-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2903.xml
551 lines (551 loc) · 41.5 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e2903.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="130-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e2903"><!-- l2d12q1 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e2903-Hd1e101">Quaestio 1</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e2903-Hd1e103" type="question-title">Utrum omnium corporum corruptibilium et incorruptibilium sit eadem materia</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e106">
<lb ed="#L" n="25"/>QVAESTIO PRIMA.
<lb ed="#L" n="26"/>Vtrum omnium corporum corruptibilium &
<lb ed="#L" n="27"/>incorruptibilium sit eadem materia.
<lb ed="#L" n="28"/>Thom. 1. q. 66. ar. 1. & 2.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e117">
<lb ed="#L" n="29"/>CIRCA distinctionem istam quaeritur primo. Vtrum
<lb ed="#L" n="30"/>Comnium corporum, corruptibilium &
incorru<lb ed="#L" n="31" break="no"/>ptibilium sit eadem materia. Et videtur quod
<lb ed="#L" n="32"/>sic, quia in fundamento naturae nihil est
distin<lb ed="#L" n="33" break="no"/>ctum (secundum commentatorem) sed in
om<lb ed="#L" n="34" break="no"/>nibus compositis ex materia & forma, materia est totius
na<lb ed="#L" n="35" break="no"/>turae fundamentum, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e135">
<lb ed="#L" n="36"/>
<!--2--> Item illa sunt vnius rationis quorum est eadem diffinitio,
<lb ed="#L" n="37"/>quia diffinitio est ratio, quam significat nomen (vt dicitur 4
<lb ed="#L" n="38"/>Metaphysi.) sed materiae corruptibilium & incorruptibilium es
<lb ed="#L" n="39"/>eadem diffinitio scilicet quod materia est, ex qua aliquid fit
<lb ed="#L" n="40"/>cum insit, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e152">
<lb ed="#L" n="41"/>
<!--3--> CONTRA. quae conueniunt in materia conueniunt in
<lb ed="#L" n="42"/>genere (vt dicitur 5. Metap.) Sed corruptibile & incorruptibile
<lb ed="#L" n="43"/>differunt genere vt dicitur in fine eiusdem, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e163">
<lb ed="#L" n="44"/>
<!--4--> RESPONSIO. Circa quaestionem istam, est triples
<lb ed="#L" n="45"/>opinio. Vnaquod corruptibilium & incorruptibilium est alia 8
<lb ed="#L" n="46"/>alia materia. Secunda quod eorum ex eadem materia. Tertia
<lb ed="#L" n="47"/>quod eorum nec est eadem materia, neque alia. Ratio prima
<lb ed="#L" n="48"/>opinionis est haec: materia est in potentia ad formas illorum quo
<lb ed="#L" n="49"/>rum est materia communis. existens igitur sub vna forma, adhuc
<lb ed="#L" n="50"/>est in potentia ad alias, quia per vnam formam non reducitur in
<lb ed="#L" n="51"/>actu omnium. Si igitur sit eadem materia coeli & corporum
in<lb ed="#L" n="52" break="no"/>feriorum, ipsa existens sub forma coeli esset in potentia ad
for<lb ed="#L" n="53" break="no"/>mas corporum inferiorum, & cum eas actu non habeat, erit in
<lb ed="#L" n="54"/>potentia cum priuatione. Sed materia cum priuatione est
prin<lb ed="#L" n="55" break="no"/>cipium corruptionis (vt apparet primo physicorum) ergo
coe<lb ed="#L" n="56" break="no"/>lum est corruptibile, quod est impossibile, non potest igitur
cor<lb ed="#L" n="57" break="no"/>ruptibilium & incorruptibilium esse materia eadem. Ad idem
<lb ed="#L" n="58"/>facit dictum Arist. I. de generatione, qui dicit quod quaecunque
<lb ed="#L" n="59"/>communicant in materia sunt transmutabilia ad inuicem &
<lb ed="#L" n="60"/>agunt & panuntur ad inuicem: sed corpora coelestia non sic se
<lb ed="#L" n="61"/>habent cuminferioribus, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e207">
<lb ed="#L" n="62"/>
<!--5--> Huic autem opinioni duo obuiare videntur. Primum est, quia
<lb ed="#L" n="63"/>secundum rationem eius sequitur quod sicut corruptibilium &
<lb ed="#L" n="64"/>incorruptibilium non est eadem materia, ita nec ipsorum
incor<lb ed="#L" n="65" break="no"/>ruptibilium ad inuicem. Sed erunt tot materiae primae quot
cor<lb ed="#L" n="66" break="no"/>pora coelestia, quod patet sic, materia vnius corporis caelestis
<lb ed="#L" n="67"/>aut est in potentia ad formas aliorum corporum caelestium, aut
<lb ed="#L" n="68"/>non. Si sit in potentia ad formas aliorum corporum cum eas actu
<lb ed="#L" n="69"/>non habeat, erit in potentia cum priuatione quae est principium
<lb ed="#L" n="70"/>corruptionis (vt ipsimet dicunt) ergo corpus coeleste esset
cor<lb ed="#L" n="71" break="no"/>ruptibile quod cum sit impossibile, relinquiturque materia vnius
<lb ed="#L" n="72"/>corporis, coelestis non est in potentia ad formas aliorum. Sed
<lb ed="#L" n="73"/>materia est in potentia ad formas omnium illorum quorum est
<lb ed="#L" n="74"/>materia communis, eigo corporum coelestium ad inuicem non est
<lb ed="#L" n="75"/>aliqua materia communis, sed erit materia vniuscuiusque sibi
<lb ed="#L" n="76"/>propria ratione differens a materia alterius, & ita praeter
ma<lb ed="#L" n="77" break="no"/>teriam corruptibilium corporum erunt tot materiae primae quod
<lb ed="#L" n="78"/>sunt corpora incorruptibilia, quod videtur valde
inconueni<lb ed="#L" n="79" break="no"/>ens, quia tunc corpora coelestia differrent genere inter se.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e251">
<lb ed="#L" n="80"/>
<!--6--> Secundum in quo defecit est conclusio principalis, quia im¬
<!--00328.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="81"/>possibile est ea quae sunt diuersorum generum esse in aequali
gra<lb ed="#L" n="82" break="no"/>du propinquitatis ad deum, sicut impossibile est diuersas specie
<lb ed="#L" n="83"/>numerorum esse in aequali distantia ad vnum. Si igitur materia
<lb ed="#L" n="84"/>corporum coelestium sit alterius rationis a materia inferiorum,
<lb ed="#L" n="85"/>impossibile est quod sint in aequali gradu, sed necessario sunt in
<lb ed="#L" n="86"/>diuersitate graduum. Cum igitur materia generabilium &
cor<lb ed="#L" n="87" break="no"/>ruptibilium sit pura potentia ad esse & ad omnia quae esse
con<lb ed="#L" n="88" break="no"/>sequuntur, impossibile est quod materia corporum coelestium sit
<lb ed="#L" n="89"/>pura potentia ad esse, & ad reliqua quae esse consequuntur, quia
<lb ed="#L" n="90"/>in pura potentia non sunt gradus sicut nec in puro actu: & sic
<lb ed="#L" n="91"/>materia prima non erit pura potentia, sed erit necessario actus
<lb ed="#L" n="92"/>vel habens actum, sed vtrumque horum est impossibile, quia
<lb ed="#L" n="93"/>quocunque eorum dato sequitur quod ex ipsa & forma non
po<lb ed="#L" n="94" break="no"/>test fieri vnum per se, & per consequens coelum non esse per se
<lb ed="#L" n="95"/>vnum, quod est inconueniens.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e295">
<lb ed="#L" n="96"/>
<!--7--> Ad primum istorum dicunt quidam quod corpora coelestia
com<lb ed="#L" n="97" break="no"/>municant in materia, & tamen non sunt ad inuicem transnuta
<lb ed="#L" n="98"/>bilia, nec proprie materia vnius dicitur priuata forma alterius,
<lb ed="#L" n="99"/>quia transmutatio fit inter contraria & non inter similia.
Com<lb ed="#L" n="100" break="no"/>munitas enim materiae ad diuersas formas ex qua prouenit?
<lb ed="#L" n="101"/>possit ad eas transmutari est ad diuersas formas secundum
gradu<lb ed="#L" n="102" break="no"/>specificos, cum igitur corpora coelestia non differant species,
ne<lb ed="#L" n="103" break="no"/>formae eorum, sed solo numero non sunt ad inuicem
transmuta<lb ed="#L" n="104" break="no"/>bilia non obstante communitate materiae, neque materia vnius:
<lb ed="#L" n="105"/>est proprie in potentia ad formam alterius cum forma omnium
<lb ed="#L" n="106"/>sit vnius rationis, & per consequens non dicitur proprie priuata.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e324">
<lb ed="#L" n="107"/>
<!--8--> Ad secundum dicunt que materia coeli & corporum
inferio<lb ed="#L" n="108" break="no"/>rum sunt in diuersitate graduum per habitudinem quam habent
<lb ed="#L" n="109"/>ad actus diuersorum graduum, & non per hoc quod altera sit
<lb ed="#L" n="110"/>pura potentia, altera vero actus, vel habens actum, imo vtraq
<lb ed="#L" n="111"/>est pura potentia in qua est dare gradus non secundum se &
<lb ed="#L" n="112"/>absolute, sed per habitudinem ad diuersos actus vt dictum est
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e343">
<lb ed="#L" n="113"/>
<!--9--> Quicquid sit de responsione ad primam instantiam quae
vi<lb ed="#L" n="114" break="no"/>detur satis probabilis. Responsio tamen ad secundam rationem
<lb ed="#L" n="115"/>non valet propter duo. Primo, quia si habitudo ad actus
diuer<lb ed="#L" n="116" break="no"/>sorum graduum sufficeret ad ponendum gradus in materia ve
<lb ed="#L" n="117"/>in potentia pura, tunc in materia aquae (cum sit in potentia ad
<lb ed="#L" n="118"/>formas aeris & ignis) esset diuersitas graduum, sicut est
diuersi<lb ed="#L" n="119" break="no"/>tas in formis elementorum, quod non est verum. Secundo, quia
<lb ed="#L" n="120"/>in his quae sunt diuersarum rationum, nec sunt de genere
rela<lb ed="#L" n="121" break="no"/>tionis, oportet ponere diuersitatem graduum intrinsece &
ab<lb ed="#L" n="122" break="no"/>solute, & non solum extrinsece & relatiue, quia gradus qui
at<lb ed="#L" n="123" break="no"/>tenduntur in aliquo solum relatiue & extrinsece sunt gradus
<lb ed="#L" n="124"/>secundum dici & non secundum esse, sed materia non est de ge
<lb ed="#L" n="125"/>nere relationis, ergo diuersitas graduum in ea debet attendi
in<lb ed="#L" n="126" break="no"/>trinsece, & non solum extrinsece per solam habitudinem actus
<lb ed="#L" n="127"/>diuersorum graduum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e380">
<lb ed="#L" n="128"/>
<!--10--> Ideo respondent quidam aliter quod in pura potentia passiua
<lb ed="#L" n="129"/>(sicut est materia) est dare gradus, & in puro actu similiter,
ac<lb ed="#L" n="130" break="no"/>cipiendo purum actum proportionabiliter ad puram poretiam
<lb ed="#L" n="131"/>de qua loquimur: sicut enim materia est pura potentia, ita forma
<lb ed="#L" n="132"/>est purus actus. Materia enim sic est pura potentia, quod nec est
<lb ed="#L" n="133"/>actus, nec habet actum partem sui, est tamen vnibilis actui, &
<lb ed="#L" n="134"/>similiter forma sic est actus quod non est potentia, nec habet
po<lb ed="#L" n="135" break="no"/>tentiam partem sui, est tamen vnibilis potentiae. Cum igitur in
<lb ed="#L" n="136"/>forma quae est sic purus actus sit dare gradus diuersarum rationum,
<lb ed="#L" n="137"/>nec tamen propter hoc oportet quod forma sit potentia, vel habeat
<lb ed="#L" n="138"/>potentiam partem sui, sic in pura potentia cuiusmodi est materia est
<lb ed="#L" n="139"/>dare gradus diuersarum rationum, nec tamen propter hoc
opor<lb ed="#L" n="140" break="no"/>tet quod aliqua potentia sit actus, vel habens actum partem sui.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e413">
<lb ed="#L" n="141"/>
<!--11--> Sed ista responsio non valet, quia impossibile est esse gradum
<lb ed="#L" n="142"/>in infimo simpliciter. Sicut impossibile est esse gradum in
su<lb ed="#L" n="143" break="no"/>premo simpliciter. Sed in tota vniuersitate entium materia
pri<lb ed="#L" n="144" break="no"/>ma quae est ens in potentia simpliciter est infima simpliciter
<lb ed="#L" n="145"/>sicut deus est supremum simpliciter inter omnia entia. Inter haec
<lb ed="#L" n="146"/>enim extrema tota vniuersitas entium includitur. Igitur sicut in
<lb ed="#L" n="147"/>deo vel in diuina natura non est possibile dare gradus, sic nec
<lb ed="#L" n="148"/>in materia quae est pura potentia ad esse, in intermediis autem
<lb ed="#L" n="149"/>vt in actibus creatis est dare diuersitatem graduum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e437">
<lb ed="#L" n="150"/>
<!--12--> Secunda opinio est quod omnium corporum corruptibilium
<lb ed="#L" n="151"/>& incorruptibilium est eadem materia, quod probatur sic, quia
<lb ed="#L" n="152"/>quod non sit eadem materia coeli, & aliorum corporum non negatur,
<lb ed="#L" n="153"/>nisi quia inferiora sunt corruptibilia, coelum vero non. Sed probo
<lb ed="#L" n="154"/>quod istud non obstet, quia materia non est principium corruptionis,
<lb ed="#L" n="155"/>nisi secundum quod est subiecta priuationi & contrarietati, vt
<lb ed="#L" n="156"/>patet ex primo physicorum. Sed materia coeli quanquam sit eadem
<lb ed="#L" n="157"/>cum materia corporum inferiorum, non est tamen subiecta
pri<lb ed="#L" n="158" break="no"/>uationi, aut contrarietati. In coelo ergo non obstante identitate
<lb ed="#L" n="159"/>materiae coeli cum materia aliorum, adhuc coelum potest esse
incor<lb ed="#L" n="160" break="no"/>ruptibile propter defectum contrarietatis & priuationis. Mino
<lb ed="#L" n="161"/>probatur, scilicet quod materia coeli sit absque priuatione &
con<lb ed="#L" n="162" break="no"/>trarietate. De contrarnetate quidem probat hoc Arist. I. coeli. &
<!--00329.xml-->
<pb ed="#L" n="131-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>mundi, ex hoc quod motui coeli nihil est contrarium. De priuatione
<lb ed="#L" n="2"/>autem probatur sic, materia quae est sub tali forma quae est
aliqua<lb ed="#L" n="3" break="no"/>liter omnis forma non est priuata aliqua forma, sed materia coeli
<lb ed="#L" n="4"/>est sub tali forma quae est aliqualiter omnis forma. Sicut enim
<lb ed="#L" n="5"/>corpus coeleste causa est omnium generabilium & corruptibilium, ita
<lb ed="#L" n="6"/>forma corporis coelestis est aliquo modo omnis forma genera
<lb ed="#L" n="7"/>bilis & corruptibilis virtualiter & causaliter, etsi non formaliter
<lb ed="#L" n="8"/>& essentialiter: ergo quantum ad aliquid materia coeli nulla
for<lb ed="#L" n="9" break="no"/>ma est priuata, igitur materia coeli quamuis sit eadem cum materia
<lb ed="#L" n="10"/>generabilium, non est tamen in coelo principium corruptionis, qa
<lb ed="#L" n="11"/>non est sub priuatione & contrarietate. Et per hoc respondent ad
<lb ed="#L" n="12"/>rationem primae opinionis: volunt etiam per idem soluere
auctori<lb ed="#L" n="13" break="no"/>tatem Arist. dicentes quod dictum Arist. intelligitur de his quae commi
<lb ed="#L" n="14"/>nicant in materia, non solum prima, sed proxima quae est cum pri
<lb ed="#L" n="15"/>uatione & contrarietate. Talia enim transmutantur adinuicem
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e509">
<lb ed="#L" n="16"/>
<!--13--> Sed neque ista opinio videtur vera propter tria. Primo quia
<lb ed="#L" n="17"/>omni potentiae passiuae naturali correspondet aliqua potentia
<lb ed="#L" n="18"/>actiua naturalis, alioquin frustra esset. Cum igitur materia
exi<lb ed="#L" n="19" break="no"/>stens sub forma alicuius generabilis (puta aeris) sit in potentia
<lb ed="#L" n="20"/>ad formam coeli secundum hanc opinionem, sic etiam sub eius priua
<lb ed="#L" n="21"/>tione, quia forma aeris non est forma caeli, nec essentialiter, ne
<lb ed="#L" n="22"/>virtualiter sicut ipsi econtrario dicunt de forma coeli, quod ipsa es
<lb ed="#L" n="23"/>omnis forma virtualiter, oportebit dicere quod in natura sit aliqui
<lb ed="#L" n="24"/>potentia actiua quae possit transmutare materiam aeris ad formam
<lb ed="#L" n="25"/>coeli, & ita coelum esset per naturam generabile, quod est falsum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e535">
<lb ed="#L" n="26"/>
<!--14.--> Secundo quia materia est susceptiua formae secundum illuc
<lb ed="#L" n="27"/>quod ipsa est essentialiter, & non solum secundum illud quod es
<lb ed="#L" n="28"/>virtualiter. Cum igitur forma coeli non sit omnis forma
essentia<lb ed="#L" n="29" break="no"/>liter, patet quod materia existens sub ipsa vere est priuata omni
ali<lb ed="#L" n="30" break="no"/>forma cuius ipsa erat susceptiua essentialiter. Et ita non est verum
<lb ed="#L" n="31"/>quod materia sit absque priuatione. Et confirmatur, quia forma nor
<lb ed="#L" n="32"/>excludit a materia quam perficit, nisi priuationem cui formaliter
<lb ed="#L" n="33"/>opponitur, & non illam cui opponitur virtualiter, a materia aum
<lb ed="#L" n="34"/>in qua agit excludit priuationem cui virtualiter opponitur, & no
<lb ed="#L" n="35"/>illam cui opponitur formaliter: verbi gratia ignis per suam formam
<lb ed="#L" n="36"/>potest alium ignem generare in materia aeris, & ita forma ignis gi
<lb ed="#L" n="37"/>nerantis est virtualiter forma ignis geniti, & sicut ipsa est vna
<lb ed="#L" n="38"/>essentialiter, & alia virtualiter, sic ei opponuntur duae
priuatio<lb ed="#L" n="39" break="no"/>nes, vna formaliter & alia virtualiter. Primam priuationem exclu
<lb ed="#L" n="40"/>dit per illud quo ipsa est, & a materia in qua est. Sed secundum non
<lb ed="#L" n="41"/>excludit nisi per hoc quod agit. Virtus enim semper respicit
actio<lb ed="#L" n="42" break="no"/>nem, est autem in materia propria, agit vero in alienam, quare &c
<lb ed="#L" n="43"/>forma igitur coeli non excludit a materia coeli, nisi priuationem
<lb ed="#L" n="44"/>quae sibi formaliter opponitur, & non priuationes aliarum
forma<lb ed="#L" n="45" break="no"/>rum generabilium & corruptibilium quae ei solum opponuntu
<lb ed="#L" n="46"/>virtualiter, igitur si sit eadem materia corporum coelestium & inf
<lb ed="#L" n="47"/>riorum, necesse est quod in omnibus materia sit subiecta priuationi.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e588">
<lb ed="#L" n="48"/>
<!--15--> Tertio patet etiam quod oportet talem materiam subiectam ess.
<lb ed="#L" n="49"/>contrarietati, quia oportet dispositiones sequentes formam in
<lb ed="#L" n="50"/>materia congruere vtrique, quia sicut materia est propter formam
<lb ed="#L" n="51"/>sic dispositiones sequentes vtrumque sunt finaliter propter
exi<lb ed="#L" n="52" break="no"/>stentiam formae in materia: cum igitur materiae communis ad
<lb ed="#L" n="53"/>plures formas fit esse in potentia ad omnes eas, & per eandem r.
<lb ed="#L" n="54"/>tionem natura cuiuslibet formae existentis in tali materia, sicae
<lb ed="#L" n="55"/>ipsa vel ei similis secundum speciem possit fieri in alia materia
<lb ed="#L" n="56"/>eiusdem rationis, quod non potest esse nisi per realem transmu
<lb ed="#L" n="57"/>tationem. Relinquitur quod dispositiones sequentes talem forman
<lb ed="#L" n="58"/>in tali materia sunt dispositiones secundum quas habet fieri trans
<lb ed="#L" n="59"/>mutatio: hae autem sunt contrariae qualitates, vt patet ex secunde
<lb ed="#L" n="60"/>de generatione, ergo materia vnius rationis nunquam est commu
<lb ed="#L" n="61"/>nis pluribus formis quin sub qualibet sit subiecta contrarietati
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e623">
<lb ed="#L" n="62"/>
<!--16--> Tertia opinio est quod in coelo non est materia, & per consequem
<lb ed="#L" n="63"/>nec eadem, nec alia cum materia rerum generabilium &
corrupti<lb ed="#L" n="64" break="no"/>bilium. Idem enim & diuersum supponunt ens. Ad intelligendum
<lb ed="#L" n="65"/>autem hanc opinionem aduertendum est quod materia potest accip
<lb ed="#L" n="66"/>dupliciter: vno modo vt est pars rei faciens cum forma vnum com
<lb ed="#L" n="67"/>positum, & sic intendunt isti negare materiam esse in coelo, dicen
<lb ed="#L" n="68"/>tes coelum esse corpus simplex, non solum simplicitate opposit
<lb ed="#L" n="69"/>mixtioni per quem modum elementa dicuntur corpora simplicia
<lb ed="#L" n="70"/>sed simplicitate opposita compositioni quae est ex partibus
diue<lb ed="#L" n="71" break="no"/>sarum naturarum, puta ex materia & forma, qua simplicitate nul
<lb ed="#L" n="72"/>lum corpus generabile & corruptibile potest esse simplex. Alic
<lb ed="#L" n="73"/>modo potest accipi materia vt est subiectum actu ens, sicut dici
<lb ed="#L" n="74"/>mus omnia accidentia habere materiam in qua sunt, quia supp
<lb ed="#L" n="75"/>runc subiectum actu ens (etiam simplex) sicut ponitur de anima re
<lb ed="#L" n="76"/>spectu potentiarum suarum non organicarum, vel etiam secundum
<lb ed="#L" n="77"/>aliquos de essentia angeli respectu aliquorum sibi accidentium: 8
<lb ed="#L" n="78"/>isto modo materia est in coelo, imo verius loquendo coelum est
<lb ed="#L" n="79"/>materia suae quantitatis diaphancitatis luminositatis & motus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e667">
<lb ed="#L" n="80"/>
<!--17--> Fundatur autem haec opinio super tali imaginatione, res quae
<lb ed="#L" n="81"/>procedunt a deo incidunt in compositionem maiorem vel mino
<lb ed="#L" n="82"/>tem secundum earum maiorem vel minorem distantiam ad cau¬
<!--00329.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>sam primam: angeli enim vt propinquiores causae primae non
in<lb ed="#L" n="84" break="no"/>cidunt in aliquam compositionem intrinsecam suae essentiae, neque
<lb ed="#L" n="85"/>enim habent pluralitatem partium eiusdem rationis, vt sunt
<lb ed="#L" n="86"/>partes quantitatiuae in totis homogeneis, nec diuersarum, vt sunt
<lb ed="#L" n="87"/>materia & forma, incidunt tamen in quandam compositionem
<lb ed="#L" n="88"/>extrinsecam quae est huius ad hoc. Componuntur enim cum sui
<lb ed="#L" n="89"/>accidentibus secundum eos qui ponunt aliqua accidere angeli
<lb ed="#L" n="90"/>quae cum eis faciunt compositionem, sed ipsa essentia angeli
in<lb ed="#L" n="91" break="no"/>trinsece non est composita. Corporalia vero quae magis distant
<lb ed="#L" n="92"/>a deo praeter compositionem extrinsecam incidunt in
composi<lb ed="#L" n="93" break="no"/>tionem intrinsecam. Sed differunt, quia corpora incorruptibilia
<lb ed="#L" n="94"/>sicut perfectiora incidunt solum in compositionem intrinsecam
<lb ed="#L" n="95"/>quae est ex partibus eiusdem rationis, sunt enim quanta, &
quae<lb ed="#L" n="96" break="no"/>libet pars est eiusdem rationis cum toto (& vult Arist. 2. coeli
<lb ed="#L" n="97"/>generabilia vero & corruptibilia tanquam summe distantia
in<lb ed="#L" n="98" break="no"/>cidunt in omnes has compositiones, vt praeter hoc in illam quae
<lb ed="#L" n="99"/>est ex partibus diuersarum naturarum quae proprie dicuntur
par<lb ed="#L" n="100" break="no"/>tes essentiae, sicut sunt materia & forma.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e722">
<lb ed="#L" n="101"/>
<!--18.--> Haec autem opinio quanuis possinstatim concludi ex
praece<lb ed="#L" n="102" break="no"/>dentibus, quia si in coelo non est materia alterius rationis a mate
<lb ed="#L" n="103"/>ria generabilium (vt efficaciter ostensum est contra primam
opinio<lb ed="#L" n="104" break="no"/>nem) nec eiusdem rationis (vt similiter ostensum est contra
secun<lb ed="#L" n="105" break="no"/>dam) relinquitur quod in coelo non sit aliqua materia quae sit altera
<lb ed="#L" n="106"/>pars compositi, cum idem & diuersum sufficienter euacuent ens (vi
<lb ed="#L" n="107"/>dictum est.) Veruntamen adhuc potest confirmari ratione sic (
secun<lb ed="#L" n="108" break="no"/>dum commentatore) transmutatio fecit scire materiam, operatio
<lb ed="#L" n="109"/>vero formam, & merito, quia sicut operatio est entis in actu,
si<lb ed="#L" n="110" break="no"/>motus & transmutatio sunt inquantum huiusmodi entis in
poten<lb ed="#L" n="111" break="no"/>tia, potentia autem respicit materiam sicut actus formam. Ex hoc eiim
<lb ed="#L" n="112"/>sic arguitur, omne illud quod habet materiam quae est * in potentia
<lb ed="#L" n="113"/>ad esse potest transmutari de non esse ad esse, & de esse ad non,
<lb ed="#L" n="114"/>esse, sed omne quod habet materiam partem compositi habet
mate<lb ed="#L" n="115" break="no"/>riam quae est in potentia ad esse, ergo omne quod habet materiam
<lb ed="#L" n="116"/>partem compositi est transmutabile a non esse ad esse, & ab esse ab
<lb ed="#L" n="117"/>non esse, & sic est generabile & corruptibile. Maior patet prime
<lb ed="#L" n="118"/>quantum ad primum membrum, scilicet quod omne quod habe
<lb ed="#L" n="119"/>materiam quae est in potentia ad esse potest transmutari a non
<lb ed="#L" n="120"/>esse ad esse: hoc enim patet statim ex diffinitione motus &
trans<lb ed="#L" n="121" break="no"/>mutationis, scilicet quod sit actus entis in potentia, & ex
diffinitio<lb ed="#L" n="122" break="no"/>ne potentiae passiuae quam ponit Arist. 5. Metaph. scilicet quod prin
<lb ed="#L" n="123"/>cipium transmutandi ab altero, transmutandi quidem ad illud
<lb ed="#L" n="124"/>ad quod est in potentia, & per rationem, quia ens in pura
poten<lb ed="#L" n="125" break="no"/>tia ad esse de se non habet actu esse, & ideo quantum est de se po
<lb ed="#L" n="126"/>test carere quodlibet esse actuali loquendo diuisim. Pari aute
<lb ed="#L" n="127"/>ratione patet quod potest transmutari ab esse ad non esse, quia mo
<lb ed="#L" n="128"/>tus & mutatio sunt a contrariis ad contraria, & ab esse ad non
<lb ed="#L" n="129"/>esse & econuerso, quod confirmatur per dictum Arist. 9. Metaphy.
<lb ed="#L" n="130"/>qui dicit quod eadem est potentia contrariorum, Et sic patet maior
<lb ed="#L" n="131"/>scilicet quod omne quod habet materiam quae est pura potentia ad
<lb ed="#L" n="132"/>esse, potest transinutari a non esse ad esse & econuerso. Minor
<lb ed="#L" n="133"/>probatur, scilicet, quod omne quod habet materiam quae est altera
<lb ed="#L" n="134"/>pars compositi habet materiam quae est* pura potentia ad esse,
<lb ed="#L" n="135"/>quia nihil vnum per se constituitur a duobus entibus in actu,
<lb ed="#L" n="136"/>vel entibus in potentia, sed oportet alterum esse solam
poten<lb ed="#L" n="137" break="no"/>tiam, alterum vero actum, propter quod materia quae est altera
<lb ed="#L" n="138"/>pars compositi simpliciter nominat puram potentiam ad esse, &
<lb ed="#L" n="139"/>sic patet minor, sequitur ergo conclusio principalis quod omne
<lb ed="#L" n="140"/>quod habet materiam quae est altera pars compositi sit
transmu<lb ed="#L" n="141" break="no"/>tabile de non esse ad esse, & econuerso. Et ita generabile &
cor<lb ed="#L" n="142" break="no"/>ruptibile quod non potest dici de coelo, ideo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e818">
<lb ed="#L" n="143"/>
<!--19--> Sed diceret aliquis, transmutabile quidem est coelum a no
<lb ed="#L" n="144"/>esse in esse, & econuerso, sed hoc solum diuina virtute, non autem
<lb ed="#L" n="145"/>actione naturae. Et ita non est generabile & corruptibile per
na<lb ed="#L" n="146" break="no"/>turam. Non valet hoc, quia cum potentia passiua dicatur relatiue
<lb ed="#L" n="147"/>ad actiuam, vt patet ex eius diffinitione, manifestum est quod
natu<lb ed="#L" n="148" break="no"/>rali potentiae materiae oportet correspondere potentiam actiuam
<lb ed="#L" n="149"/>naturalem, & non solum potentiam diuinam. Potentia enim
pas<lb ed="#L" n="150" break="no"/>siua materiae quae est solum in relatione ad potentiam diuinam
<lb ed="#L" n="151"/>non est naturalis, sed obedientialis, & ideo cum in omni materia
<lb ed="#L" n="152"/>quam est altera pars compositi sit potentia passiua naturalis ad
trans<lb ed="#L" n="153" break="no"/>mutationem naturalem (vt probatum est) patet quod omne quod
ha<lb ed="#L" n="154" break="no"/>bet materiam partem sui est transinurabile de non esse ad esse, &
<lb ed="#L" n="155"/>econuerso, non solum diuina virtute, sed per agens naturale,q
<lb ed="#L" n="156"/>non potest dici de cy lo, non ergo habet materiam partem sui
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e853">
<lb ed="#L" n="157"/>
<!--20--> Sed ad hoc dicunt quidam quod potentia proprie, & per se
<lb ed="#L" n="158"/>non est ad non esse, sed ad esse, quia potentia per se est ad actum.
<lb ed="#L" n="159"/>Non esse vero non dicit actum, sed priuationem actus, & ideo po
<lb ed="#L" n="160"/>tentia nullo modo est ad non esse, nisi per accidens, quatenus est
<lb ed="#L" n="161"/>ad plura esse sibi inuicem incompossibilia propter quod materia
<lb ed="#L" n="162"/>non est in potentia contradictionis ad esse & ad non esse, nisi
qui<lb ed="#L" n="163" break="no"/>primo est in potentia ad contrarias formas vel incompossibiles.
<lb ed="#L" n="164"/>Si igitur ponatur aliqua materia quae sit ad vnum esse tantum sicut
<!--00330.xml-->
<pb ed="#L" n="131-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>dicunt illi de prima opinione quod ma teria coeli non est in
po<lb ed="#L" n="2" break="no"/>tentia ad aliam formam, patet quod habens talem formam nor
<lb ed="#L" n="3"/>est transmutabile de esse ad non esse, quia oportet quod ista
<lb ed="#L" n="4"/>materia cum non sit susceptiua alterius formae omnino existe
<lb ed="#L" n="5"/>ret sine forma. Per eandem rationem talis materia non est
trans<lb ed="#L" n="6" break="no"/>mutabilis ad esse nisi poneretur quod prius ordine temporis tali:
<lb ed="#L" n="7"/>materia esset sine omni forma, & deinde trasmutaretur ad hac
<lb ed="#L" n="8"/>formam, quod est impossibile.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e900">
<lb ed="#L" n="9"/>
<!--21.--> Sed nec istud valet, quia licet potentia per se sit ad esse ser
<lb ed="#L" n="10"/>ad actum, tamen potentia pura non determinat sibi aliquem actum,
<lb ed="#L" n="11"/>sed quantum est de se indifferens est ad omnem actum qui est actu
<lb ed="#L" n="12"/>simpliciter, quamuis enim illud quod est essentialiter quidam actus
<lb ed="#L" n="13"/>possit determinare sibi quosdam alios actus ad quos est in potentia
<lb ed="#L" n="14"/>(sicut forma ignis determinat sibi calorem (tamen illud quod est
<lb ed="#L" n="15"/>pura potentia simpliciter nullum actum potest sibi determinare.
<lb ed="#L" n="16"/>quia omnis determinatio est per actum, propter quod materia
<lb ed="#L" n="17"/>quae est altera pars compositi substantialis cum sit pura
poten<lb ed="#L" n="18" break="no"/>tia simpliciter non potest sibi determinare aliquam formam sed
<lb ed="#L" n="19"/>est capax omnis formae substantialis. Et cum non possit omnes
<lb ed="#L" n="20"/>habere simul, transmutabilis est de esse ad non esse, & de non es
<lb ed="#L" n="21"/>se ad esse, quod non potest dici nisi de materia generabilium &
<lb ed="#L" n="22"/>corruptibilium, propter quod in solis generabilibus & corruptibili
<lb ed="#L" n="23"/>e bus videtur esse materia quae est altera pars compositi substantialis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e937">
<lb ed="#L" n="24"/>
<!--22--> Huius autem opinionis est Arist. 8. Metaphi. &
commen<lb ed="#L" n="25" break="no"/>tator expresse ibidem & in tractatu de substantia orbis. & 9 Me
<lb ed="#L" n="26"/>taphisicae vult Aristotel. quod in sempiternis non est corruptio
<lb ed="#L" n="27"/>neque malum, quia non est ibi potentia passiua quae est semper
<lb ed="#L" n="28"/>contradictionis vt ipse dicit ibi, vbi autem est materia pars
com<lb ed="#L" n="29" break="no"/>positi ibi est potentia passiua vt dictum est, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e955">
<lb ed="#L" n="30"/>
<!--23--> Sunt autem aliqua quae huic opinioni obuiare videntur.
<lb ed="#L" n="31"/>Primo quia coelum vel est materia tantum, vel forma tantum, vel
<lb ed="#L" n="32"/>compositum. Non potest dici quod sit materia tantum, quia non esset
<lb ed="#L" n="33"/>ens actu. Nec forma tantum quia forma per se subsistens actu
in<lb ed="#L" n="34" break="no"/>tellectus est, relinquitur ergo quod sit compositum ex materia 8
<lb ed="#L" n="35"/>forma. Secundum est quia in omni eo quod mouetur necesse est
<lb ed="#L" n="36"/>imaginari materiam vt dicitur 2. metaphisi, coelum mouetur igi
<lb ed="#L" n="37"/>tur &c. Tertium est quia sicut dicitur 2. de generatione
capitu<lb ed="#L" n="38" break="no"/>lo de augmento, materia non est linea neque punctus, sed est
<lb ed="#L" n="39"/>cuius ista sunt termini, cum igitur in coelo sunt lineae, puncta, &
<lb ed="#L" n="40"/>huiusmodi, patet quod in coelo & in omni quanto est materia
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e984">
<lb ed="#L" n="41"/>
<!--24--> Primum istorum non cogit quia diuisio substantiae in
ma<lb ed="#L" n="42" break="no"/>teriam formam & compositum (si materia & forma proprie
ac<lb ed="#L" n="43" break="no"/>cipiantur vt sunt partes compositi) non se extendit ad omnes
<lb ed="#L" n="44"/>substantias. Angelus enim nec est materia, neque forma vt sunt
<lb ed="#L" n="45"/>partes compositi, nec compositum ex eis. Et similiter dicam de
<lb ed="#L" n="46"/>coelo. Diuisio enim illa solum se extendit ad generabilia &
cor<lb ed="#L" n="47" break="no"/>ruptibilia in quibus materia est obiectum transinutationis &
for<lb ed="#L" n="48" break="no"/>ma finis, compositum vero id quod dicitur generari, inquantum
<lb ed="#L" n="49"/>subiectum fit sub termino scilicet materia sub forma. Si vero ac
<lb ed="#L" n="50"/>cipiatur forma large pro omni eo quod habet similitudinem ci
<lb ed="#L" n="51"/>forma, sic angelus cum sit spiritualis creatura habens aliquam simi
<lb ed="#L" n="52"/>litudinem cum anima quae etiam spiritus est, potest dici large for
<lb ed="#L" n="53"/>ma, & eodem modo coelum cum sit corpus subiectum quantitati, &
<lb ed="#L" n="54"/>diaphaneitati & motui potest dici materia. Nam subiectum ac
<lb ed="#L" n="55"/>genus causae materialis reducitur & talem materiam scilicet sub.
<lb ed="#L" n="56"/>iectum actu ens dicit philosophus 8. metaphi. esse in coelo vt
ap<lb ed="#L" n="57" break="no"/>paret ibidem intuenti. Dicit enim coelum esse materiam motus
<lb ed="#L" n="58"/>localis, consequenter aequiparans materiam coeli materiae
acci<lb ed="#L" n="59" break="no"/>dentium quae non habent materiam ex qua, sed in qua scilice
<lb ed="#L" n="60"/>subiectum, concludens finaliter quod quaecunque sine transinutar
<lb ed="#L" n="61"/>(supple per se, quia loquitur de accidentibus) sunt aut non sunt
<lb ed="#L" n="62"/>non est eorum materia (supple ex qua) quia prius dixit quod habeni
<lb ed="#L" n="63"/>materiam in qua scilicet subiectum, quia per se existere non
pos<lb ed="#L" n="64" break="no"/>sunt, & idemo transmutantur per accidens transinutato subiecte
<lb ed="#L" n="65"/>in quo sunt. Si qua igitur sunt quae sunt intram smutabilia per se
<lb ed="#L" n="66"/>& per accidens, vt corpora coelestia ipsa non habent materiam
<lb ed="#L" n="67"/>in qua nec ex qua. Sed ipsa sunt solum materia in qua est motus
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e1047">
<lb ed="#L" n="68"/>
<!--25--> Ad secundum dicendum quod illud dictum quod Aristotele
<lb ed="#L" n="69"/>ponit in 2. metaphisicae exponitur per illud quod
philosophu<lb ed="#L" n="70" break="no"/>dicit in fine eiusdem secundi sic, communis enim natura forsan ma
<lb ed="#L" n="71"/>teriam habet ex quo haberi non potest quod in omnibus
natu<lb ed="#L" n="72" break="no"/>ralibus sit materia quae est pars compositi, imo propter hoc dici
<lb ed="#L" n="73"/>(forsan) quia aliqua excludere intendit, quod facit 8. eiusdem
<lb ed="#L" n="74"/>vtens eodem modo loquendi, nec motus localis arguit nisi sul
<lb ed="#L" n="75"/>jectum quantum, quia soli quantitati separatae a materia diuina
vir<lb ed="#L" n="76" break="no"/>tute competit secundum se moueri, vt patet in sacramento altaris.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e1071">
<lb ed="#L" n="77"/>
<!--26.--> Ad tertium dicendum quod ex illo dicto Arist. non potes
<lb ed="#L" n="78"/>concludi quod vbicunque sunt lineae & puncta sit materia, vt est
<lb ed="#L" n="79"/>pars altera compositi, quia puncta & lineae non sunt per se termin
<lb ed="#L" n="80"/>materiae, sed quantitatis, quantitas autem potest esse sine materia
<lb ed="#L" n="81"/>quae est pars compositi, quae nec talem materiam perficit nisi
<lb ed="#L" n="82"/>ratione formae, corpus enim in genere substantiae subiectum es
<!--00330.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>corporis, quod est quantitas. Corpus autem quod est
substan<lb ed="#L" n="84" break="no"/>tia magis habet quod sit corpus a forma quam a materia: forma
<lb ed="#L" n="85"/>enim dat esse corporeum in genere substantiae, & ideo si sit
ali<lb ed="#L" n="86" break="no"/>quod ens actu, corpus quidem & non spiritus nihil prohibet
il<lb ed="#L" n="87" break="no"/>lud esse quantum, quamuis non habeat materiam partem sui,
<lb ed="#L" n="88"/>coelum est tale, ideo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e2903-d1e1107">
<lb ed="#L" n="89"/>
<!--27--> Per hoc patet ad argumenta: duo enim prima bene
pro<lb ed="#L" n="90" break="no"/>bant quod in coelo non est materia alterius rationis a materia
<lb ed="#L" n="91"/>generabilium, loquendo de materia quae est altera pars
com<lb ed="#L" n="92" break="no"/>positi, quod vtique verum est, neque tamen sequitur quod sit
<lb ed="#L" n="93"/>eadem, quia talis materia omnino negatur esse in coelo: per quod
<lb ed="#L" n="94"/>etiam patet responsio ad argumenta in oppositum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>