-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2335.xml
429 lines (429 loc) · 30.3 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2335.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="109-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e2335"><!-- l2d1q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e2335-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e2335-Hd1e103" type="question-title">Utrum essentia successiva ut motus et tempus potuerint fuisse ab aeterno</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e106">
<lb ed="#L" n="4"/>LVAISTIO TIITIA.
<lb ed="#L" n="5"/>Vtrum entia successiua potuerint
<lb ed="#L" n="6"/>fuisse ab aeterno.
<lb ed="#L" n="7"/>Thom. 1. q. 46. art. 2. ad 6. & 7.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e117">
<lb ed="#L" n="8"/>TERTIO quaeritur, vtrum entia successiua, vv
<lb ed="#L" n="9"/>motus, & tempus potuerint fuisse ab aeterno. E
<lb ed="#L" n="10"/>arguitur quod sic, quia quando aliqua sunt eiusdem
<lb ed="#L" n="11"/>rationis quod non repugnat vni non repugnai
<lb ed="#L" n="12"/>gl alteri, sed partes motus sunt eiusdem rationis,
<lb ed="#L" n="13"/>ergo cum non repugnet huic vel illi parti habuisse ante se aliam
<lb ed="#L" n="14"/>videtur nec quod alicui parti motus, & sic ante quamlibet
po<lb ed="#L" n="15" break="no"/>tuit esse alia, & sic fuissent infinitae, quare & ab aeterno.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e137">
<lb ed="#L" n="16"/>
<!--2.--> Item probatur de generatione sic, in his quae sunt eiusdem
<lb ed="#L" n="17"/>naturae est idem modus acquirendi naturam, sed indiuidua
eius<lb ed="#L" n="18" break="no"/>dem speciei sunt eiusdem naturae specificae, ergo habent
eun<lb ed="#L" n="19" break="no"/>dem modum accipiendi naturam, vel saltem habere possunt
<lb ed="#L" n="20"/>Hic autem modus est per generationem, ergo omnia sunt ge.
<lb ed="#L" n="21"/>nita & nullum creatum, vel saltem sic esse potest, quo posite
<lb ed="#L" n="22"/>non esset dare primum genitum, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e158">
<lb ed="#L" n="23"/>
<!--3--> Ad idem est intentio Arull. 8. Physi. & primo coeli & mun
<lb ed="#L" n="24"/>di vbi sentit quod non solum talia potueruit esse ab aeterno, sec
<lb ed="#L" n="25"/>etiam quod fuerunt.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e169">
<lb ed="#L" n="26"/>
<!--4--> Item si motus coei non poset fuise ab ererno hoc estei
<lb ed="#L" n="27"/>propter aliquod impedimentum quod esset ex parte
mouen<lb ed="#L" n="28" break="no"/>tis, vel mobilis vel spacij. Non ex parte mouentis quia aeternum.
<lb ed="#L" n="29"/>Nec ex parte mobilis quod potest esse aeternum, vt dictum
<lb ed="#L" n="30"/>fuit in praecedenti quaestione. Nec ex parte spacij tanquam
<lb ed="#L" n="31"/>oporteat dare aliquod signum a quo primo incipiat motus
<lb ed="#L" n="32"/>cum motus coeli non sit rectus, sed circularis, ergo nihil
im<lb ed="#L" n="33" break="no"/>pedit quin motus coeli poterit esse ab aeterno.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e191">
<lb ed="#L" n="34"/>IN CONTRARIVM arguitur, quia si motus
fuis<lb ed="#L" n="35" break="no"/>set ab aeterno infinitae reuolutiones fuissent pertransitae, hoc
<lb ed="#L" n="36"/>est impossibile, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e200">
<lb ed="#L" n="37"/>
<!--6.--> Item si mundus ab aeterno fuisset, heri praecessissent infini
<lb ed="#L" n="38"/>ti dies. Similiter & hodie, sed infinito nihil est majus, ergo tot
<lb ed="#L" n="39"/>praecessissent heri sicut hodie: sed hoc est impossibile, cum ho
<lb ed="#L" n="40"/>die sit noua dies addita, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e213">
<lb ed="#L" n="41"/>Item tempus ab heri est pars temporis ab hodie, sed pars non pon
<lb ed="#L" n="42"/>aequari toti (aequaretur autem si infiniti dies praecessisent) ergo &c
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e220">
<lb ed="#L" n="43"/>
<!--8--> Item si mundus fuisset ab aeterno, fuissent infiniti homines
<lb ed="#L" n="44"/>Sed corrupto homine anima remanet, ergo essent infinitae
ani<lb ed="#L" n="45" break="no"/>mae. Hoc autem videtur impossibile, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e232">
<lb ed="#L" n="46"/>
<!--9--> RESPONSIO. Repugnat motui & cuicunque
creatu<lb ed="#L" n="47" break="no"/>rae sub motu fuisse ab aeterno. Quod patet primo sic, In quibus
<lb ed="#L" n="48"/>cunque est dare primum & vltimum illa sunt finita. Sed in
reuolu<lb ed="#L" n="49" break="no"/>tionibus coeli acceptis seu praeteritis quae sunt praeteritae, vel esse
<lb ed="#L" n="50"/>potuerunt necesse est dare primam reuolutionem, & vltimam, ergo
<lb ed="#L" n="51"/>necessario praecesserunt reuolutiones finitae, & non infinitae, sed
<lb ed="#L" n="52"/>motus constans ex reuolutionibus sinitis quantitate & numero
<lb ed="#L" n="53"/>non potest esse ab aeterno, ergo &c. Maior patet, Sed minor pro
<lb ed="#L" n="54"/>batur, quia in omnibus praeteritis reuolutionibus fuit ordo dura
<lb ed="#L" n="55"/>tionis ita quod nunquam fuerunt plures simul, sed semper vna post aliam
<lb ed="#L" n="56"/>in post sumendo, vel vna ante aliam in ante sumendo, eigo cum quae
<lb ed="#L" n="57"/>libet accepta sit & omnes ex quo quaelibet & omnes sunt
praete<lb ed="#L" n="58" break="no"/>ritae, & prius uccessario fuerunt praesentes, aut est accepta aliqua
<lb ed="#L" n="59"/>ante quoi nulla, aut non. Si sit accepta aliqua antequam nulla, habetu
<lb ed="#L" n="60"/>propositum, quia illa erit prima, nunc vero est dare vltimam
acce<lb ed="#L" n="61" break="no"/>ipiam,s.hodiernam, ergo &c. Si vero non sit dare aliquam reuolutionem
<lb ed="#L" n="62"/>antequam alia non sit accepta. Contra, ante omnes coniunctim ac
<lb ed="#L" n="63"/>ceptas nulla fuit prior. Perinde autem est quod ante omnes etiam
con<lb ed="#L" n="64" break="no"/>iunctim acceptas fuerit aliqua alia ab omnibus coniunctim acce
<lb ed="#L" n="65"/>ptis, & quod ante qualibet accepta fuerit aliqua alia quia non sun
<lb ed="#L" n="66"/>acceptae nisi quodam ordine vna ante aliâ, & nunquam simul plures
<lb ed="#L" n="67"/>ergo non sunt omnes acceptae nisi sit aliqua accepta quae inclu
<lb ed="#L" n="68"/>dat omnes. Alioquin inter coniunctim acceptas non esset ordo
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e287">
<lb ed="#L" n="69"/>
<!--10.--> Et confirmatur quia in post sumendo non essent accepta
<lb ed="#L" n="70"/>omnes nisi esset aliqua claudens omnes, ergo nec in ante sumendo
<lb ed="#L" n="71"/>Fieret autem hoc magis manifestum si loco cuiuslibet reuolutio,
<lb ed="#L" n="72"/>us praeteritae sumeretur aliquid permanens puta granum milij, &
<lb ed="#L" n="73"/>deduceretur in eis ratio praeinducta. In tota enim multitudine
<lb ed="#L" n="74"/>granorum acceptorum ordine quodam scilicet, quod vnum fuerit
<lb ed="#L" n="75"/>acceptum ante aliud vel post aliud, & nullum aliter, necesse essei
<lb ed="#L" n="76"/>dare aliquod granum antequam nullum esset acceptum, vel non
<lb ed="#L" n="77"/>omnia grana essent accepta ppter ordinem acceptionis, ratuo
<lb ed="#L" n="78"/>ne cuius vnum includit aliud. Sic ergo patet quod in reuolutioni
<lb ed="#L" n="79"/>bus coeli est dare primam & vlumam, & hoc fuit minor. Vel potest
<!--00283.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="80"/>sic formari ratio, quod necessarium esset ponere in accipiendis si
<lb ed="#L" n="81"/>deueniretur ad hoc quod essent acceptae illud idem necessarium est
<lb ed="#L" n="82"/>ponere in iam acceptis. Sed in accipiendis si deueniretur ad hoc
<lb ed="#L" n="83"/>vt essent acceptae vna post aliam, esset dare vltimam, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e329">
<lb ed="#L" n="84"/>
<!--11--> Secundo patet eadem minor sic, aut inter reuolutiones prae
<lb ed="#L" n="85"/>teritas fuit aliqua a qua reuolutio hodierna distat in infinitu,
<lb ed="#L" n="86"/>aut non. Si sic, illa fuit necessario prima, quia non potest esse ma
<lb ed="#L" n="87"/>ior distantia quam infinita: Si non, ergo non praecesserunt infinitae
<lb ed="#L" n="88"/>reuolutiones, quia quanto plures praecesserunt, tanto est maior
<lb ed="#L" n="89"/>distantia alicuius illarum a reuolutione hodierna. si ergo a nul
<lb ed="#L" n="90"/>la earum distat reuolutio hodierna in infinitum, sequitur quod
<lb ed="#L" n="91"/>non praecesserunt infinitae reuolutiones. Et sic quicquid detur
<lb ed="#L" n="92"/>semper, sequitur quod nullo modo potuerunt praecessisse
re<lb ed="#L" n="93" break="no"/>uolutiones infinitae. Et ista ratio similis est, & eiusdem efficaci,
<lb ed="#L" n="94"/>cum illa per quam probatum fuit primo libro quod in entibus
<lb ed="#L" n="95"/>est dare necessario primum & perfectissimum, quia sicut in
<lb ed="#L" n="96"/>speciebus est ordo perfectionis per se, ita in partibus eiusdem
<lb ed="#L" n="97"/>motus est per se ordo durationis. Et sicut ex distantia finita,
<lb ed="#L" n="98"/>vel infinita secundum gradus perfectionis semper necessario
<lb ed="#L" n="99"/>concluditur quod sit dare primum & summum in perfectione,
<lb ed="#L" n="100"/>sic ex distantia finita vel infinita in reuolutionibus motus coeli
<lb ed="#L" n="101"/>necessario concluditur quod est dare primam in duratione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e373">
<lb ed="#L" n="102"/>
<!--12--> Ad hoc autem respondent quidam dicentes, quod argumentum
<lb ed="#L" n="103"/>procedit ex falsa imaginatione, hac, s. quod in motu coeli sint
plu<lb ed="#L" n="104" break="no"/>res reuolutiones, quod non est verum cum sit vnus, &
conti<lb ed="#L" n="105" break="no"/>nuus. Istud autem in nullo impedit rationem, quia etsi in motu non
<lb ed="#L" n="106"/>sint plures reuolutiones distinctae per interpositionem quietis
<lb ed="#L" n="107"/>sunt tamen plures per signationem sensus & rationis. Sicut in
quam<lb ed="#L" n="108" break="no"/>to continuo, puta in linea sunt plures partes aequales, non quide
<lb ed="#L" n="109"/>actuali diuisione, quia iam non esset ibi continuitas, sed
signatio<lb ed="#L" n="110" break="no"/>ne. Sicut ergo ad probandum lineam continuam non esse infinitâm
<lb ed="#L" n="111"/>sufficit probare quod in linea non possint signari infinitae partes
<lb ed="#L" n="112"/>aequales, puta bipedales, nec tamen propter hoc oporteret actu
<lb ed="#L" n="113"/>secare lineam, sic ad probandum quod motus non fuerit infinitus
<lb ed="#L" n="114"/>sufficit probare quod in ipso non possunt signari infiaitae partes
<lb ed="#L" n="115"/>aequales reuolutiones, nec oportet eas sic signare quod actu
diui<lb ed="#L" n="116" break="no"/>dantur interiecta quiete. Patet ergo quod motus, vel creatura sub
<lb ed="#L" n="117"/>motu non potuit esse ab aeterno impediente ordine partium
<lb ed="#L" n="118"/>acceptarum in quibus necessarium est signare primam & vltimam
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e415">
<lb ed="#L" n="119"/>
<!--13--> Quod autem probatum est de motu coen potest deduci in
<lb ed="#L" n="120"/>successiua generatione hominum, accipiendo sortem genitum
<lb ed="#L" n="121"/>a Platone, & Platonem genitum a Cicerone, & sic vltra
secun<lb ed="#L" n="122" break="no"/>dum lineam ascendentium, & secundum ordinem successionis
<lb ed="#L" n="123"/>vnius ab vno, quia in talibus necesse est dare primum &
vlti<lb ed="#L" n="124" break="no"/>mum, vt patet applicanti ad hanc materiam rationes prius factas.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e433">
<lb ed="#L" n="125"/>
<!--14--> Praecer hoc probari potest propriis rationibus quod
genera<lb ed="#L" n="126" break="no"/>tio non potuit esse ab aeterno, quia & si esset poss. bile
genera<lb ed="#L" n="127" break="no"/>tionem fuisse ab aeterno, hoc maxime fuisset ponendo virum &
<lb ed="#L" n="128"/>mulierem creatos ab aeterno in quantitate perfecta, & virtute
<lb ed="#L" n="129"/>generandi, sed isto modo non fuit possibile, ergo non quocunque
<lb ed="#L" n="130"/>alio modo. Maior probatur, quia si alio modo fuisset possibile
<lb ed="#L" n="131"/>generationem fuisse ab aeterno, ponendo videlicet omnes
homi<lb ed="#L" n="132" break="no"/>nes fuisse genitos, quemlibet ab alio priore, & sic semper ita vt
<lb ed="#L" n="133"/>non esset deuenire ad aliquem ereatu, & non genitum, si inquam
<lb ed="#L" n="134"/>hoc modo fuit possibile, similiter fuisset possibile primo modo,
<lb ed="#L" n="135"/>quia homo creatus ab aeterno coextitisset cuilibet homini geni
<lb ed="#L" n="136"/>to, & omnibus. Et ideo secundum ipsum potuit generatio fuisse
<lb ed="#L" n="137"/>quandocumque potuit fuisse secundum alios. & sic probata est
ma<lb ed="#L" n="138" break="no"/>ior. Probatio minoris, homo creatus ab aeterno, aut prius
fuis<lb ed="#L" n="139" break="no"/>set, & posterius genuisset, & sic generatio non fuisset ab
aeter<lb ed="#L" n="140" break="no"/>no, aut non prius fuisset quam genuisset, sed mox cum fuisset
ge<lb ed="#L" n="141" break="no"/>nuisset. Sed hoc non potest esse: Probatio, quia agens per motum
<lb ed="#L" n="142"/>prae existit termino motus non solum natura, sed duratione, sed
<lb ed="#L" n="143"/>generans agit per motum alterationis, cuius terminus extrinsec
<lb ed="#L" n="144"/>est generaxio, ergo homo generans necessario praeexistit omni
<lb ed="#L" n="145"/>generationi uon solum natura, sed duratione. Et sic generatio non
<lb ed="#L" n="146"/>potuerit esse ab aeterno, quia nihil praecedit aeternum duratione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e486">
<lb ed="#L" n="147"/>
<!--15--> Concludit autem haec tatio non solum de hac generatione,
<lb ed="#L" n="148"/>vel illa, sed de generatioae simpliciter, si bene aduertatur, quia
<lb ed="#L" n="149"/>quodliber generans praecedit. omnia genita ab eo etiam
con<lb ed="#L" n="150" break="no"/>iunctim accepta.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e499">
<lb ed="#L" n="151"/>
<!--16--> Item illud que, d esi de ratione geniti conuenit omui geni
<lb ed="#L" n="152"/>to non solum per se accepto, sed coniunctim cum aliis, sicut quia
<lb ed="#L" n="153"/>de ratione medij est quod sit inter extrema, conuenit omni
me<lb ed="#L" n="154" break="no"/>dio non solura per se sumpto, sed omnibus simul sumptis. Num
<lb ed="#L" n="155"/>est ita quo de ratione geniti per motum seu alterationem
<lb ed="#L" n="156"/>praecedentenr est quod sequatur duratione suum generantem,
<lb ed="#L" n="157"/>ergo hoc conuenit omnibus geniiis simul sumptis, sed hoc esse
<lb ed="#L" n="158"/>uou posset ponendo generationem ab aecerno, quare &c..
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e521">
<lb ed="#L" n="159"/>
<!--17--> AD RATIONES in oppositum dicendum est, ad primans
<lb ed="#L" n="160"/>maior est vera accipiendo diuisim & non coniunctim. Quod
pa<lb ed="#L" n="161" break="no"/>tet, quii sicut non repugnat vni parti motus habuisse vnam alte¬
<!--00284.xml-->
<pb ed="#L" n="109-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>ram ante se, ita non repugnat ei aliam habuisse post se. Vtrumque
<lb ed="#L" n="2"/>enim conuenit reuolutioni Hesternae, quia alia eam praecessit, & alia
<lb ed="#L" n="3"/>eam secuta est, scilicet hodierna, & idem est de qualibet alia, quia
<lb ed="#L" n="4"/>nulli repugnat secundum se aliam praecedere & aliam sequi, &
<lb ed="#L" n="5"/>tamen impossibile est quod omnes quae possunt sequi sint secutae, &
<lb ed="#L" n="6"/>eodem modo impossibile est o omnes quae potuerunt
praece<lb ed="#L" n="7" break="no"/>dere praecesserint, & causa est, qa in his quae accipiuntur succes.
<lb ed="#L" n="8"/>siue & ordine quodam potest esse processus in infinitum in
accipi<lb ed="#L" n="9" break="no"/>do, sed nunquam in accepto esse, neque in ante sumendo, neque post.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e558">
<lb ed="#L" n="10"/>
<!--18--> Ad secundum dicendum per idem, quia in indiuiduis asini
<lb ed="#L" n="11"/>vel alterius speciei non est dare indiuiduum signatum quin po
<lb ed="#L" n="12"/>tuerit esse per generationem a simili secundum speciem, sed in
<lb ed="#L" n="13"/>tota multitudine indiuiduorum coniunctim accepta necesse est
<lb ed="#L" n="14"/>dare aliquod indiuiduum (quodcunque sit illud) quod non est
<lb ed="#L" n="15"/>a simili secundum speciem. Cuius ratio est, quia tota specie
<lb ed="#L" n="16"/>causam habet. Haec autem non potest esse aliquid illius speciei
<lb ed="#L" n="17"/>neque vnum, neque plura, nisi esset circulatio. Non vnum quidem
<lb ed="#L" n="18"/>quia cum illud sit aliquid speciei, nec sit causa sui, non est causa
<lb ed="#L" n="19"/>totius speciei, nec plura si non sit circulatio.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e584">
<lb ed="#L" n="20"/>
<!--19--> Ad tertium dicendum est quod Arist. ponendo mundum
<lb ed="#L" n="21"/>aeternum errauit non solum contra fidem, sed etiam contra
ra<lb ed="#L" n="22" break="no"/>tionem naturalem, & rationes per quas probat suum intentum,
<lb ed="#L" n="23"/>8. Physic. sunt omni homini intelligenti faciles ad soluendum.
<lb ed="#L" n="24"/>Et quaedam earum modicum probabiles, quas non
pertracta<lb ed="#L" n="25" break="no"/>mus ne prolixitas pariat taedium legenti.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e602">
<lb ed="#L" n="26"/>
<!--20--> Ad quartum dicendum est quod aeternitas motus non i
<lb ed="#L" n="27"/>peditur aliquo illorum impedimentorum, sed ex natura motu
<lb ed="#L" n="28"/>qui requirit ordinem partium in quibus acceptis necesse est da
<lb ed="#L" n="29"/>re primam & vltimam, vt deductum fuit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e616">
<lb ed="#L" n="30"/>
<!--21.--> Rationes autem quae sunt contra aeternitatem motus facta
<lb ed="#L" n="31"/>in arguendo satis sunt efficaces saltem prima & vltima. Secunda
<lb ed="#L" n="32"/>enim & tertia non procedunt, quamuis conclusio sit vera,
qui<lb ed="#L" n="33" break="no"/>licet infinito secundum quod infinitum non possit fieri additio
<lb ed="#L" n="34"/>nihil tamen prohibet quod infinito ex ea parte qua non est
infini<lb ed="#L" n="35" break="no"/>tum possit aliquid addi. Verbi gratia, si poneremus columnam
<lb ed="#L" n="36"/>infinitam secundum longitudinem & non secundum
latitudi<lb ed="#L" n="37" break="no"/>nem, posset ei aliquid addi secundum latum, sed non in longum
<lb ed="#L" n="38"/>Si autem poneremus corpus vndiquaque infinitum nihil
om<lb ed="#L" n="39" break="no"/>nino posset ei addi. similiter dato quod motus semper fuisset
<lb ed="#L" n="40"/>nec habuisset durationis initium (habet tamen a parte post
<lb ed="#L" n="41"/>durationis terminum. Possumus enim nunc signare vltimam re
<lb ed="#L" n="42"/>uolutionem quae fuit.) Et ideo ante nihil posset addi, quia
in<lb ed="#L" n="43" break="no"/>finitus esset. Sed a parte post continue aliquid potest addi, &
<lb ed="#L" n="44"/>additur quotidie. Ex hac autem parte vnum est majus altero
<lb ed="#L" n="45"/>& vnum pars, & aliud totum. Et ideo argumenta alia non bene
<lb ed="#L" n="46"/>concludunt, quamuis conclusio illa sit vera.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e658">
<lb ed="#L" n="47"/>
<!--22--> Ad primum autem argumentum respondent quidam sic,
<lb ed="#L" n="48"/>non est inconueniens infinitas reuolutiones esse pertransitas qu
<lb ed="#L" n="49"/>nunquam fuerunt pertranseundae, sed semper pertransitae. Sed
<lb ed="#L" n="50"/>hoc non valet, quia contradictionem implicat quod aliquid sit
per<lb ed="#L" n="51" break="no"/>transitum aut praeteritum quod nunquam fuit praesens aut futurum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e674">
<lb ed="#L" n="52"/>
<!--23--> Ad vltimam rationem quidam dicunt quod ratio non
con<lb ed="#L" n="53" break="no"/>cludit, quia vel potest dici quod vnus intellectus sit in omnibus
<lb ed="#L" n="54"/>hominibus sicut posuit commentator, vel potuit mundus fier
<lb ed="#L" n="55"/>sine hominibus, vel finitae animae perfecissent, & animassent infi
<lb ed="#L" n="56"/>nita corpora successiue. Potest enim Deus facere quod anima quae
<lb ed="#L" n="57"/>separatur ab vno corpore perficiat aliud: & secundum hoc non
<lb ed="#L" n="58"/>erit necessarium ponere infinitas animas actu. Sed istud non va
<lb ed="#L" n="59"/>let, quia non debet defendi veritas per illud, quod est falsum, &
<lb ed="#L" n="60"/>erroneum. Ponere autem vnam animam omnium hominum est
<lb ed="#L" n="61"/>falsum, & impossibile, etiam secundum philosophiam, vt
pate<lb ed="#L" n="62" break="no"/>bit infra. Est nihilominus erroneum secundum fidem. Et ideo per
<lb ed="#L" n="63"/>hoc non potest, nec debet defendi veritas de possibilitate aeter
<lb ed="#L" n="64"/>nitatis mundi. Quod autem subditur quod Deus potuit facere
mun<lb ed="#L" n="65" break="no"/>dum sine hominibus, aut quod vna anima quo vel plura
cor<lb ed="#L" n="66" break="no"/>pora animaret, verum quidem est, sed non soluit argumentum
<lb ed="#L" n="67"/>Quaeratur enim quare non potuit facere mundum cum
homi<lb ed="#L" n="68" break="no"/>nibus ita quod vna anima non informaret plura corpora, nec simul
<lb ed="#L" n="69"/>nec successiue, & tunc corruptis hominibus remanerent
infini<lb ed="#L" n="70" break="no"/>tae animae. Nec erit assignare rationem quare non sit possibil
<lb ed="#L" n="71"/>vnum sicut aliud. Non enim est magis impossibile homines fuisse
<lb ed="#L" n="72"/>ab aeterno, quam quodcunque aliud, nisi quia aliquid est in homine
<lb ed="#L" n="73"/>incorruptibile per naturam, scilicet anima intellectiua. In alii
<lb ed="#L" n="74"/>autem nihil. Sed illud non valet, quia quod est corruptibile
pe<lb ed="#L" n="75" break="no"/>naturam potest Deus conseruare per gratiam ne corrumpatu
<lb ed="#L" n="76"/>(sicut lapidem) & tunc concludetur illud quod de animabus
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e733">
<lb ed="#L" n="77"/>
<!--24--> Alij soluunt dicentes quod in qualibet reuolutio ne signat.
<lb ed="#L" n="78"/>potuit Deus animam vnam creare, sed non in omnibus
absolut<lb ed="#L" n="79" break="no"/>loquendo, quia Deus nihil potest producere nisi sub aliquo ordi
<lb ed="#L" n="80"/>ne, infinitum autem omnem ordinem subterfugit, ideo per
nul<lb ed="#L" n="81" break="no"/>lam potentiam possunt infinita produci. Sed illud vide tur
abs<lb ed="#L" n="82" break="no"/>que ratione dictum. Si enim in qualibet reuolutione p er se ac¬
<!--00284.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>cepta & signata potuit Deus vnam animam creare, potuit & in
<lb ed="#L" n="84"/>omnibus. Omnes enim possunt & potuerunt signari, etsi non
<lb ed="#L" n="85"/>a nobis accipientibus vnam post aliam, tamen a Deo
consi<lb ed="#L" n="86" break="no"/>gnante simul & actu quamlibet earum & omnem, quare ergo
<lb ed="#L" n="87"/>Deus (qui quamlibet & omnes signauit) in qualibet
simplici<lb ed="#L" n="88" break="no"/>ter vnam animam producere non potuit, vt essent tot animae
<lb ed="#L" n="89"/>quod reuolutiones pertransitae, non video.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e770">
<lb ed="#L" n="90"/>
<!--25--> Item si anima desineret esse cessante revolutione, siue per
<lb ed="#L" n="91"/>naturam, siue per voluntatem diuinam substrahentem influentiam
<lb ed="#L" n="92"/>suam, nullus negaret quin Deus potuisset tot aninias
produ<lb ed="#L" n="93" break="no"/>xisse quot reuolutiones. Non enim conceditur infinitas in
re<lb ed="#L" n="94" break="no"/>uolutionibus, & negatur in animabus, nisi quia reuolutiones
<lb ed="#L" n="95"/>transeunt, & animae manent, & ideo infinitas animarum esse
<lb ed="#L" n="96"/>actu, & simul, quod non credunt possibile. Infinitas autem reue
<lb ed="#L" n="97"/>lutionum non est simul, sed successiue, quod est possibile (vt
pu<lb ed="#L" n="98" break="no"/>tant.) Potest ergo Deus producere tot animas quot fuerunt
<lb ed="#L" n="99"/>rouolutiones, quarum quaelibet cessaret cessante reuolutione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e796">
<lb ed="#L" n="100"/>
<!--26--> Ex hoc sic arguitur, quaecunque sunt talia, quod nulli eorum
<lb ed="#L" n="101"/>repugnat esse, nec habent oppositionem adinuicem per
quan<lb ed="#L" n="102" break="no"/>vno posito aliud destruatur, nec successionis in esse necessarii
<lb ed="#L" n="103"/>ordinem, talia possunt simul esse sicut successiue. Quid enim
<lb ed="#L" n="104"/>impediret eorum simultatem? nihil, vt videtur. Sed infinitarum
<lb ed="#L" n="105"/>animarum productarum vel possibilium produci in infinitis
<lb ed="#L" n="106"/>reuolutionibus modo quo statim probatum est, etiam nulli ea
<lb ed="#L" n="107"/>rum repugnat esso, nec comparata ad alteram habet
oppositio<lb ed="#L" n="108" break="no"/>nem per quam vna excludat aliam, nec habet successionis
ne<lb ed="#L" n="109" break="no"/>cessarium ordinem, ergo possunt esse simul sicut possunt esse
suc<lb ed="#L" n="110" break="no"/>cessiue. Non valet ergo solutio quam isti dant ad argumentum,
<lb ed="#L" n="111"/>nec motiuum eorum est sufficiens, quia si essent infinitae anim;
<lb ed="#L" n="112"/>quaelibet earum haberet eundem ordinem ad Deum, & alias res
<lb ed="#L" n="113"/>quem habent animae quae modo sunt, ipsius autem infiniti secun
<lb ed="#L" n="114"/>dum multitudinem secundum se non oportet quaerere aliquem
<lb ed="#L" n="115"/>ordinem cum secundum se non fit aliquid vnum, nec ens.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2335-d1e836">
<lb ed="#L" n="116"/>
<!--27--> Et est notandum quod Ari. qui posuit motum ab aeterno 8.
<lb ed="#L" n="117"/>physic. videtur contradicere ei quod dixerat in 3. lib.
determina<lb ed="#L" n="118" break="no"/>do de infinito. Ibi enim dicit quod infinitum non est aliter possibile
<lb ed="#L" n="119"/>esse nisi in potentia accipiendo vnum post alterum, sic tamen;
<lb ed="#L" n="120"/>omne acceptum sit finitum semper in successiuis, de quibus
<lb ed="#L" n="121"/>posuit exemplum, vt sunt dies & agon, & anni. Vnde secundum
<lb ed="#L" n="122"/>ipsum in illo passu dies accepti non possunt esse infiniti,
quam<lb ed="#L" n="123" break="no"/>uis non sunt sit simul, quicquid ipse dicat postea in 8. libro.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>