem accipi non pro anima, sed pro superiori
portione, a me dictum reperitur, mentem ibi pro
substantia animae stare. Rursus, cum Magister di-
cat distinctione septiraa, quod potentia generandi
communis est tribus personis, utpote nomen signi-
flcans essentiam , magis illi opinioni adhaesi , quae
dicit, potentiam generandi dictam esse propter rela-
tionem. — Sed si quis recte inspiciat , in neutro prae-
'(oo^af^^rT- dictorum inveniet me nec a positione Magistri nec
ra™- a veritatis tramite declinasse. Nam quando dixi , in
illa trinitatis assignatione mentem accipi pro animae
substantia ratione superioris partis , hoc ideo dictum
est, quia, si mens staret ii)i pro superiori portione,
cum illa sit animae potentia, et non sit unius polen-
tiae nosse et amare, sicut videbitur infra % iam
non esset ibi trinitas, sed quaternitas. Iterimi, po-
tentiae proprie non est*, sed substantiae per poten-
tiam ; et ideo, si proprie et vere loquitur Augusti-
nus, cum dicit: mens novit etc, mens ibi supponit
animae substantiam. Et lioc ilerum innuit <name ref="#Augustine">Augustinus</name>,
cum postea occasione huius trinitatis quasi per totum
decimum de Trinitate ostendit, animam nosse se
ipsam. Postremo, cum illi ha])itus notiliae et amo-
ris sint animae consubstantiales, non addunt novam
essentiam super potentiam, sed se ipsis potentiae
sunt habiles , et ita non possunt ipsis potentiis com-
municari sive cum superiori parte rationis. Et pro-
plerea non negat Magister, quod mens non accipia-
tur pro ipsa anima, sed quod non accipitur pro tota,
id esl pro anima secundum omnes potentias, sed pro
ipsa substantia ratione superioris portionis. hi hoc
igitur Magistro non cbntradixi, sed potius verbum
eius iuxta veritatis regulam, ut aestimo , explicavi.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e108">Simihter nec in alio, scilicet in potentia generandi, riem quoad
discordavi ab ipso. Quod idem Magister distinctione """'"'^™'
septima innuit , potentiam generandi esse dictam se-
cundum substantiam , et quod alii dicunt , esse di-
ctam secundum relationem et esse proprium, non
est controversia, immo utrunique veruni est, si quis
attendat. Nam si divisim loquimur de potentia ge-
nerandi, secundum quod significatur per haec duo
nomina, sic, cum nomen potentiae de se sit essen-
tiale , et nomen virtutis generativae sit personale ,
dicit essentiam vel naturam ut in persona. Si autem
loquimur de eo quod per illa duo vocabula signifi-
calur, ita quod concurrant ' in unius vocabuli
intelleclum, tunc, cum niliil aliud sit potentia ge-
nerandi quam fecunditas poteirtiae, et fecunditas in
producendo pcrsouam aliquam omnino sit dictum
secundnm relationem, nec sit commune, sed pro-
prium, sic absque dujjio poteniia generandi vel
posse generare dicitur secundum relationem. Et sic
patet, quod utraque istarum opinionum est vera, nec
una repugnat alteri. Sed hanc sententiam magis ap-
probavi, quia plus attingit ad veritatem rei, licet
ad plenam veritatis expressionem utramque opor-
teat suslinere. — In his igitur et in aliis verbis Magi-
stri adhaerens, debita servata reverentia^... et proposui
et propono iuxta tenuitatem ingenii et paupertatem
scientiae in his, in quibus potero, sustinere, bis
dumtaxat exceplis, in quibus magis communiter non
sustinetur, immo communis opinio tenet contrarium.
ocio posi- Haec autem sunt octo, ila quod in quolibet libro
tiones Magi- . . .
sin impro- sunt duae de illis positionibus.
</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e111">In primo enini libro haec duo dicit Magister
uiiae in 1. quae communiter non tenentur, videlicet quod cari-
tas, quae est amor Dei et proximi, non sit quid
creatmn, sed increatum , ut Spiritus sanctus. Aliud
est, quod haec nomina trinus , trinitas, et aha nu-
meralia non ponunt, sed tantum privant ^</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e114">In his autem duabus positionibus deceptuin cre-
dimus Magistrum, occasione suinta ex verbis Hilarii
et <name ref="#Augustine">Augustini</name>. Unde utraque istarum fuit improbata.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e121">In secundo libro similiter duae sunt, quarum
Doae in II. una est, quod iii Angelis beatis praeraium praeces-
sit merituin, merilum, inquam, respectu praemii
substantialis, quod etsi valde videatur probabile,
communiter tainen non tenelur. Altera est, quod
nihil de cibo transit in veritatem humanae naturae,
sed tola veritas humanae naturae fuit in Adam ■*.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e124">In tertio libro similiter duae inveniuntur opinio-
Dnae in III. nes: uua est, quod anima soluta a corpore est per-
sona; alia est, quod Christus in triduo fuit homo ^</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e127">In quarto similiter duae reperiuntur: una de
Dnae in IV. baptisuio loaiinis; altera de potestate baptizandi sive
dimittendi peccata, quam potuit conferre crealurae^.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e130">In his positionibus Magister a communi via re-
cessit , et sicut in suis locis tractabuntur. ad minus
probabileui partem declinavit, et ideo non sustinetur
communiler a magistris. Et licet fortassis aliquis
eum in aliquibus harum opinionum sustineat, veruin-
tamen pater et inagister noster bonae memoriae
frater <name ref="#AlexanderOfHales">Alexander</name> in nulla harum ipsum sustinuit, Nonndnm.
sed potius contrarium sensit , cuius vestigiis praeci-
pue inhaerere propono.
</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e136">Fortassis autem alicui videbitur, rae ab eius ' ^ |ententiis
sententia deviasse, cura sermo fuit de generatione eviasse
aeterna in primo libro, distinctione vigesima septima*.
Cuin enim scribatur inSumma", quod ideo generat,
quia est pater, magis visus sum adhaerere illi opi-
nioni, quae dicit, quod Pater ideo generat, quia
Deus innascibilis. Cura iterura ab eodem scribatur '°,
quod est aWqiwd dicere in divinis, cui non respon-
det verbum, magis adhaesi " illi opinioni, quae dicit,
quod non est dicere sine verbo , ac per hoc ab eius
recessisse vestigio. — Sed si quis recte intelligat, non
discordavi ab ipso nec in primo nec in secundo, quia
verum non contrariatur vero.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e139">Verum autem esse arbitror, et quod Pater ge- J|^,''|"*'^^|;
iierat, quia innascibilis , et quod generat, quia '=■"''■
Beus pater; et hoc patet sic. Planum est eniin et
secundum omnein opinionem verum, quod ideo po-
tentia Palris generat. quia fecunda est. IUud ergo
recte dicitur esse ratio generandi, quod fecundita-
tem potentiae Patris importat. Fecunditas autem
importatur el noraine innascibililatis et noraine
paternitatis , sed aliter et aliter. Nara paternitas
importat fecunditatein quasi praesupponendo el
praeintelligendo , licet principaliter imponatur ab
habiludine. Dicitur enim paternitas habitudo Patris
ad Filiura. Innascibilitas autem importat fecundita-
tem ex consequenti intellectu: nam ex prinio intel-
lectu importat privationem habitudinis ad prius;
sed ex illa sola privatione non posset esse proprie-
tas, cum sit consequens essentiam. Et ideo innasci-
bilis non solummodo dicitur Pater, quia ab alio non
accipit esse, sed quia ab alio non accipit esse , et
quia habet unde alii del esse.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e143">Qui igitur superficialiter intelligit, attendendo vel
aspiciendo, a quo primo nomen imponitur, utrum-
que negabit dicens, Patrem non ideo generare,
quia pafer est, nec ideo generare, quia innasci-
bilis est, quia nec babitudo nec habitudinis priva-
tio est ratio producendi personam. Et quantum ad
hoc verum dicet, sed non plene. Qui autem plena-
rium intellectum capit utriusque, attendens fecun-
ditatem importari per utrumque noraen, utruraque
dicet: et quod generat, quia Deus innasciMlis , et
quod generat, quia Deus pater. Veruin est enim,
quod Pater generat, quia ipse nihil habet ab alio,
sed habet unde det alii. Verura est etiara, quod
Pater generat, quia fecunditatem habet in produ-
cendo sibi per omnia similem per raoduin naturae.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e146">Cum ergo dixi, (iiiod Pater ideo est pater,
quia generat, et non ideo generat, quia pater,non
lioc dixi ratione fecundUatis , quani iinportat lioc
nomen paternUas in divinis, sed ratione habitudi-
nis , a qua verius nomen patris imponitur ; et ideo
Noianduni. magistro non contradixi , sed. hoc ibi dicere omisi
et nunc suppleo, quod paternitas non tantummodo
dicit habitudinem , sed etiam fecunditatem. Unde
licet rationes ibi inductae ostendant , quod non
ideo generat, quia pater, et concessae sint, quia
rerum concludebant, secundum quod pater impo-
nitur ab hahitudine ; addendum fuit, quod non
concludunt, secundum quod nomen patris importat
fecundilatem. Cum autem dixi, quod Pater gene-
rat, quia Deus innascibilis , non boc dixi, in quan-
tum hoc quod est innascibilis iraportat privationem
habitudinis; sic enim negat magister; sed hoc dixi,
in quantnm in nomine innascibilitatis clauditur
polentia fecnnditatis. Et hoc necessarium est po-
nere ad hoc, quod innascibihtas sit proprietas,
sicut ibi multipliciter ostensum fuit. Magis autem
adhaesi huic positioni , qnod Pater generat , quia
Deus innascibilis , non quia innascibihtas magis
sit ratio generandi quam paternitas, vel quod sit
adeo propria ratio sicut paternitas, sed quia inagis
est ibi status , ultra quem non contingit quaerere.
Si enira quaeratur, quare Pater generat, et respon-
deatur , quia pater est , id est, fecundus fecunditate
naturae, adluTC dnbitabit et quaeret, quare illa
potentia magis esl fecunda quam afc? Et respon-
debitur : hoc est , quia ipsa a nullo aho habet esse.
Ideo eniin Pater est totius deitatis principium , quia
a nuUo, ut dicit Magister'; hac ratione reddita, ibi
status est , nec esl ultra procedere. Et ideo dixi ,
quod Pater generat, quia Deus innascibilis , non ut
assignarem generationis propriam rationem, sed
niagis propter inquisitionis terminationem. Nam in
noraine patris importatur ratio generationis , ut
propria, noinine vero innascibililatis , ut prima ;
in uno antecedenter , in aho consequenter ; in uno
C07mnuniter , in altero specialiter.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e149">In secundo autem 'nemo me arbitraliitnr dis- Deiendiiur
secunda seD-
cordasse qui sciat distinguere inter propria etie
transumta. Sicut enim dicens , non esse verum ri-
sum sine ore , nec esse verum volatum sine alis ,
non contradicit ei qui dicit, pratum sine ore ridere,
et sagittas sine ahs volare; sic qui dicit, nomen
loquendi vel dicendi proprie sumtum non esse sine
verbo, sicut nec geiierare sine filio, non contradi-
cit ei qui dicit, loqui vel dicere sic transumi posse
et secundum ahquam significationem transumtivara
dici de aliquo sine verbo generato.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e152">In Iiis igitur et in oranilras aliis, si qnis aspi- Kpiiogus.
ciat diligenter et pie, inveniet, ine a patriim et
raaiorura veshgiis non fuisse ausuin recedere; quo-
niam iuxta consilium Gregorii ^ sanius est alieno in-
tellectni cedere quam contentionifius deservire, pro
eo quod , sicut dicit docuinentum Doctoris gentium
ad Timotheura ^ : Servum Domini non oportet liti-
gare , sed mansuetum esse ad omnes, docibilem,
palientem , cum modestia corripientem eos qui
renitent veritati.</p>
<p xml:id="bb-l2prae-d1e155">His igitur praelibatis, cuni invocatione gratiae
Dei calamus sumatur. Exordium: Solurainodo hoc
inveni etc.</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>