bb-proem/bb-proem.xml

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <teiHeader>
    <fileDesc>
      <titleStmt>
        <title>Proemium</title>
        <author ref="#Bonaventure">Bonaventure</author>
        <respStmt>
          <name xml:id="JW">Jeffrey C. Witt</name>
          <resp>TEI encoder</resp>
        </respStmt>
      </titleStmt>
      <editionStmt>
        <edition n="0.0.0-dev">
          <title>Proemium</title>
          <date when="2017-12-09">December 09, 2017</date>
        </edition>
      </editionStmt>
      <publicationStmt>
        <authority>SCTA</authority>
        <availability status="free">
          <p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0">Creative Commons Attribution 4.0 International</ref>
          </p>
        </availability>
      </publicationStmt>
      <sourceDesc>
        <listWit>
          <witness xml:id="Qa" n="Quaracchi1882">Quaracchi 1882, Volume 1</witness>
        </listWit>
      </sourceDesc>
    </fileDesc>
    <encodingDesc>
      <schemaRef n="lbp-critical-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/master/src/out/critical.rng"/>
      <editorialDecl>
        <p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
          guidelines for a critical edition.</p>
      </editorialDecl>
    </encodingDesc>
    <revisionDesc status="draft">
      <listChange>
        <change when="2017-12-09" status="draft" n="0.0.0">
          <p>Created file for the first time.</p>
        </change>
      </listChange>
    </revisionDesc>
  </teiHeader>
  <text xml:lang="la">
    <front>
      <div xml:id="starts-on"/>
    </front>
    <body>
      <div xml:id="bb-proem">
        <head xml:id="bb-proem-Hd1e97">Proemium</head>
        <p xml:id="bb-proem-d1e100">
    Verbum istiid, quod' sumtum est ex. lob vige- 
    simo octavo , diligentius consideratum nobis aperuit 
    viam ad praecognoscendum quadruplex genus causae 
    in libro Sententiarum , scilicet malerialis, formalis , 
    efficientis et finalis. Causa namque materialis innui- 
    tur in nomine fluvioriim, causa formalis in perscruta- 
    tione profundorum , causa flnalis in revelatione ahs- 
    conditorum, causa vero efficiens intelligitur in sup- 
    posito duorum verborum, scilicet scrutatus est et 
    produxit in lucem. 
   </p>

        <p xml:id="bb-proem-d1e103">Innuitur Â° causa materialis nomine fluvio- 

tcriaiif i"i'i- ''^"** pluraliter, non singulariter , ut non solum tan- 

brorum si- gatur libri totius materia vel subieclum in gene- 

"is- rali, sed etiam particularium librorum in speciali. 

Propter quod notandum , quod iuxta quadi-uplicem 

?o"rS" proprietatem fluvii materialis quadruplex est fluvius 

â„¢ eâ„¢1- spiritualis , de quo secundum quadruplicem differen- 

riiuaiis. tiam sunt quatuor libri Sententiarum. Considero ' 

namque tluvium materialem quoad durationem , et 

invenio perennitatem. Nam sicut dicit Isidorus * : 

â€¢ Fluvius est perennis fluxus Â» . Considero quantum 

ad extensionem, et invenio spatiositatem. In hoc 

enim distinguitur fluvius a rivulo. Considero quan- 

tum ad motum , et invenio circulationem. Sicut 


I enim dicitur Ecclesiastis primo": Ad locum, unde 
exeunt flumina , revertuntur etc. Considero " elfe- 
ctum, et invenio emundationem. Nam fluvius pro- 

I pter aquarum abundantiam mundat terras, per 
quas currit , ita quod non inquinatur '. Et quoniam 
omnes transferentes secundum aliquam similitudi- 
nem transferunt \ ex hac quadruplici conditione 
sumta metaphora, quadruplex in spiritualibus flu- 
vius invenitur, sicut colligere possumus ex Scri- 
pturis.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e106">Primo, propter perennitatem dicitur fluvius 
personarum emanatio, quoniam illa emanatio sola est "^'l 
sine principio, sine flne \ De hoc fluvio Daniel se-Ihi 
ptimo '": Antufuus dierum sedit, et fluvius igneus "", 
rapidusque egrediebatur a facie eius. .\ntiquus 
iste dierum est Pater aeternus, cuius antiquitas est 
aeternitas. Iste antiquus sedit , quia non solum in _ 
eo est aeternitas, sed etiam immutabilitas ". A facie 
illius antiqui egrediebatur fluvius igneus rapidus- 
que, id est, de sublimitate divinitatis eius proce- 
debat plenitudo amoris et plenitudo virtutis: pleni- 
tudo virtutis in Filio ", ideo fluvius erat rapidus; 
plenitudo amoris in Spiritu sancto,et ideo fluvius 
erat igneus.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e109">Secundo, propter spatiositatem dicitur fluvius 
spauosiias rerum luundanarum productio, ob quam causaai 
muS^""!..-- non tantum fluvius, sed mare a Proplieta dicilui' in 
daoiionem. pg^^iâ€ž^Q i jgtg niundus: Hoc mare mugnum et spa- 
tiosum etc. De hoc fluvio Ezechielis vigesimo nono - : 
Ecce ego ad te Pharao, rex JEgypti, draco magtie, 
qui ctibas in medio fluminum et dicis: Meus est 
fluvius, et ego feci memetipsum. Et ponam frenum 
in maxillis tuis etc. Draco iste magnus, quem Do- 
mjnus alloqiiitur et cui comminatur in flgura et per- 
sona Pharaonis, diabohis est, qui est rex Mgypii %. 
quoniam regnat in eis, quos excaecavit tenebris 
erroris , ut puta sunt haeretici , ad quos â€¢* etiam 
dicit: Meus est fluvius, et ego feci memetipsum, 
quasi ipse fecerit mundum istum et ipse non habeat. 
aliud principium. Hunc errorem ipse dixit et sug- 
gessit ' impiis Manichaeis , qui tolam machinam 
visibihum a Deo malo esse conditam contendunt. 
Huius draconis maxillas Dominus infrenabif^, quan- 
do ablata sibi potestate suggerendi falsa , ostendet , se 
esse huius fluvii conditorem; unde in eadem aucto- 
ritate sequitur: Scient omnes habitatores JEgypti, 
quoniam ego Dominus.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e113">Tm-tio, propter circulationem dicitur fluvius 
circaiaiio FiUi Dei incarnatio , quoniam , sicut in circulo ulti- 
sigmficatin- ^^^^^^ coniuugitur principio, sic in incarnatione su- 
premum coniungitur imo , ut Deus hmo ' , et pri- 
mum postremo, ut Filius Dei aeternus homini con- 
dito die sexto. De hoc fluvio Ecclesiastici vigesimo 
quarto Â° : Ego quasi fluvius Dorix , et sicut aquae- 
ductus exivi de paradiso. Dorix interpretatur ge- 
nerationis medicamentum, et est ibi figurativus sermo , 
ut conversim inteUigatur, id est, generatio medica- 
menti. Incarnatio enim Filii Dei nihil aliud fuit 
quam generatio medicamenti : Vere enim languores 
nostros ipse tulit et infirmitates nostras ipse por- 
tavit^. Recte igitur Filii incarnatio fluvius Dorix 


dicitur. Et ipse Christus " de se vere dicit : Eyo 
quasi fluvius Dorix , id est , medicinalis fluvius , et 
sicut aquaeductus exivi de paradiso. Natura aquae-^ 
haec " est, quod tantum ascendit, quantum descen- 
dit. Talis fuit exitus incarnationis , secundum quod 
dicitur in Psalmo " : A summo coelo egressio 
eius , et occwsus eius usque ad summum eius. Et 
Joannis decimo sexto '' : Exivi a Palre et veni in 
mundum: iterum relinquo mundum et vado ad 
Patrem, et ita fecit circulum. De hoc etiam flu- 
vio quantum ad egressum eius ex matre potest 
exponi illud , quod dicitur Esther decimo " in 
somnio Mardochaei : Parvulus rivulus crevit in 
fluvium, et in lucem solemque conversus est. Quis, 
obsecro , est parvulus rivulus iste nisi humillima 
virgo ? Haec crevit in fluvium , cum generavit Chri- 
stum , qui non solum fluvius per " abundantiam 
gratiae, sed etiam lux sapientiae et sol iustitiae 
dicitur, secundum quod loannes capitulo primo'" 
de ipso dicit: Erat lux vera etc.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e116">Quarto, propter emundationem dicitur flu- ' 
vms Sacramentorum dispensatio, quae sine sui pol-" 
lutione mundat nos a coinquinationibus peccato- ^a 
rum. De hoc fluvio Apocalypsis vigesimo secundo ": 
Ostendit mihi fluvium aquae vivae splendidum 
tamquam crystallum, procedentem de sede Dei et 
Agni. Sacramentorum dispensatio dicitur fluvius 
splendidus iamquani crystallus propter claritatem et 
nitorem , quem relinquit in animabus, quae in hoc 
flumine depurantur. Dicitur etiam fluvius aquae vivae 
propter eflicaciam gratiae , quae vivificat animam. 
Hic etiam procedit de sede Dei et Agni. Nam sa- 
cramentalis gratia procedit a Deo tamquam ab au- 
ctore " et efficiente, a Christo tanquam a media- 
tore et a promerente. Propter quod dicuntur omnia 
Sacramenta eflicaciam habere a passione Christi; unde 
testatur <name ref="#Augustine">Augustinus</name> " : <quote xml:id="bb-proem-Qd1e121"> De latere Christi dormientis
fluxerunt Sacramenla, dum inde fluxit sanguis et 
aqua </quote> . 
</p>

        <p xml:id="bb-proem-d1e125">De omnibus istis fluviis simul et per ordinem 
habetur Genesis secundo ', ubi dicitur , quod flt(r 
vius egrediehatur cle loco voluptaiis , qui inde di- 
viditur in quatuor capita: nomen primi Phison, 
nomen secuiuli Gehon, nomen tertii Tigris et no- 
men quarti Euphrates. Fluvius iste egrediens de 
AppiicatioadParadiso est totius iibri huius materia. Quatuor 
iiibrossent. jj^^jj ^^ j^j.^ procedeutes sunt speciales materiae 
quatuor librorum, sicut facile potest aptare, qui 
praedictorum nominum interpretationes vult diligen- 
ter exponere '. Phison enim interpretatur oris mu- 
tatio, et in hoc significatur personarum emanatio. 
Sicut enim ex ore materiali procedit verbum et spi- 
ritus, ita ex ore Patris Filius et Spiritus sanctus, 
Ecclesiastici vigesimo quarto ^ : Ego ex ore Altissimi 
prodii , primoge^iita ante omnem creaturam. Hoc 
dicit ipse Filius, qui est Verbum et Sapientia Patris. 
Et in Psalmo*: Verbo Domini caeli firmaii sunt: 
et spiritu oris eius etc. Gehon interpretatur arena, 
et in hoc significatur rerum mundanarum productio. 
Sicut enim universitas creaturarum comparatur mari 
propter spatiositatem , ita arenae propter numerosi- 
tatem, Ecclesiastici primo Â° : Arenam maris ei 
pluviae guttas quis dinumeravit? Tigris interpre- 
tatur sagitta, et in hoc signiflcatur Fiiii Dei incar- 
natio. Sicut enim in sagitta ferrum coniunctum est 
ligno, sic in Christo fortitudo divinitatis coniuncta 
est mollitiei humanitatis. Et sicut sagitta ex arcu et 
ligno volat ad percutiendum adversarios, sic Christus 
de cruce saliens confregit adversarium. Haec est illa 
sagitta, de qua dicitur quarti Regum decimo tertio " : 
Sagitta salutis Domini, et sagitta salutis contra 
Syriam. Euphrates interpretatur frugifer, in quo 
signiflcatur Sacramentorum dispensatio, quae non 
tantum animam purgant a culpa, sed etiam fecun- 
dant in gratia. Quod signiflcatum est Apocalypsis ul- 
timo, ' ubi dicitur, quod iuxta fluvium crystallinum 
e}-at lignum afferens fructum, cuius folia erant 
in medicinam.</p> 


        <p xml:id="bb-proem-d1e128">Cum igitur quatuor sint fluvii , quatuor sunt causa for- 
fluviorum profunda praedictis fluviis corresnon- flcamr per- 

, . ^ ^ scrutatiooe 

dentia. profundo- </p>

        <p xml:id="bb-proem-d1e131">Profundum aeternae emanationis est sublimitas 'â„¢ , 

,. . . , ... Profundum 

esse divmi, de quo potest mtelhgi illud Ecclesia- ae'ernae e- 
stici septimo": Alta profunditas , quis inveniet'"' 
eam? Vere profunditas aita et altitudo profunda, ita 
ut exclamet <ref>Apostolus ad Romanos undecimo</ref> et 
dicat : <quote xml:id="bb-proem-Qd1e133" source="http://scta.info/resource/rom11_33">altitudo divitiarum sapientiae ei scientiae 
Dei , quam incomprehensibilia sunt iudicia eius , 
et investigabiles viae eius</quote>. Vere iudicia incompre- 
hensibilia, quia profunda. ludicia enim Dei abyssus 
multa 'Â°, et Ecclesiastici primo '': Profundum abijssi 
quis dimensus est? Haec profunditas innuitur lob 
xmAmmo^^: Forsitan vestigia Dei comprehendes 
et usque ad perfectum Omnipoteniem reperies? 
Excelsior coelo est, ei quid facies? profundior 
inferno, ei unde cognosces? quasi dicat: ex te non 
potes; ideo consuht Apostolus ad Ephesios tertio": 
In caritaie radicaii ei fundati , ut possiiis com- 
prehendere etc.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e134">Et hoc profundum perscrutatur Magister in M^gister 
primo hbro. Sublimitas enim divini esse consistit in Â«"''"too!'^ 
duobus, sciUcet in nobilissimis emanaft'o?i?6M5, quae 
sunt generatio et processio, et"* in nobihssimis 
condiiionibus , quae sunt summa sapientia, omnipo- 
tentia et perfecta voluntas, de quibus est primus 
liber. Nam in prima parte agit de sacratissima Uni- 
tate et Trinitate, in secunda vero '" speciali tractatu 
agit de supradicta eius triplici conditione sive pro- 
prietate.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e138">Profundum creaiionis est vanitas esse creati. 
Creatura enim quanto magis evanescit, tanto magis 
in profundum tendit , sive evanescat per culpam sive 
per poenam. Propter hoc dicitur per Prophetam in 
persona hominis, qui evanuit per culpam, in Psalmo 'Â°: 
Infixus sum in limo profundi, et non esi subsiantia. 
Et rursus orans Propheta, ne evanescat per poenam: 
Non me demergat, inquit, tempesias aquae, neque 
absorheai me profundum etc.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e141">Hoc profundum scrutatur Magister in secundo
libro. Nani vanitas esse creali in (Inohus consistit, 
videlicet in mutatione de non me in esse et rursum 
in reversione in iiov. esse. Et quamvis nulla crea- 
tura omnino cedat in non ens pernaturam, tamen, 
sicut dicit <name ref="#Augustine">Augustinus</name> ' , peccator tendit ad non 
esse per culpam. Et de his duobus est totus secun- 
dus. Nam in prima parte agit de rerum egressu, 
in secunda vero parte ^ agit de lapsu , ut de tenta- 
tione diaboli, de peccato originali et actuali, usque 
in finem. 
</p>

        <p xml:id="bb-proem-d1e147">Profundum incarnationis est meritum huma- 

iimnitatis' Cliristi, quod tantum.fuit, utvere possitdici 
profundum , quasi non habens terminum nec fundum. 
De quo potest intelligi illud lonae secundo*: Pro- 
iecisli Yiw iii profiuiduni in corde maris , et flumen 
circumdi-ilii nic Hoc potest dici de Christo, qui i 
tantum luunilialus est, ut vere possit dki proiectus I 
et ahiectus, Isaiae quinquagesimo tertio"*: Et vidi- I 
mus eum , et non erat ei aspectus , et desideravimm 
eum: despectum et novissimum virorum etc. Vere 
igitur dicit se proiectum , sed ubi ? in profundmn 
maris et fluminis. Nam passio Christi coniparatur I 
mari propter poenalitatis amaritudinera , sed et " 
fliimini propter carilatis dulcedinem. Dulcissimum 
enim cor lesu Christi tanta circa ' nos afliciebatur 
teneritudine amoris, ut non videretur ei grave pro 
nobis sustinere extremum et acerbissimum genus 
mortis.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e150">Et hoc profundum perscrutatur Magister in tertio. 
Nam meritum Christi in duobus consistil, scilicet in 

""â–  passione , per quam nos redemit, et in acftone , per 
quam nos informavit , quae consistit in operibus vir- 
tutum , donorum et praeceptorum , de quibus duobus 
est tertius liber. Nam in prima parte agitur de 
incarnatione et passione, in qua consistit nostra re- 
demptio , in secunda * de virtutibus , donis et prae- 
ceptis, in quibus consistit nostra informatio.</p> 


        <p xml:id="bb-proem-d1e153">Prolimdum sucranieiitalis dispeiisalioiiis est ef- ,!,';!Â°1"I|,'J,'J''! 
ficacia perfecti medicamenli. Tanla enim est eflii-iicia lioi^fi'*'""'"' 
medicinae sacramenlalis, (piod Imnianam mentem 
excedit, ut vere profuudum possil dici. De hoc Isaiae 
quinquagesimo primo " : Posuisti profundum inaris 
viam luam-, ut transirml Hberati. Profundum istud, 
in qud .Kjivptii ilenit'ri,'nntur et fdii Israel 'Â° libe- 
rali Iraiiscuiil rl siilvaiilur. est efficacia Sacramen- 
toruui. iii qiiilius ilcslruuutur opera tenebrarum et 
conferuntur arma lucis et dona gratiarum , per 
quae homo transfertur de potestate tenebrarum in 
regnum filii caritatis Dei. Haec eflicacia Sacramento- 
rum est profundum maris et fluminis: maris ", in 
quantum primo liberat a culpa et introducit in ama- 
ritudinein poenitentiae ; fluminis , in quantum liberat 
a miseria et introducit in dulcedinem gloriae '^ 
Quod optime praesignatum fuit in filiis Israel, quibus 
exeuntibus ex ^Egypto siccatum est mare, et tran- 
sierunt per siccum in medio eius , sicut dicitur 
Exodi decimo quinto " ; et introeuntibus in terram 
promissionis siccatus est fluvius, et transierunt per 
medium eius , sicut dicitur losue quarto ".</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e156">Hoc profundum perscrutatur Magister in quartoii'iv. iibro. 
libro. Nam efficacia perfecti medicamenti in duobus 
consistit , scilicet in sanatione a varietate infirmita- 
tum deprimentium et in liberatione ab universitate 
miseriarum aggravantium; et de his duobus est totus 
quartus liber. Nam in prima parte agit de multi- 
plici sanatione, quam efficiunt septem Sacramenta. 
In secunda '" agit de perfecta sanitate, ad quam 
perducunt, sicut de gloria resurgentium , qui ve- 
raciter et fldeliter Sacramenta Ecclesiae perceperunt ; 
et per oppositum de poena malorum, qui Sacra- 
menta Ecclesiae contempsernnt.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e160">Ex perscrutatione autem quatuor profundorum ,.^Â»"|'&gt; /';=&gt;- 
in quatuor libris elicitur finis , scilicet revelatio i"!'Â» '&gt; ai- 

' ' scoridiloruin. 

quatuor absconditorum.
</p>

        <p xml:id="bb-proem-d1e163">Primum est magnitudo divinae substantiae , 
''cSam " ^^ ^^^ Isaiae quadragesimo quinto ' : Vere tu es 
inagiiimdo Oeus absconditus , Deus Israel Salvator. Vere ma- 

divinae suti. 

siauiinc. gnitudo divinae substantiae est abscondita secundum 
illud lob vigesimo sexto ^: Cum vix parvulam stillam 
sermonis eius audierimus , magnitudinem tonitrui 
eius quis poterit intueri? Certe nullus potest in- 
tueri, nisi ille, cum quo sapientia Dei inhabifat. 
Propter hoc petebat ille sapientiae amator , nono 
Sapientiae " : Mitte illam de caelis sanctis tuis et a 
sede magnitudinis tuae.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e166">Hoc absconditum Magister, repletus sapientia de 
Bcveiaiurinsupernis, per primi libri perscrutationem produxit 
in lucem. Nam visis et intellectis nobilissimis emana- 
tionibus et nobilissimis proprietatibus , inuotescit no- 
bis , secundum quod possibile est viatodbus, divinae 
substantiae magnitudo.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e169">Secundum absconditum est ordo divinae sa- 

secundniu pientiae , de quo Job vigesimo octavo * : Ubi in- 

ordodiviii.ieyewtor sapientia? et quis est locus intelligentiae? 

' abscondita est ab oculis oninium viventium. Vere 

abscondita , quia , sicut dicitur ibidem % sapientia 

trahitur de occultis; ita, ut cognoscatur, indiget 

perscrutatione profunditatis non in se, sed in ope- 

ribus, in quibus ipsa relucet. Unde dicitur Ecclesia- 

stici primo % quod unus est altissimus Creator , 

qui effudit illam super omnia opera sua.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e172">Hoc igitur absconditum manifeslat Magister in 

Beveiaiiirinperscrutatione secundi. Nam viso ordine bonorum et 

malorum, patet nobis, quomodo ab aeterno sapientia 

Dei ordinata est et ex antiquis, aritequam terra 

fi.eret \</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e175">Tertium absconditum est fortitudo diuinaepo- 
Tenimnsh-tentiae, de qua Habacuc tertio': Cornua in ma- 

scniiditnin, , ., . , , . f. . , . 

ioriitviio ii- mbus eius: ibt abscondita est fortitudo eius; lo- 
'lenKar quitur de Christo pendente in cruce , ubi latuit 
fortitudo virtutis sub pallio inflrmitatis. Et hoc est 
sacramentum absconditum. a saeculis, de quo ad 
Ephesios tertio': Mihi omnium Sanctorum mi- 
nimo data est gratia haec in gentihus evangeli- 


zare investigabiles divitias Chrisli et iUuminare 
omnes, qude sit dispensatio sacramenti absconditi 
a saeculis in Deo. Hoc est sacramentum abscondi- 
tum, sacrum secretum, quod 'Â° Deus fortis, ut ho- 
stem vinceret , indutus est armis nostrae infirmitatis ; 
quod est inauditum a saeculis.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e179">In perscrutatione tamen " tertii libri, ubi osten- 
ditur, quod Christus in sua infirmitate vicit con- 
trariam potestatem , manifestatur fortitudo divinae 
potentiae. Si enim vicit per infirinitatem , quid fe- 
cisset, si pugnasset per virtutem? Et si injirmmn 
Dei fortius est hominibus , brachium Dei quis po- 
terit infirmare ^- ? Vere patet, quod inenarrabilis 
fortitudo eius , cuius tam fortis infirmitas.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e182">Quartum absconditum est dulcedo divinae mi- 
sericordiae , de quo in Psalmo " : Quam magna 
multitudo dulcedinis tuae, Domine, quam abscon- 
disti timentibus te. Vere abscondita et reservata 
timentibus dulcedo misericordiae , quia , sicut dicitur 
in Psalmo " : Misericordia Domini ab aeterno et 
usque in aeternum super timentes eum, et in eis , 
qui sperant super misericordia eius.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e185">Haec dulcedo manifestatur in perscrutatione . 
quarti libri. Nam viso, qualiter Deus dimittit peccata 
in praesenti, et quaha " nostris vulneribus adhibet 
medicamina, et qualia in futuro dabit praemia , nobis 
dulcedo divinae misericordiae aperitur.</p> 

        <p xml:id="bb-proem-d1e188">Horum igitur absconditorum propalatio est finis , 
libri generalis, ad quem perduci et perducere volens 
Magister sententiarum perscrutatus esi profunda 
fluvioritm praevia gratia Spiritus sancti. Ille enim 
est praecipuus perscrutator secretorum et profun- 
dorum , secundum quod dicitur primae ad Corinthios 
secundo '": Spiriius omnia perscruiatur , etiam pro- 
funda Dei. Huius spiritus caritate agitatus et luce 
et claritate illustratus , composuit Magister hoc opus 
et scrutatus est profunda fluviorum ; hoc etiam 
spiritu adiuvante, factus est revelator absconditorum. 
Ipse enim est,de quo scribitur Danielis secundo ": 
Ipse revelat profunda et abscondita: et novit in
praecedentem propositionem sic exhibel : Hoc enim est sacra- 
mentum absconditum , id est sacrmn secretum. 
te^iebrk coiutiluta. Et haec fuit intentio et finis 
Magistri , secunduni quod ipse dicit in Prologo : 
<quote xml:id="bb-proem-Qd1e190"> Lucernam , inquit , veritatis in candelabro exaltare 
volentes, in sudore ac labore multo lioc volumen, 
Deo praestante , compegimus ex testimoniis veritatis 
in aeternum fundatis </quote> . Et paulo ante dixerat , quod 
propositum suum est <quote xml:id="bb-proem-Qd1e193"> theologicarum inquisitio- 
num abdita pandere </quote> .
</p>

        <p xml:id="bb-proem-d1e197">Patet igitur in verbo proposito praesentis libri 
causa materialis, formalis, efficiens et finalis.</p>
      </div>
    </body>
  </text>
</TEI>