-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1876.xml
618 lines (618 loc) · 47.8 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e1876.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="89-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e1876"><!-- l1d38q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e1876-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e1876-Hd1e103" type="question-title">Utrum Deus sciat futura contingentia</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e106">
<lb ed="#L" n="60"/>QUAESTIO TERTIA.
<lb ed="#L" n="61"/>Vtrum Deus sciat futura contingentia.
<lb ed="#L" n="62"/>Tham. 1. 4. 14. artic. 13.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e115">
<lb ed="#L" n="63"/>TERTIO quaeritur vtrum deus sciat futura
con<lb ed="#L" n="64" break="no"/>tingentia. Et videtur quod non, quia omne scitum a
<lb ed="#L" n="65"/>Deo ex necessitate eueniet, sed nullum futurum
<lb ed="#L" n="66"/>contingens de necessitate eueniet, ergo nullum
<lb ed="#L" n="67"/>s futurum contingens est a deo scitum, minor pa
<lb ed="#L" n="68"/>tet ex proprus rationibus terminorum. Probatio maioris,
ac<lb ed="#L" n="69" break="no"/>cipiamus aliquid futurum scitum a deo, puta quod sortes
cur<lb ed="#L" n="70" break="no"/>ret cras, aut ergo necessario curret, aut possibile erit eum non
<lb ed="#L" n="71"/>currere, si necessario curret habetur propositum, si non
neces<lb ed="#L" n="72" break="no"/>sario, sed possibile est eum non currere, ponatur in esse, quia
<lb ed="#L" n="73"/>secundum regulam Aristotelis possibili posito in esse, quod
se<lb ed="#L" n="74" break="no"/>quitur non est impossibile: ponatur ergo in esse, quod sortes
<lb ed="#L" n="75"/>non curret, sed deus scit quod curret, ergo scientia dei
falli<lb ed="#L" n="76" break="no"/>tur, quod est impossibile.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e148">
<lb ed="#L" n="77"/>
<!--2--> Item omnis conditionalis, cuius antecedens est necessarium,
<lb ed="#L" n="78"/>& consequentia necessaria, & ipsum consequens est necessa
<lb ed="#L" n="79"/>rium, sed haec est quaedam conditionalis si deus praesciuit A
fo<lb ed="#L" n="80" break="no"/>re A erit, cuius antecedens est aecessarium, tum quia aeternum,
<!--00243.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="81"/>tum quia praeteritum, & consequentia necessaria, quia
opposi<lb ed="#L" n="82" break="no"/>tum consequentis non stat cum antecedente, ergo consequens est
<lb ed="#L" n="83"/>necessarium, & eodem modo arguam de quolibet futuro contingente.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e173">
<lb ed="#L" n="84"/>
<!--3--> Item ex maiore de necessario, & minore de inesse sequitur
<lb ed="#L" n="85"/>conclusio de necessario, vt dicitur primo priorum. Vnde sic, omne
<lb ed="#L" n="86"/>scitum a deo, necessario est verum, sed A fore est scitum a deo,
<lb ed="#L" n="87"/>ergo necessario est verum, quod A erit, & sic idem quod prius.
<lb ed="#L" n="88"/>Si dicatur quod haec est duplex, scitum a deo necessario est
ve<lb ed="#L" n="89" break="no"/>rum, quia potest esse de deo, & sic est vera & composita sub hoc
<lb ed="#L" n="90"/>sensu scitum a deo inquantum scitum necesse est esse verum,
<lb ed="#L" n="91"/>vel potest esse de re, & sic est diuisa & falsa sub hoc sensu, id quod
<lb ed="#L" n="92"/>est scitum a deo necesse est esse verum. Sed contra hoc
argui<lb ed="#L" n="93" break="no"/>tur sic, ista distinctio solum habet locum in formis
separabili<lb ed="#L" n="94" break="no"/>bus, sine quibus potest esse subiectum, non autem in formis
<lb ed="#L" n="95"/>inseparabilibus, nullus enim distinguit hanc, cygnum album
<lb ed="#L" n="96"/>possibile est esse nigrum, quia albedo non est separabilis a
cy<lb ed="#L" n="97" break="no"/>gno, nisi secundum rationem, vnde quod non potest simul esse
<lb ed="#L" n="98"/>cum albo non potest simul esse cum cygno, sed esse praescitum
<lb ed="#L" n="99"/>est inseparabiliter conditio se habens ad omne futurum, ergo
<lb ed="#L" n="100"/>illa distinctio non habet hic locum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e215">
<lb ed="#L" n="101"/>
<!--4--> IN CONTRARIVM est, quia illa quae fiunt ab
<lb ed="#L" n="102"/>agente libero & habente dominium sui actus possunt non
fie<lb ed="#L" n="103" break="no"/>ri (haec enim est natura liberi arbitrij) sed multa fiunt ab
a<lb ed="#L" n="104" break="no"/>gente libero, & habente dominium sui actus (vt merita &
de<lb ed="#L" n="105" break="no"/>merita nostra) ergo possunt non fieri, fiunt ergo
contingen<lb ed="#L" n="106" break="no"/>ter, sed talium deus habet cognitionem, quum remuneret
me<lb ed="#L" n="107" break="no"/>rita, & puniat demerita, & ab aeterno cognoscit ea antequam
<lb ed="#L" n="108"/>fiant, alioquin scientiae eius aliquid accresceret, ergo deus
co<lb ed="#L" n="109" break="no"/>gnoscit futura contingentia.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e239">
<lb ed="#L" n="110"/>
<!--5--> RESPONSIO. ad solutionem huius quaestionis duo
<lb ed="#L" n="111"/>praemittenda sunt. Primum est, quid vocamus futurum
con<lb ed="#L" n="112" break="no"/>tingens, & quot sunt modi futuri contingentis. Secundum est
<lb ed="#L" n="113"/>de modo cognoscendi contingens.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e252">
<lb ed="#L" n="114"/>
<!--6--> Quantum ad primum sciendum quod antequam res fit in acti
<lb ed="#L" n="115"/>secundum esse suae existentiae, solum habet esse in causis suis,
<lb ed="#L" n="116"/>& dicitur futura. Causarum autem inuenitur triplex gradus,
<lb ed="#L" n="117"/>quaedam enim sunt causae necessariae in se, & in ordine ad
ef<lb ed="#L" n="118" break="no"/>fectum, sicut est motus coeli in comparatione ad eclipses, &
<lb ed="#L" n="119"/>ad alio effectus, qui ex motu orbium necessario eueniunt, &
<lb ed="#L" n="120"/>effectus praeexistentes in talibus causis sunt quidem futuri, sed
<lb ed="#L" n="121"/>non contingentes, imo sunt necessarij. Aliae sunt causae quae non
<lb ed="#L" n="122"/>sunt necessariae saltem per comparationem ad effectus, vt eos
<lb ed="#L" n="123"/>necessario producant, imo possunt non producere, & effectus
<lb ed="#L" n="124"/>praeexistentes in talibus causis sunt futuri, & contingentes. Et
<lb ed="#L" n="125"/>horum est triplex differentia, quia quaedam causae
contingen<lb ed="#L" n="126" break="no"/>tes determinatae sunt ad producendum suos effectus; vt
fre<lb ed="#L" n="127" break="no"/>quenter, nec deficiunt nisi raro (vt quod homo generetur cum
<lb ed="#L" n="128"/>quinque digitis solum) hoc enim euenit vt in pluribus, raro au
<lb ed="#L" n="129"/>tem euenit vt generetur cum pluribus, vel paucioribus quam
<lb ed="#L" n="130"/>quinque, effectus igitur talium causarum dum praeexistunt in
<lb ed="#L" n="131"/>eis sunt futuri & contingentes, sed quidam eorum sunt contin
<lb ed="#L" n="132"/>gentes frequenter, quidam vero raro, aliae vero sunt causae qui
<lb ed="#L" n="133"/>de se nullam habent determinationem ad hunc effectum
pro<lb ed="#L" n="134" break="no"/>ducendum vel non producendum, sed indifferenter sese habeni
<lb ed="#L" n="135"/>ad vtrunque, sicut est liberum arbitrium, vt sortes potest
curre<lb ed="#L" n="136" break="no"/>re, vel non currere, & effectus praeexistentes in talibus causis
<lb ed="#L" n="137"/>sunt futuri & contingentes ad vtrumlibet, sunt ergo in
vniuer<lb ed="#L" n="138" break="no"/>so futura contingentia quaedam frequenter, quaedam raro,
quae<lb ed="#L" n="139" break="no"/>dam ad vtrumlibet. Patet etiam quod contingens ad
vtrumli<lb ed="#L" n="140" break="no"/>bet nunquam dicitur per comparationem ad causam agentem
<lb ed="#L" n="141"/>ex necessitate naturae, illa enim semper est determinata ad
<lb ed="#L" n="142"/>vnum, nisi impediatur quod fit vt raro, sed dicitur per
compa<lb ed="#L" n="143" break="no"/>rationem ad causam agentem libere, quae potest agere & non
<lb ed="#L" n="144"/>agere, quae vt fit nunquam aliquid producit, quum sit aeque in
<lb ed="#L" n="145"/>differens ad opposita, propter quod qua ratione producere
<lb ed="#L" n="146"/>vnum & alterum. Quantum ad secundum, scilicet de modo co
<lb ed="#L" n="147"/>gnoscendi contingens, sciendum est quod contingens & quaelibet re
<lb ed="#L" n="148"/>alia potest cognosci dupliciter. Vno modo in causa sua. Alic
<lb ed="#L" n="149"/>modo in sua existentia. Alio enim modo cognosco de milite, qui
<lb ed="#L" n="150"/>debeat pugnare quando video eum armari, & alio modo
quan<lb ed="#L" n="151" break="no"/>do video eum actu pugnare.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e339">
<lb ed="#L" n="152"/>His suppositis descendendum est ad quaestionem, circa quam
<lb ed="#L" n="153"/>primo inquiretur vtrum de futuris contingentibus possit
ha<lb ed="#L" n="154" break="no"/>beri certa cognitio solum ex causis suis. Secundo vtrum deus
<lb ed="#L" n="155"/>habeat cognitionem de futuris contingentibus secundum suam,
<lb ed="#L" n="156"/>actualem & propriam existentiam. & tertio quomodo stat
cer<lb ed="#L" n="157" break="no"/>titudo diuinae scientiae cum contingentia rerum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e355">
<lb ed="#L" n="158"/>
<!--8--> Quantum ad primum dicunt quidam quoed de contingente non
<lb ed="#L" n="159"/>poteit haberi certa cognitio per causam suam, sed solum
con<lb ed="#L" n="160" break="no"/>iecturalis, quod probant sic, quicunque cognoscit rem aliquam
<lb ed="#L" n="161"/>per talem causam qua posita effectus vel res illa potest poni
<lb ed="#L" n="162"/>vel non poni, non habet de illa re certam cognitionem sed falli¬
<!--00244.xml-->
<pb ed="#L" n="89-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>bilem & coniecturalem, sed qui cognoscit futurum contingens
<lb ed="#L" n="2"/>solum per causam suam cognoscit ipsum solum per talem causam
<lb ed="#L" n="3"/>qua posita adhuc contingens potest poni vel non poni, cum sit
<lb ed="#L" n="4"/>impedibilis, ergo &c. Et ideo dicitur quod si deus haberet solum
<lb ed="#L" n="5"/>cognitionem de futuro contingente per causam suam contingen
<lb ed="#L" n="6"/>tem & impedibilem non haberet de eo certam cognitionem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e391">
<lb ed="#L" n="7"/>
<!--9--> Sed istud non videtur, quia sicut ex causa necessaria sequitur
<lb ed="#L" n="8"/>effectum necessarius infallibiliter, sic ex causa impedibili
deter<lb ed="#L" n="9" break="no"/>minata ad vnum si non sit impedita, sequitur effectus
contin<lb ed="#L" n="10" break="no"/>gens infallibiliter, nisi quod haec infallibilitas est ex
suppositio<lb ed="#L" n="11" break="no"/>ne, prima autem est secundum se & absolute, & eodem modo a
cau<lb ed="#L" n="12" break="no"/>sa indifferente & impedibili si determinetur & non impediatur
<lb ed="#L" n="13"/>sequitur suus proprius effectus infallibiliter, igitur sicut in cau
<lb ed="#L" n="14"/>sa necessaria praecognoscitur effectus necessarius certa cognitio
<lb ed="#L" n="15"/>ne, sic cognita causa impedibili, & omnibus quae eam impedire pos
<lb ed="#L" n="16"/>sunt, & insuper ea quae ea impedient, vel non impedient,
certitu<lb ed="#L" n="17" break="no"/>dinaliter potest cognosci quis effectus eueniet vel non euenier
<lb ed="#L" n="18"/>& si militer cognita causa indifferente & impedibili si cum ea
co<lb ed="#L" n="19" break="no"/>gnoscantur omniaquae eam determinare possunt & determinabunt.
<lb ed="#L" n="20"/>& omnia quae eam impedire possunt & quae impedient vel non
iun<lb ed="#L" n="21" break="no"/>pedient, potest infallibiliter cognosci quis effectus eueniet. Nunm
<lb ed="#L" n="22"/>autem deus non solum cognoscit causam contingentem in se & abs
<lb ed="#L" n="23"/>lute, quia sic in ea vel per eam non cognosceretur infallibiliter ali
<lb ed="#L" n="24"/>quis effectus nisi tantu coniectura probabili (vt bene dicunt alij
<lb ed="#L" n="25"/>sed cognoscit omnia quae eam determinare possunt & quae deter
<lb ed="#L" n="26"/>minabut, insuper cognoscit omnia quae eam impedire possunt & qui
<lb ed="#L" n="27"/>impedient vel non impedient, ergo deus in causa contingente sic co
<lb ed="#L" n="28"/>gnita potest certitudinaliter cognoscere effectum futurum
con<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tingentem. Item deus non cognoscit alia a se nisi per cognitionem su
<lb ed="#L" n="30"/>essentiae, futura ergo contingentia si nouit, nouit per notitiam su
<lb ed="#L" n="31"/>essentiae, aut ergo per hoc quod essentia sua est eorum causa, aut per
<lb ed="#L" n="32"/>hoc quod est eorum exemplar, non per hoc quod est eorum exemplar, vt
<lb ed="#L" n="33"/>probatum fuit supra dist. 33. ergo per hoc quod est eorum causa,
<lb ed="#L" n="34"/>ergo prima imo tota cognitio quam habet deus de futuris con
<lb ed="#L" n="35"/>tingentibus est per eorum causam, & sic patet primum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e459">
<lb ed="#L" n="36"/>
<!--11--> QVANTVM ad secundum, scilicet vtrum deus
cogno<lb ed="#L" n="37" break="no"/>scat futura contingentia quantum ad eorum actualem existentiam.
<lb ed="#L" n="38"/>Sciendum quod potest habere duplicem intellectum, vnum vtrum
<lb ed="#L" n="39"/>deus cognoscat futura contingentia quantum ad suam
actual<lb ed="#L" n="40" break="no"/>existentia, id est, ea actu existere, & sic constat quod uon, quia intel
<lb ed="#L" n="41"/>lectus dicens esse quod non est, est falsus, sed futura contingentia
<lb ed="#L" n="42"/>nondum sunt actu, alioquin non essent futura sed praesentia, erge
<lb ed="#L" n="43"/>si deus intelligeret ea actu existeret intellectus eius esset falsus,
<lb ed="#L" n="44"/>quod est impossibile, deus ergo non cognoscit futura contingem
<lb ed="#L" n="45"/>tia quantum ad eorum actualem existentiam sic quod
cogno<lb ed="#L" n="46" break="no"/>scat ea actu existere. Alius potest esse intellectus, scilicet quod deus
<lb ed="#L" n="47"/>cognoscat futura contingentia quantum ad suam actualem
exi<lb ed="#L" n="48" break="no"/>stentiam non quod deus cognoscat ea iam actu existere, sed
qui<lb ed="#L" n="49" break="no"/>deus ab aeterno nouit illam propriam & distinctam & actuale
<lb ed="#L" n="50"/>existentiam quam habebunt processu temporis in seipsis, & hoc
<lb ed="#L" n="51"/>modo deus cognoscit futura contingentia quantum ad eorum
<lb ed="#L" n="52"/>actualem existentiam. Cuius ratio est, constat enim quod
deu<lb ed="#L" n="53" break="no"/>cognoscit contingens dum est praesens puta sortem currere,
<lb ed="#L" n="54"/>alioquin ego cognoscerem illud quod deus ignoraret, si ergo
<lb ed="#L" n="55"/>non cognoscebat hoc prius quando fuit futurum; sequeretur
<lb ed="#L" n="56"/>quod aliquid accreuisset suae scientiae quod est impossibile.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e509">
<lb ed="#L" n="57"/>
<!--12--> Quidam tamen dicunt quod quantum ad istam cognitio
<lb ed="#L" n="58"/>nem requiritur quod res creatae sint praesentes deo quantum ad
<lb ed="#L" n="59"/>suas proprias & actuales existentias, quia prima cognitio qua
<lb ed="#L" n="60"/>est per causam, est vel esse potest rei absentis, ista autem
secun<lb ed="#L" n="61" break="no"/>da cognitio est rei tantum praesentis. Qualiter autem futura
con<lb ed="#L" n="62" break="no"/>tingentia possint esse deo praesentia ab aeterno, secundum suas
<lb ed="#L" n="63"/>proprias & actuales existentias declarant sic, aeternitas est dura
<lb ed="#L" n="64"/>tio indiuisibilis tota simul existens, & ideo quicquid coexisti
<lb ed="#L" n="65"/>aeternitati coexistit toti, constat autem quod omnia quae
tempora<lb ed="#L" n="66" break="no"/>liter sunt, aeternitati coexistunt eo quod ipsa semper existit,
pro<lb ed="#L" n="67" break="no"/>pter quod quicquid quandoque existit coexistit aeternitati, igitu
<lb ed="#L" n="68"/>quaecunque sunt per differentias temporum toti aeternitati
coexi<lb ed="#L" n="69" break="no"/>stunt, sed non coexisterent toti nisi ab aeterno coexisterent ei, er
<lb ed="#L" n="70"/>go quaecunque sunt secundum differentias temporum, ad
aeternie<lb ed="#L" n="71" break="no"/>coexistunt deo cuius esse & cognitio sunt in aeternitate, &
ho<lb ed="#L" n="72" break="no"/>est quod consuetum est dici, quod aeternitas tota simul existens
<lb ed="#L" n="73"/>ambit totum tempus, sic igitur dicunt quod futura contingenti:
<lb ed="#L" n="74"/>sunt ab aeterno deo praesentia secundum actualem suam
existen<lb ed="#L" n="75" break="no"/>tiam, ac per hoc sunt ab eo determinate cognita, quia vt actu
<lb ed="#L" n="76"/>esunt non sunt ad vtrumlibet, sed iunt determinata ad vnum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e557">
<lb ed="#L" n="77"/>
<!--13--> Sed hic videtur esse dupiex defectus. Vnus est de hoc quod
<lb ed="#L" n="78"/>dicitur quod futura sunt ab aeterno deo praesentia secundum suum
<lb ed="#L" n="79"/>esse actuale, quia quod nihil est in se nulli potest realiter &
<lb ed="#L" n="80"/>actualiter coexistere. coexistere enim praesupponit existere, sed
<lb ed="#L" n="81"/>futura non soluin contingentia, sed quaecunque generantur, ab
<lb ed="#L" n="82"/>aeterno iulul fuerunt in se secundum esse actuale, sed solum in
<!--00244.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>potentia dei creantis, ergo non potuerunt ab aeterno deo
coexi<lb ed="#L" n="84" break="no"/>ste re secundum praesentialitatem suae actualis existentiae.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e583">
<lb ed="#L" n="85"/>
<!--14--> Item quaecunque coexistunt vni & eidem sic quod nunquam est
<lb ed="#L" n="86"/>verum de vno eorum quod coexistat illi, quin sit verum de altero, illa
ne<lb ed="#L" n="87" break="no"/>cessario coexistunt sibi, sed si omnia coexistunt deo ab aeterno non
<lb ed="#L" n="88"/>est verum dicere, quod dies hodiernus coextiterit vel coexistat deo,
<lb ed="#L" n="89"/>quin illud idem sit verum de die hesterno, ergo dies hodiernus &
<lb ed="#L" n="90"/>hesternus simul sibi inuicem coextiterunt & coexistunt, hoc aucem
<lb ed="#L" n="91"/>est impossibile, ergo & illud ex quo sequitur, scilicet quod omnia
<lb ed="#L" n="92"/>ab aeterno realiter coexistant deo. major patet, quando enim duo
<lb ed="#L" n="93"/>coexistunt tertio sic qud vno eorum coexistente, aliud non coexistit
<lb ed="#L" n="94"/>tunc non oportet quod illa duo coexistentia sibi inuicem, sicut
<lb ed="#L" n="95"/>durationi meae coextitit pascha & penthecostes, sed coexistente
<lb ed="#L" n="96"/>vno aliud non coexistebat, & ideo non oportet quod sibi inuicem coexi
<lb ed="#L" n="97"/>stant, sed si nunquam vnum coexisteret mihi, quin aliud similiter
<lb ed="#L" n="98"/>pro tunc mihi coexisteret, necesse esset quod illa sibi inuicem simul
<lb ed="#L" n="99"/>coexisterent, & haec fuit maior minor autem de se manifesta est,
<lb ed="#L" n="100"/>si enim semper & ab aeterno omnia coexistunt deo nunquam
<lb ed="#L" n="101"/>vnum coexistet, quin aliud coexistat, sequitur ergo conclusio¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e625">
<lb ed="#L" n="102"/>
<!--15.--> Item simultas (cum sit relatio) requirit extrema in actu, si
<lb ed="#L" n="103"/>sit actualis simultas, sed creaturae non fuerunt ab aeterno in
actua<lb ed="#L" n="104" break="no"/>li existentia, ergo non fuerunt simul cum eo¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e637">
<lb ed="#L" n="105"/>
<!--16--> Alius defectus est, quia dato quod futura hoc modo essent
<lb ed="#L" n="106"/>praesentia deo ab aeterno, istud tamen nihil facetet ad hoc, vt
<lb ed="#L" n="107"/>determinate & certitudinaliter cognoscerentur ab ipso, propter
<lb ed="#L" n="108"/>quod tamen illud ponitur, quia cognitio rerum a deo in nullo depen
<lb ed="#L" n="109"/>det ab existentia rerum, vnde dato quod deus nihil produxisset aut
<lb ed="#L" n="110"/>pducturus esset, nihilominus deus habuisset ita perfectam &
de<lb ed="#L" n="111" break="no"/>terminatam cognitionem de rebus quantum ad earum
quiddi<lb ed="#L" n="112" break="no"/>tates, & quantum ad existentiam actualem quam habere posse
<lb ed="#L" n="113"/>sicut nunc habet, alioquin futuritio rerum secundum aliquam
<lb ed="#L" n="114"/>differentiam temporis esset causa distinctae cognitionis in deo,
<lb ed="#L" n="115"/>quod est inconueniens, & tamen si nihil fuisset aut futurum esset
<lb ed="#L" n="116"/>res non essent deo praesentes ab aeterno realiter secundum
ali<lb ed="#L" n="117" break="no"/>quod esse actuale, quia nullum habiturae essent in tempore, & illa
<lb ed="#L" n="118"/>praesentia non ponitur nisi quia aeternitas ambit totum tempus,
<lb ed="#L" n="119"/>propter quod quicquid ponitur esse secundum aliquam
differen<lb ed="#L" n="120" break="no"/>tiam temporis, ponitur semper esse praesens aeternitati, cum igitur
<lb ed="#L" n="121"/>idem sit apud cognitionem diuinam, posita praesentia rerum, ve
<lb ed="#L" n="122"/>non posita, si ustra ponuntur futura contingentia esse ab
aeter<lb ed="#L" n="123" break="no"/>no deo praesentia ad hoc vt sint ab eo determinate cognita
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e683">
<lb ed="#L" n="124"/>
<!--17.--> Ad rationem in oppositum cum dicit quicquid coexistit
aeter<lb ed="#L" n="125" break="no"/>nitati, coexistit toti, & quicquid coexistit toti, coexistit ao aete
<lb ed="#L" n="126"/>no ei. Dicendum quod cum aeternitas sit duratio non habens parti
<lb ed="#L" n="127"/>& partem intra se, nec habens principium & finem quibus clauda
<lb ed="#L" n="128"/>tur, ideo totalitas aeternitatis potest accipi dupliciter. Vno mo
<lb ed="#L" n="129"/>do excludendo partem. Alio modo excludendo principium & finem. Ei
<lb ed="#L" n="130"/>secundum hoc dupliciter dicitur aliquid coexistere toti aeternit.
<lb ed="#L" n="131"/>ti. Vno modo, quia non coexissit vni parti tantum, & sic quicquid
<lb ed="#L" n="132"/>coexistit aeternitati, coexistit toti. quia non coexistit parti tantum
<lb ed="#L" n="133"/>eo quoed aeternitas partes non habet. Alio modo dicitur aliquid co
<lb ed="#L" n="134"/>xistere toti aeternitati, quia coexistit ei, vt non habet principium
<lb ed="#L" n="135"/>nec finem, & sic quicquid coexistit toti aeternitati, coexistit ei al
<lb ed="#L" n="136"/>aeterno sine principio, & coexistet inaeternum sine fine, sed
ho<lb ed="#L" n="137" break="no"/>modo non quicquid coexistit aeternitati, coexistit toti, quia
tem<lb ed="#L" n="138" break="no"/>poralia quae quandoque sunt, & pro tunc coexistunt aeternitatis
<lb ed="#L" n="139"/>quia sunt dum aeternitas est, licet coexistant toti aeternitati prou
<lb ed="#L" n="140"/>coexistunt ei non secundum partem, cum non coexistunt ei toti, vt non
<lb ed="#L" n="141"/>est habens principium nec finem, & ideo non coexistunt ei ab aeterno
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e727">
<lb ed="#L" n="142"/>
<!--18--> Sic igitur patet qualiter deus cognoscit futura contingentia,
<lb ed="#L" n="143"/>quia cognoscit ea determinate quantum ad suas proprias &
de<lb ed="#L" n="144" break="no"/>terminatas actualitates quas habebunt; nec cognoscit eam per
<lb ed="#L" n="145"/>hoc quod sint ei ab aeterno praesentia realiter, sed per hoc quod
<lb ed="#L" n="146"/>essentia diuina, vt causa est sufficiens ratio repraesentandi
intel<lb ed="#L" n="147" break="no"/>lectui diuino determinate singula modo quo dictum fuit prius
<lb ed="#L" n="148"/>De caeteris singularibus licet etiam essentia diuina sit prima &
<lb ed="#L" n="149"/>sufficiens ratio intelligendi ea, tamen nihil prohibet, quod deus
<lb ed="#L" n="150"/>ea cognoscat in causis creatis contingentibus, cognitio tamen
<lb ed="#L" n="151"/>vtrorunque dependet a cognitione diuinae essentiae.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e753">
<lb ed="#L" n="152"/>
<!--19--> QVANTVM ad tertium, scilicet an scientia dei
impo<lb ed="#L" n="153" break="no"/>nat necessitatem rebus scitis. Notandum quod scientia dei
com<lb ed="#L" n="154" break="no"/>paratur ad res dupliciter. Vno modo, vt causa. Alio modo, vt co
<lb ed="#L" n="155"/>gnitio infallibilis & certa, & neutro eorum modorum imponit
<lb ed="#L" n="156"/>necessitatem rebus. Quod non vt causa patet primo sic, aliqua fu
<lb ed="#L" n="157"/>tura dependent a solo deo sicut a causa, alia vero dependent ab
<lb ed="#L" n="158"/>ipso mediantibus causis secudis, sed scientia diuina neutris
im<lb ed="#L" n="159" break="no"/>ponit necessitatem, ergo &c. Minor probatur quantum ad
vtran<lb ed="#L" n="160" break="no"/>que partem, quod enim scientia dei vt causa non imponat
ne<lb ed="#L" n="161" break="no"/>cessitatem futuris quae dependent a solo deo, probatur sic,
<lb ed="#L" n="162"/>scientia dei non est causa eorum quae fiunt a deo, nisi
median<lb ed="#L" n="163" break="no"/>te voluntate, vt patet ex supradictis, sed voluntas dei non
ne<lb ed="#L" n="164" break="no"/>cessario vult quicquid deus scit, sed libere vult. & potest non
<!--00245.xml-->
<pb ed="#L" n="90-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>velle omne aliud ab ipso, ergo scientia dei, vt causa non
impo<lb ed="#L" n="2" break="no"/>nit necessitatem rebus futuris, vnde coelum & angeli qui inter
<lb ed="#L" n="3"/>omnes res creatas videntur esse effectus necessaij non sunt
<lb ed="#L" n="4"/>necessario producti, sed libere, nisi forte necessitate
supposi<lb ed="#L" n="5" break="no"/>tionis supposito enim quod deus voluerit ea producere,
ne<lb ed="#L" n="6" break="no"/>cessarium est quod producantur non necessitate absoluta, sed
<lb ed="#L" n="7"/>necessitate praedictae suppositionis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e808">
<lb ed="#L" n="8"/>
<!--20--> Item patet de his quae producuntur a deo medianmus cau
<lb ed="#L" n="9"/>sis secundis sic, omnis effectus futurus contingens & contingente
<lb ed="#L" n="10"/>eueniens, cuius aliqua causa per se est impedibilis potest imp
<lb ed="#L" n="11"/>diri, sed eorum quae fiunt a deo mediantibus causis secundis mult
<lb ed="#L" n="12"/>sunt quae praeter scientiam diuinam habent causas impedibiles, vel
<lb ed="#L" n="13"/>per actionem contrarij, vel per dispositionem materiae, ergo
tali<lb ed="#L" n="14" break="no"/>non obstante causalitate diuinae scientiae contingenter eueniunt
<lb ed="#L" n="15"/>Minor de se patet, sed maior probatur, quia euenire
contingen<lb ed="#L" n="16" break="no"/>ter est euenirae cum possibilitate deficiendi, sed effectus qui de
<lb ed="#L" n="17"/>pendet ex pluribus causis quacunque earum exissente impedibili
<lb ed="#L" n="18"/>& ita ponente deficere potest non euenire, & ita cum euenit.
<lb ed="#L" n="19"/>euenit cum possibilitate deficiendi, quare &c. Scientia igitur
<lb ed="#L" n="20"/>dei, vt causa non imponit rebus aliquam necessitatem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e841">
<lb ed="#L" n="21"/>
<!--21--> Item nec prout est cognitio, infallibilis & certa quod est
dif<lb ed="#L" n="22" break="no"/>ficilius, non enim videntur posse stare simul, quod res possit alite
<lb ed="#L" n="23"/>euenire, quam praescita scit, & quod praescientia non possit falli,
pro<lb ed="#L" n="24" break="no"/>pter quod est intelligendum quod in deo ponimus duplicem
cogni<lb ed="#L" n="25" break="no"/>tionem. Vnam qua apprehendit absolute rerum quidditates
<lb ed="#L" n="26"/>essentias quae potest vocari indiuisibilium intelligentia. Aliam
<lb ed="#L" n="27"/>qua apprehendit habitudines rerum, secundum quas possunt
ad<lb ed="#L" n="28" break="no"/>inuicem componi vel diuidi, & componuntur vel diuiduntur pro
<lb ed="#L" n="29"/>aliquo tempore, & hae duae cognitiones licet non differant ex
<lb ed="#L" n="30"/>parte dei, qui omnia vno simplici intuitu cognoscit, tamen dif
<lb ed="#L" n="31"/>ferunt ex parte cognitorum. Prima autem harum cognitionum
<lb ed="#L" n="32"/>nulli rei necessitatem imponit, & tamen non potest falli, quia sul
<lb ed="#L" n="33"/>rima cognitione non cadit rem euenire vel non euenire, sed
so<lb ed="#L" n="34" break="no"/>lum natura rei quantum ad suum quod quid est, & ideo siue
re<lb ed="#L" n="35" break="no"/>eueniat, siue non, talis cognitio non fallitur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e879">
<lb ed="#L" n="36"/>
<!--22--> Item nec secunda cognitione imponit necessitatem, nec
<lb ed="#L" n="37"/>fallitur. Cuius ratio est, quia circa eandem rem stant simul
ne<lb ed="#L" n="38" break="no"/>cessitas suppositionis, & contingentia simpliciter, sed de eo quod el
<lb ed="#L" n="39"/>necessarium ex suppositione, potest haberi certa & Infalibili
<lb ed="#L" n="40"/>cognitio, ergo infallibilis & certa cognitio de aliqua re potes
<lb ed="#L" n="41"/>stare cum contingentia, cuius simpliciter. Maior patet, quia
sor<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tem currere dum currit necessarium est ex suppositione, &
vni<lb ed="#L" n="43" break="no"/>uersaliter omne quod est quando est, necessario est noii
simpli<lb ed="#L" n="44" break="no"/>citer, sed ex suppositione, sortem tamen currere est simplicite
<lb ed="#L" n="45"/>contingens, libere enim currit, ergo circa eandem rem stant simu
<lb ed="#L" n="46"/>necessitas suppositionis & contingentia simpliciter, & haec fui
<lb ed="#L" n="47"/>maior. Minor similiter patet, quia de cursu sortis dum est, potes
<lb ed="#L" n="48"/>haberi & determinata & infallibilis cognitio, quia necessarium
<lb ed="#L" n="49"/>est sortem currere supposito quod currat, ita quod pro illo tempore
<lb ed="#L" n="50"/>non potest non currere, & sicut est de praesenti cursu sortis, quod pro
<lb ed="#L" n="51"/>test infallibiliter cognosci propter suam determinationem &
ne<lb ed="#L" n="52" break="no"/>cessitatem suppositionis, sic est de omni futuro quantuncunqui
<lb ed="#L" n="53"/>simpliciter contingente, si respectu eius possit inueniri aliqua ne
<lb ed="#L" n="54"/>cessitas suppositionis, inuenitur autem respectu cognitionis diui
<lb ed="#L" n="55"/>nae, qua vt prius dictum fuit a causa impedibili, & simpliciter quo
<lb ed="#L" n="56"/>ad hoc contingente supposito, quod non sit impedita, sequitur effe
<lb ed="#L" n="57"/>ctus infallibiliter & necessario necessitate praedictae
supposi<lb ed="#L" n="58" break="no"/>tionis, & similiter a causa indifferente & ad vtrumlibet (suppo
<lb ed="#L" n="59"/>sito quod determinetur, & non impediatur) sequitur infallibilite
<lb ed="#L" n="60"/>determinatus effectus, intellectus ergo cui notae sunt praedictae
<lb ed="#L" n="61"/>suppositiones potest infallibiliter quodcunque futurum cogno
<lb ed="#L" n="62"/>scere, sicut visus meus, qui videt sortem currere infallibilite
<lb ed="#L" n="63"/>nouit cursum sortis, talis autem est intellectus diuinus, qui non
<lb ed="#L" n="64"/>solum nouit causam futuri contingentis secundum se, sed noui
<lb ed="#L" n="65"/>perfecte omnem cursum omnium causarum quae possunt
impe<lb ed="#L" n="66" break="no"/>dire vel non, & quae impedient vel non impedient, etiam quae
<lb ed="#L" n="67"/>determinabunt liberum arbitrium nostrum vt angeli, & quae non
<lb ed="#L" n="68"/>propter quod infallibiliter cognoscit omne futurum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e955">
<lb ed="#L" n="69"/>
<!--23--> Causa autem horum est vniuersalitas diuinae cognitionis
<lb ed="#L" n="70"/>quam nihil subterfugit, sicut enim est de causa vt deficiat in cau
<lb ed="#L" n="71"/>fando, sic est de cognitione vt fallatur in iudicando de
productio<lb ed="#L" n="72" break="no"/>ne effectus per causam suam. Causa autem cuius ordinem nihil sub
<lb ed="#L" n="73"/>terfugit, non potest deficere vel impediri in causando, quia omni
<lb ed="#L" n="74"/>causa quae impeditur, impeditur per aliquid quod
subterfugi<lb ed="#L" n="75" break="no"/>ordinem suae causalitatis. Et ideo vna causa particularis impedi
<lb ed="#L" n="76"/>aliam, sed nulla impedit causam vniuersalem, sub cuius ordine
<lb ed="#L" n="77"/>vtraque continetur. Verbi gratia, ponamus quod sit aliqua
constel<lb ed="#L" n="78" break="no"/>latio quae fecit istam herbam florere propter suam caliditatem
<lb ed="#L" n="79"/>ex motu autem corporis coelestis superuenit alia constellatio qui
<lb ed="#L" n="80"/>sua frigiditate impedit herbam ne vltra floreat, sed potius vt flo
<lb ed="#L" n="81"/>decidat, hic vna causa particularis impedit aliam, quia vna non
<lb ed="#L" n="82"/>continetur sub alia. Sed nunquid propter hoc impeditur effe¬
<!--00245.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>ctus corporis coelestis, quod continet vtranque constellationem?
<lb ed="#L" n="84"/>non, sed impletur, quia effectus eius fuit, vt vsque ad hoc
flore<lb ed="#L" n="85" break="no"/>ret, & postea decideret: & ideo adhibuit contrarias causas
par<lb ed="#L" n="86" break="no"/>ticulares, quarum vna aliam impediret, vtraque tamen
subser<lb ed="#L" n="87" break="no"/>uiret causae vniuersali. Et est simile in agente a proposito.
vol<lb ed="#L" n="88" break="no"/>comburere medietatem alicuius ligni, & ideo adhibeo ignem,
<lb ed="#L" n="89"/>quantum est de se combureret totum lignum, nii impediretur,
<lb ed="#L" n="90"/>sed quum iam combussit medietatem, appono aquam
extin<lb ed="#L" n="91" break="no"/>guentem ipsum, impeditur ergo effectus ignis, sed non meus,
<lb ed="#L" n="92"/>mo completur omnino. sic est de qualibet causa, quod nunquam
<lb ed="#L" n="93"/>potest impediri, nisi per illud quod subterfugit ordinem suae cau
<lb ed="#L" n="94"/>salitatis, & sicut est de causalitate in producendo effectum, sic
<lb ed="#L" n="95"/>est de cognitione in iudicando de productione effectus, quia si
<lb ed="#L" n="96"/>aliquis cognoscat particulariter & solum causam effectus
tutu<lb ed="#L" n="97" break="no"/>ri contingentis, pote st decipi in iudicando de productione esffe
<lb ed="#L" n="98"/>ctus, sicut causa impedin in producendo, & sic nos decipinur,
<lb ed="#L" n="99"/>sed intelligens qui nouit hanc & alias quae impedire possunt, &
<lb ed="#L" n="100"/>vniuersaliter totum concursum causarum prouenientem ex
<lb ed="#L" n="101"/>ordine superioris causae quaecunque sit illa, taus intellectus non
<lb ed="#L" n="102"/>potest decipi, sicut nec ordo ille impediri, & talis est intellectu
<lb ed="#L" n="103"/>diuinus respectu omnium generaliter, & forte intellectus ange
<lb ed="#L" n="104"/>licus respectu omnium pure naturalium,
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e1042">
<lb ed="#L" n="105"/>
<!--24--> Ad primum argumentum cum dicitur omuae scitum a deo
<lb ed="#L" n="106"/>de necessitate euenmet. Dicendum quod falsum est, loquendo de
ne<lb ed="#L" n="107" break="no"/>cessitate absoluta & simpliciter, imo sicut scitum est euaenire,
<lb ed="#L" n="108"/>sic eueniet, & ideo quod scitum est euenire necessario,
necessa<lb ed="#L" n="109" break="no"/>rio eueniet, & quod scitum est euenire contingenter, eueniae
<lb ed="#L" n="110"/>contingenter, alioquin scientia dei falleretur, quae non sulum est
<lb ed="#L" n="111"/>de euentu rerum, sed etiam de modo euentus. Et quod dicitur
<lb ed="#L" n="112"/>vlterius, si non necessario euenit, potest non euenire, ponatur ergo
<lb ed="#L" n="113"/>in esse. Dicendum quod si ponatur in esse illo modo qui est possibulae.
<lb ed="#L" n="114"/>non sequitur aliquod impossibile. est autem possibile, non euenire
<lb ed="#L" n="115"/>loquendo simpliciter & absolute, sed stante suppositione non est
<lb ed="#L" n="116"/>possibile, & ideo sic non est ponendum. si enim praescitum est
<lb ed="#L" n="117"/>euenire, praeuisus est ordo causarum talis, quo posito &t stante
<lb ed="#L" n="118"/>non potest illud non euenire, sed necessario euemet necessitat.
<lb ed="#L" n="119"/>suppositionis praedictae, quae stat cum contingentia simpliciter
<lb ed="#L" n="120"/>& est simile de contingente praesente, sortes enim dum currit.
<lb ed="#L" n="121"/>non necessario currit simpliciter & absolute, imo libere currit
<lb ed="#L" n="122"/>potens non currere, & tamen non potest poni in esse, quod non
<lb ed="#L" n="123"/>currat stante suppositione quod currat, alioquin contradictoria
<lb ed="#L" n="124"/>simul verificarentur de eodem, quod est impossibile.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e1090">
<lb ed="#L" n="125"/>
<!--25--> Ad secundum, cum dicitur quod omnis conditionalis cuius
ac<lb ed="#L" n="126" break="no"/>cedens est necessariu, & consequentia est necessaria, & consequens
<lb ed="#L" n="127"/>est necessarium, concedatur, si tamen antecedens sit necessarium sim
<lb ed="#L" n="128"/>pliciter, & vt ex ipso infertur consequens, & cum dicitur quod haec est
<lb ed="#L" n="129"/>necessaria deus praesciuit A fore. Dicendum quod est vt sic, & est vt
<lb ed="#L" n="130"/>non, si enim est necessaria adiuncto modo necessitatis erit vera.
<lb ed="#L" n="131"/>dicendo sic, deus praesciuit necessario A fore. Haec autem est
du<lb ed="#L" n="132" break="no"/>plex, quia si modus necessitatis determinaret compositionem
ver<lb ed="#L" n="133" break="no"/>bi ad subiectu, vera est & composita sub hoc sensu, necessarium est
<lb ed="#L" n="134"/>deum praescirae A fore, & adhuc haec necessitas non est nisi ex
sup<lb ed="#L" n="135" break="no"/>positione, & non simpliciter, quia, vt infra videbitur, deus potest
<lb ed="#L" n="136"/>nescire quod scit, & scire quod nescit, & ideo non necessario scit
<lb ed="#L" n="137"/>talia, sed libere, sicut libere vult ea fore vel non fore, si autem deter
<lb ed="#L" n="138"/>minet materiam verbi, scilicet A fore, sic est falsa & diuisa, sub
<lb ed="#L" n="139"/>hoc sensu deus preuidit A fore necessario, quod non est verum, imo
prae<lb ed="#L" n="140" break="no"/>uidit A fore conungenter, modo sic est quod consequens non infertur
<lb ed="#L" n="141"/>ex antecedente ratione compositionis verbi ad subiectum, quae est
<lb ed="#L" n="142"/>necessatia, sed solum ratione materiae verbi, quae est contungens.
<lb ed="#L" n="143"/>Quod patet, quia si separaretur materia verbi a compositione
in<lb ed="#L" n="144" break="no"/>ferret consequens, ad A enim fore sequitur quod A erit, sed compositio
<lb ed="#L" n="145"/>principalis siuae materia verbi non inferret consequens, non enim
<lb ed="#L" n="146"/>sequitur deus scit A, ergo erit, scit enim non solum quae erunt, sed
<lb ed="#L" n="147"/>& multa quae non erunt. Quum ergo consequens non inferatur
<lb ed="#L" n="148"/>ex antecedentae vt est necessarium, sed potius vt est contingens, non
<lb ed="#L" n="149"/>oportet consequens esse necessarium, sed contingens. Vel dicen
<lb ed="#L" n="150"/>dum secundum praecepta quod hoc accedens deus praesciuit A fore
<lb ed="#L" n="151"/>non est necessarium simpliciter, sed contingens eo modo quo
li<lb ed="#L" n="152" break="no"/>berum arbitrium dicimus esse contingens. Quod patet, quia
im<lb ed="#L" n="153" break="no"/>possibile est illud esse simpliciter necessarium quod coexigit
con<lb ed="#L" n="154" break="no"/>tingens, sed deum praescire A fore coexigit deum velle A fore,
<lb ed="#L" n="155"/>quod est contingens (id est liberum) ergo illud antecedens non
<lb ed="#L" n="156"/>est simpliciter necessarium, quare nec consequens.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e1164">
<lb ed="#L" n="157"/>
<!--26--> Ad tertium potest responderi sicut in argumentando
respon<lb ed="#L" n="158" break="no"/>sum est. Et quod obiicitur quod illa distinctio non habet locum nisi
<lb ed="#L" n="159"/>in formis separabilibus. Dicendum quod esse scitum non
compa<lb ed="#L" n="160" break="no"/>ratur ad rem scitam, sicut forma ad subiectum, sed solum sicut actus
<lb ed="#L" n="161"/>ad obiectum, quia tamen omne quod denominat aliud quandoque
<lb ed="#L" n="162"/>vocatur forma, ideo loquamur de scientia dei, tanquam de forma
<lb ed="#L" n="163"/>denominante rem scitam, & tunc possumus dicere quod aliqua
<lb ed="#L" n="164"/>forma vel actus potest dici inseparabilis dupliciter. Vno modo
<!--00246.xml-->
<pb ed="#L" n="90-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>ex naturali & per se habitudine formae vel actus ad rem, &
econ<lb ed="#L" n="2" break="no"/>uerso, & sic anima est forma inseparabilis ab homine existente.
<lb ed="#L" n="3"/>Alio modo ex suppositione, sicut si poneremus quod sortes
<lb ed="#L" n="4"/>quandiu viueret esset infirmus, infirmitas esset ab eo
insepa<lb ed="#L" n="5" break="no"/>rabilis. Inseparabilitas ergo prima tollit praedictam
distinctio<lb ed="#L" n="6" break="no"/>nem, sed secunda inseparabilitas, vel potius inseparatio quae est
<lb ed="#L" n="7"/>ex suppositione non tollit quin absolute oppositum potuerit
in<lb ed="#L" n="8" break="no"/>esse, vnde dato quod sortes semper esset infirmus, adhuc
ist<lb ed="#L" n="9" break="no"/>esset distinguenda, sortem infirmum impossibile est esse sanum
<lb ed="#L" n="10"/>secundum sensum compositum & diuisum, & in sensu
compo<lb ed="#L" n="11" break="no"/>sito esset vera, sed in sensu diuiso esset falsa, quia significare
<lb ed="#L" n="12"/>impossibilitatem sanitatis inesse sorti ex natura sua, quod no
<lb ed="#L" n="13"/>est verum, sed ex suppositione qua ponitur semper infirmus. Si
<lb ed="#L" n="14"/>militer in proposito: quia A fore & esse scitum non sunt
inse<lb ed="#L" n="15" break="no"/>parabilia nisi ex suppositione (absolute enim A potuit non
fo<lb ed="#L" n="16" break="no"/>re & non esse scirum fore) sed supposito quod sit scitum,
impos<lb ed="#L" n="17" break="no"/>sibile est non esse scitum, & inseparabile est ab eo esse scitum ex
<lb ed="#L" n="18"/>suppositione iam dicta, & ideo adhuc in tali actu potest locum
<lb ed="#L" n="19"/>habere supradicta distinctio, sicut & in formis inseparabilibus
<lb ed="#L" n="20"/>ex suppositione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e1876-d1e1236">
<lb ed="#L" n="21"/>
<!--27.--> Vel dicendum ad principalem rationem quod si maior est
<lb ed="#L" n="22"/>de necessario simpliciter & absolute, & minor de inesse,
conclu<lb ed="#L" n="23" break="no"/>sio erit de necessario simpliciter & absolute: si autem maior sit
<lb ed="#L" n="24"/>de necessario non absolute, sed ex suppositione, conclusio eri
<lb ed="#L" n="25"/>de necessario non simpliciter & absolute, sed ex suppositione
<lb ed="#L" n="26"/>Modo quum dicitur omne scitum a deo necessario est verum, si
<lb ed="#L" n="27"/>intelligatur de necessario simpliciter & absolute non est verum
<lb ed="#L" n="28"/>Necessarium enim ex suppositione quae stat cum
contingenti<lb ed="#L" n="29" break="no"/>simpliciter potest esse scitum infallibiliter, non solum a deo
<lb ed="#L" n="30"/>sed etiam a nobis, vt cum scio sortem actu currere, vt prius
sa<lb ed="#L" n="31" break="no"/>tis deductum fuit, propter quod sequitur quod conclusio ex
<lb ed="#L" n="32"/>maiore sit necessaria necessitate suppositionis solum, & non
<lb ed="#L" n="33"/>simpliciter, quod concessum est.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>