-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e3688.xml
257 lines (257 loc) · 17.7 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e3688.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="156-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e3688"><!-- l2d30q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e3688-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e3688-Hd1e103" type="question-title">Utrum aliquis defectus in nos per originem transiens possit habere
proprie rationem culpae</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e106">
<lb ed="#L" n="56"/>QUAESTIO SECVNDA.
<lb ed="#L" n="57"/>Vtrum aliquis defectus in nos per originem
tran<lb ed="#L" n="58" break="no"/>siens possit habere nomen culpae.
<lb ed="#L" n="59"/>Thom. 1. 2. q. 81. ar. 1. 2. & 3.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e117">
<lb ed="#L" n="60"/>SECVNDO quaeritur, vtrum aliquis defectus i
<lb ed="#L" n="61"/>nos per originem transiens possit habere
propri<lb ed="#L" n="62" break="no"/>rationem culpae. Et videtur quod sic, quia nullus est
<lb ed="#L" n="63"/>filius irae nisi propter culpam, sed ex natiuitate
su<lb ed="#L" n="64" break="no"/>u mus filij irae, secundum illud Ephes. 2. Eramus
na<lb ed="#L" n="65" break="no"/>tura filij irae, ergo, &c
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e133">
<lb ed="#L" n="66"/>
<!--2--> Item sicut se habet iustus ad iustos, sic peccator ad peccato.
<lb ed="#L" n="67"/>res, sed secundum Anselmum, si homo in iustitia perstitisset
iusti<lb ed="#L" n="68" break="no"/>tiam originaliter in qua creatus erat in filios transfudisset, ergi
<lb ed="#L" n="69"/>quia peccauit culpam suam generando in alios transfundit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e147">
<lb ed="#L" n="70"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est, quia nullus culpatur, nis
<lb ed="#L" n="71"/>ex his quae sunt in eius potestate (vt dicitur 3. Ethicor.) Sed illud
<lb ed="#L" n="72"/>quod per originem trahitur non est in potestate nostra, ergo, &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e158">
<lb ed="#L" n="73"/>
<!--4--> RESPONSIO. Circa quaestionem istam videnda sunt
<lb ed="#L" n="74"/>duo. Primum est, vtrum in nobis sit originale aliquod peccatu,
<lb ed="#L" n="75"/>vel aliqua culpa, & secundo supposito quod sic, vtrum illud sit
<lb ed="#L" n="76"/>dictum, vel qualitercumque aliter: vtrumque enim istorum
pro<lb ed="#L" n="77" break="no"/>ponitur in terminis quaestionis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e174">
<lb ed="#L" n="78"/>
<!--5--> QUANTVM ad primum tenendum est indubitanter
<lb ed="#L" n="79"/>quod in nobis est per originem aliquod peccatum seu aliqua cul¬
<!--00380.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="80"/>pa, & dicere oppositum est error Pelagij & Iuliani haereticorum,
<lb ed="#L" n="81"/>qui negauerunt in paruulis esse quodcunque peccatum,
tollen<lb ed="#L" n="82" break="no"/>tes necessitatem baptismi a paruulis, vt recitat Augustin. in
di<lb ed="#L" n="83" break="no"/>uersis locis. Quod autem oporteat ponere in nobis aliquod
pec<lb ed="#L" n="84" break="no"/>catum originale pacet auctoritate sacrae scripturae & sanctorum,
<lb ed="#L" n="85"/>auctoritas scripturae expressa est in Psalmis vbi dicitur sic, Ecce
<lb ed="#L" n="86"/>enim, in iniquitatibus conceptus sum &c. Illud autem non potest
<lb ed="#L" n="87"/>intelligi de peccato parentum, cum actus matrimonialis quo
con<lb ed="#L" n="88" break="no"/>cipiuntur filij possit esse absque quocunque peccato:& dicere
<lb ed="#L" n="89"/>oppositum sit erroneum, intelligitur ergo de peccato filiorum,
<lb ed="#L" n="90"/>sed quicquid habent filij pro tempore conceptionis totum habeni
<lb ed="#L" n="91"/>a parentibus per originem, ergo aliquid existens in paruulis pe
<lb ed="#L" n="92"/>originem est peccatum quod dicimus originale. Item Roma. 5.
<lb ed="#L" n="93"/>dicit Apostolus quod in Adam omnes peccauerunt, sed illud non
<lb ed="#L" n="94"/>potest intelligi formaliter, quia tunc non erant omnes, intelligi
<lb ed="#L" n="95"/>tur ergo originaliter, quia ex eo quod nascuntur mediate vel
<lb ed="#L" n="96"/>immediate ab Adam qui peccauit dum in eo essemus, sicut in
<lb ed="#L" n="97"/>originali principio contraximus originale peccatum. Auctori
<lb ed="#L" n="98"/>tates ergo sanctorum Aug. Greg. complures sunt ad hoc, quas
<lb ed="#L" n="99"/>quia magister sententiarum satis recitat in litera, ideo hic ea
<lb ed="#L" n="100"/>non insero, & haec non sufficiant quo ad primum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e233">
<lb ed="#L" n="101"/>
<!--6.--> QUANTVM ad secundum notandum est quod nunc
lo<lb ed="#L" n="102" break="no"/>quimur de peccato quod habet rationem culpae, & tale oportet
<lb ed="#L" n="103"/>esse voluntarium dicente beato Augusti. libro de lib. arb. quod
<lb ed="#L" n="104"/>peccatum adeo est voluntarium quod si non fuerit voluntarium
<lb ed="#L" n="105"/>non erit peccatum. Ad sciendum ergo an peccatum originale sit
<lb ed="#L" n="106"/>peccatum proprie seu culpa in paruulo, quia de proprietate
so<lb ed="#L" n="107" break="no"/>lum agitur in hoc articulo, oportet videre an sit proprie
volun<lb ed="#L" n="108" break="no"/>tarium. Potest autem aliquid dici voluntarium alicui dupliciter.
<lb ed="#L" n="109"/>Vno modo voluntate sua & propria personali. Alio modo volum
<lb ed="#L" n="110"/>tate alterius vt postea declarabitur, nec est dubium quod
secun<lb ed="#L" n="111" break="no"/>dum non est adeo voluntarium proprie sicut primum, quia
volun<lb ed="#L" n="112" break="no"/>tas alterius & actus eius non potest adeo proprie dici voluntas
<lb ed="#L" n="113"/>mea, vel velle meum sicut voluntas mea personalis, & velle meum
<lb ed="#L" n="114"/>personale, omnes autem doctores & sancti catholici tenent &
<lb ed="#L" n="115"/>docent tam verbo quam scripto quod peccatum originale in
<lb ed="#L" n="116"/>paruulo non est voluntarium voluntate vel actu voluntatis
per<lb ed="#L" n="117" break="no"/>sonalis ipsius paruuli sed solum a voluntate primi hominis, vnde
<lb ed="#L" n="118"/>Augu. respondens Iuliano haeretico de hoc articulo dicit quod
pec<lb ed="#L" n="119" break="no"/>catum illud a voluntate primi hominis seminatum est, & in hoc
<lb ed="#L" n="120"/>concordant omnes sancti doctores quotqut audiui & legi.
Con<lb ed="#L" n="121" break="no"/>stat autem quod peccatum actuale est voluntarium voluntate
<lb ed="#L" n="122"/>propria & personali ipsius peccantis actualiter, ergo peccatum
<lb ed="#L" n="123"/>actuale in adulto est magis proprie voluntarium, & per
conse<lb ed="#L" n="124" break="no"/>quens magis proprie culpa seu peccatum quam originale in
par<lb ed="#L" n="125" break="no"/>uulo, nec puto quod aliquid sanae mentis sentiat oppositum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e292">
<lb ed="#L" n="126"/>Voluntate autem aliena potest esse aliquid voluntarium
du<lb ed="#L" n="127" break="no"/>pliciter. Vno modo quando aliquis proprio consensu transfert
<lb ed="#L" n="128"/>in alterum suam voluntatem & auctoritatem vt quicquid alius
ege<lb ed="#L" n="129" break="no"/>rit nomine istius gestum sit, tunc enim quicquid alius agit
reputa<lb ed="#L" n="130" break="no"/>tur esse voluntarium isti ex praecedente mandato vel consensu
<lb ed="#L" n="131"/>generali, etiam si res gesta ei displiceat quando innotescit, &
ho<lb ed="#L" n="132" break="no"/>modo peccatum paruulorum non potest esse voluntarium quasi
<lb ed="#L" n="133"/>paruuli proprio actu voluntatis suae praeconsenserint in illud quod
<lb ed="#L" n="134"/>Adam erat facturus, hoc enim dicere de paruulis qui nondum
<lb ed="#L" n="135"/>erant, esset absurdum. Alio modo potest aliquid dici esse
volun<lb ed="#L" n="136" break="no"/>tarium voluntate aliena, quando voluntas vnius dicitur seu
in<lb ed="#L" n="137" break="no"/>terpretatur esse voluntas alterius, quia vnus aliquo modo
con<lb ed="#L" n="138" break="no"/>tinetur in alio, sicut ponitur exemplum satis conueniens a docto.
<lb ed="#L" n="139"/>ribus de milite cui si detur castrum pro se & filiis si fidelitatem
<lb ed="#L" n="140"/>regi seruauerit, voluntas patris in seruando vel non seruandi
<lb ed="#L" n="141"/>fidelitatem est interpretatiue voluntas filiorum quo ad
consecu<lb ed="#L" n="142" break="no"/>tionem vel amissionem castri, quia sicut est ipsi datum non solun
<lb ed="#L" n="143"/>pro se, sed pro posteris, sic seruat vel amittit non solum pro se sed
<lb ed="#L" n="144"/>& posteris. Et hoc modo voluntas Adae dicitur fuisse voluntas
<lb ed="#L" n="145"/>omnium posterorum qui descensuri erant ab eo per viam
natu<lb ed="#L" n="146" break="no"/>ralis generationis mediate vel iminediate, quia ipsi pro se & pro
<lb ed="#L" n="147"/>tota posteritate collatum fuit a deo munus iustitiae originalis
<lb ed="#L" n="148"/>quae consistebat in rectitudine voluntatis ad deum, & in
obedien<lb ed="#L" n="149" break="no"/>tia virium inferiorum ad rationem, & in hoc quod in corpore
<lb ed="#L" n="150"/>nihil poterat accidere repugnans animae. Et quia tunc non
era<lb ed="#L" n="151" break="no"/>mus, nisi quia in ipso eramus sicut in originali principio, ideo
<lb ed="#L" n="152"/>voluntas eius qua peccando amisit praedictum munus sibi pro se
<lb ed="#L" n="153"/>& pro nobis collatum fuit interpretatiue voluntas non solum eius,
<lb ed="#L" n="154"/>sed nostra. Et quia defectus huiusmodi originalis iustitiae in no
<lb ed="#L" n="155"/>bis vel aliquid circa hoc dicitur esse peccatum originale, vt in
<lb ed="#L" n="156"/>sequente quaestione patebit, ideo tale peccatum dicitur fuisse
vo<lb ed="#L" n="157" break="no"/>luntarium non voluntate personali huius vel illius paruuli, sed
<lb ed="#L" n="158"/>voluntate Adae quae praedicto modo fuit interpretatiue volunta
<lb ed="#L" n="159"/>omnium qui tunc erant in ipso sicut in originali principio.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e368">
<lb ed="#L" n="160"/>
<!--8--> Iuxta quod etiam est aduertendum quod ipsi Adae fuit
ali<lb ed="#L" n="161" break="no"/>quid per se & directe voluntarium puta complacere vxori in
<!--00381.xml-->
<pb ed="#L" n="157-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>comedendo de fructu per vxorem oblato, aliquid autem fuit ei
<lb ed="#L" n="2"/>voluntarium non directe & per se, sed solum concomitatiue & ex
<lb ed="#L" n="3"/>quadam consequentia scilicet priuari pro se & pro posteritate orm
<lb ed="#L" n="4"/>ginali iustitia, hoc enim non fuit per se & directe per Adâ
voli<lb ed="#L" n="5" break="no"/>tum, sed sequutum est in ipso & in nobis ad peccatu eius actuale
<lb ed="#L" n="6"/>& voluntarium, & forte secundum se fuit inuoluntarium. Credibile
<lb ed="#L" n="7"/>enim est quod Adae displicuit quando sciuit primo se tali dono pri
<lb ed="#L" n="8"/>natum. Patet ergo quod peccatum originale non est in paruulo
vo<lb ed="#L" n="9" break="no"/>luntarium personali voluntate paruuli quem ad modum peccari
<lb ed="#L" n="10"/>actuale est voluntarium propria & personali voluntate peccanti,
<lb ed="#L" n="11"/>actualiter, & ideo non est illo modo proprie peccatum vel
propri<lb ed="#L" n="12" break="no"/>culpa, & sic intellexi vbicunque alias siue asserendo, siue recitam.
<lb ed="#L" n="13"/>do, siue absolute siue sub conditione dixi, vel scripsi peccatum or
<lb ed="#L" n="14"/>ginale non esse proprie peccatum vel culpa, patet etiam quod
<lb ed="#L" n="15"/>non est voluntarium voluntate aliena eo modo quo gestum per
al<lb ed="#L" n="16" break="no"/>terum aliquid dicitur voluntarium esse illi qui propria sponti
<lb ed="#L" n="17"/>transtulit suam voluntatem seu auctoritatem in illum, alterum
<lb ed="#L" n="18"/>quia talis consensus non potest fingi in paruulis nondum natis
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e424">
<lb ed="#L" n="19"/>
<!--9--> Restat ergo quod illud peccatum fuerit voluntarium paruul
<lb ed="#L" n="20"/>voluntate videlicet Adae in quo erat sicut in originali principio
<lb ed="#L" n="21"/>Et adhuc defectus ille qui dicitur originale peccatu in paruul
<lb ed="#L" n="22"/>non fuit per se & dirccte voluntarius voluntate Adae, sed solum
<lb ed="#L" n="23"/>concomitatiue & per quandam consequentiam vt dictum fuit. Qui
<lb ed="#L" n="24"/>ergo reputat quod tale voluntarium voluntate aliena non
direct<lb ed="#L" n="25" break="no"/>sed concomitatiue sit proprie voluntarium talis potest dicere
<lb ed="#L" n="26"/>quod peccatum originale in paruulo fit ei proprie culpa, qui
au<lb ed="#L" n="27" break="no"/>tem non reputat hoc proprie voluntarium sed solum
inter<lb ed="#L" n="28" break="no"/>pretatiue talis necessario habet dicere quod peccatum originale
<lb ed="#L" n="29"/>non sit proprie culpa sicut est actuale: sed solum interpretati
<lb ed="#L" n="30"/>ue, semper tamen fatendum est in paruulis esse peccatum
ori<lb ed="#L" n="31" break="no"/>ginale seu culpam siue modus loquendi sit proprius, siue alius
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e457">
<lb ed="#L" n="32"/>
<!--10--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod sicut
Deu<lb ed="#L" n="33" break="no"/>dicitur iratus non secundum affectum, sed effectum inquantum
<lb ed="#L" n="34"/>praeparat poenam alicui vel infligit, sic nos nascimur filij irae
pro<lb ed="#L" n="35" break="no"/>pter reatum poenae quem incurrimus ex peccato primi parentis
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e470">
<lb ed="#L" n="36"/>
<!--11--> Ad secundum dicendum quod Adam quia peccauit
trans<lb ed="#L" n="37" break="no"/>fudit in posteros naturam ream carentiae iustitiae originalis
<lb ed="#L" n="38"/>sed non transfudit culpam secundum propriam rationem cul
<lb ed="#L" n="39"/>pae eo modo quo peccatum actuale dicitur proprie culpa qua
<lb ed="#L" n="40"/>est defectus voluntarius proprie, & ex propria & personali vo
<lb ed="#L" n="41"/>luntate illius cuius est peccatum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e3688-d1e488">
<lb ed="#L" n="42"/>
<!--12--> AD ARGVMENTVM alterius partis dicendum?
<lb ed="#L" n="43"/>Philosophus non nouit nisi peccatum actuale, quod est in
po<lb ed="#L" n="44" break="no"/>testate & libertate peccantis vt fiat vel non fiat, & tale habei
<lb ed="#L" n="45"/>propriissime rationem culpae. Ex originali autem non sic
cul<lb ed="#L" n="46" break="no"/>patur paruulus sicut ex actuali adultus, sed solum imputatur
<lb ed="#L" n="47"/>ei ad culpam defectus quem habet quatenus fuit in potestate
<lb ed="#L" n="48"/>& voluntate sui originalis principij modo quo dictum est.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>