-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e4046.xml
234 lines (234 loc) · 15.4 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e4046.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="167-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e4046"><!-- l2d38q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e4046-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e4046-Hd1e103" type="question-title">Utrum sit idem actus voluntatis respectu finis et eorum qui sunt ad finem</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e106">
<lb ed="#L" n="3"/>VAESTIO TERTIA.
<lb ed="#L" n="4"/>trum sit idem voluntatis actus
re<lb ed="#L" n="5" break="no"/>& eorum quae sunt ad
<lb ed="#L" n="6"/>finem.
<lb ed="#L" n="7"/>Thom. 1. 2. q. 8. ar. 3.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e119">
<lb ed="#L" n="8"/>TERTIO quaeritur, vtrum sit idem
voluntati<lb ed="#L" n="9" break="no"/>Jactus respectu finis, & eorum quae sunt ad fi
<lb ed="#L" n="10"/>nem. Et videtur quod non, quia idem actus non
<lb ed="#L" n="11"/>potest esse intensus & remissus, sed voluntas
in<lb ed="#L" n="12" break="no"/>Atensius fertur in finem, quam in illud quod est ad
<lb ed="#L" n="13"/>finem, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e135">
<lb ed="#L" n="14"/>
<!--2.--> Item frui est actus voluntatis respectu finis: vti vero
respe<lb ed="#L" n="15" break="no"/>ctu eorum quae sunt ad finem: sed idem actus non potest esse
<lb ed="#L" n="16"/>fruitionis & vsus, ergo, &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e147">
<lb ed="#L" n="17"/>
<!--3--> Item sicut se habet intellectus ad principia, & ad
conclu<lb ed="#L" n="18" break="no"/>siones, sic voluntas ad finem, & ad ea quae sunt ad finem, sed
<lb ed="#L" n="19"/>intellectus non eodem actu fertur in principia &
conclusio<lb ed="#L" n="20" break="no"/>nes, ergo &c. Minor probatur, quia plurium habituum non
<lb ed="#L" n="21"/>est idem actus, sed alius est habitus intellectus respectu
princi<lb ed="#L" n="22" break="no"/>piorum, qui dicitur intellectus, alius respectu conclusionum
<lb ed="#L" n="23"/>qui dicitur scientia: ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e167">
<lb ed="#L" n="24"/>
<!--4.--> CONTRA. Vbi vnum propter aliud vtrobique
tan<lb ed="#L" n="25" break="no"/>tum vnum est, cum ergo voluntas velit finem, & illud quod est
<lb ed="#L" n="26"/>ad finem propter finem vnum, tunc vult propter alterum,
er<lb ed="#L" n="27" break="no"/>go idem est velle vtrobique.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e180">
<lb ed="#L" n="28"/>
<!--5--> Item duo actus volendi non possunt esse simul, sed
volun<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tas simul vult finem, & illud quod est ad finem propter finem
<lb ed="#L" n="30"/>ergo non sunt actus plures, sed vnus. Quod autem voluntas si
<lb ed="#L" n="31"/>mul velit finem, & illud quod est ad finem, inquantum
huius<lb ed="#L" n="32" break="no"/>modi, patet, quia sicut ea quae referuntur in ratione entitatis
si<lb ed="#L" n="33" break="no"/>mul intelliguntur, sic ea quae referuntur in ratione bonitatis,
<lb ed="#L" n="34"/>sicut finis & ea quae sunt ad finem necessario simul appetuntur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e200">
<lb ed="#L" n="35"/>
<!--6.--> RESPONSIO. Primo videndum est qualiter
volun<lb ed="#L" n="36" break="no"/>tas se habet ad finem, & ad ea quae sunt ad finem. Hoc autem
<lb ed="#L" n="37"/>ostendendum est ex similitudine eorum quae inueniuntur in
in<lb ed="#L" n="38" break="no"/>tellectu. Videmus autem quod intellectus assentit alicui
tan<lb ed="#L" n="39" break="no"/>quam per se noto, sicut primis principiis, & hic assensus
voca<lb ed="#L" n="40" break="no"/>tur intellectus. Aliis autem assentit tanquam notis, propter a
<lb ed="#L" n="41"/>liud, sicut conclusionibus deductis ex primis principiis: & hic
<lb ed="#L" n="42"/>assensus vocatur scientia vel aliquo alio nomine: & ad alterum
<lb ed="#L" n="43"/>istorum reducitur omnis assensus intellectus, siue in
speculati<lb ed="#L" n="44" break="no"/>uis, siue in practicis. Similiter voluntas fertur in aliquid
absolu<lb ed="#L" n="45" break="no"/>te tanquam in bonum per se, & hic motus voluntatis dicitur
<lb ed="#L" n="46"/>simplex velle, & in aliud fertur, non tanquam in bonum
secun<lb ed="#L" n="47" break="no"/>dum se, sed sicut in bonum propter aliud, & hic actus dicitui
<lb ed="#L" n="48"/>eligere vel intendere diuersis rationibus, vt dictum est, & ad
al<lb ed="#L" n="49" break="no"/>terum duorum reducitur omnis motus voluntatis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e237">
<lb ed="#L" n="50"/>
<!--7--> His praemissis dicendum quod quaestio potest dupliciter
in<lb ed="#L" n="51" break="no"/>telligi. Vno modo, vtrum actus quo voluntas vult finem
abso<lb ed="#L" n="52" break="no"/>lute (puta sanitatem) qui actus dicitur velle, & actus quo vuli
<lb ed="#L" n="53"/>aliquid propter finem, vel finem, vt per aliud acquiritur, qui
<lb ed="#L" n="54"/>actus dicitur eligere vel intendere, sit vnus actus. Alio modo,
<lb ed="#L" n="55"/>vtrum electio vel intentio, quae respiciunt tam finem, quam
e<lb ed="#L" n="56" break="no"/>quae sunt ad finem, sint vnus actus, an plures. Primo modo,
quae<lb ed="#L" n="57" break="no"/>stio non est dubia. Constat enim quod sunt plures actus, quia
<lb ed="#L" n="58"/>quae separari possunt, non sunt vnum per essentiam, sed
actu<lb ed="#L" n="59" break="no"/>voluntatis, quo aliquid vult absolute, puta sanitatem, separari
<lb ed="#L" n="60"/>potest ab actu electionis & intentionis, contingit enim
volen<lb ed="#L" n="61" break="no"/>tem sanari nihil cogitare, & per consequens nihil velle de his
<lb ed="#L" n="62"/>per quae acquiritur sanitas, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e270">
<lb ed="#L" n="63"/>
<!--8--> Si vero intelligatur secundo modo, vtrum electio vel
inten<lb ed="#L" n="64" break="no"/>tio sint vnus actus. Dicendum quod sic. Quod patet
triplici<lb ed="#L" n="65" break="no"/>ter. Primo ex natura horum actuum secundum se: electio enim
<lb ed="#L" n="66"/>non est aliud quam inclinatio voluntatis in aliquid propter
fi<lb ed="#L" n="67" break="no"/>nem intentio vero est inclinatio voluntatis in finem
medianti<lb ed="#L" n="68" break="no"/>bus his quae sunt ad finem. Ex hoc sic arguitur, sicut vnus est
<lb ed="#L" n="69"/>motus, quo mobile fertur in terminum per media, sic est vna
<lb ed="#L" n="70"/>inclinatio qua inclinatur ad terminum per medium vel in
me<lb ed="#L" n="71" break="no"/>dium propter terminum: sed electio vel intentio voluntatis est
<lb ed="#L" n="72"/>inclinatio eius in finem tanquam in terminum mediantibus
<lb ed="#L" n="73"/>his quae sunt ad finem, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e300">
<lb ed="#L" n="74"/>
<!--9--> Secundo apparet idem ex comparatione actuum
volunta<lb ed="#L" n="75" break="no"/>tis inter se, quia si electio vel intentio diuideretur ad duos actus
<lb ed="#L" n="76"/>voluntatis diuideretur in actum simplicem, qui est velle, & in
<lb ed="#L" n="77"/>electionem vel intentionem, quod patet ex praemissis, quia
om<lb ed="#L" n="78" break="no"/>nis actus voluntatis reducitur in aliquem istorum duorum: sed ele¬
<!--00402.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="79"/>ctio non potest diuidi in eligere & velle, ergo &c. Maior patet
<lb ed="#L" n="80"/>Minor probatur, quia nihil diuiditur in illud quod contra ipsum
<lb ed="#L" n="81"/>diuiditur, sicut animal non diuiditur in animal & plantam,
<lb ed="#L" n="82"/>quum vnum contineat totum diuisum, reliquum vero diuida
<lb ed="#L" n="83"/>tur contra ipsum. Electio autem diuiditur contra voluntatem,
<lb ed="#L" n="84"/>vel contra velle simplex, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e333">
<lb ed="#L" n="85"/>
<!--10--> Tertio apparet idem ex obiecti formalis ratione, quia
quan<lb ed="#L" n="86" break="no"/>doque duo sic se habent quod vnum est alteri ratio quod
ca<lb ed="#L" n="87" break="no"/>dat sub actu alicuius potentiae, illa duo apprehenduntur actu
<lb ed="#L" n="88"/>eodem, sicut color & quantitas eadem visione
apprehendun<lb ed="#L" n="89" break="no"/>tur, quia color est formalis ratio vt quantitas videatur: sed
<lb ed="#L" n="90"/>quando aliquid appetitur propter finem, vel quando finis
in<lb ed="#L" n="91" break="no"/>tenditur in eo quod est ad finem: finis est tota ratio appetend
<lb ed="#L" n="92"/>illud quod est ad finem, nec refert ad propositum, siue illud
<lb ed="#L" n="93"/>quod est ad finem habeat secundum se aliquid appetibilitatis
<lb ed="#L" n="94"/>(vt electuarium dulce) vel non (vt medicina amara) quia
in<lb ed="#L" n="95" break="no"/>quantum appetitur propter finem, puta propter sanitatem, sa
<lb ed="#L" n="96"/>nitas est tota ratio appetendi ea, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e364">
<lb ed="#L" n="97"/>
<!--11--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod actus.
<lb ed="#L" n="98"/>quo voluntas vult finem, & illud quod est ad finem propter
fi<lb ed="#L" n="99" break="no"/>nem, non est intensior & remissior secundum se, sed per
com<lb ed="#L" n="100" break="no"/>parationem ad obiecta, quia quum sit a duobus ab vno est
per<lb ed="#L" n="101" break="no"/>fectius quam ab altero, sicut dicitur prima propositione de
<lb ed="#L" n="102"/>causis, quod prima causa plus influit quam secunda, quamuis
<lb ed="#L" n="103"/>vnum sit quod influitur, quia respectu illius causa prima
prin<lb ed="#L" n="104" break="no"/>cipalius se habet quam secunda. Vel potest dici quod licet
vo<lb ed="#L" n="105" break="no"/>luntas velit intensius finem, quam ea quae sunt ad finem
quan<lb ed="#L" n="106" break="no"/>do sub distinctione ei proponuntur, puta si diceretur infirmo
<lb ed="#L" n="107"/>vtrum magis vellet potionem, an curationem, statim
respon<lb ed="#L" n="108" break="no"/>derit quod sanitatem: tamen quum proponitur copulatiue
<lb ed="#L" n="109"/>vnum propter alterum aeque intense appetuntur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e397">
<lb ed="#L" n="110"/>
<!--12--> Ad secundum dicendum quod inconueniens est idem esse
<lb ed="#L" n="111"/>obiectum vsus & fruitionis, quia idem non potest habere
ratio<lb ed="#L" n="112" break="no"/>nem vltimi finis, cuius est frui, & relati ad finem cuius est vsus
<lb ed="#L" n="113"/>Sed nullum inconueniens est eundem actum esse vsum &
frui<lb ed="#L" n="114" break="no"/>tionem: & in patria quidem necesse est sic esse, sicut enim eodem
<lb ed="#L" n="115"/>actu beatifico videt quis deum & res creatas in ipso, sic eodem
<lb ed="#L" n="116"/>actu diligit quilibet beatus deum, & fruitur eo, & diligit
creatu<lb ed="#L" n="117" break="no"/>ras referendo in deum, & sic vtitur eis. Eodem modo est in
via<lb ed="#L" n="118" break="no"/>toribus. Vel dicendum quod non omnis actus voluntatis es
<lb ed="#L" n="119"/>fruitio respectu finis, sed respectu finis in se: non autem vt est
vir<lb ed="#L" n="120" break="no"/>tualiter in eo quod est ad finem sicut in proposito.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e4046-d1e426">
<lb ed="#L" n="121"/>
<!--13--> Ad tertium dicendum quod intellectus eodem actu fertui
<lb ed="#L" n="122"/>in principia & conclusiones, quando conclusiones deducit ex
<lb ed="#L" n="123"/>principiis, non autem quando absolute fertur in principia sicut
<lb ed="#L" n="124"/>proportionabiliter dictum est de voluntate respectu finis, &
eo<lb ed="#L" n="125" break="no"/>rum quae sunt ad finem. Et quod obiicitur quod idem actus no
<lb ed="#L" n="126"/>potest elici a duobus habitibus. Dicendum quod intellectus ess
<lb ed="#L" n="127"/>nabitus quo fertur mens nostra in prima principia absolute, sci
<lb ed="#L" n="128"/>entia autem est habitus conclusionum deductarum ex principiis
<lb ed="#L" n="129"/>& actus his habitibus correspondentes sunt diuersi, sed quand
<lb ed="#L" n="130"/>intellectus fertur in principia non absolute, sed inquantum sunt
<lb ed="#L" n="131"/>principia (sic enim dicuntur relatiue ad conclusiones tanquam
<lb ed="#L" n="132"/>ad principiata) cognitio principiorum & conclusionum
perti<lb ed="#L" n="133" break="no"/>net ad eundem habitum, scilicet ad scientiam.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>