-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1826.xml
718 lines (718 loc) · 53.8 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1826.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="86-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e1826"><!-- l1d37q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e1826-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e1826-Hd1e103" type="question-title">Utrum angelus sit in loco</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e106">
<lb ed="#L" n="29"/>QUAESTIO PRIMA.
<lb ed="#L" n="30"/>Vtrum Angelus sit in loco.
<lb ed="#L" n="31"/>Thom. 1. 9. 52. artic. 1.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e115">
<lb ed="#L" n="32"/>Tc primo quaeritur. Vtrum Angelus sit in loco
<lb ed="#L" n="33"/>Et videtur quod non, quia si angelo competeret ess.
<lb ed="#L" n="34"/>in loco, hoc esset ratione essentiae, vel ratione
<lb ed="#L" n="35"/>virtutis, vel ratione operationis, non ratione essen
<lb ed="#L" n="36"/>qui tiae, quia secundum quod dicit Auic. & probat,
<lb ed="#L" n="37"/>corporalibus non competit locus ratione substantiae, &
mul<lb ed="#L" n="38" break="no"/>tominus spiritualibus, qualis est angelus. Nec ratione virtutis,
<lb ed="#L" n="39"/>quia virtus angeli, vel est eadem cum sua essentia, vel non
mi<lb ed="#L" n="40" break="no"/>nus abstracta a conditione quantitatis & loci, propter quod si
<lb ed="#L" n="41"/>ratione essentiae non est in loco, videtur quod nec ratione
vir<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tutis, nec ratione operationis, tum quia contingit angelum nihi
<lb ed="#L" n="43"/>operari circa locum, & tunc nusquam esset, quia angelus non
<lb ed="#L" n="44"/>potest esse per operationem in loco, nisi quia corpus circa quod
<lb ed="#L" n="45"/>operatur est in loco, sed corpus coeli, circa quod maxime
ver<lb ed="#L" n="46" break="no"/>satur operatio angeli, non est in loco iuxta illud 4. Physic.
ter<lb ed="#L" n="47" break="no"/>ra est in aqua, aqua in aere, aer in igne, ignis in coelum autem
<lb ed="#L" n="48"/>non amplius in alio, ergo videtur quod angelus propter talem
<lb ed="#L" n="49"/>operationem non sit in loco.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e157">
<lb ed="#L" n="50"/>
<!--2--> Item secundum Boetium de Hebdo. communi conceptio
<lb ed="#L" n="51"/>est incorporalia non esse in loco, sed angeli ponuntur
incorpo<lb ed="#L" n="52" break="no"/>rales, ergo non sunt in loco.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e169">
<lb ed="#L" n="53"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est quod dicit Damascenus
<lb ed="#L" n="54"/>libro primo, cap. 16. quod incorporea natura est vbi operatur, sed
<lb ed="#L" n="55"/>angelus operatur in loco, ergo est in loco.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e180">
<lb ed="#L" n="56"/>
<!--4--> RESPONSIO. Circa quaestionem istam sic
procede<lb ed="#L" n="57" break="no"/>tur quin primo ponetur id quod est de quaestione clarum.
Se<lb ed="#L" n="58" break="no"/>cundo inquiretur de hoc quod est dubium.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e191">
<lb ed="#L" n="59"/>QUANTVM ad primum sciendum est quod sicut dicit
<lb ed="#L" n="60"/>Damas. vbi supra, locus est corporalis finis eius quod continet
<lb ed="#L" n="61"/>respectu eius quod continetur, & 4. Phys. dicitur quod locus
<lb ed="#L" n="62"/>est vltimum corporis continentis, ex quo patet quod proprie
lo<lb ed="#L" n="63" break="no"/>quendo de esse in loco, illud solum dicitur esse in loco, quod sic
<lb ed="#L" n="64"/>continetur loco, vt terminetur eo tanquam termino extrinseco,
<lb ed="#L" n="65"/>& commensuretur ei secundum sui vltimum. Et istud est
circum<lb ed="#L" n="66" break="no"/>scribi loco, & sic nullus vnquam posuit angelos esse in loco, nisi
<lb ed="#L" n="67"/>qui dixerunt eos esse corporeos. Alio modo potest accipi esse in
<lb ed="#L" n="68"/>loco large pro eo quod est determinate esse praesens huic, vel illi
<lb ed="#L" n="69"/>loco, & esse distaus a loco remoto, quamuis a nullo
circunscri<lb ed="#L" n="70" break="no"/>batur, quod aliqui vocant esse in situ, vel determinare sibi situm
<lb ed="#L" n="71"/>magis quam esse in loco. Et istud potest adhuc esse dupliciter
<lb ed="#L" n="72"/>"secudum quod est duplex situs, vel locus, scilicet mathematicus
<lb ed="#L" n="73"/>& naturali, secundum quod duplex natura consideratur in
lo<lb ed="#L" n="74" break="no"/>co, quantitatiua, videlicet & qualitatiua, nam secundum primam
<lb ed="#L" n="75"/>vocatur mathematicus, sed quoad secundam vocatur naturalis
<lb ed="#L" n="76"/>quia ratione eius corpora naturalia tendunt ad propria loca, &
<lb ed="#L" n="77"/>conseruantur in eis, & corrumpuntur in contrariis, ergo
quan<lb ed="#L" n="78" break="no"/>tum ad hunc secundum modum illud dicitur determinate esse
<!--00238.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="79"/>in loco naturali, quod ex natura sua habet inclinationem ad ta
<lb ed="#L" n="80"/>lem locum, vt sit in eo per naturam, nec sit extra, nisi per
vio<lb ed="#L" n="81" break="no"/>lentiam, & sic adhuc nullus dicit angelum esse in loco, quia
se<lb ed="#L" n="82" break="no"/>cundum naturam non plus dependet ad vnum locum quam ad
<lb ed="#L" n="83"/>alium, talis enim determinatio ad locum est propter
connatu<lb ed="#L" n="84" break="no"/>ralitatem vnius ad alterum, sicut conseruantis ad
conserua<lb ed="#L" n="85" break="no"/>tum, angelus autem tali conseruatione non indiget.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e256">
<lb ed="#L" n="86"/>
<!--6--> Ad hunc tamen modum videtur accedere opinio illorum qui
<lb ed="#L" n="87"/>dicunt angelos ex sua natura deputatos vel determinatos ad
<lb ed="#L" n="88"/>mouendum determinata corpora coelestia, sic quod non possunt
<lb ed="#L" n="89"/>aliquid aliud mouere immediate, vel alibi esse, quod quidem
re<lb ed="#L" n="90" break="no"/>putatur erroneum, & est satis irrationabile, quia omne quod agi
<lb ed="#L" n="91"/>creatura spiritualis extra se agit libero arbitrio, & non ex neces
<lb ed="#L" n="92"/>sitate naturae, ppter quod nec ex natura sua potest habere
ne<lb ed="#L" n="93" break="no"/>cessariam determinationem ad illud, quin possit non agere illud
<lb ed="#L" n="94"/>quantum est ex conditione naturae suae, quicquid sit ex diuina or
<lb ed="#L" n="95"/>dinatione, locum autem metaphysice sumptum determinat sibi illud
<lb ed="#L" n="96"/>quod talem habitudinem habet ad locum, vt non sit vbique nec
nus<lb ed="#L" n="97" break="no"/>quam, sed alicubi, non tamen magis hic quam ibi, sed indifferenter
<lb ed="#L" n="98"/>quantum est ex eius natura, tamen dum est hic non est alibi
<lb ed="#L" n="99"/>vel in alio loco, sed distat ab eo secundum distantiam loci a loco
<lb ed="#L" n="100"/>& sic esset in loco corpus mathematicum si esset, quia non
dete<lb ed="#L" n="101" break="no"/>minaret sibi aliquem locum, necessario tamen esset in aliquo le
<lb ed="#L" n="102"/>co, sed circunscriptiue, quia quantum esset, sed quia angelus nio
<lb ed="#L" n="103"/>est quantus, ideo non sibi potest determinare talem locum modo
<lb ed="#L" n="104"/>circunscriptiuo, vt prius dictum fuit, exclusa tamen
circumscriptio<lb ed="#L" n="105" break="no"/>ne inquirendum est vtrum angelus sit in aliquo loco tali modo
<lb ed="#L" n="106"/>quod ex natura sua non determinet sibi magis vnum quam alium,
<lb ed="#L" n="107"/>necessario sit tamen in aliquo & dum est in ipso distet ab alio.
<lb ed="#L" n="108"/>Aliis ergo existentibus manifestis de hoc restat discutiendum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e311">
<lb ed="#L" n="109"/>
<!--7--> Est ergo intelligendum quod circa hoc sunt quatuor
opi<lb ed="#L" n="110" break="no"/>niones, vna quae ponit quod angelus isto modo iam dicto deter
<lb ed="#L" n="111"/>minat sibi locum, in quo est diffinitiue, & ratio essendi sic in
lo<lb ed="#L" n="112" break="no"/>co determinato est sua essentia ex eo quod est finita & limitata,
<lb ed="#L" n="113"/>fulcitur autem haec opinio tribus rationibus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e327">
<lb ed="#L" n="114"/>
<!--8--> Prima sumitur ex comparatione essentiae angeli ad
essen<lb ed="#L" n="115" break="no"/>tiam diuinam, secundum rationem finiti & infiniti, & est talis
<lb ed="#L" n="116"/>sicut se habet substantia vel essentia infinita ad essendum
vbi<lb ed="#L" n="117" break="no"/>que, sic se habet essentia finita ad essendum alicubi sic quod non
<lb ed="#L" n="118"/>vbique, sed deus propter infinitatem suae essentiae est vbique
<lb ed="#L" n="119"/>ergo angelus propter finitatem & limitationem suae essentiae
<lb ed="#L" n="120"/>est alicubi determinate.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e348">
<lb ed="#L" n="121"/>
<!--9--> Secunda ratio sumitur ex operatione angeli, & est talis, prius
<lb ed="#L" n="122"/>secundum naturam est actiuum praesens passiuo quam agat in
<lb ed="#L" n="123"/>ipsum (sicut ignis ordine naturae prius est praesens combustibili
<lb ed="#L" n="124"/>quam comburat ipsum, & idem in omnibus actiuis & passiuis
<lb ed="#L" n="125"/>quod prius secundum naturam oportet ea esse approximata, quam
<lb ed="#L" n="126"/>agant, sed angelus agit in locum determinatu, vel in corpus ex
<lb ed="#L" n="127"/>stens in determinato loco, & non vbique simul, ergo angelus seci
<lb ed="#L" n="128"/>dum naturam suam prius est praesens loco quam agat ibi aliquam
<lb ed="#L" n="129"/>actionem, ergo actio angeli circa locum non est ipsi ratio essend
<lb ed="#L" n="130"/>in loco, quum prius sit ibi quam agat, sed ipsamet essentia angeli
<lb ed="#L" n="131"/>secundum quam est praesens loco, est prius loco antequam agat ibi
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e377">
<lb ed="#L" n="132"/>
<!--10--> Tertia ratio sumitur ex operatione angeli ad vniuersum
<lb ed="#L" n="133"/>cuius est pars, & est talis, pars non est extra totum, sed angelus
<lb ed="#L" n="134"/>est pars vniuersi, ergo non est extra vniuersum, sed intra, non
<lb ed="#L" n="135"/>vbique, quia sic aequaretur toti, ergo est alicubi determinate.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e390">
<lb ed="#L" n="136"/>
<!--11.--> Pro hac opinione videtur facere dictum Damas. lib. 2. ca. 2
<lb ed="#L" n="137"/>vbi dicit quod spiritus continentur a parietibus, ianuis, &
clau<lb ed="#L" n="138" break="no"/>stris & signaculis, & similiter articulus episcopalis, qui dicit
si<lb ed="#L" n="139" break="no"/>quod angelus vel anima separata (nusquam est supple) error est
<lb ed="#L" n="140"/>istud tamen quod nusquam esset quandoque contingeret, nisi
<lb ed="#L" n="141"/>essentia esset eis ratio essendi in loco, quia contingit quod quam
<lb ed="#L" n="142"/>doque nihil operentur circa locum, & tunc nihil potest eis esse
<lb ed="#L" n="143"/>ratio essendi in loco, nisi essentia vt videtur, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e412">
<lb ed="#L" n="144"/>
<!--12--> Ista opinio autem non videtur vera, sicut & quidam alius
arti<lb ed="#L" n="145" break="no"/>culus dicit in quo continetur sic, quod angelus nusquam est secundum
<lb ed="#L" n="146"/>substantiam est error, si intelligatur quod substantia non sit in loco,
<lb ed="#L" n="147"/>si autem intelligatur quod substantia non sit ratio essendi in loco
<lb ed="#L" n="148"/>verum est quod nusquam est secundum suam substantiam, expressi
<lb ed="#L" n="149"/>dicit quod essentia angeli non est ei ratio essendi in loco. Et hoc
<lb ed="#L" n="150"/>possumus probare eisdem viis, scilicet, ex limitatione essentiae
<lb ed="#L" n="151"/>angeli, & ex eius operatione, & ex eo quod est pars vniuersi.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e434">
<lb ed="#L" n="152"/>
<!--13.--> Prima via sic patet, duplex est limitatio. Vna secundum quid
<lb ed="#L" n="153"/>ditatem & essentiam, secundum quam omnis creatura est
con<lb ed="#L" n="154" break="no"/>tenta certis limitibus. Propter quod & diffinitio quae est serme
<lb ed="#L" n="155"/>dicens quid est res, dicitur terminus quinto metaphysicae. Alia es
<lb ed="#L" n="156"/>limitatio secundum quantitatem molis, qua creatura est tanti
<lb ed="#L" n="157"/>quod non maior, & de hoc certum est quod res per eam necessari.
<lb ed="#L" n="158"/>habet habitudinem ad situm, vt necesse sit eam esse alicubi, no
<lb ed="#L" n="159"/>nusquam, neque vbique & dum est hic non est alibi, sed dista
<lb ed="#L" n="160"/>secundum distantiam loci, hac autem limitatione caret angelus
<!--00239.xml-->
<pb ed="#L" n="87-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>cum non fit quantus quantitate molis, ideo ratione huius limi
<lb ed="#L" n="2"/>tationis non potest competere angelo esse in loco. Nec ratione
<lb ed="#L" n="3"/>primae, probatio quia si limitationi essentiae responderet locu
<lb ed="#L" n="4"/>diffinitiue, sicut limitationi quantitatis respondet locus circun
<lb ed="#L" n="5"/>scriptiue, runc sicut se habet quantum finitum ad locum vt al
<lb ed="#L" n="6"/>eo crcunscribatur, sic se habebit substantia finita ad locum vt al
<lb ed="#L" n="7"/>eo diffinitur, sed quantum finitum sic se habet ad locum vt ci
<lb ed="#L" n="8"/>cunscribatur quod circumscribitur a loco sibi aequali, non potest ci
<lb ed="#L" n="9"/>cunscribi a maiori vel minori, ergo sic se habebit essentia
an<lb ed="#L" n="10" break="no"/>gelica quia finita, ad locum vt diffinitur solum a loco sibi aequali
<lb ed="#L" n="11"/>vel sic proportionato essentiae suae quod non poterit diffiniri
lo<lb ed="#L" n="12" break="no"/>co maiori vel minori, hoc autem est absurdum, quia essentiae
an<lb ed="#L" n="13" break="no"/>geli nullus locus est aequalis vel inaequalis, cum quantitas loci &
<lb ed="#L" n="14"/>essentia angeli sint penitus diuersarum rationum, neque est
ali<lb ed="#L" n="15" break="no"/>qua proportio inter essentiam angeli & locum, vt tantus locu
<lb ed="#L" n="16"/>debeatur angelo, & non maior neque minor, nec aliquis docto
<lb ed="#L" n="17"/>hoc ponit, ergo illud ex quo sequitur est falsum, scilicet, quod l
<lb ed="#L" n="18"/>mitationi esse ntiae respondeat locus diffinitiue. Et per eandem
<lb ed="#L" n="19"/>rationem dicendum est quod non competit Deo esse vbique,
it<lb ed="#L" n="20" break="no"/>quod infinitas suae substantiae sit ei ratio vbique essendi, sed est
<lb ed="#L" n="21"/>vbique solum ratione suorum effectuum (vt dictum fuit in
praece<lb ed="#L" n="22" break="no"/>dente quaestione) si enim competeret Deo esse quocunque
ratio<lb ed="#L" n="23" break="no"/>ne suae essentiae infinitae tunc competit ei esse necessario vbiq
<lb ed="#L" n="24"/>vel in loco infinito, & nullo modo finito, sicut econtrario dicitu
<lb ed="#L" n="25"/>de angelo quod ratione suae essentiae finitae conuenit ei esse in
<lb ed="#L" n="26"/>loco finito, & nullo modo in infinito, esse autem vbique non es
<lb ed="#L" n="27"/>esse in loco infinito, ergo infinitas diuinae essentiae non est ips
<lb ed="#L" n="28"/>ratio essendi vbique quod tamen assumebat prima ratio aliorum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e525">
<lb ed="#L" n="29"/>
<!--14--> Et si dicatur quod non est simile de corpore quanto respe
<lb ed="#L" n="30"/>ctu loci circunscribentis, & de angelo respectu loci diffinientis
<lb ed="#L" n="31"/>& de Deo respectu loci infiniti, quia Deus & angelus sunt sub.
<lb ed="#L" n="32"/>stantiae liberae & ideo ratione suae libertatis angelus potest ess.
<lb ed="#L" n="33"/>in maiori vel minori loco, finito tamen, Deus autem & in
infi<lb ed="#L" n="34" break="no"/>nito, si aliquis locus infinitus esset, & in finito, quia finitu
con<lb ed="#L" n="35" break="no"/>tinetur intra infinitum, non sic autem de quanto corporeo
<lb ed="#L" n="36"/>quod non est talis libertatis, propter quod necessario est in
lo<lb ed="#L" n="37" break="no"/>co sibi aequali nec potest esse in maiori vel minori.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e550">
<lb ed="#L" n="38"/>
<!--15--> Sed istud non valet, quia quamuis Deus & angelus sint
sub<lb ed="#L" n="39" break="no"/>stantiae liberae, hoc tamen solum est respectu eorum quae
subia<lb ed="#L" n="40" break="no"/>cent suae operationi, & non respectu eorum quae competuni
<lb ed="#L" n="41"/>eis circunscripta omni operatione, sed ea quae competunt Deo
<lb ed="#L" n="42"/>vel angelo ratione finitatis vel infinitatis substantiae competunt
<lb ed="#L" n="43"/>eis circunscripta omni operatione, quia finitas vel infinitas
es<lb ed="#L" n="44" break="no"/>sentiae prior est omni operatione substantiae, ergo in Deo vel
<lb ed="#L" n="45"/>angelo non est libertas quod sint in maiori vel minori loco,
fi<lb ed="#L" n="46" break="no"/>nito vel infinito, si tamen finitas vel infinitas essentiae est eis r.
<lb ed="#L" n="47"/>tio essendi in loco. Et declaratur per simile, homo enim est
<lb ed="#L" n="48"/>quoddam quantum corporeum liberae naturae respectu multorum
<lb ed="#L" n="49"/>quae subiacent suae operationi, tamen sicut non est in
potesta<lb ed="#L" n="50" break="no"/>te eius quod sit maior vel minor quantitate molis, sic non est
<lb ed="#L" n="51"/>in potestate eius quod sit in loco maiori vel minori, sed
neces<lb ed="#L" n="52" break="no"/>sario est in aequali, similiter licet Deus & angelus sint
substan<lb ed="#L" n="53" break="no"/>tiae liberae respectu exteriorum ad quae comparantur
median<lb ed="#L" n="54" break="no"/>tibus suis operationibus, tamen si cut non est in potestate eori
<lb ed="#L" n="55"/>quod sint maioris vel minoris perfectionis in essentia, sic non
<lb ed="#L" n="56"/>est in potestate eorum qued sint in maiori loco, si tamen
quanti<lb ed="#L" n="57" break="no"/>tas perfectionis essentialis est eius ratio essendi in loco.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e598">
<lb ed="#L" n="58"/>
<!--16--> Idem patet secunda via scilicet ex operatione sic, esse
prae<lb ed="#L" n="59" break="no"/>sens immediate aliqui est in plus quam esse rei propinquum
se<lb ed="#L" n="60" break="no"/>cundum locum, quod patet quia non conuertitur consequentia, ni
<lb ed="#L" n="61"/>recte sequitur, istud est immediate, propinquum alicui secundum
<lb ed="#L" n="62"/>locum, ergo est ei immediate praesens: sed non sequitur, istud est
<lb ed="#L" n="63"/>immediate praesens illi, ergo est ei propinquum secundum locum
<lb ed="#L" n="64"/>anima enim est immediate praesens corpori & vniuersaliter for
<lb ed="#L" n="65"/>ma materiae, & tamen non sunt propinqua secundum locum, nec
<lb ed="#L" n="66"/>remota, quia alterius rationis est praesentia formae ad materii
<lb ed="#L" n="67"/>& accidentis ad subiectum quam sit praesentia secundum locum
<lb ed="#L" n="68"/>& situm, nec eam includit, nam demus quod Deus creasset ali
<lb ed="#L" n="69"/>quem angelum ante mundum corporeum, si iste angelus fuisset
<lb ed="#L" n="70"/>compositus ex materia & forma, vt quidam ponut forma fuisse
<lb ed="#L" n="71"/>praesens materiae immediate, & tamen non esset ei propinqua
<lb ed="#L" n="72"/>secundum situm, vel loquendo sine calumnia suum accidens
quod<lb ed="#L" n="73" break="no"/>cunque sit illud fuisset praesens subiecto immediate absque
pro<lb ed="#L" n="74" break="no"/>pinquitate loci, vel situs, modo etiam in corporalibus forma &
<lb ed="#L" n="75"/>materia, subiectum & accidens, nec sunt propinqua proprie, nec
<lb ed="#L" n="76"/>remota, licet sunt indistincta secundum locu ratione quantitatis
<lb ed="#L" n="77"/>totius: sed hoc accidit praesentiae materiae ad formam cu
praece<lb ed="#L" n="78" break="no"/>dat omnem quantitatem. Ex hoc arguitur sic, ex eo quod est
con<lb ed="#L" n="79" break="no"/>munius non licet inferre minus commune, sed est fallacia
conse<lb ed="#L" n="80" break="no"/>quentis, sed aliquid esse immediate praesens alteri est in plus quam
<lb ed="#L" n="81"/>esse ei immediate propinquum secundum locum (vt declaratum
<lb ed="#L" n="82"/>est) ergo ex immediata praesentia non licet inferre immediatam
<!--00239.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>propinquitatem secundum locum, sed solum requiritur quod
<lb ed="#L" n="84"/>actiuum sit immediate praesens passiuo ordine naturae
prius<lb ed="#L" n="85" break="no"/>quam agat in ipsum, ergo non licet inferre quod oporteat ipsum
<lb ed="#L" n="86"/>prius esse propinquum secundum locum passiuo quam agat in
passi<lb ed="#L" n="87" break="no"/>uum, non oportet ergo essentiam angeli antequam agat secun
<lb ed="#L" n="88"/>dum se esse prius iu loco, quadam quasi propinquitate ad hunc
<lb ed="#L" n="89"/>locum, & distantia ad alium vt alij ponunt, sed sufficit quod sit
<lb ed="#L" n="90"/>ei immediate praesens non situ, sed ordine vt magis infra
de<lb ed="#L" n="91" break="no"/>clarabitur. Et in hoc patet solutio secundae rationis aliorum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e681">
<lb ed="#L" n="92"/>
<!--17.--> Tertia via sumitur ex eo quod angelus est pars vniuersi sit.
<lb ed="#L" n="93"/>vniuersum potest nominare vniuersitatem corporum & perfe
<lb ed="#L" n="94"/>ctionum corporalium tantum, vel vniuersitate rerum, tam
cor<lb ed="#L" n="95" break="no"/>poralium quam spiritualium, accipiendo primo modo
vniuer<lb ed="#L" n="96" break="no"/>sum quum omne corpus & omnis perfectio corporalis habea
<lb ed="#L" n="97"/>habitudinem ad locum & situm, cuius differentiae sunt intra &
<lb ed="#L" n="98"/>extra, necesse est quod quaelibet pars huius vniuersi, sit intra
vni<lb ed="#L" n="99" break="no"/>uersum sed augetur non est pars huius vniuersi, propter quod
<lb ed="#L" n="100"/>non oportet quod sit intra hoc vniuersum secundum aliquem
si<lb ed="#L" n="101" break="no"/>tum vel locum, & in hoc peccat tertia ratio aliorum, quae pro
<lb ed="#L" n="102"/>cedebat acsi angelus esset pars vniuersi corporei. Si autem
vni<lb ed="#L" n="103" break="no"/>uersum accipiatur pro vniuersitate omnium rerum tam
corpora<lb ed="#L" n="104" break="no"/>lium quam spiritualium, sic angelus est pars vniuersi, sed ex hoc
<lb ed="#L" n="105"/>non potest argui quod sit in aliquo loco diffinitiue, imo potius o
<lb ed="#L" n="106"/>positum, cuius ratio est, quia inconueniens est differentia
<lb ed="#L" n="107"/>vnius partis vniuersi extendi ad omnes, quia totum aequaretur
<lb ed="#L" n="108"/>parti, vel pars coti, sed extra & intra, probe & longe, sub & su
<lb ed="#L" n="109"/>pra, hic & ibi. & consimilia sunt propriae differentiae vniuersi
cor<lb ed="#L" n="110" break="no"/>porei ratione quantitatis cui per se competit situs, ergo incon
<lb ed="#L" n="111"/>ueniens est quod extendantur ad omnes partes vniuersi
simpli<lb ed="#L" n="112" break="no"/>citer dicti, cuius pars est vniuersum corporeum. Non ergo
ex<lb ed="#L" n="113" break="no"/>tenduntur ad substantias incorporeas, cuiusmodi sunt angeli.
<lb ed="#L" n="114"/>Huic autem contradicit imaginatio quae non transcendit
quan<lb ed="#L" n="115" break="no"/>tum & continuum, secundum quam formamus nobis de
an<lb ed="#L" n="116" break="no"/>gelis aliquod quantum subtilissimum: Sed in hoc non est rectum
<lb ed="#L" n="117"/>credere imaginationi, quia angeli abstrahunt secundum rem
<lb ed="#L" n="118"/>a quanto, sicut a quali, & ideo sicut non sunt albi aut nigri,
ca<lb ed="#L" n="119" break="no"/>lidi aut frigidi, & sic de caeteris qualitatibus corporalibus, sic
<lb ed="#L" n="120"/>non sunt magni vel parui, quia non sunt quanti, nec per
con<lb ed="#L" n="121" break="no"/>sequens hic vel ibi ratione suae essentiae, quia haec sunt
proprie<lb ed="#L" n="122" break="no"/>tates quanti. Nec pro aliis dictum est Damas. prius allegatum,
<lb ed="#L" n="123"/>quia in nonnullis libris praeponitur negatio sic, non
contine<lb ed="#L" n="124" break="no"/>tur autem, &c. Vel dato quod non sit ibi negatio, Dama. in
eo<lb ed="#L" n="125" break="no"/>dem cap. exponit se (subdens) intellectus vero existentes in in
<lb ed="#L" n="126"/>tellectualibus locis sunt q. d. angeli intelligibiliter sunt in loco,
<lb ed="#L" n="127"/>quia ibi intelliguntur esse vbi operantur. Articulus etiam non
<lb ed="#L" n="128"/>est pro eis, quum exponatur per alium vt dictum est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e766">
<lb ed="#L" n="129"/>
<!--18--> Secunda opinio est, quod angelus non est in loco sic, quod
<lb ed="#L" n="130"/>sua essentia sit ei ratio essendi in loco, sed operatio eius circa lo
<lb ed="#L" n="131"/>cum, vel circa corpus existens in loco, ita tamen que ipsi
essen<lb ed="#L" n="132" break="no"/>tiae angeli, & non tantum operationi conuenit esse in loco, sic
<lb ed="#L" n="133"/>quod dum est in vno non est in alio, sed distat a loco distante,
<lb ed="#L" n="134"/>& est propinquus loco propinquo, ita quod ipsi essentiae ange
<lb ed="#L" n="135"/>li conuenit situs, & proprietates eius absque circunscriptione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e786">
<lb ed="#L" n="136"/>
<!--19--> Circa autem hanc opinionem & sequentes nihil volo nunc
<lb ed="#L" n="137"/>asserere, sed solum procedere inquisitiue. Posset ergo videri
<lb ed="#L" n="138"/>alicui quod illa opinio non haberet veritatem, quia quando
<lb ed="#L" n="139"/>dicitur quod operatio angeli est ipsi ratio essendi in loco non
<lb ed="#L" n="140"/>intelligitur de operatione intramanente, vt sunt intelligere &
<lb ed="#L" n="141"/>velle, quia talis operatio est aequalis abstractionis a situ, sicu
<lb ed="#L" n="142"/>essentia angeli. Oportet ergo quod intelligatur de operatione
<lb ed="#L" n="143"/>transeunte in materiam exteriorem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e808">
<lb ed="#L" n="144"/>
<!--20--> Sed probatio quod talis non possit angelo esse ratio essendi in
<lb ed="#L" n="145"/>loco, quia sicut se habet quantitas ad corpus, vt sit ei ratio es
<lb ed="#L" n="146"/>sendi in loco circumscriptiue, sic se habet operatio ad angelum,
<lb ed="#L" n="147"/>vt sit ei ratio essendi in loco diffinitiue, sed quantitas subiecte
<lb ed="#L" n="148"/>distincta a corpore non potest corpori esse ratio essendi in loco
<lb ed="#L" n="149"/>circunscriptiue, ergo operatio subiecto distincta ab angelo
<lb ed="#L" n="150"/>qualis est illa quae transit ad materiam exteriorem, & est in
re<lb ed="#L" n="151" break="no"/>mota, non potest angelo esse ratio essendi in loco diffinitiue. Ma
<lb ed="#L" n="152"/>ior patet ex positione aliorum. Minor autem est de se manifesta
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e833">
<lb ed="#L" n="153"/>
<!--21.--> Item per hoc quod corpus est quantum non tollitur ab ec
<lb ed="#L" n="154"/>quin se habeat ad aliud sicut mouens ad motum. Si ergo
opera<lb ed="#L" n="155" break="no"/>tio in aliud transiens est alicui ratio essendi in loco diffinitiue,
<lb ed="#L" n="156"/>sequeretur quod corpus mouens aliud erit simul in duobus locis
<lb ed="#L" n="157"/>scilicet in vno circunscriptiue per propriam quantitatem, & in
<lb ed="#L" n="158"/>alio diffinitiue per operationem vel motionem suam in aliud
<lb ed="#L" n="159"/>transeuntem, hoc autem vniuersaliter absurdum videtur, quare &c
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e853">
<lb ed="#L" n="160"/>
<!--22.--> Ideo est tertia opinio, quod angelus neque per essentiam, neque
<lb ed="#L" n="161"/>per operationem, neque per quodcunque aliud est in loco, sic quod e
<lb ed="#L" n="162"/>conueniat locus vel situs etiam diffinitiue, aut differentiae se
<lb ed="#L" n="163"/>proprietates situs vel vbi, sicut esse propinquum alicui loco, ve
<lb ed="#L" n="164"/>esse distantem, sed solum dicitur esse in loco inquantum ess
<!--00240.xml-->
<pb ed="#L" n="87-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>in corpore locato, non secundum se, sed secundum suum effectum
<lb ed="#L" n="2"/>quod est esse in aliquo, sicut est mouens in moto, vel sicut est caus.
<lb ed="#L" n="3"/>immediata in suo effectu. Et qui tenent hanc viam dicunt quod ad hoc
<lb ed="#L" n="4"/>quod angelus moueat corpus, non requiritur aliqua propinquita
<lb ed="#L" n="5"/>angeli ad locum secundum situm, nec omnino aliqua exhibitio
<lb ed="#L" n="6"/>realis suae praesentiae ad corpus locatum, sed tantum proportio
in<lb ed="#L" n="7" break="no"/>ter ipsum & corpus mobile secundum rationem mouentis &
mobi<lb ed="#L" n="8" break="no"/>lis, qua existente angelus mouet corpus quando vult, qa liber est
<lb ed="#L" n="9"/>in mouendo, & quando mouet dicitur esse in loco modo iam dicto
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e895">
<lb ed="#L" n="10"/>
<!--23--> Sed istud non videtur esse verum, quia posita causa
proxi<lb ed="#L" n="11" break="no"/>ma & sufficiente alicuius actionis & non impedita oportet
po<lb ed="#L" n="12" break="no"/>nere actionem, sed nos videmus quod posita proportione inter
<lb ed="#L" n="13"/>actiuum et passiuum, motiuum & mobile, & excluso omni impe
<lb ed="#L" n="14"/>dimento non sequitur motus vel actio, nisi actiuum sit realite
<lb ed="#L" n="15"/>praesens passiuo & motiuum mobili, ergo sola proportio actiui
<lb ed="#L" n="16"/>cum passiuo, vel motiui cum mobili non est sufficiens ratio agen
<lb ed="#L" n="17"/>di vel mouendi, sed requiritur realis praesentia vnius cum altero.
<lb ed="#L" n="18"/>Maior de se patet, minor etiam conceditur ab eis in
corpora<lb ed="#L" n="19" break="no"/>libus, dicunt enim & de se clarum est, quod ad hoc quod vnum corpu
<lb ed="#L" n="20"/>calefaciat, aliud requiritur praeter proportionem calefactiui &
<lb ed="#L" n="21"/>calefactibilis, approximatio eorum, & textus Aristo. est de hoc
<lb ed="#L" n="22"/>primo de generatione. Istud tamen ipsi negant in his quae nor
<lb ed="#L" n="23"/>sunt quanta, nec video rationem quare debeat negari, nec ipsi
<lb ed="#L" n="24"/>assignant, sed simpliciter narrant, neque enim in corporalibus
<lb ed="#L" n="25"/>approximatio requiritur ad agendum, nisi quia facit actiuum
<lb ed="#L" n="26"/>praesens passiuo, nec remotio impedit actionem, nisi quia acti
<lb ed="#L" n="27"/>uum absens est a passiuo, sicut enim quodlibet non agit in
quod<lb ed="#L" n="28" break="no"/>libet, sed determinatum in determinatum, sic non quodlibet
<lb ed="#L" n="29"/>agit quodlibet modo, sed determinato, quia non absens & in
<lb ed="#L" n="30"/>absens, sed praesens & in praesens, & istud est generaliter verum
<lb ed="#L" n="31"/>in omni actione, & motione quae aliquid supponit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e947">
<lb ed="#L" n="32"/>
<!--24--> Ad hoc autem posset aliquis dicere quod in motione
cor<lb ed="#L" n="33" break="no"/>poris per angelum requiritur praesentia angeli ad corpus quod
<lb ed="#L" n="34"/>mouet, sed illa non est realis sicut in corporalibus, sed tantun
<lb ed="#L" n="35"/>secundum rationem, quia vt videtur ad mouendum sufficit?
<lb ed="#L" n="36"/>motiuum sit praesens mobili, secundum quod hoc est motiuum,
<lb ed="#L" n="37"/>& illud mobile, sed angelus est motiuus corporis per intellectum
<lb ed="#L" n="38"/>& voluntatem, & ideo sicut videtur, sufficit quod angelus fit e
<lb ed="#L" n="39"/>praesens & econuerso in ratione cognoscentis & cogniti, volen
<lb ed="#L" n="40"/>tis & voliti, quae praesentia non est realis, sed corpus non
mo<lb ed="#L" n="41" break="no"/>uer aliud corpus per intellectum & voluntatem, sed per aliquam
<lb ed="#L" n="42"/>formam in ipso existentem, secundum quam non potest esse
<lb ed="#L" n="43"/>praesens alij corpori, nisi reali propinquitate, & ideo in
corpo<lb ed="#L" n="44" break="no"/>ralibus solum est realis approximatio.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e980">
<lb ed="#L" n="45"/>
<!--25--> Sed istud non valet, quia dato quod eadem virtus esset in
<lb ed="#L" n="46"/>angelo, per quam intelligeret, vellet, & moueret, tamen vt
intel<lb ed="#L" n="47" break="no"/>lectiua solum dirigeret ad motum, vt volitiua solum imperare
<lb ed="#L" n="48"/>motum, vt motiua exequeretur, vel executiua actu moueret &
<lb ed="#L" n="49"/>immediate. Et quia causam mediatam & remotam non
opor<lb ed="#L" n="50" break="no"/>tet simul esse cum effectu, sed solum immediatam & proximam,
<lb ed="#L" n="51"/>ideo angelus quoad intelligere, & velle non requirit realem
<lb ed="#L" n="52"/>praesentiam corporis quod debet mouere, quia sic non est causa
<lb ed="#L" n="53"/>motus, nisi quasi remota, requirit tamen quoad mouere, quia sic
<lb ed="#L" n="54"/>est causa proxima. Vnde si calor esset volitiuus & calefactiuus
<lb ed="#L" n="55"/>ad volendum non requireret realem approximationem
voli<lb ed="#L" n="56" break="no"/>ti, sed ad calefaciendum. Maior ergo propositio est intelligenda
<lb ed="#L" n="57"/>de immediata causa mouendi, sub quo sensu minor est falsa.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1013">
<lb ed="#L" n="58"/>
<!--26--> Quarta opinio est, quod essentia angeli nusquam est, nequi
<lb ed="#L" n="59"/>ratione sui aut alicuius existentis in ipsa, neque ratione
opera<lb ed="#L" n="60" break="no"/>tionis transeuntis extra, sic quod ei debeatur locus vel situs
diffi<lb ed="#L" n="61" break="no"/>nitiue, & in hoc concordat cum praecedente opinione, sed in hoc
<lb ed="#L" n="62"/>discordat, quia ponit quod sicut angelus nusquam est secundum
<lb ed="#L" n="63"/>situm, sic est praesens cuilibet corpori quod potest mouere
prae<lb ed="#L" n="64" break="no"/>sentia ordinis, non situs, siue moueat corpus siue non. Sed
quan<lb ed="#L" n="65" break="no"/>do mouet dicitur esse ibi specialiter vbi mouet secundum
quan<lb ed="#L" n="66" break="no"/>dam appropriationem, quia ibi manifestatur sua virtus, realis
ta<lb ed="#L" n="67" break="no"/>men praesentia angeli ad locum praecedit operationem eius in
lo<lb ed="#L" n="68" break="no"/>co. Et mouentur qui sic dicunt ex hoc quod motus & omnis
actic<lb ed="#L" n="69" break="no"/>quae subiectum supponit praeexigit praesentiam motiui ad
mo<lb ed="#L" n="70" break="no"/>bile, & actiui ad passiuum, vt probatum est statim suprâ, sed
an<lb ed="#L" n="71" break="no"/>gelus potest agere in multa corpora simul vel successiue, erge
<lb ed="#L" n="72"/>antequam agat praesens est corpori cuilibet & simul, quia si
pri<lb ed="#L" n="73" break="no"/>mo esset praesens vni tantum, & postea alteri, difficile valde esse
<lb ed="#L" n="74"/>assignare, quare magis esset praesens isti quam illi, cum vt
supp<lb ed="#L" n="75" break="no"/>"nimus, nondum in aliquod eorum agat, & si in aliquod ageret,
ea<lb ed="#L" n="76" break="no"/>dem difficultas maneret, quia operatio non facit praesentiam
<lb ed="#L" n="77"/>agentis, sed supponit, & iterum si esset praesens vni sic quod nio
<lb ed="#L" n="78"/>alteri, iam videretur diffiniri loco, quod ipsi negant. Adhuc si es
<lb ed="#L" n="79"/>set praesens vni & non alij non posset fieri praesens illi alij nisi pe
<lb ed="#L" n="80"/>motum, vel ad alium modum. Dicere autem quod angelus per
<lb ed="#L" n="81"/>essentiam suam moueatur non est bene intelligibile, & ideo
se<lb ed="#L" n="82" break="no"/>eundum viam istam ponitur, quod angelus sit sic simul praesen¬
<!--00240.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>cuilibet corpori, quod potest mouere antequam aliquod eorum
<lb ed="#L" n="84"/>moueat. Et posset hoc sic persuaderi, quod facit situs in corpo
<lb ed="#L" n="85"/>ralibus, hoc facit ordo in spiritualibus (secundum Augustinum
<lb ed="#L" n="86"/>sed videmus in corporalibus quod corpus coeleste habens
causa<lb ed="#L" n="87" break="no"/>litatem super omnia generabilia, & corruptibilia praesens est
<lb ed="#L" n="88"/>omnibus secundum situm hoc modo vt agat in omnia, ergo
<lb ed="#L" n="89"/>angelus habens causalitatem super aliqua corpora quoad
mo<lb ed="#L" n="90" break="no"/>tum localem praesens est omnibus secudum ordinem ita vt
pos<lb ed="#L" n="91" break="no"/>sit in omnia illa agere cum voluerit, & si non semper agat
ratio<lb ed="#L" n="92" break="no"/>ne suae libertatis, hoc tamen interest hic &t ibi, quia praesentis
<lb ed="#L" n="93"/>corporis coelestis ad omnia generabilia & corruptibilia, quum
<lb ed="#L" n="94"/>sit secundum situm non est ad quodlibet corpus secundum se &
<lb ed="#L" n="95"/>immediate, sed est ad vniuersitatem corporum contentorum,
<lb ed="#L" n="96"/>vt ad vnum alterabile habens partes, quarum quaedam sunt
<lb ed="#L" n="97"/>propinquiores coelo, immediatae secundum situm, quaedam vero
<lb ed="#L" n="98"/>remotiores & mediatae, acsi totum corpus contentum infra
coe<lb ed="#L" n="99" break="no"/>lum esset vnum continuum heterogeneum immediate
conta<lb ed="#L" n="100" break="no"/>ctum coelo secundum sui vltimum, & non secundum sui intimum
<lb ed="#L" n="101"/>impediente hoc natura quantitatis & situs in vtroque, ratione
<lb ed="#L" n="102"/>quorum quod est immediatum vni est mediatum alteri, sed
prae<lb ed="#L" n="103" break="no"/>sentia angeli ad quodlibet corpus mobile ab ipso, quum sit
<lb ed="#L" n="104"/>secundum situm, non impeditur per vnum corpus, quin sit
<lb ed="#L" n="105"/>immediata ad quodlibet aliud, sicut ponendo animam rationale
<lb ed="#L" n="106"/>non esse quantam, dicimus quo ipsa secundum se totam existem
<lb ed="#L" n="107"/>in vna parte corporis, puta in capite non impeditur quin sit
<lb ed="#L" n="108"/>immediate tota in parte distante (scilicet in pede) & idem est
<lb ed="#L" n="109"/>de angelo, respectu cuiuslibet corporis quod potest mouere,
<lb ed="#L" n="110"/>nisi quod angelus non est forma, & actus corporis sicut anima
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1138">
<lb ed="#L" n="111"/>
<!--27--> SED CIRCA hoc sunt quaedam dubia. Primum est
<lb ed="#L" n="112"/>quia si angelus est simul praesens omnibus corporibus quae
po<lb ed="#L" n="113" break="no"/>test mouere, sequitur, vt videtur, quod angelus sit vbique, sicut
<lb ed="#L" n="114"/>& deus, quod videtur inconueniens.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1151">
<lb ed="#L" n="115"/>
<!--28--> Secundum est, quia si angelus simul est praesens cuilibet
co<lb ed="#L" n="116" break="no"/>pori quod potest mouere, videtur quod simul possit mouere
<lb ed="#L" n="117"/>omnia illa corpora, quia quantum se extendit essentia angeli ad
<lb ed="#L" n="118"/>coexistere tantum se extendit vt videtur eius virtus ad agere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1164">
<lb ed="#L" n="119"/>
<!--29--> Tertium est, quia aliqua corpora quae potest mouere vnus
<lb ed="#L" n="120"/>angelus, potest mouere quilibet alius, & tunc qua ratione
vnu<lb ed="#L" n="121" break="no"/>angelus erit praesens illis corporibus eadem ratione & alij, & sic
<lb ed="#L" n="122"/>plures angeli erunt simul vel etiam omnes, quod non dicitur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1177">
<lb ed="#L" n="123"/>
<!--30--> Quartum est, quia si deus faceret alium mundum vnum vel
<lb ed="#L" n="124"/>plures absque angelis, aut angelus qui nunc est, esset praesem
<lb ed="#L" n="125"/>singulis corporibus cuiuslibet mundi ex natura sua, aut non, si
<lb ed="#L" n="126"/>dicatur quod esset praesens per eandem rationem, si deus
face<lb ed="#L" n="127" break="no"/>ret infinitos mundos corporeos, quilibet angelus esset eis
prae<lb ed="#L" n="128" break="no"/>sens, quod non est verum, nisi quilibet esset infinitus, si vero
di<lb ed="#L" n="129" break="no"/>catur quod non esset praesens, sequitur quod angelus sit in hoc
<lb ed="#L" n="130"/>mundo diffinitiue, cuius oppositum dictum est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1199">
<lb ed="#L" n="131"/>
<!--31--> Quintum est, quia Damascenus dicit expresse libro 2. cap.
<lb ed="#L" n="132"/>2. quod angeli quando sunt in coelo non sunt in terra, &
quan<lb ed="#L" n="133" break="no"/>do sunt in terra non sunt in coelo, quare patet quod angelus non
<lb ed="#L" n="134"/>est simul praesens cuilibet corpori.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1212">
<lb ed="#L" n="135"/>
<!--32--> Sextum, quia anima separata non videtur habere ordinem,
<lb ed="#L" n="136"/>nisi ad corpus proprium quod non est, ad alia autem non, nec in
<lb ed="#L" n="137"/>ratione formae (vt de se patet) nec in ratione mouentis, quia no
<lb ed="#L" n="138"/>ponitur posse mouere alia corpora, nec est facile fingere alium o
<lb ed="#L" n="139"/>dinem secudum quem anima dicatur esse praesens alicui corpori
<lb ed="#L" n="140"/>ergo saltem anima separata nusquam erit, quod videtur erroneum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1231">
<lb ed="#L" n="141"/>
<!--33--> ET. DICENDVM ad primum, quod vel nullus angelu
<lb ed="#L" n="142"/>potest omnia corpora mouere localiter, vel si sit aliquis talis, il
<lb ed="#L" n="143"/>se non est vbique sicut deus, quia deus est vbique sicut causa
re<lb ed="#L" n="144" break="no"/>plens omnem locum suis effectibus. Et sicut causa conseruans
<lb ed="#L" n="145"/>omnem locum, & omne locatum, & sicut causa, cuius prima
ope<lb ed="#L" n="146" break="no"/>ratio non supponit entitatem loci, vel locati, ad hoc vt agat, sed
to<lb ed="#L" n="147" break="no"/>tum producit. Angelus vero nullo modorum istorum est vbique
<lb ed="#L" n="148"/>sed solum sicut illud quod ex ordine naturae habet habitudinem ac
<lb ed="#L" n="149"/>mouendum quodlibet corpus, propter quod ex eodem ordine habet I
<lb ed="#L" n="150"/>quod sit cuilibet corpori praesens, quia sine praesentialitate non ¬
<lb ed="#L" n="151"/>potest mouere. Deus autem & natura non deficiunt in necessariis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1260">
<lb ed="#L" n="152"/>
<!--34--> Ad secundum dicendum quod de virtute angeli ad
mouen<lb ed="#L" n="153" break="no"/>dum corpus parum possumus scire, quot & quanta possit simu
<lb ed="#L" n="154"/>mouere, non oportet tamen dicere, quod angelus posset simul
<lb ed="#L" n="155"/>mouere omnia corpora, quibus potest simul esse praesens, sicut
<lb ed="#L" n="156"/>non oportet quod homo possit simul mouere omnia corpora
qui<lb ed="#L" n="157" break="no"/>bus simul est praesens secundum aliquem contactum corporalem,
<lb ed="#L" n="158"/>dato etiam quod quodlibet eorum possit successiue mouere, nec
<lb ed="#L" n="159"/>in hoc oportet virtutem mouendi proportionari naturae rei,
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1282">
<lb ed="#L" n="160"/>
<!--35.--> Ad tertium dicendum qud non est inconueniens omnes, vel
<lb ed="#L" n="161"/>saltem aliquos angelos habere similem habitudinem praesentiae ad
<lb ed="#L" n="162"/>omnia corpora, vt sic omnia sint plena diis quemadinodum dixit
<lb ed="#L" n="163"/>Hoc enim nullam confusionem ponit in angelis, nec quoad
na<lb ed="#L" n="164" break="no"/>turas eorum, nec quoad situm, quum non sit praesentia situalis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1298">
<!--00241.xml-->
<pb ed="#L" n="88-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>36 Ad quartum dicendum est quod si Deus faceret alium
mun<lb ed="#L" n="2" break="no"/>dum corporeum vnum vel plures posset dici quod quilibet
an<lb ed="#L" n="3" break="no"/>gelus esset praesens cuilibet corpori cuiuslibet mundi
praesen<lb ed="#L" n="4" break="no"/>tia ordinis non situs, & quod dicitur vlterius si faceret
infini<lb ed="#L" n="5" break="no"/>tos mundos nunquid idem esset? Dicendum quod secundun
<lb ed="#L" n="6"/>aliquos Deus non posset facere infinitum actu, quia implica
<lb ed="#L" n="7"/>contradictionem, quod si verum est, non est ponendum cum
<lb ed="#L" n="8"/>non solum sit impossibile quod potest poni, sed
incompossibi<lb ed="#L" n="9" break="no"/>le, id est, contradictionem implicans, quod nullo modo potest
<lb ed="#L" n="10"/>poni, quia semper sequitur oppositum positi.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1329">
<lb ed="#L" n="11"/>
<!--37--> AD QVINTVM dicendum quod verbum Damas.
in<lb ed="#L" n="12" break="no"/>telligendum est non de praesentia angeli ad locum absolute,
si<lb ed="#L" n="13" break="no"/>enim simul est in coelo & in terra, sed de praesentia eius quo ac
<lb ed="#L" n="14"/>manifestationem quae fit per operationem, sicut enim dictum
<lb ed="#L" n="15"/>fuit non oportet quod angelus possit simul mouere omnia con
<lb ed="#L" n="16"/>pora quibus simul praesens, est sed dum mouet in vno loco non
<lb ed="#L" n="17"/>mouet in alio & dicitur esse in vno loco & non in alio, quia ma
<lb ed="#L" n="18"/>nifestatur sua praesentia per operationem sic hic quod non ibi
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1351">
<lb ed="#L" n="19"/>
<!--38--> AD SEXTVM dicendum quod anima separata quar
<lb ed="#L" n="20"/>tum est de natura sua posset dici esse nusquam, secundum tamen
<lb ed="#L" n="21"/>diuinam deputationem est alicubi scilicet in coelo vel in
infer<lb ed="#L" n="22" break="no"/>no, vel vbi a Deo deputatur iuxta merita vel demerita. Haec
<lb ed="#L" n="23"/>autem omnia dicta sunt absque vlla assertione & affectione
so<lb ed="#L" n="24" break="no"/>lum inquirendo & dando occasionem peritioribus vlterius
<lb ed="#L" n="25"/>inquirendi.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1372">
<lb ed="#L" n="26"/>
<!--39--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod angelo
con<lb ed="#L" n="27" break="no"/>uenit esse in loco ratione essentiae, non quidem circunscriptiue,
<lb ed="#L" n="28"/>quia nec sic conuenit substantiae materiali (vt arguebatur) nec
<lb ed="#L" n="29"/>diffinitiue ita quod essentiae competat determinatus situs, &
pro<lb ed="#L" n="30" break="no"/>pinquitas & distantia situalis, sed secundum ordinem qui dictu
<lb ed="#L" n="31"/>est conuenit etiam angelo esse in loco per operationem quo ad
<lb ed="#L" n="32"/>manifestationem, & hoc modo nihil prohibet quin quandoque
<lb ed="#L" n="33"/>sit nusquam quamuis quidam dicant quod angelus non potes
<lb ed="#L" n="34"/>non operari circa locum. Alioquin vniuersum non esset
cone<lb ed="#L" n="35" break="no"/>xum, nisi spiritualia necterentur corporalibus, quod fit per
so<lb ed="#L" n="36" break="no"/>lam operationem, operationem autem vocant non solum secun
<lb ed="#L" n="37"/>dum locum, sed quemcunque contactum vel quamcunque
appli<lb ed="#L" n="38" break="no"/>cationem virtutis ad locum. Istud autem est friuolum,
qui<lb ed="#L" n="39" break="no"/>angelus libere operatur circa corpus, & ideo potest omnino
<lb ed="#L" n="40"/>non operari, nec propter hoc vniuersum esset non connexum,
<lb ed="#L" n="41"/>quia connexio vniuersi non requirit actualem operationem cu
<lb ed="#L" n="42"/>iuslibet partis suae, sed sufficit naturalis gradus & ordo partium,
<lb ed="#L" n="43"/>& si requireretur actualis operatio, sufficeret quod infimus
<lb ed="#L" n="44"/>angelus moueret corpus, & alij connecterentur cum ipso per
<lb ed="#L" n="45"/>alias operationes spirituales (vt sunt illuminationes, &
huius<lb ed="#L" n="46" break="no"/>modi) & tunc omnes angeli praeter vnum nusquam essent per
<lb ed="#L" n="47"/>operationem. Quod vlterius dicunt quod illa operatio non est
<lb ed="#L" n="48"/>mouere, mirum est qualis sit, quia omnis operatio transiens in
<lb ed="#L" n="49"/>materiam exteriorem est ad formam, vel ad locum, actio
au<lb ed="#L" n="50" break="no"/>tem angeli circa corpus non potest esse ad formam nisi
median<lb ed="#L" n="51" break="no"/>te motu locali, quare &c. Item qualis contactus potest esse
an<lb ed="#L" n="52" break="no"/>geli ad corpus sine motione, non video, nisi imaginemur
an<lb ed="#L" n="53" break="no"/>gelum corporeum qui quasi semper teneat manum ad corpus
<lb ed="#L" n="54"/>mobile, licet non semper moueat ipsum quod est ridiculum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1440">
<lb ed="#L" n="55"/>
<!--40--> AD SECVNDVM dicendum quod Boetius loqui
<lb ed="#L" n="56"/>tur de esse in loco circumscriptiue, sic enim est communis
con<lb ed="#L" n="57" break="no"/>ceptio incorporalia non esse in loco, non autem alio modo.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1826-d1e1451">
<lb ed="#L" n="58"/>
<!--41--> AD ALIVD quod erat in oppositum patet ex dictis
<lb ed="#L" n="59"/>responsio, angeli enim sunt vbi operantur non solum per
prae<lb ed="#L" n="60" break="no"/>sentiam suae essentiae, sed per manifestationem suae praesentiae
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>