-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2886.xml
286 lines (286 loc) · 18.8 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2886.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="129-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e2886"><!-- l2d11q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e2886-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e2886-Hd1e103" type="question-title">Utrum unus angelus proficiat in cognitione per illuminationem alterius</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e106">
<lb ed="#L" n="123"/>QVAESTIO TEITIA.
<lb ed="#L" n="124"/>Vtrum angelus vnus proficiat in cognitione
<lb ed="#L" n="125"/>per alterius illuminationem.
<lb ed="#L" n="126"/>Tuom. i. 4 106. ari.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e117">
<lb ed="#L" n="127"/>POSTEA quaeritur vtrum angelus vnus
profi<lb ed="#L" n="128" break="no"/>ciat in cognitione per alterius illuminationem.
<lb ed="#L" n="129"/>Et videtur quod non, quia lumen est quaedam
<lb ed="#L" n="130"/>ij forma, sed angeli non possunt immediate
indu<lb ed="#L" n="131" break="no"/>cere formam aliquam (vt visum fuit supra
di<lb ed="#L" n="132" break="no"/>stinct. 7.) ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e133">
<lb ed="#L" n="133"/>
<!--2--> Ad idem est quod dicit Aug. lib. 83. q. quod mens rationalis a
<lb ed="#L" n="134"/>a solo deo formatur nulla interposita natura.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e143">
<lb ed="#L" n="135"/>
<!--3.--> IN CONTRARIVM est Dio. 8. cap. coelestis Hier.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e150">
<lb ed="#L" n="136"/>
<!--4--> RESPONSIO. Circa quaestionem istam videnda sunt
<lb ed="#L" n="137"/>tria. Primum est quid sit illuminatio. Secundum est de quo sit
<lb ed="#L" n="138"/>vel fiat. Tertium est per quem modum fiat.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e161">
<lb ed="#L" n="139"/>QUANTVM ad primum sciendum est quod
illumina<lb ed="#L" n="140" break="no"/>tio secundum, quod ad intellectum pertinet nihil est aliud quam
<lb ed="#L" n="141"/>quaedam manifestatio veritatis. vnde apostolus ad Ephe. 3. dicit
<lb ed="#L" n="142"/>mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec
illumina<lb ed="#L" n="143" break="no"/>re omnes quae sit dispensatio sacramenti absconditi a seculis in
<lb ed="#L" n="144"/>deo, & sic illuminat vnus angelus alium, dum ei manifestat
ve<lb ed="#L" n="145" break="no"/>ritatem quam ipse nouit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e179">
<lb ed="#L" n="146"/>QUANTVM ad secundum dicendum est quod
illumi<lb ed="#L" n="147" break="no"/>natio non est nisi de his quae dependent solum a voluntate
diui<lb ed="#L" n="148" break="no"/>na quae latent omnes angelos nisi eis reuelentur, cui concorda
<lb ed="#L" n="149"/>auctoritas apostoli superius inducta. Sacramenta enim &
my<lb ed="#L" n="150" break="no"/>steria quando reuelantur angelis dicuntur de eis illuminari.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e192">
<lb ed="#L" n="151"/>Quantum ad tertium sciendum est quod valde difficile es
<lb ed="#L" n="152"/>assignare modum quo vnus angelus illuminet alium. Quidam
<lb ed="#L" n="153"/>enim dicunt quod cum ad intelligendum duo concurrant
scili<lb ed="#L" n="154" break="no"/>cet virtus intellectiua & res obiecta, secundum vtrunque potes
<lb ed="#L" n="155"/>vnus angelus veritatem quam nouit alij manifestare. Primo quide
<lb ed="#L" n="156"/>modo fortificando vrtutem intellectiuam, sicut enim virtus vnius
<lb ed="#L" n="157"/>corporis imper fectioris fortificatur ex situali propinquitat.
<lb ed="#L" n="158"/>perfectioris corporis (vt minus calidum crescit in calore ex
prae<lb ed="#L" n="159" break="no"/>sentia magis calidi) ita virtus intellectiua inferioris angeli
con<lb ed="#L" n="160" break="no"/>fortatur ex conuersione superioris angeli ad ipsum, hoc enim
<lb ed="#L" n="161"/>facit in spiritualibus ordo conuersionis quod facit in corporali¬
<!--00327.xml-->
<pb ed="#L" n="130-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>bus ordo localis propinquitatis. Secundo autem modo vnus ange
<lb ed="#L" n="2"/>lus potest alium illuminare ex parte rei cognitae, veritatem quam
<lb ed="#L" n="3"/>ipse nouit sic proponendo inferiori angelo vt ab eo capi possit,
<lb ed="#L" n="4"/>sicut enim apud nos doctores illud quod in summa capiunt
mul<lb ed="#L" n="5" break="no"/>tipliciter distinguunt prouidentes capacitate discipulorum superio
<lb ed="#L" n="6"/>angelus veritatem quam vniuersaliter concipit, ad quam etiam sic
<lb ed="#L" n="7"/>capiendam intellectus inferioris angeli non esset sufficiens,
distin<lb ed="#L" n="8" break="no"/>guit, & quasi diuidit vt ab illo capi possit, & sic eum illuminat
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e242">
<lb ed="#L" n="9"/>
<!--8--> Primum istorum non intelligo (scilicet quod vnus angelus
<lb ed="#L" n="10"/>alium illuminet confortando virtutem eius intellectiuam. Quia
<lb ed="#L" n="11"/>omnis confortatio est per aliquam actionem. Sic enim minus
<lb ed="#L" n="12"/>calidum confortatur ex praesentia magis calidi dum magis
ca<lb ed="#L" n="13" break="no"/>lidum agit in minus calidum intendens ipsum, qualiter enim con
<lb ed="#L" n="14"/>fortabit illud in quod nihil agit: cum igitur lumen
intellectual<lb ed="#L" n="15" break="no"/>vnius angeli nihil agat in lumen alterius, nec imprimendo
lu<lb ed="#L" n="16" break="no"/>men (quod solum est a creante) nec intendendo ipsum, quia
<lb ed="#L" n="17"/>non recipit magis aut minus, sequitur quod nullo modo.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e267">
<lb ed="#L" n="18"/>Item omne illud o intendit per se aliquam formam sibi simi
<lb ed="#L" n="19"/>lem potest similem secundum speciem producere, quia vt dicitur
<lb ed="#L" n="20"/>2. Ethic. Ex eisdem augentur habitus & generantur, sed vnus
ang<lb ed="#L" n="21" break="no"/>lus non potest producere lumen alterius, ergo nec intendere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e278">
<lb ed="#L" n="22"/>
<!--10--> Item lumen superioris angeli est alterius speciei a lumine
<lb ed="#L" n="23"/>inferioris angeli secundum opinionem illorum qui ponunt omnes
<lb ed="#L" n="24"/>angelos specie differentes, talia autem non sunt nata intender
<lb ed="#L" n="25"/>se mutuo (per se saltem) nisi vnum haberet virtutem creandi
<lb ed="#L" n="26"/>aliud quod non est ponendum in angelis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e294">
<lb ed="#L" n="27"/>
<!--11--> Ad primum respondent negando quod assumitur, scilicet
<lb ed="#L" n="28"/>quod lumen intellectuale angeli non posset esse intensius, &
re<lb ed="#L" n="29" break="no"/>missius. Contrarium enim ponunt qui dicunt illuminationem
<lb ed="#L" n="30"/>esse modo prius dicto.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e307">
<lb ed="#L" n="31"/>
<!--12--> Ad secundum dicunt quod non omne illud quod potest ali
<lb ed="#L" n="32"/>quam formam intendere potest eandem vel similem creare,
<lb ed="#L" n="33"/>declaratur per simile in quantitate, quia virtus creata potes
<lb ed="#L" n="34"/>extendere quantitatem existentem sine subiecto (vt in
sacra<lb ed="#L" n="35" break="no"/>mento) tamen non potest facere vel creare quantitatem sine
<lb ed="#L" n="36"/>subiecto, simili modo (vt dicunt) lumen vnius angeli potest
in<lb ed="#L" n="37" break="no"/>tendi per lumen alterius, licet non possit creari ab eo.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e327">
<lb ed="#L" n="38"/>
<!--13--> Ad tertium dicunt qued non oportet lumen diuersorum angelori
<lb ed="#L" n="39"/>esse diuersum specie, quamuis lumen vnius habeat maiorem
effi<lb ed="#L" n="40" break="no"/>caciam quam lumen alterius propter diuersam conditionem
sub<lb ed="#L" n="41" break="no"/>iecti in quo recipitur, sicut patet de calore in igne & aere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e340">
<lb ed="#L" n="42"/>
<!--14--> Primum istorum non valet, quia cum virtus intellectiua
<lb ed="#L" n="43"/>consequatur per se ad essentiam angeli non est probabile quod
<lb ed="#L" n="44"/>ponatur possibilis intensio in lumine intellectuali, nisi
ponere<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tur in essentia angeli, quod nullus ponit. Et confirmatur,
qui<lb ed="#L" n="46" break="no"/>in nobis non dicitur quod intellectus possibilis vel agens (qui ab
<lb ed="#L" n="47"/>Arist. vocatur lumen 3. de anima) recipiat magis & minus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e359">
<lb ed="#L" n="48"/>
<!--15.--> Et per idem patet ad tertium, quia est inconueniens quod
<lb ed="#L" n="49"/>proprietates quae per se consequuntur essentias specie
diffe<lb ed="#L" n="50" break="no"/>rentes (quales sunt essentiae angelorum secundum istos) non
<lb ed="#L" n="51"/>sint specie differentes.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e372">
<lb ed="#L" n="52"/>
<!--16--> Ad secundum dicendum quod omne illud quod potest intendere
<lb ed="#L" n="53"/>aliquam qualitatem potest creare similem secundum speciem.
<lb ed="#L" n="54"/>Neque valet instantia de extensione quantitatis existentis in
sa<lb ed="#L" n="55" break="no"/>cramento sine subiecto, quia quamuis agens naturale quod po
<lb ed="#L" n="56"/>test eam extendere, non possit creare quantitatem habentem
<lb ed="#L" n="57"/>modum similem essendi, potest tamen creare quantitatem
si<lb ed="#L" n="58" break="no"/>milem secundum speciem, & hoc sufficit ad propositum, quia
<lb ed="#L" n="59"/>cum lumen vnius angeli non possit creare simile lumen alterius
<lb ed="#L" n="60"/>angeli nullo modo potest ipsum intendere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e396">
<lb ed="#L" n="61"/>
<!--17--> Sunt qui aliter ad haec tria quae adduximus respondent,
di<lb ed="#L" n="62" break="no"/>centes quod vnus angelus illuminat alium, non quidem
confortan<lb ed="#L" n="63" break="no"/>do lumen ipsius per modum intensionis, sed concurrendo cum
<lb ed="#L" n="64"/>ipso ad vnam intellectionem quae est perfectior ex concursu
du<lb ed="#L" n="65" break="no"/>plici luminis, quam si alterum solum concurreret, sicut est
perfe<lb ed="#L" n="66" break="no"/>ctius lumen positis duabus candelis quam posita vna tantum, quamuis
<lb ed="#L" n="67"/>lumen vnius candelae non intendat lumen alterius: per hunc
<lb ed="#L" n="68"/>modum concurrente lumine duplici angeli superioris &
inferio<lb ed="#L" n="69" break="no"/>ris ad intellectionem angeli inferioris intellectio eius est perfe
<lb ed="#L" n="70"/>ctior, & aliqua potest intelligere quae non posset ex solo suo lumi
<lb ed="#L" n="71"/>ne. Sed istud omnino videtur improbabiliter dictum quod lumen
in<lb ed="#L" n="72" break="no"/>tellectuale vnius concurrat ad intellectionem alterius: cum enim
<lb ed="#L" n="73"/>lumen intellectuale angeli non sit aliud quam eius intellectus
<lb ed="#L" n="74"/>oportet quod vtrumque lumen vel vterque intellectus se habeat ad
<lb ed="#L" n="75"/>intelligere eodem modo, scilicet elicitiue & receptiue, cum sit
<lb ed="#L" n="76"/>actio manens in agente, vel receptiue tantum. Sed neutro istorum
<lb ed="#L" n="77"/>duorum modoru possunt se habere intellectus duorum
ange<lb ed="#L" n="78" break="no"/>lorum ad vnum intelligere, quia semper sequeretur quod vnum
in<lb ed="#L" n="79" break="no"/>telligere esset in duobus angelis, quod est impossibile.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e442">
<lb ed="#L" n="80"/>
<!--18--> Secundus etiam modum illuminationis vnius angeli per
al<lb ed="#L" n="81" break="no"/>terum quem alij ponuntm ex parte rei intellectae non videtur verus,
<lb ed="#L" n="82"/>scilicet quod vnus angelus illum nec alium proponendo ei veritate
<!--00327.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>quam intelligit particulando & diuidendo eam ad hoc vt capi
<lb ed="#L" n="84"/>possit ab angelo inferiori, quia talis explicatio veritatis
intelli<lb ed="#L" n="85" break="no"/>gibilis, non est accipienda ex parte rei cognitae quae secundum se
<lb ed="#L" n="86"/>manet eadem, & in nullo mutatur. Nec ex parte actus
intelli<lb ed="#L" n="87" break="no"/>gendi superioris angeli, quasi superior angelus mutet suum
mo<lb ed="#L" n="88" break="no"/>dum intelligendi, semper enim intelligit secundum modum suae
<lb ed="#L" n="89"/>naturae. Sed est intelligenda ex parte signi mediante quo veritas
<lb ed="#L" n="90"/>cognita ab angelo superiori proponitur angelo inferiori. Hoc
<lb ed="#L" n="91"/>enim modo & non aliter, doctor particulat suum conceptum, pro
<lb ed="#L" n="92"/>ponere autem sic veritatem alteri pertinet ad loquutionem quae fit
<lb ed="#L" n="93"/>per signa, vt prius dictum fuit. Loquutio autem interior non fit
<lb ed="#L" n="94"/>per signa, vt dictum fuit in quaestione praecedente, sed per hoc
<lb ed="#L" n="95"/>solum qued vnus angelus ordinat conceptum suum ad alterum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e486">
<lb ed="#L" n="96"/>
<!--19--> Alius modus est quod omnes angeli illuminantur immediate a
<lb ed="#L" n="97"/>deo, & non vnus ab alio causaliter, sed solum per quandam
con<lb ed="#L" n="98" break="no"/>sequentiam. Quod probatur sic, illa quae pertinent ad
cognitio<lb ed="#L" n="99" break="no"/>nem gloriosam pertinent ad solum deum tanquam ad
confortan<lb ed="#L" n="100" break="no"/>tem naturam & proponentem obiectum, sed illa de quibus est
<lb ed="#L" n="101"/>illuminatio sunt huiusmodi, pertinent enim ad cognitionem
bea<lb ed="#L" n="102" break="no"/>tam, quamuis non ad illam in qua consistit beatitudo essentialis,
<lb ed="#L" n="103"/>sed ad illam in qua consistit beatitudo accidentalis. Beatitudo
<lb ed="#L" n="104"/>igitur haec pertinet ad Deum, sicut ad proponentem obiectum &
<lb ed="#L" n="105"/>confortantem intellectum. Non enim videtur conueniens quod
beati<lb ed="#L" n="106" break="no"/>tudo vnius essentialis vel accidentalis dependeat ab aliquo?
<lb ed="#L" n="107"/>a Deo. Quod autem dicit Dionysi. angelos quosdam immediate
<lb ed="#L" n="108"/>illuminari a Deo, alios autem mediate, exponendum est non per
<lb ed="#L" n="109"/>causalitatem, sed per consequentiam quandam, cum enim illa de
<lb ed="#L" n="110"/>quibus illuminantur angeli, non sint secundum se praesentia
co<lb ed="#L" n="111" break="no"/>gnitioni angelicae fiunt ei praesentia per hoc quod Deus eis talem
<lb ed="#L" n="112"/>cognitionem tradidit, & quia omnes angeli continuantur in
irra<lb ed="#L" n="113" break="no"/>diatione diuini luminis, siue naturalis, siue superadditi, ideo qu
<lb ed="#L" n="114"/>praesentatur primo angelo ordine cuiusdam consequentiae
prae<lb ed="#L" n="115" break="no"/>sentatur omnibus. Et ita a Deo omnes illuminantur & simul
<lb ed="#L" n="116"/>tempore, sed prius vnus quam alius natura vel dignitate, & ita
<lb ed="#L" n="117"/>vnus mediante alio meditatione cuiusdam consequentiae. Haec
<lb ed="#L" n="118"/>autem dicta sunt velut quaedam probabiles persuasiones, quia an
<lb ed="#L" n="119"/>aliquis istorum modorum sit sufficiens, vel alius inuentus non po
<lb ed="#L" n="120"/>test sciri per plenam certitudinem. Et ideo haec sufficiant tanquam
<lb ed="#L" n="121"/>dicta ad praestandum peritioribus occasionem inquisitionis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2886-d1e547">
<lb ed="#L" n="122"/>
<!--20--> Ad argumenta patet responsio, quia prima duo probant
<lb ed="#L" n="123"/>que vnus angelus non illuminat alium creando in ipso aliquod lu
<lb ed="#L" n="124"/>men gratiae, naturae, vel gloriae, quod concedendum est.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>