-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1737.xml
233 lines (233 loc) · 15.9 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1737.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 4</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 4</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="82-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e1737"><!-- l1d35q4 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e1737-Hd1e101">Quaestio 4</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e1737-Hd1e103" type="question-title">Utrum scientia Dei sit universalis an particularis</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e106">
<lb ed="#L" n="40"/>QVAESTIO QVARTA.
<lb ed="#L" n="41"/>Vtrum scientia dei sit vniuersalis, an particularis.
<lb ed="#L" n="42"/>Thom. 1. 9. 14. art. I. ad tertium.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e115">
<lb ed="#L" n="43"/>QVARTO quaeritur, vtrum scientia dei sit
vniuer<lb ed="#L" n="44" break="no"/>salis an particularis. Et videtur quod sit
vniuer<lb ed="#L" n="45" break="no"/>salis, quia scientia quae est per causam
vniuersa<lb ed="#L" n="46" break="no"/>lem est vniuersalis, sed scientia dei est per causam
<lb ed="#L" n="47"/>vniuersalem vt dictum est in praecedente
quaestio<lb ed="#L" n="48" break="no"/>ne, ergo eit vniuersalis
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e131">
<lb ed="#L" n="49"/>
<!--2--> Item illa scientia est vniuersalior quae ad plura se extendit
<lb ed="#L" n="50"/>sed scientia dei se extendit ad omnia, ergo est vniuersalissima.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e141">
<lb ed="#L" n="51"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est, quia cognitio rerum
se<lb ed="#L" n="52" break="no"/>cundum proprias rationes specificas & singulares est
particu<lb ed="#L" n="53" break="no"/>laris, sed talis cognitio est quam deus habet de rebus (vt
vi<lb ed="#L" n="54" break="no"/>sum fuit) ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e154">
<lb ed="#L" n="55"/>
<!--4--> RESPONSIO. De scientia dei possumus loqui duplici
<lb ed="#L" n="56"/>ter. Vno modo, prout est quaedam res informans diuinum
intel<lb ed="#L" n="57" break="no"/>lectum secundum nostrum modum intelligendi. Alio modo, proui
<lb ed="#L" n="58"/>comparatur ad obiectum, Primo modo loquendo de scientia
<lb ed="#L" n="59"/>nulla scientia est vniuersalis, sed est quodam singulare, quia
quic<lb ed="#L" n="60" break="no"/>quid existit singulariter existit, siue existat per se siue in alio
si<lb ed="#L" n="61" break="no"/>ue in re extra siue in anima subiectiue, sicut & anima est
quod<lb ed="#L" n="62" break="no"/>dam singulare. Vniuersalia enim solum sunt in intellectu
obie<lb ed="#L" n="63" break="no"/>ctiue, nusquam autem subiectiue secundum rationem suae
vni<lb ed="#L" n="64" break="no"/>uersalitatis, & sic scientia dei non est vniuersalis, sed est quaedam
<lb ed="#L" n="65"/>singularitas sicut & essentia diuina. Alio modo potest
conside<lb ed="#L" n="66" break="no"/>rari scientia, prout comparatur ad scibile vel ad obiectum, & sic
<lb ed="#L" n="67"/>dicitur scientia vniuersalis vel particularis, quia est de
vniuer<lb ed="#L" n="68" break="no"/>sali vel particulari obiecto. Huc supposito dicunt quidam quod
<lb ed="#L" n="69"/>scientia nostra potest esse vniuersalis vel particularis, sed scier
<lb ed="#L" n="70"/>tia dei nec est vniuersalis nec particularis, quod probatur sic,
<lb ed="#L" n="71"/>habitus sumunt rationem & denominationem ab obiectis non
<lb ed="#L" n="72"/>quibuscunque, sed principalibus. Principale autem obiectum
<lb ed="#L" n="73"/>intellectus nostri est quidditatis materialis cui conuenit esse
<lb ed="#L" n="74"/>
<lb ed="#L" n="75"/>ideo cognitio nostra vt tendit in eam secundum rationem vni
<lb ed="#L" n="76"/>uersalis vel particularis dicitur vniuersalis vel particularis, sec
<lb ed="#L" n="77"/>obiectum principale intellectus diuini est sua essentia quae no
<lb ed="#L" n="78"/>est vniuersalis (cum non plurificetur in suis suppositis) nec pa
<lb ed="#L" n="79"/>ticularis, quia est quid communicabile pluribus quod est
con<lb ed="#L" n="80" break="no"/>tra rationem partuicularis, propter quod scientia dei non de¬
<!--00230.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="81"/>bet dici nec vniuersalis neque particularis
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e222">
<lb ed="#L" n="82"/>
<!--5--> Sed istud non videtur bene dictum. Primo, quia cum scientia
<lb ed="#L" n="83"/>dicitur particularis ab obiecto principali, particulare non accipi
<lb ed="#L" n="84"/>tur ibi pro singulari, quia singulare non est principale obiectum
<lb ed="#L" n="85"/>alicuius scientiae saltem nostrae, quia de singularibus non est
scien<lb ed="#L" n="86" break="no"/>tia, sed accipitur ibi particular e pro re accepta secundum rationem
<lb ed="#L" n="87"/>specificam, & vniuersale pro re accepta secundum rationem generis
<lb ed="#L" n="88"/>propinqui vel remoti, & ita particulare, prout spectat ad
pro<lb ed="#L" n="89" break="no"/>positum est communicabile pluribus, sicut species specialissima.
<lb ed="#L" n="90"/>Isti autem dicunt quod essentia diuina est particularis, quia est
<lb ed="#L" n="91"/>pluribus communicabilis, & ideo male accipiunt particulare.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e248">
<lb ed="#L" n="92"/>
<!--6--> Secundo, quia si particulare vocaretur singulare, adhuc non
<lb ed="#L" n="93"/>esset verum illud quod dicunt quod essentia diuina non est
par<lb ed="#L" n="94" break="no"/>ticularis, id est, singularis, quia quicquid existit in rerum natura
<lb ed="#L" n="95"/>est singulare & singulariter existit. Nec obstat quod ipsa est in
<lb ed="#L" n="96"/>pluribus suppositis, quia de ratione singularis non est
incom<lb ed="#L" n="97" break="no"/>municabilitas, nisi illa quae opponitur communicabilitati
vniuer<lb ed="#L" n="98" break="no"/>salis (scilicet quod non sit communicabile pluribus per sui
diuisio<lb ed="#L" n="99" break="no"/>nem) essentia autem diuina non diuiditur in suppositis, quibus
<lb ed="#L" n="100"/>communicatur, & ideo ipsa est incommunicabilis per oppositum
<lb ed="#L" n="101"/>ad communicabilitatem vniuersalis, & hoc sufficit ad hoc quod ipsa
<lb ed="#L" n="102"/>sit vere singularis vel particularis accipiendo particulare pri
<lb ed="#L" n="103"/>singulari, & ideo si essentia diuina est principale obiectum
scien<lb ed="#L" n="104" break="no"/>tiae diuinae (vt ipsi dicunt) sequitur quod scientia diuina poterit
<lb ed="#L" n="105"/>vere dici particularis, id est, singularis, cuius oppositum ipsi
di<lb ed="#L" n="106" break="no"/>cunt. Tertia, qua non est verum quod essentia diuina sit
prin<lb ed="#L" n="107" break="no"/>cipale obiectum scientiae dei, quia licet essentia diuina sit
pri<lb ed="#L" n="108" break="no"/>mum obiectum ab intellectu diuino cognitum, & ratio
cogno<lb ed="#L" n="109" break="no"/>scendi omnia alia, tamen cognitio dei vt fertur in essentiam suam
<lb ed="#L" n="110"/>secundum se vel secundum ea quae sibi attribuuntur, non
sorti<lb ed="#L" n="111" break="no"/>tur rationem scientiae sed simplicis intelligentiae vel
cognitio<lb ed="#L" n="112" break="no"/>nis principiorum (vt prius dictum fuit) quia scire est rem per
<lb ed="#L" n="113"/>causam cognoscere, deus autem non cognoscit se vel ea quae
at<lb ed="#L" n="114" break="no"/>tribuuntur sibi per causam, & ideo talis cognitio non est
scien<lb ed="#L" n="115" break="no"/>tifica, sed cognitio aliarum rerum secundum ea quae eis
attri<lb ed="#L" n="116" break="no"/>buuntur potest in deo dici scientia, quia talia cognoscuntur?
<lb ed="#L" n="117"/>deo per essentiam diuinam vt est causa omnium rerum &
om<lb ed="#L" n="118" break="no"/>nium proprietatum quae eis attribuuntur: propter quod
cogni<lb ed="#L" n="119" break="no"/>tio dei vt sortitur rationem scientiae est iudicanda vel
vniuer<lb ed="#L" n="120" break="no"/>salis vel particularis, non ratione essentiae diuinae, sed ratione
<lb ed="#L" n="121"/>aliarum rerum de quibus deus habet cognitionem per
essen<lb ed="#L" n="122" break="no"/>tiam suam tanquam per causam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e320">
<lb ed="#L" n="123"/>
<!--8--> Quid ergo? nunquid scientia dei debet dici vniuersalis vel
<lb ed="#L" n="124"/>particularis. Dicendum est quod praeter acceptionem scientiae
<lb ed="#L" n="125"/>particularis & vniuersalis prius positam, est alia acceptio
vide<lb ed="#L" n="126" break="no"/>licet, quod scientia particularis vocatur illa qua aliquis sic
co<lb ed="#L" n="127" break="no"/>gnoscit aliquod particulare ens & eius proprietates quod nor
<lb ed="#L" n="128"/>cognoscit alia entia, nec proprietates illoru, & per oppositum
<lb ed="#L" n="129"/>scientia vniuersalis dicitur quae se extendit ad omnia scibilia,
<lb ed="#L" n="130"/>& non ad vnum tantum. Accipiendo ergo scientiam
vniuersa<lb ed="#L" n="131" break="no"/>lem & particularem secundum hanc vltimam assignationem,
<lb ed="#L" n="132"/>patet quod scientia dei est vniuersalis quia extendit se ad omnia
<lb ed="#L" n="133"/>scibilia, licet (vt sic) non sit vna secundum rationem, sed plures,
<lb ed="#L" n="134"/>quia scientiae quae sunt in nobis diuersae secundum rem sunt in
<lb ed="#L" n="135"/>deo diuersae secundum rationem, cum igitur in nobis non sit
<lb ed="#L" n="136"/>vna scientia quae se extendit ad omnia scibilia, sed plures
secun<lb ed="#L" n="137" break="no"/>dum rem, Consequens est quod scientia dei quae vna est
secun<lb ed="#L" n="138" break="no"/>dum rem sit plures secundum rationem prout extendit se ad
<lb ed="#L" n="139"/>omnia scibilia. Secundum autem primam assignationem
scien<lb ed="#L" n="140" break="no"/>tiae vniuersalis & particularis dicendum est quod scientia dei est
<lb ed="#L" n="141"/>particularis & vniuersalis, & non vniuersalis tantum vel
parti<lb ed="#L" n="142" break="no"/>cularis tantum, quia illa scientia per quam cognoscuntur res &
<lb ed="#L" n="143"/>rerum proprietates & passiones secundum rationem generis
<lb ed="#L" n="144"/>remoti vel propinqui, & speciei specialissimae est non solum
vni<lb ed="#L" n="145" break="no"/>uersalis sed etiam particularis, sed deus per scientiam suam
co<lb ed="#L" n="146" break="no"/>gnoscit omnes res & rerum passiones & proprietates non
so<lb ed="#L" n="147" break="no"/>lum secundum rationem generis remoti vel propinqui sed etiam
<lb ed="#L" n="148"/>secundum rationem speciei specialissimae, ergo &c. vtraque
prae<lb ed="#L" n="149" break="no"/>missarum patet ex praecedentibus. Verumtame sicut dictu fuit
<lb ed="#L" n="150"/>de prima assignatione scientiae vniuersalis & particularis, sic
<lb ed="#L" n="151"/>dicendum est de ista, quia sicut in nobis sunt diuersae scientiae
<lb ed="#L" n="152"/>per quam cognoscimus corpus mobile & eius proprietates &
<lb ed="#L" n="153"/>passiones, & per quam cognoscimus corpus mobile ad situm vel
<lb ed="#L" n="154"/>ad formam, sic in deo sunt diuersae scientiae secundum rationem
<lb ed="#L" n="155"/>per quas ista cognoscit, quamuis sit vna secundum rem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e396">
<lb ed="#L" n="156"/>
<!--9--> ADRATIONES vtriusque partis respondendum est.
<lb ed="#L" n="157"/>Ad primam, quod scientia quae est per causam vniuersalem
prae<lb ed="#L" n="158" break="no"/>dicatione, vel per causam vniuersalem quae se extendit ad
plu<lb ed="#L" n="159" break="no"/>res effectus solum secundum illud quod est eis commune, est
<lb ed="#L" n="160"/>vniuersalis, prout vniuersale distinguitur contra particulare
<lb ed="#L" n="161"/>secundum primam acceptionem, & sic scientia dei quam habet
<lb ed="#L" n="162"/>de rebus aliis non est solum vniuersalis, sed cognitio quae habe¬
<!--00231.xml-->
<pb ed="#L" n="83-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>tur per causam vniuersalem, cuius causalitas se extendit ad omnia
<lb ed="#L" n="2"/>secundum omnes rationes tam vniuersales quam particulares
<lb ed="#L" n="3"/>(qualis est scientia dei) est vniuersalis & particularis secundum
<lb ed="#L" n="4"/>primam acceptionem, & est vniuersalis iuxta secundam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e432">
<lb ed="#L" n="5"/>
<!--10--> Secunda ratio probat solum quod scientia dei est
vniuer<lb ed="#L" n="6" break="no"/>salis iuxta secundam acceptionem vniuersalitatis, & illud
con<lb ed="#L" n="7" break="no"/>cessum est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1737-d1e443">
<lb ed="#L" n="8"/>
<!--11--> RATIO in oppositum bene probat quod scientia dei
<lb ed="#L" n="9"/>est particularis inquantum cognoscit res secundum rationes
<lb ed="#L" n="10"/>specificas, sed per hoc non excluditur quin sit vniuersalis
in<lb ed="#L" n="11" break="no"/>quantum cognoscit res secundum suas rationes generales &
<lb ed="#L" n="12"/>communes, & inquantum cognoscit non solum vnum genus
<lb ed="#L" n="13"/>scibilium, sed omnia.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>