-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1072.xml
278 lines (278 loc) · 19.2 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1072.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 9</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 9</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="52-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e1072"><!-- l1d17q9 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e1072-Hd1e101">Quaestio 9</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e1072-Hd1e103" type="question-title">Utrum caritas possit augeri in infinitum</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e106">
<!--00169.xml-->
<pb ed="#L" n="52-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>QVAESTIO NONA.
<lb ed="#L" n="2"/>Vtrum charitas possit augeri in infinitum.
<lb ed="#L" n="3"/>Thom. 22. 4. 24. artic. 7. de Aliaca. q. l. 9. artic. 3.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e122">
<lb ed="#L" n="4"/>QVINTO quaeritur, vtrum charitas possit
au<lb ed="#L" n="5" break="no"/>geri in infinitum. Et videtur quod sic, quia
bo<lb ed="#L" n="6" break="no"/>nus saltem in via semper potest proficere, vt
di<lb ed="#L" n="7" break="no"/>cit glosa. Philipp. 3. sed non est profectus sine
<lb ed="#L" n="8"/>augmento charitatis: ergo charitas saltem in
<lb ed="#L" n="9"/>via semper potest augeri.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e138">
<lb ed="#L" n="10"/>
<!--2--> Item si charitati repugnaret augeri etiam in infinitum, hoc
<lb ed="#L" n="11"/>esset ex parte agentis vel ex parte subiecti recipientis, vel ex
<lb ed="#L" n="12"/>limitatione ipsius charitatis, non ex parte agentis, quia deus qui
<lb ed="#L" n="13"/>charitatem infundit & auget est infinitae virtutis, & potest sem
<lb ed="#L" n="14"/>per plus & plus infundere, nec ex parte capacitatis subiecti,
<lb ed="#L" n="15"/>quia in voluntate est duplex capacitas respectu charitatis, sci
<lb ed="#L" n="16"/>licet proxima & remota. Proxima est ex actibus nostris, quibus
<lb ed="#L" n="17"/>reddimus nos dignos augmento charitatis. Remota vero est
<lb ed="#L" n="18"/>nuda potentia voluntatis, ex parte primae capacitatis non est
<lb ed="#L" n="19"/>necessarium augmentum charitatis habere finem, quia quanto
<lb ed="#L" n="20"/>plus augetur charitas, tanto plus crescit talis capacitas. Actus.
<lb ed="#L" n="21"/>enim qui sunt ex maiori charitate reddunt nos digniores
au<lb ed="#L" n="22" break="no"/>gmento charitatis. Nec ex parte secundae, quia potentiae
pas<lb ed="#L" n="23" break="no"/>huae finitae non repugnat perfici in infinitum successiue, sic
<lb ed="#L" n="24"/>quod nunquam sit deuentum ad infinitum actum, neque respectu
<lb ed="#L" n="25"/>perfectionum diuersarum specierum, sicut quantitas est in po
<lb ed="#L" n="26"/>tentia ad infinitas figuras successiue, puta ad trigonum &
te<lb ed="#L" n="27" break="no"/>tragonum: & sic deinceps, neque respectu eiusdem formae
dum<lb ed="#L" n="28" break="no"/>modo formae non repugnet augeri in infinitum, quod autem
<lb ed="#L" n="29"/>non repugnet charitati talis infinitas patet, quia limitatio
se<lb ed="#L" n="30" break="no"/>cundum speciem non repugnat infinitati graduum in eadem
<lb ed="#L" n="31"/>specie, quia limitatio secundum speciem ponit rem in gradu, a
<lb ed="#L" n="32"/>quo non potest se extendere ad perfectionem alterius speciei,
<lb ed="#L" n="33"/>sed non impedit quin infra speciem possit semper plus & plus
<lb ed="#L" n="34"/>intendi non ponendo terminum in eadem specie: ergo ex nulla
<lb ed="#L" n="35"/>parte repugnat charitati augeri in infinitum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e200">
<lb ed="#L" n="36"/>IN CONTRARIVM arguitur sic, charitas mere.
<lb ed="#L" n="37"/>tur augeri, vt aucta mereatur perfici: sicut dicit August. ad
Bo<lb ed="#L" n="38" break="no"/>nifacium, sed illud quod potest in infinitum augeri non potest per
<lb ed="#L" n="39"/>fici, nisi fiat actu infinitum quod reputatur impossibile potissime
<lb ed="#L" n="40"/>in qualitatibus: ergo charitas non potest in infinitum augeri
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e213">
<lb ed="#L" n="41"/>RESPONSIO. Circa quaestionem istam est triplex
mo<lb ed="#L" n="42" break="no"/>dus dicendi. Primus est quod charitas & vniuersaliter omnis
for<lb ed="#L" n="43" break="no"/>ma suscipiens magis & minus potest augeri in infinitum, sic
ta<lb ed="#L" n="44" break="no"/>men quod nunquam est deuenire ad infinitum actu.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e224">
<lb ed="#L" n="45"/>Secundus modus est quod charitas specialiter (sed non omnis
<lb ed="#L" n="46"/>forma generaliter) potest habere tale augmentum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e231">
<lb ed="#L" n="47"/>
<!--6--> Tertius est quod nec charitas, nec aliqua qualitas potest
<lb ed="#L" n="48"/>augeri in infinitum, sed est deuenire ad supremum gradum
<lb ed="#L" n="49"/>perfectionis vltra quem nec charitas, nec alia forma reperiri
<lb ed="#L" n="50"/>potest. Ratio primi modi est, secunda ratio prius posita in
<lb ed="#L" n="51"/>arguendo ad quaestionem. Illa enim aeque probat de omni for
<lb ed="#L" n="52"/>ma suscipiente magis & minus quod possit augeri in
infini<lb ed="#L" n="53" break="no"/>tum, saltem virtute diuina sicut de charitate, vt patet
consi<lb ed="#L" n="54" break="no"/>deranti virtutem rationis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e253">
<lb ed="#L" n="55"/>Ratio secundi modi est, quia magis & minus sunt per
acces<lb ed="#L" n="56" break="no"/>sum maiorem & minore ad terminum, vbi ergo terminus
di<lb ed="#L" n="57" break="no"/>stat in infinitum ab accedente, accessus poterit esse infinitus, &
<lb ed="#L" n="58"/>ratio accedenti infinita, sed terninus rationalis creaturae (
scili<lb ed="#L" n="59" break="no"/>cet deus) distat in infinitum a creatura: ergo accessus poteit esse
<lb ed="#L" n="60"/>infinitus, & ratio accedendi infinita, charitas autem est ratio
ac<lb ed="#L" n="61" break="no"/>cedendi ad deum: quare &c. Confirmatur haec ratio per exem
<lb ed="#L" n="62"/>plum. Si enim locus sursum distaret in infinitum quocunque motu
<lb ed="#L" n="63"/>dato posset dari maior. Similiter est in proposito vt videtur.
<lb ed="#L" n="64"/>Item in numeris est processus in infinitum propter infinitum
<lb ed="#L" n="65"/>recessum ab vnitate, ergo in charitate est processus in infinitum
<lb ed="#L" n="66"/>propter accessum infinitum ad deum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e282">
<lb ed="#L" n="67"/>
<!--8--> Ratio tertij modi est multiplex, vna est, quia omnis natura
<lb ed="#L" n="68"/>quae est deducibilis de paruo ad magnum, si non habet
termi<lb ed="#L" n="69" break="no"/>num in maximo non habet terminum in minimo (vt patet in
<lb ed="#L" n="70"/>magnitudine molis, in qua sicut est possibile processus in
infi<lb ed="#L" n="71" break="no"/>nitum augmentando quantum est ex parte quantitatis, nec est
<lb ed="#L" n="72"/>dare terminum in maximo, sic est possibilis processus in
infini<lb ed="#L" n="73" break="no"/>tum diminuendo, quantum est ex parte quantitatis, nec est dare
<lb ed="#L" n="74"/>terminum in minimo,) sed in omni forma recipiente magis &
<lb ed="#L" n="75"/>minus est dare terminu in minimo ex ipsa natui a formae, nec
<lb ed="#L" n="76"/>est ex illa parte possibilis processus in infinitum, ergo in omni
<lb ed="#L" n="77"/>tali forma est dare terminum in maximo, nec est possibilis
pro<lb ed="#L" n="78" break="no"/>cessus in infinitum. Maior probata est, minor declaratur,
qui<lb ed="#L" n="79" break="no"/>si per motum diminutionis & remissionis non esset deuenire ac
<lb ed="#L" n="80"/>infinitum gradum, in quo forma posset saluari, sed semper esset
<!--00169.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="81"/>inuenire imperfectiorem gradum, tunc actio calidi
remitten<lb ed="#L" n="82" break="no"/>tis frigidum posset procedere in infinitum, hoc autem esset
<lb ed="#L" n="83"/>inconueniens, quia calidum posset sic in infinitum agere, &
<lb ed="#L" n="84"/>nunquam introduceret calorem semper remanente frigiditate.
<lb ed="#L" n="85"/>in subiecto.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e333">
<lb ed="#L" n="86"/>
<!--9--> Secundo, quia 8. Physic. vult Philosophus quod nullus motu
<lb ed="#L" n="87"/>alterationis potest esse infinitus, sed motus intensionis &
remis<lb ed="#L" n="88" break="no"/>sionis est motus alterationis: ergo nullus talis motus potest
<lb ed="#L" n="89"/>tendere in infinitum. Tertio patet sic, idem inter terminos
si<lb ed="#L" n="90" break="no"/>gnatos & finite distantes impossibile est motus procedere in
<lb ed="#L" n="91"/>infinitum, sed albedo & nigredo, vel calor & frigus accepta
se<lb ed="#L" n="92" break="no"/>cundum aliquem gradum signatum sunt termini finite
distan<lb ed="#L" n="93" break="no"/>tes, ergo impossibile est quod inter istos terminos aliquis
mo<lb ed="#L" n="94" break="no"/>tus possit procedere in infinitum. Posset autemsi forma posset
<lb ed="#L" n="95"/>remitti in infinitum, ergo illud est impossibile, quare & ipsum
<lb ed="#L" n="96"/>augeri in infinitum est impossibile.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e362">
<lb ed="#L" n="97"/>
<!--10--> Item natura generis magis requirit pluralitatem graduuni
<lb ed="#L" n="98"/>specificorum quam natura formae specificae requirit
pluralita<lb ed="#L" n="99" break="no"/>tem graduum intensionis & remissionis quod patet ex hoc
<lb ed="#L" n="100"/>quia nulla natura generis est sine pluralitate specierum actu
<lb ed="#L" n="101"/>declaratum fuit prius, sed intra naturam generis non potest
pro<lb ed="#L" n="102" break="no"/>ente vel possibili: multae autem formae specificae sunt, quae non
<lb ed="#L" n="103"/>habent aliquam graduum latitudinem, nec habere possunt, vt
<lb ed="#L" n="104"/>cedi in infinitum in pluralitate graduum specificorum, sed est
<lb ed="#L" n="105"/>dare supremum & infimum, vt in genere animalis supremu:
<lb ed="#L" n="106"/>gradus quo nec est, nec esse potest in genere animalis altior est
<lb ed="#L" n="107"/>natura humana: infimus vero in aliqua specie, licet sit nobis
<lb ed="#L" n="108"/>ignota & in genere coloris album & nigrum, & vniuersaliter
<lb ed="#L" n="109"/>in omni genere habente sub se veram contrarietatem
extre<lb ed="#L" n="110" break="no"/>ma contrarietatis quae maxime distant, claudunt inter se
tan<lb ed="#L" n="111" break="no"/>quam supremum & infimum omnes gradus sub genere
possi<lb ed="#L" n="112" break="no"/>biles. Igitur vt videtur omnes gradus possibiles sub forma spi
<lb ed="#L" n="113"/>cifica clauduntur fortiori ratione inter supremum & infimum,
<lb ed="#L" n="114"/>propter quod non potest esse in eis processus in infinitum, & hoc
<lb ed="#L" n="115"/>non solum est verum in speciebus specialissimis quae sunt in
g<lb ed="#L" n="116" break="no"/>nere infimo, sed etiam in omnibus speciebus quae sunt sub
su<lb ed="#L" n="117" break="no"/>premo genere substatiae, vt infra patebit, quod autem dictum
<lb ed="#L" n="118"/>est prius de qualitatibus in generali, scilicet quod non possunt
<lb ed="#L" n="119"/>augeri in infinitum puto quod verificetur de charitate: nec
<lb ed="#L" n="120"/>apparet quid obuiet praeter ea quae dicta sunt pro
confirma<lb ed="#L" n="121" break="no"/>tione secudae opinionis quorum solutio postea apparebit. Pro
<lb ed="#L" n="122"/>hac opinione est dictum Augustini in Enchirid. vlti, cap. vbi
di<lb ed="#L" n="123" break="no"/>cit quod charitas crescit donec perueniat ad eam
magnitudi<lb ed="#L" n="124" break="no"/>nem qua maior esse non possit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e427">
<lb ed="#L" n="125"/>
<!--11--> Ad primum argumentum dicendum quod bonus in via
<lb ed="#L" n="126"/>semper potest proficere secundum communem cursum qui
in<lb ed="#L" n="127" break="no"/>uenitur in bonis, quia secundum quosdem ex ordinatione
di<lb ed="#L" n="128" break="no"/>uina charitas nunquam habetur hic perfecta, sed est tanta cha
<lb ed="#L" n="129"/>ritas patriae in minimo beato vt nulla charitas viatoris
aeque<lb ed="#L" n="130" break="no"/>tur ei: &t secundum hoc exponunt illud quod dominus dixis
<lb ed="#L" n="131"/>de Ioanne, Matthaei 11. Qui minor est in regno coelorum
ma<lb ed="#L" n="132" break="no"/>ior est illo: tamen considerando naturam charitatis secundum
<lb ed="#L" n="133"/>se, viator si diu procederet viuendo & semper proficeret in cha
<lb ed="#L" n="134"/>ritate tantum posset viuere & tantum proficere quod charita
<lb ed="#L" n="135"/>sua aequaretur charitate viatoris cuiuscunque, & etiam
com<lb ed="#L" n="136" break="no"/>praehensoris: vel potest dici quod quilibet bonus in via semper
<lb ed="#L" n="137"/>potest proficere vel quo ad augmentum charitatis, vt
imperfe<lb ed="#L" n="138" break="no"/>cte, vel quo ad numerum actuum charitatis perfecte, sed illa
<lb ed="#L" n="139"/>multiplicatio actuum non merebitur augmentum
charita<lb ed="#L" n="140" break="no"/>tis iam existentis in suo termino.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e466">
<lb ed="#L" n="141"/>
<!--12--> Ad secundum patet solutio ex dictis in corpore quaestionis
<lb ed="#L" n="142"/>scilicet quod omni qualitati suscipienti magis & minus repugnai
<lb ed="#L" n="143"/>infinitas gradus in eadem specie vt aliqualiter declaratum est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1072-d1e477">
<lb ed="#L" n="144"/>
<!--13--> Ad rationem quae probat specialiter de charitate qud possit.
<lb ed="#L" n="145"/>in infinitum augeri respondendum est. Cum enim dicitur quod
<lb ed="#L" n="146"/>vbi terminus diitat in infinitum ab accidente potest accessus esse
<lb ed="#L" n="147"/>infinitus. Et ratio accedendi uffinita. Dicendum quod verum est in
<lb ed="#L" n="148"/>accessu successiuo & respectu teriuini sic distantis quod non
<lb ed="#L" n="149"/>attingitur aliqua parte talis accessus, vt patet in exemplo addi
<lb ed="#L" n="150"/>cto de motu sursum, si locus sursum distaret in infinitum: sed
<lb ed="#L" n="151"/>in proposito nostro accessus ad Deum per charitatem non est illeo
<lb ed="#L" n="152"/>modo successiuus, imo quolibet actu charitatis quatumcunque
<lb ed="#L" n="153"/>indiuisibili deus attingitur vt obiectu, quia aliter non est
attin<lb ed="#L" n="154" break="no"/>gibilis terminus a nobis. Cum ergo attingatur deus actu etiam
<lb ed="#L" n="155"/>indiuisibili non oportet propter accessum ad ipsum ponere
infi<lb ed="#L" n="156" break="no"/>nitatem in accessu, & si esset successiuus accessus, & infinitus,
ta<lb ed="#L" n="157" break="no"/>men non sequeretur quod charitas quae est ratio accedendi possd
<lb ed="#L" n="158"/>esse infinita, sicut non oportet quod grauitas esset infinita
da<lb ed="#L" n="159" break="no"/>to quod locus deorsum distaret in infinitum & motus deorsum ad
<lb ed="#L" n="160"/>ipsum esset infinitus. Idem enim manens idem semper potel
<lb ed="#L" n="161"/>idem facere, & si maneret in infinitum posset facere idem in
infi<lb ed="#L" n="162" break="no"/>nitum, propter quod grauitas finita sicut & charitas finita, quan¬
<!--00170.xml-->
<pb ed="#L" n="52-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>diu maneret posset causare accessum ad terminum
quantum<lb ed="#L" n="2" break="no"/>cunque distantem. Si vero dicatur quod distantia termini scil
<lb ed="#L" n="3"/>cet, dei a creatura in infinitum est causa accessus possibilis ad i
<lb ed="#L" n="4"/>sum in infinitum non sic quod nunquam attingatur quantum
<lb ed="#L" n="5"/>cunque creatura accedat, sed quia quantumcunque attingatur
<lb ed="#L" n="6"/>tamen plus in infinitum est attingibilis: non enim potest
deu<lb ed="#L" n="7" break="no"/>tantum diligi a creatura quin dato quocunque termino adhuc
<lb ed="#L" n="8"/>sit plus diligibilis. Dicendum quod licet deus sit diligibilis in
in<lb ed="#L" n="9" break="no"/>finitum tanquam bonum infinitum, tamen creatura non est
di<lb ed="#L" n="10" break="no"/>lectiua in infinitum cum sit virtutis finitae, deus tamen diligi
<lb ed="#L" n="11"/>tur a seipso infinitae.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>