-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1282.xml
227 lines (227 loc) · 14.9 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1282.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="59-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e1282"><!-- l1d22q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e1282-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e1282-Hd1e103" type="question-title">Utrum nomina dicta de Deo dicantur de eo secundum substantiam</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e106">
<lb ed="#L" n="93"/>YATITIS 11ev1.
<lb ed="#L" n="94"/>Vrum nomina de deo dicta dicantur de
<lb ed="#L" n="95"/>eo secundum substantiam.
<lb ed="#L" n="96"/>Thom. 1. q. 13. art. 2.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e117">
<lb ed="#L" n="97"/>SECVNDO quaeritur, Vtrum nomina de deo
di<lb ed="#L" n="98" break="no"/>cta dicantur de eo secundum substantiam.
Vide<lb ed="#L" n="99" break="no"/>tur quod non. Dicit enim Damas. oportet
singu<lb ed="#L" n="100" break="no"/>lum eorum quae de deo dicuntur, non quid est
se<lb ed="#L" n="101" break="no"/>cundum substantiam significare, sed quid non est
<lb ed="#L" n="102"/>ostendere, aut habitudinem quandam, aut aliquid eorum quae
<lb ed="#L" n="103"/>assequuntur naturam vel operationem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e135">
<lb ed="#L" n="104"/>
<!--2--> Item Augustinus dicit quinto de trinitate quod quae
dicun<lb ed="#L" n="105" break="no"/>tur ad aliquid non dicuntur substantialiter de deo, sed
secun<lb ed="#L" n="106" break="no"/>dum relationem, sed multa sunt talia in diuinis, vt nomina
per<lb ed="#L" n="107" break="no"/>sonarum & proprietatum: ergo non omnia dicuntur de deo
se<lb ed="#L" n="108" break="no"/>cundum substantiam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e152">
<lb ed="#L" n="109"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est, que nomina dicta de deo,
<lb ed="#L" n="110"/>aut sunt absoluta, aut relatiua, sed tam absoluta quam relatiua
<lb ed="#L" n="111"/>dicuntur de deo secundum substantiam, ergo omnia. Probatio
<lb ed="#L" n="112"/>minoris. Primo, quantum ad nomina absoluta. Dicit enim
Au<lb ed="#L" n="113" break="no"/>gustinus quinto de trinitate: illud praecipue teneamus quicquid
<lb ed="#L" n="114"/>ad se dicitur praestantissima illa & diuina substantialitas
substan<lb ed="#L" n="115" break="no"/>tialiter dicitur. De relatiuis etiam patet idem sic: quicquid
con<lb ed="#L" n="116" break="no"/>uenienter respondetur ad quaestionem factam per quid, dicitur
<lb ed="#L" n="117"/>secundum substantiam, sed nomina talia conuenienter
respon<lb ed="#L" n="118" break="no"/>dentur ad interrogationem factam per quid. Dicit enim
Augu<lb ed="#L" n="119" break="no"/>stinus de doctrina Christi, Si quaeratur quid est deus,
conueni<lb ed="#L" n="120" break="no"/>enter respondetur, pater & filius & spiritus sanctus: quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e183">
<lb ed="#L" n="121"/>
<!--4--> RESPONSIO. Nominum quaedam dicuntur de deo
<lb ed="#L" n="122"/>pure negatiue, vt increatus, immutabilis & huiusmodi. Quaedam
<lb ed="#L" n="123"/>vero positiue. De pure negatiuis clarum est quod non dicuntur de
<lb ed="#L" n="124"/>deo secundum substantiam, sed important remotionem alicuius
<lb ed="#L" n="125"/>imperfectionis ab ipso. Quod enim secundum substantiam
dici<lb ed="#L" n="126" break="no"/>tur, positiue dicitur. Eorum autem quae positiue dicuntur quae
<lb ed="#L" n="127"/>dam conueniunt deo solum in habitudine ad creaturas, vt domi
<lb ed="#L" n="128"/>nus, creator, quaedam vero absque habitudine ad creaturas. No
<lb ed="#L" n="129"/>mina dicta de deo in habitudine ad creaturas non dicunt
sub<lb ed="#L" n="130" break="no"/>stantiam, sed solum habitudinem rationis. Quod patet, quia sem
<lb ed="#L" n="131"/>per importatur idem per abstractum & concretum, licet sub alic
<lb ed="#L" n="132"/>modo significandi, sed abstracta talium nominum &
negatiuo<lb ed="#L" n="133" break="no"/>rum, de quibus statim dictum est, important solam habitudinem
<lb ed="#L" n="134"/>relatiuam, vel solam negationem, quare & concreta
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e218">
<lb ed="#L" n="135"/>
<!--5.--> Illorum autem quae dicuntur de deo absque habitudine ad
<lb ed="#L" n="136"/>creaturas, quaedam dicuntur ad se & absolute, vt bonus, sapiens
<lb ed="#L" n="137"/>Quaedam vero ad aliud & relatiue. De absolutis dicunt quidam
<lb ed="#L" n="138"/>quod licet affirmatiue dicantur de deo quantum ad vocem,
ma<lb ed="#L" n="139" break="no"/>gis tamen inuenta sunt ad remouendum aliquid a deo, quam ad
<lb ed="#L" n="140"/>ponendum. Vnde dicunt quod quum dicimus deum esse
viuen<lb ed="#L" n="141" break="no"/>tem, significamus quod deus non hoc modo est sicut res
inani<lb ed="#L" n="142" break="no"/>mata, & hoc modo in aliis. Hoc autem non est verum, primo,
<lb ed="#L" n="143"/>quia omnis propositio negatiua vera, habet aliquam
affirmati<lb ed="#L" n="144" break="no"/>uam priorem se: Et ideo non potest negatiua probari nisi as
<lb ed="#L" n="145"/>sumpta aliqua affirmatiua. Ex puris enim negatiuis nihil
sequi<lb ed="#L" n="146" break="no"/>tur, ergo si verificatur de deo aliquid negatiue & proprie,
ne<lb ed="#L" n="147" break="no"/>cesse est quod verificetur aliquid de eo affirmatiue & proprie.
<lb ed="#L" n="148"/>Secundo, quia si affirmatiua praedicata dicuntur de deo solum
<lb ed="#L" n="149"/>per negationem eppositorum, quum omnis res includat in se
<lb ed="#L" n="150"/>oppositionem ad aliquid quod deo non conuenit, puta lapis in
<lb ed="#L" n="151"/>cludit non hominem, & leo non asinum, quae vere negantur de
<lb ed="#L" n="152"/>deo, sequitur quod vere poterimus dicere de deo quod sit
la<lb ed="#L" n="153" break="no"/>pis vel leo, sicut dicimus eum esse sapientem vel bonum, quod
<lb ed="#L" n="154"/>est absurdum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e266">
<lb ed="#L" n="155"/>
<!--6--> Alij dixerunt quod huiusmodi nomina inuenta sunt ad
de<lb ed="#L" n="156" break="no"/>notandum habitudinem dei ad creaturas, vt deus dicatur bonu
<lb ed="#L" n="157"/>vel sapiens, quia est causa bonitatis vel sapientiae in creaturis
<lb ed="#L" n="158"/>Quod non potest esse verum, primo quia hoc modo possemus
<lb ed="#L" n="159"/>dicere deum esse corpus, quia est causa corporum, & deum esse
<!--00185.xml-->
<pb ed="#L" n="60-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>quodlibet ens, quia est cuiuslibet entis. Secundo quia iste
sen<lb ed="#L" n="2" break="no"/>sus est contra intentionem communiter loquentium. Aliud
<lb ed="#L" n="3"/>enim intendunt quum dicunt deum esse viuentem, quam quod
<lb ed="#L" n="4"/>sit causa vitae nostrae, & similiter de aliis.
<lb ed="#L" n="5"/>Propter quod aliter dicendum quod quaestio potest
intel<lb ed="#L" n="6" break="no"/>ligi dupliciter. Vno modo vtrum talia nomina dicta de Deo
<lb ed="#L" n="7"/>praedicent eius substantiam, & dicendum quod sic, omne
<lb ed="#L" n="8"/>enim perfectiones quae sunt in creaturis sunt etiam in Deo
<lb ed="#L" n="9"/>sed eminentius, quia quae sunt in creaturis diuisim &
parti<lb ed="#L" n="10" break="no"/>culariter, & per modum compositionis accidentis cum
sub<lb ed="#L" n="11" break="no"/>iecto sunt in Deo sumnatim, & vniuersaliter, & per modum
<lb ed="#L" n="12"/>summae vnitatis, ita quod non est res alia Deus & diuina
per<lb ed="#L" n="13" break="no"/>fectio, sed sunt vna substantia, propter quod talia nomina
<lb ed="#L" n="14"/>licet in creaturis dicant aliquid additum essentiae, tamen in
di<lb ed="#L" n="15" break="no"/>uinis dicunt ipsam essentiam vel substantiam. Alio modo potes
<lb ed="#L" n="16"/>intelligi quod dato quod talia nomina dicant diuinam essentiam ve
<lb ed="#L" n="17"/>substantia, vtrum dicant eam substantialiter, vt sit quaestio nor
<lb ed="#L" n="18"/>de re, sed de modo. Et hic dicendum quod quaedam sic, quaedam
<lb ed="#L" n="19"/>non: quia licet in diuinis omnia praedicata essentialia sint vnum
<lb ed="#L" n="20"/>& idem realiter, differunt tamen ratione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e331">
<lb ed="#L" n="21"/>
<!--8--> Et haec ratio variatur secundum omnia genera
praedica<lb ed="#L" n="22" break="no"/>mentorum: nam quaedam significant & praedicant per modum
<lb ed="#L" n="23"/>substantiae, vt Deus, quaedam per modum quantitatis vt
ma<lb ed="#L" n="24" break="no"/>gnus, quaedam vero per modum qualitatis, vt bonus, & hoc est
<lb ed="#L" n="25"/>quia illa summa & simplicissima essentia comprehendit in se
<lb ed="#L" n="26"/>perfectiones omnium generum: quodlibet ergo talium
nomi<lb ed="#L" n="27" break="no"/>num significat diuinam substantiam, sed non quodlibet
signifi<lb ed="#L" n="28" break="no"/>cat eam per modum substantiae.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e353">
<lb ed="#L" n="29"/>
<!--9--> Eorum vero quae dicuntur de Deo relatiue absque
habi<lb ed="#L" n="30" break="no"/>tudine ad creaturas quaedam dicunt solam relationem vt
pa<lb ed="#L" n="31" break="no"/>ternitas, & quaelibet alia relatio: quaedam vero cum
relatio<lb ed="#L" n="32" break="no"/>ne dicunt essentiam, vt patet quod est nomen personae, quae
<lb ed="#L" n="33"/>in sua ratione includit substantiam cum relatione, licet enim
<lb ed="#L" n="34"/>de vi vocis idem importetur per nomen patris &
paternita<lb ed="#L" n="35" break="no"/>tis, cum se habeant sicut concretum & abstractum, tamen vt
<lb ed="#L" n="36"/>nomen patris accommodatur diuinis plus importat pater,
<lb ed="#L" n="37"/>quam paternitas, scilicet essentiam cum relatione. Illa ergo
<lb ed="#L" n="38"/>quae dicunt solam relationem non praedicant substantiam, nec
<lb ed="#L" n="39"/>per modum substantiae, relatio enim in diuinis non transit in
<lb ed="#L" n="40"/>substantiam sicut praedicamenta caetera, quamuis enim Deus
<lb ed="#L" n="41"/>sit sine quantitate magnus, & sine qualitate bonus: non
ta<lb ed="#L" n="42" break="no"/>men est sine relatione pater. Relatio autem licet non faciat
con<lb ed="#L" n="43" break="no"/>positionem cum essentia, differt tamen aliquo modo realiter ab
<lb ed="#L" n="44"/>ea vel ex natura rei, vt infra patebit. Illa vero quae includunt
<lb ed="#L" n="45"/>substantiam cum relatione, vt pater & filius praedicant vtrumque,
<lb ed="#L" n="46"/>sed per modum relationis quae est formalis in significato talium.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e398">
<lb ed="#L" n="47"/>
<!--10--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod
no<lb ed="#L" n="48" break="no"/>mina negatiua non dicunt quid est Deus: sed quid non est,
<lb ed="#L" n="49"/>relatiua vero dicunt eius habitudinem ad creaturas, absoluta
<lb ed="#L" n="50"/>vero dicuntur non significare quid est, quia nullum eorum
ex<lb ed="#L" n="51" break="no"/>primit totam perfectionem diuinam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e414">
<lb ed="#L" n="52"/>
<!--11--> AD SECVNDVM patet solutio ex iam dictis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1282-d1e421">
<lb ed="#L" n="53"/>
<!--12--> ARGVMENTVM in oppositum concedatur pro
<lb ed="#L" n="54"/>quanto dicit, quod nomina absoluta in diuinis dicunt
diui<lb ed="#L" n="55" break="no"/>nam substantiam, licet non omnia dicant eam per modum
<lb ed="#L" n="56"/>substantiae. Quod autem subditur de relatiuis quod
conue<lb ed="#L" n="57" break="no"/>nienter respondentur ad interrogationem factam per quid
<lb ed="#L" n="58"/>potest dici quod verum est de illis quae non solum includuni
<lb ed="#L" n="59"/>relationem, sed etiam essentiam, vt sunt nomina
persona<lb ed="#L" n="60" break="no"/>rum, licet sit ibi quaedam improprietas quae non significat
<lb ed="#L" n="61"/>substantiam solam, nec per modum substantiae. De aliis
au<lb ed="#L" n="62" break="no"/>tem non est verum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>