-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2083.xml
197 lines (197 loc) · 13.2 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2083.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 4</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 4</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="98-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e2083"><!-- l1d43q4 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e2083-Hd1e101">Quaestio 4</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e2083-Hd1e103" type="question-title">Utrum Deus agat ex necessitate naturae</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e106">
<lb ed="#L" n="46"/>QVARSTIO, QVARTA.
<lb ed="#L" n="47"/>Vtrum Deus agat ex necessitate naturae.
<lb ed="#L" n="48"/>Thom. 1.q. 19. artic. 3.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e115">
<lb ed="#L" n="49"/>CONSEQVENTER quaeritur de modo
acti<lb ed="#L" n="50" break="no"/>nis diuinae. Et primo, vtrum deus agat ex
neces<lb ed="#L" n="51" break="no"/>sitate naturae. Et videtur quod sic, quia illud quod
<lb ed="#L" n="52"/>m agendo sic est determinatum quod non potest
<lb ed="#L" n="53"/>non agere, videtur agere ex necessitate naturae
<lb ed="#L" n="54"/>quia potestates rationales sunt ad opposita, naturales vero non
<lb ed="#L" n="55"/>sed Deus est sic determinatus ad agendum quod agit, quod non
<lb ed="#L" n="56"/>potest illud non agere, ergo &c. Maior patet, sed minor
pro<lb ed="#L" n="57" break="no"/>batur, quia deus producit res per voluntatem, sed Deus
di<lb ed="#L" n="58" break="no"/>necessitate vult quicquid vult, nec potest non velle, quare &c
<lb ed="#L" n="59"/>Minor huius prosyllogismi adhuc probatur, quia si illa quae
<lb ed="#L" n="60"/>Deus vult non vellet de necessitate, sed posset ea non velle,
se<lb ed="#L" n="61" break="no"/>queretur quod voluntas eius posset esse indifferens ad velle &
<lb ed="#L" n="62"/>nolle. Hoc autem est inconueniens, quia tunc oporteret quod
<lb ed="#L" n="63"/>determinaretur ab alio, & etiam quod actus eius differret
rea<lb ed="#L" n="64" break="no"/>liter ab ipsa, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e152">
<lb ed="#L" n="65"/>
<!--2--> Item Dionysi. 2. cap. de diui. nomi. assimilat diuinam
actio<lb ed="#L" n="66" break="no"/>nem illuminationi dicens, quod sicut sol non ratiocinans neque
<lb ed="#L" n="67"/>eligens radios suos diffundit, sic diuina voluntas se diffundit in
<lb ed="#L" n="68"/>omnia entia, sed agere sine ratiocinatione & electione est age
<lb ed="#L" n="69"/>re ex necessitate naturae, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e169">
<lb ed="#L" n="70"/>SED CONTRA. Illud quod agit ex necessitate na
<lb ed="#L" n="71"/>turae statim cum est producit effectum suum, nisi sua virtus sit
<lb ed="#L" n="72"/>impersecta, vel sua actio successiua, sed virtus diuina est ab
<lb ed="#L" n="73"/>aeterno perfecta. Actio autem qua producit res est subita, & non
<lb ed="#L" n="74"/>successiua, ergo si Deus ageret ex necessitate naturae, ab
aeter<lb ed="#L" n="75" break="no"/>no produxisset res, quod falsum est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e185">
<lb ed="#L" n="76"/>RESPONSIO. Deum agere ex necessitate naturae po
<lb ed="#L" n="77"/>test dupliciter intelligi secundum duo in quibus differt agens
na<lb ed="#L" n="78" break="no"/>turale ab agente per artem seu a proposito, vnum est quod agen
<lb ed="#L" n="79"/>per artem praecognoscit quod agit, naturalem vero non. Aliud
<!--00261.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="80"/>est quod agens per naturam quantum est de se non potesi non age
<lb ed="#L" n="81"/>re, agens vero per artem, siue a proposito agit libere, & pores
<lb ed="#L" n="82"/>non agere. Si ergo intelligatur quaestio quo ad primum modum
<lb ed="#L" n="83"/>scilicet an Deus producat res ex necessitate naturae, sic quod
na<lb ed="#L" n="84" break="no"/>tura eius sit principium producendi res secundum se non vt
prae<lb ed="#L" n="85" break="no"/>cognoscens eas, sic dicendum est quod non, imo quicquid
produ<lb ed="#L" n="86" break="no"/>cit praecognoscit, & eius praecognitio per se praeexigitur ad pro
<lb ed="#L" n="87"/>ductionem creaturarum. Et quia illud fuit sufficienter probatum
<lb ed="#L" n="88"/>prius dist. 35. Ideo ad praesens nihil plus dicetur de hoc.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e220">
<lb ed="#L" n="89"/>
<!--5--> Si autem quaestio intelligatur quo ad secundum modum,
<lb ed="#L" n="90"/>scilicet, vtrum deus producat res ex necessitate naturae non
quid<lb ed="#L" n="91" break="no"/>absque praecognitione & volitione, sed quia vult ex necessitate
<lb ed="#L" n="92"/>eas producere, nec potest non velle producere. Hoc modo
po<lb ed="#L" n="93" break="no"/>suerunt aliqui Philosophi Deum producere res ex necessitate
<lb ed="#L" n="94"/>naturae, quia quicquid vult, vult de necessitate absoluta, non
<lb ed="#L" n="95"/>solum bonitatem suam, sed alia propter ipsam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e240">
<lb ed="#L" n="96"/>
<!--6.--> Istud autem non videtur verum, nec est fidei consonum,
qui<lb ed="#L" n="97" break="no"/>si Deus vult de necessitate alia a se; aut vult ea tanquam finem
<lb ed="#L" n="98"/>aut propter alium finem, non potest dici quod velit ea tanquam
fi<lb ed="#L" n="99" break="no"/>nem, quia sicut Dei potentia est primum principium omnium
<lb ed="#L" n="100"/>entiuui, sic diuina bonitas est omnium finis, vt patebit lib. 2
<lb ed="#L" n="101"/>Item nec vult ea de necessitate propter bonitatem suam,
cuiu<lb ed="#L" n="102" break="no"/>ratio est, quia volentem aliquem finem non est necesse velle illa
<lb ed="#L" n="103"/>sine quibus ille finis potest haberi, & habitus conseruari, sed
si<lb ed="#L" n="104" break="no"/>ne rebus causatis diuina bonitas perfectissime, & plenissimi
<lb ed="#L" n="105"/>habetur, & habita conseruatur, creaturae enim solum sunt
<lb ed="#L" n="106"/>manifestatiuae condecentiae bonitatis diuinae: ergo Deum
vo<lb ed="#L" n="107" break="no"/>lentem bonitatem suam non est necesse velle alia propter ipsam,
<lb ed="#L" n="108"/>sed libere vult, & potest ea non velle.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e273">
<lb ed="#L" n="109"/>
<!--7--> Ad primum argumentum dicendum per interemptionem
<lb ed="#L" n="110"/>minoris, tam syllogismi principalis, quam prosyllogismi, quia
<lb ed="#L" n="111"/>Deus potest non facere & non velle quod vult, ita quod voluntas
<lb ed="#L" n="112"/>sua est indifferens ad velle & nolle quodcunque aliud a se, nisi qu
<lb ed="#L" n="113"/>distinguendum est de indifferentia, quia aliquid potest esse
in<lb ed="#L" n="114" break="no"/>differens ad aliqua dupliciter. Vno modo sic, quod non est in
<lb ed="#L" n="115"/>actu alicuius eorum, sed est mere in potentia contingenter ac
<lb ed="#L" n="116"/>vtrunque, vt sortes stans est mere in potentia ad sedendum vel
<lb ed="#L" n="117"/>currendum. Alio modo aliquid est indifferens ad plura sic,
<lb ed="#L" n="118"/>est sub vno eorum, sed quia sibi secundum se & absolute
consi<lb ed="#L" n="119" break="no"/>derato non repugnat oppositum, ideo dicitur secundum se
in<lb ed="#L" n="120" break="no"/>differens ad vtrunque, & istud potest esse dupliciter. Vno modo
<lb ed="#L" n="121"/>sicut subiectum ad actus oppositos realiter ab ipso differentes,
<lb ed="#L" n="122"/>sicut sortes est indifferens de se ad sedere vel currere, dato
<lb ed="#L" n="123"/>actu sit sub altero eorum, & hoc modo voluntas diuina non est
<lb ed="#L" n="124"/>indifferens ad velle & nolle cum ipsa sit realiter suus* actus.
<lb ed="#L" n="125"/>Alio modo est aliquid indifferens ad plura non per modum sub.)
<lb ed="#L" n="126"/>iecti ad actus sibi inhaerentes, sed per modum potentiae
respe<lb ed="#L" n="127" break="no"/>ctu obiectorum in quae potest per actum suum tendere vel non
<lb ed="#L" n="128"/>tendere quantum est de se, licet actu tendat in vnum eorum
<lb ed="#L" n="129"/>determinate, & hoc modo voluntas diuina, & suum velle quod
<lb ed="#L" n="130"/>est idem cum ea, est indifferens ad omnia volita creata. Et quod
<lb ed="#L" n="131"/>dicitur contra hoc, quia illud quod est indifferens ad plura,
in<lb ed="#L" n="132" break="no"/>diget determinari per aliud, & si est indifferens ad plures actus
<lb ed="#L" n="133"/>differt realiter ab vtroque. Dicendum quod illud quod est indifferens
<lb ed="#L" n="134"/>ad plura quorum neutrum habet, indiget determinari ad
alte<lb ed="#L" n="135" break="no"/>rum, sed si habeat alterum ipsorum actu si tamen indifferens sit
<lb ed="#L" n="136"/>per modum subiecti ad actus differentes a subiecto, licet tale
<lb ed="#L" n="137"/>non indigeat determinari, quia iam alterum habet determinate,
<lb ed="#L" n="138"/>tamen tale habet causam inhaerentiae illius actus differentis. Si
<lb ed="#L" n="139"/>vero indifferens sit ad plura quorum vnum actu habetur, sed
<lb ed="#L" n="140"/>non repugnat ei secundum se & absolute oppositum, nec est
in<lb ed="#L" n="141" break="no"/>differentia per modum subiecti ad actus inhaerentes, sed pe
<lb ed="#L" n="142"/>modum potentiae, vel actus ad diuersa obiecta, tale non indige
<lb ed="#L" n="143"/>determinari, quia iam determinatum est, nec habet causam
ali<lb ed="#L" n="144" break="no"/>cuius sibi inhaerentis, quia nihil sibi inhaeret, & talis est
indiffe<lb ed="#L" n="145" break="no"/>rentia voluntatis diuinae ad diuersa volita, quia ab aeterno vult
<lb ed="#L" n="146"/>vnum determinate, & libere, propter quod oppositum non
re<lb ed="#L" n="147" break="no"/>pugnat, nec est indifferentia voluntatis ad actus differentes sib
<lb ed="#L" n="148"/>inhaerentes, vt subiecto: sed est indifferentia potentiae & actus
<lb ed="#L" n="149"/>indifferentis ab ea ad diuersa obiecta, & ideo non indiget
deter<lb ed="#L" n="150" break="no"/>minari ab alio, nec habet causam alicuius sibi inhaerentis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2083-d1e369">
<lb ed="#L" n="151"/>
<!--8--> Ad secundum dicendum, quod non est intentio Dionysij
assi<lb ed="#L" n="152" break="no"/>milare diuinam actionem illuminationi quantum ad necessitatem
<lb ed="#L" n="153"/>sed quantum ad vniuersalitatem: vnde ly sic non reduplicat illud
<lb ed="#L" n="154"/>quod dixerat, non ratiocinans, neque eligens, sed assimilat in hoc
<lb ed="#L" n="155"/>quod bonitas Dei diffundit seipsam, quia ipsa tendit in omnia
<lb ed="#L" n="156"/>sicut lux solis in omnia sensibilia sibi supposita, ideo non valet
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>