-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e99.xml
473 lines (473 loc) · 35 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e99.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="4-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e99"><!-- l1prolq2 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e99-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e99-Hd1e103" type="question-title">Utrum theologia sit scientia supposito quodam lumine quod quidam ponunt esse in doctoribus perfectioribus</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e106">
<lb ed="#L" n="147"/>QUAESTIO SECVNDA.
<lb ed="#L" n="148"/>Utrum Theologia, lumine alio a lumine fidei
<lb ed="#L" n="149"/>supposito, sit proprie scientia.
<lb ed="#L" n="150"/>Henricus Quodlibe. I1. quastio 2. Olzan 3. q Prologi mais.
<lb ed="#L" n="151"/>ru, 3. dist. 15 75. Vide Carthusianum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e119">
<lb ed="#L" n="152"/>AD secundum sic proceditur, & arguitur, quod,
<lb ed="#L" n="153"/>Theologia, supposito quodam lumine alio a
<lb ed="#L" n="154"/>lumine fidei, sit proprie scientia: quia alcius
lu<lb ed="#L" n="155" break="no"/>men causat altiorem cognitionem: sed respectu
<lb ed="#L" n="156"/>credibilium est dare in viatoribus lumen altius
<lb ed="#L" n="157"/>fide: ergo est dare eis altiorem cognitionem, quam sit
cogni<lb ed="#L" n="158" break="no"/>tio fidei: sed supra fidem non est nisi scientia: ergo, &c. Maior
<lb ed="#L" n="159"/>de se videtur manifesta. Minor probatur per autoritatem Bea¬
<!--00073.xml-->
<pb ed="#L" n="5-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>ti Augustini super illud Ioannis primo, Erat lux vera, vbi
di<lb ed="#L" n="2" break="no"/>cit, quod aliud est lumen ad credendum, aliud ad
intelligen<lb ed="#L" n="3" break="no"/>dum: ergo praeter lumen fidci est dare aliud lumen, & altius.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e152">
<lb ed="#L" n="4"/>
<!--2--> Item ibidem dicit, quod lux increata illuminat hominem
<lb ed="#L" n="5"/>duplici lumine, paruulos quidem lumine fidei, quo
nutriun<lb ed="#L" n="6" break="no"/>tur, vt lacte: maiore autem, lumine sapientiae, quo vt solido
<lb ed="#L" n="7"/>cibo, vescuntur Quod lumen habebat Apostolus, qui
dice<lb ed="#L" n="8" break="no"/>bat primae Corinth. secundo: Sapientiam loquimur inter
per<lb ed="#L" n="9" break="no"/>fectos. Igitur praeter lumen fidei, quod habent omnes
fide<lb ed="#L" n="10" break="no"/>les, quantumcunque simplices, est aliquod lumen clarius,
<lb ed="#L" n="11"/>quod habent maiores, & doctores. & haec fuit minor:
sequi<lb ed="#L" n="12" break="no"/>tur ergo conclusio.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e177">
<lb ed="#L" n="13"/>
<!--3--> Item, Deus non deficit in necessariis, multo minus, quam
<lb ed="#L" n="14"/>natura: sed necessarium est, quod fides defendatur contra
er<lb ed="#L" n="15" break="no"/>rores infidolium & haereticorum, ergo Deus prouidit ecclesiae
<lb ed="#L" n="16"/>quod semper sint in ea aliqui, qui possint fidem defendere
<lb ed="#L" n="17"/>hoc autem non potest fieri per solum lumen fidei, nec per
so<lb ed="#L" n="18" break="no"/>lam cognitionem Dei, quae communis est omnibusfidelibus:
<lb ed="#L" n="19"/>ergo oportet in maioribus esse aliquod lumen clarius fide, in
<lb ed="#L" n="20"/>quo habeant de credibilibus altiorem cognitionem, quam
<lb ed="#L" n="21"/>per fidem: sed illa non videtur esse nisi cognitio scientifica:
<lb ed="#L" n="22"/>quare. &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e203">
<lb ed="#L" n="23"/>Ad idem est, quod dicit Eeatus Augustinus in secunda
Ep<lb ed="#L" n="24" break="no"/>stola ad Volusianum: Ego catholicam fidem profiteor, & per
<lb ed="#L" n="25"/>illam ad certam scientiam me venturum praesumo. Autoritas
<lb ed="#L" n="26"/>videtur expressa.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e214">
<lb ed="#L" n="27"/>
<!--5--> IN CONTRARIVM arguitur, quia omnis
scien<lb ed="#L" n="28" break="no"/>tia resoluitur ad per se nota, vt prius ostensum fuit: sed nullus
<lb ed="#L" n="29"/>inter viatores adhuc inuentus est, qui credibilia resoluerit, vel
<lb ed="#L" n="30"/>resoluere potuerinad per se nota: ergo nullus adhuc fuit
illu<lb ed="#L" n="31" break="no"/>minatus, in tantum quod habuerit scientiam de credibilibus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e230">
<lb ed="#L" n="32"/>
<!--6--> RESPONSIO. Circa quaestionem istam sic
proce<lb ed="#L" n="33" break="no"/>detur: quia primo ponetur quaedam opinio, quae asserit
Theo<lb ed="#L" n="34" break="no"/>logiam esse scientiam proprie dictam, eo quod articuli, ex qui
<lb ed="#L" n="35"/>bus, tanquam ex principiis, ipsa procedit, sunt vere intellect
<lb ed="#L" n="36"/>non solo lumine fidei, quia in illo sunt tantum crediti, sed
<lb ed="#L" n="37"/>quodam lumine medio inter lumen fidei & lumen gloriae. Et
<lb ed="#L" n="38"/>secundo inquiretur de his, quae dicta opinio ponit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e250">
<lb ed="#L" n="39"/>
<!--7--> Quantum ad primum, sciendum est, quod illa opinio tria
<lb ed="#L" n="40"/>i- ponit: primum est, quod est dare lumen tale. Secundum est, quod
<lb ed="#L" n="41"/>in illo lumine possunt esse articuli vere intellecti,
quemad<lb ed="#L" n="42" break="no"/>modum in lumine naturali intellectus nostri, principia
scien<lb ed="#L" n="43" break="no"/>tiarum sunt vere intellecta: & per consequens conclusiones ex
<lb ed="#L" n="44"/>articulis sic intellectis demonstratae sunt verae, & proprie
sci<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tae. Tertium est, quod tale lumen & scientia in illo lumine
ha<lb ed="#L" n="46" break="no"/>bita, non euacuant fidem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e272">
<lb ed="#L" n="47"/>
<!--8.--> Primum istorum, scilicet quod est dare tale lumen,
pro<lb ed="#L" n="48" break="no"/>bant duabus autoritatibus Beati Augustini, positis in primo
<lb ed="#L" n="49"/>argumento quaestionis. Necnon & secunda ratione ibidem
<lb ed="#L" n="50"/>subiuncta.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e286">
<lb ed="#L" n="51"/>
<!--9--> Secundum autem probant duabus autoritatibus, & vna ra
<lb ed="#L" n="52"/>tione. Prima authoritas sumitur ex Canone Esai. 7. vbi dicit
<lb ed="#L" n="53"/>translatio nostra, Nisi credideritis, non permanebitis: alia
trans<lb ed="#L" n="54" break="no"/>latio habet, non intelligetis. Ergo supposita credulitate per
<lb ed="#L" n="55"/>fidem, possibile est intelligere articulos per aliud lumen.
Se<lb ed="#L" n="56" break="no"/>cunda autoritas est Beati Augustini ad Volusianum, prius in
<lb ed="#L" n="57"/>arguendo posita. Ratio autem talis est, non minus potest
lu<lb ed="#L" n="58" break="no"/>men, supposita fide, supernaturale, quam naturale lumen
in<lb ed="#L" n="59" break="no"/>tellectus nostri supposito phantasmate. Sed lumen naturale
<lb ed="#L" n="60"/>intellectus nostri, supposito phantasinate, facit ciare intelligi
<lb ed="#L" n="61"/>principia naturalia, & sciri conclusiones ex eis de luctas.
Igi<lb ed="#L" n="62" break="no"/>tur lumen supernaturale, supposita fide, sufficit ad faciendum
<lb ed="#L" n="63"/>intelligi principia supernaturalia, id est, articulos fidei, & scire
<lb ed="#L" n="64"/>conclusiones ex eis deductas.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e321">
<lb ed="#L" n="65"/>
<!--10.--> Tertio probant, quod tale lumen non euacuat fidem, sed
<lb ed="#L" n="66"/>stat cum ea: quia si tale lumen non posset stare cum fide, istud
<lb ed="#L" n="67"/>esset maxime propter oppositionem, quae videtur esse
inte<lb ed="#L" n="68" break="no"/>aenigma fidei, et claritatem illius luminis: sed illud non
im<lb ed="#L" n="69" break="no"/>pedit, quia contraria, licet non compatiantur se in suis
excel<lb ed="#L" n="70" break="no"/>lentiis, tamen, vt dicant, compatiuntur se in esse remisso.
<lb ed="#L" n="71"/>Nunc ita est, quod obscuritas fidei, et claritas gloriae
oppo<lb ed="#L" n="72" break="no"/>nuntur, sicut contraria in suis excellentiis: sed obscuritas
fi<lb ed="#L" n="73" break="no"/>dei, et claritasillius luminis medij, opponuntur sicut
contra<lb ed="#L" n="74" break="no"/>ria in esse remisso: quia claritas illius luminis non est perfecta
<lb ed="#L" n="75"/>claritas, nec obscuritas fidei, est perfecta obscuritas: & ideo
<lb ed="#L" n="76"/>licet lumen gloriae euacuet fidem, tamen illud lumen
me<lb ed="#L" n="77" break="no"/>dium non cuacuat ipsam: Exemplum est autem eiusdem de
<lb ed="#L" n="78"/>aere, qui de nocte est simpliciter tenebrosus, & in meridie
<lb ed="#L" n="79"/>simpliciter illuminatus, sed in aurora est partim
illumina<lb ed="#L" n="80" break="no"/>tus, & partiim tenebrosus: nec tenebrositas totaliter
expel<lb ed="#L" n="81" break="no"/>litur, vsque ad meridiem, quando claritas perficitur. Sic
fi<lb ed="#L" n="82" break="no"/>des est quasi tenebrae, gloria quasi lumen meridianum, quod
<!--00073.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>totaliter expellit tenebras fidei, sed lumen medium ost quasi
<lb ed="#L" n="84"/>lumen aurorae, quod stat cum tenebris fidei, nec expellitur pel
<lb ed="#L" n="85"/>lucem meridianam gloriae, sed potius perficitur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e376">
<lb ed="#L" n="86"/>
<!--11--> Ad declarationem huius positionis, adducunt, quod
du<lb ed="#L" n="87" break="no"/>plex est euidentia, scilicet visionis, & intelligentiae.
Euiden<lb ed="#L" n="88" break="no"/>tia autem visionis est, quando res nude & immediate
cogno<lb ed="#L" n="89" break="no"/>scitur, seu videtur. Euidentia vero intelligentiae est, quando
<lb ed="#L" n="90"/>res non est praesens, sed per discursum rationis cognoscitur.
<lb ed="#L" n="91"/>Primam euidentiam habet rusticus de eclipsi, quam videt. Se
<lb ed="#L" n="92"/>cundam habet Astrologus de eclipsi, quam non videt. Et
se<lb ed="#L" n="93" break="no"/>cunda euidentia sufficit ad scientiam, absque prima: nec tollit
<lb ed="#L" n="94"/>fidem, licet prima tollat. Et eodem modo Beati habent de
ar<lb ed="#L" n="95" break="no"/>ticulo euidentiam visionis, quae tollit fidem propter claritatem
<lb ed="#L" n="96"/>perfectam luminis gloriae. Habentes autem illud lumen
me<lb ed="#L" n="97" break="no"/>dium, habent de articulo euidentiam intelligentiae, quae est
<lb ed="#L" n="98"/>imperfectior, nec tollit fidem, sufficit tamen ad scientiam:
sim<lb ed="#L" n="99" break="no"/>plex autem fidelis fidem tantum habet de eisdem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e411">
<lb ed="#L" n="100"/>
<!--12--> NVNC SECVNDO restat inquirendum de
prae<lb ed="#L" n="101" break="no"/>dictis. Et primo ostendetur, quod fictitium est ponere tale
lu<lb ed="#L" n="102" break="no"/>men. Secundo ostendetur, quod dato quod poneretur, tamen
<lb ed="#L" n="103"/>in ipso articuli fidei non essent proprie intellecti, nec
con<lb ed="#L" n="104" break="no"/>clusiones ex eis deductae, essent proprie scitae. Tertio
ostende<lb ed="#L" n="105" break="no"/>tur, quod tale lumen, si esset, euacuaret a viatoribus
necessi<lb ed="#L" n="106" break="no"/>tatem habendi fidem. Primum probatur: quia tale lumen aut
<lb ed="#L" n="107"/>daretur ad vtilitatem personae, aut ad vtilitatem
communita<lb ed="#L" n="108" break="no"/>tis. Si ad vtilitatem personae, cum Deus non sit personarum
<lb ed="#L" n="109"/>acceptor, daretur aequaliter omnibus aequaliter
disponenti<lb ed="#L" n="110" break="no"/>bus se per meritum vitae, & exercitium studij in sacra
scriptu<lb ed="#L" n="111" break="no"/>ra. Sed multi aequalis, vel melioris ingenij, quam alij, &
aequa<lb ed="#L" n="112" break="no"/>lis meriti, & aeque, vel plus exercitati in studio sacrae
scriptu<lb ed="#L" n="113" break="no"/>rae, sentiunt se non habere tale lumen, quia non experiuntur
<lb ed="#L" n="114"/>se habere euidentem cognitionem de articulis fidei, nec de con
<lb ed="#L" n="115"/>clusionibus ex eis deductis: (quod tamen oporteret, si
ha<lb ed="#L" n="116" break="no"/>berent tale lumen quod facit de articulis euidentem
cognitio<lb ed="#L" n="117" break="no"/>nem) ergo tale lumen non datur ad vtilitatem personae. Item
<lb ed="#L" n="118"/>nec ad vtilitatem communitatis, sicut sunt gratiae gratis
da<lb ed="#L" n="119" break="no"/>tae, de quibus loquitur Apostolus primae ad Corinthios 12.
<lb ed="#L" n="120"/>quia omne donum ordinatum ad vtilitatem communitatis,
<lb ed="#L" n="121"/>manifestatur aliis per proprium actum, sicut donum
lingua<lb ed="#L" n="122" break="no"/>rum, gratia sanitatum, operatio virtutum & miraculorum.
<lb ed="#L" n="123"/>Vnde ibidem dicitur, quod vnicuique datur manifestatio
<lb ed="#L" n="124"/>spiritus ad vtilitatem, supple, communitatis: quia nulla
<lb ed="#L" n="125"/>posset ex talibus donis vtilitas peruenire communitati,
ni<lb ed="#L" n="126" break="no"/>si per manifestationem actus. Sed tale lumen non potest
<lb ed="#L" n="127"/>per aliquem effectum manifestari aliis. Ergo &c. Maior
pa<lb ed="#L" n="128" break="no"/>tet ex dictis. Minor probatur: quia manifestatio habitus coe
<lb ed="#L" n="129"/>gnitiui, est per doctrinam. Signum enim scientis, est
pos<lb ed="#L" n="130" break="no"/>se docere, vt habetur primo Metaphysicae. Tale autem
lu<lb ed="#L" n="131" break="no"/>men & habitus, scientialiter per eum, & in eo acquisitus,
si<lb ed="#L" n="132" break="no"/>quis esset, non posset per doctrinam manifestari aliis: quia
<lb ed="#L" n="133"/>habentes tale lumen, & talem habitum, aut facerent ea, quae
<lb ed="#L" n="134"/>docerent euidentia aliis, aut non: si non, tunc doctrina
eo<lb ed="#L" n="135" break="no"/>rum non differret a doctrina aliorum, & sic per talem
doctri<lb ed="#L" n="136" break="no"/>nam non manifestaretur illud lumen, nec ille habitus
scien<lb ed="#L" n="137" break="no"/>tificus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e498">
<lb ed="#L" n="138"/>
<!--13--> Si vero dicatur, quod habentes tale lumen possunt
fa<lb ed="#L" n="139" break="no"/>cere ea, quae docent aliis esse euidentia. Arguitur contra
<lb ed="#L" n="140"/>quia non habentibus aliquod lumen, non potest esse euidens
<lb ed="#L" n="141"/>illud, quod totam euidentiam suam habet ab illo, & in illo
<lb ed="#L" n="142"/>lumine: sed credibilia & deducta ex eis, habent totam suam
<lb ed="#L" n="143"/>euidentiam ab illo, & in illo lumine, quod isti ponunt:
er<lb ed="#L" n="144" break="no"/>go non possunt per quamcunque doctrinam fieri euidentia
<lb ed="#L" n="145"/>aliis non habentibus praedictum lumen. Nec sine dubio
<lb ed="#L" n="146"/>inuentus est adhuc aliquis, qui per doctrinam suam
fece<lb ed="#L" n="147" break="no"/>rit de eis cuidentiam, nisi qualem faciunt Doctores
com<lb ed="#L" n="148" break="no"/>muniter, quae tamen non est tanta, quod sufficiat ad
scien<lb ed="#L" n="149" break="no"/>tiam proprie dictam: & sic tale lumen non est donum,
<lb ed="#L" n="150"/>quod possit per suam manifestationem in aliquo actu esse
<lb ed="#L" n="151"/>vtile communitati: nec est ordinatum ad vtilitatem
per<lb ed="#L" n="152" break="no"/>sonae, vt probatum est. Ergo fictitium est ponere tale
lu<lb ed="#L" n="153" break="no"/>men. Et sic patet primum, & amplius patebit in
sequen<lb ed="#L" n="154" break="no"/>tibus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e540">
<lb ed="#L" n="155"/>
<!--14--> Secundum probatur, videlicet quod dato, quod
tal<lb ed="#L" n="156" break="no"/>lumen poneretur, adhuc articuli fidei non essent in eo
in<lb ed="#L" n="157" break="no"/>tellecti, nec conclusiones ex eis deductae essent proprie
sci<lb ed="#L" n="158" break="no"/>tae. Et hoc patet primo autoritate Beati Augustini9 nono
<lb ed="#L" n="159"/>de Trinitate, capite primo, vbi dicit sic: De credendis nulla
<lb ed="#L" n="160"/>infidelitate dubitemus: de intelligendis nulla temeritate
af<lb ed="#L" n="161" break="no"/>firmemus. Reputat ergo Beatus Augustinus temerarium,
<lb ed="#L" n="162"/>quod aliquis affirmet se pro statu viae posse intelligere
cre<lb ed="#L" n="163" break="no"/>dibilia, seu articulos fidei.
<lb ed="#L" n="164"/>Idem patet duabus rationibus. Prima est: quia ille, qui prin¬
<!--00074.xml-->
<pb ed="#L" n="5-v"/>
<cb ed="#L" n=""/>
<lb ed="#L" n="1"/>gis repugnant inuicem album & nigrum in quocunque
gra<lb ed="#L" n="2" break="no"/>cipalius assentit alicui propter autoritatem alicuius dicentis,
<lb ed="#L" n="3"/>du, quam magis album & minus album: quia illa differunt
spe<lb ed="#L" n="4" break="no"/>quam propter quancunque cuidentiam rationis, ita quod
au<lb ed="#L" n="5" break="no"/>cie, haec autem solo numero. Inter ea autem, quae differunt
<lb ed="#L" n="6"/>toritate cessante, vel non assentiret, vel non firmiter
adhaere<lb ed="#L" n="7" break="no"/>solo numero, non potest inueniri ita formalis oppositio, sicut
<lb ed="#L" n="8"/>ret propter ineuidentiam rationum, non diceretur habere
ha<lb ed="#L" n="9" break="no"/>inter ea, quae differunt specie. Sed magis & minus album, non
<lb ed="#L" n="10"/>bitum scientificum: quia habitus scientificus importat
adhae<lb ed="#L" n="11" break="no"/>stant simul in eodem. Ergo nec album & nigrum in quocunque
<lb ed="#L" n="12"/>sionem principaliter propter euidentiam rationis. Sed quilibet,
<lb ed="#L" n="13"/>gradu. Item sequeretur, quod solum summe album, & summe
<lb ed="#L" n="14"/>quantumcumque perfectus in doctrina fidei, est huiusmodi. Vnde
<lb ed="#L" n="15"/>nigrum essent contraria, & incompossibilia, quia maxime
di<lb ed="#L" n="16" break="no"/>si quaereretur a Theologo, quare principaliter assentit huic
<lb ed="#L" n="17"/>stant: omnis autem alia albedo, & nigredo esset compossibilis:
<lb ed="#L" n="18"/>quod est, verum corpus Christi esse in sacramento altaris: non
<lb ed="#L" n="19"/>quod est manifeste falsum. Puto autem in hoc esse
deceptio<lb ed="#L" n="20" break="no"/>responderet, quia ratione euidenti hoc scio: imo, quia hoc
di<lb ed="#L" n="21" break="no"/>nem: quia inter contraria est quandoque dare medium vnum
<lb ed="#L" n="22"/>cit autoritas sacrae scripturae, quamuis Theologus sciret
assi<lb ed="#L" n="23" break="no"/>per essentiam, in quo aliqualiter dicuntur extrema manere,
<lb ed="#L" n="24"/>gnare locum scripturae, vbi hoc dicitur: quod non faceret
sim<lb ed="#L" n="25" break="no"/>non quidem sic, quod in illo medio sint distinctae formae
contrari<lb ed="#L" n="26" break="no"/>plex fidelis. Ergo nullus Theologus, quantumcunque perfectus,
<lb ed="#L" n="27"/>sub esse remisso (hoc enim impossibile est, vt probatum est sta
<lb ed="#L" n="28"/>habet de articulis fidei rationem euidentem, & necessariam,
<lb ed="#L" n="29"/>tim: nec illud medium aliquo modo esset tunc vnum, nisi per
<lb ed="#L" n="30"/>nec per consequens scientiam.
<lb ed="#L" n="31"/>aggregationem) sed quia illud medium participat naturam
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e641">
<lb ed="#L" n="32"/>
<!--16--> Secunda est, quia si in isto lumine intelligatur euidenter,
<lb ed="#L" n="33"/>vtriusque, & comparatum ad quodcunque extremum, habet
ali<lb ed="#L" n="34" break="no"/>quod Deus est trinus & vnus, aut hoc est, quia immediate
reprae<lb ed="#L" n="35" break="no"/>quo modo rationem extremi alterius: vt patet de tepido respe
<lb ed="#L" n="36"/>sentatur intellectui sic illuminato diuina essentia, in qua sic re
<lb ed="#L" n="37"/>ctu calidi & frigidi. Ipsi autem accipiunt primo modo, cum
po<lb ed="#L" n="38" break="no"/>praesentata in se & immediate, intelligatur euidenter
conne<lb ed="#L" n="39" break="no"/>nant fidem manere cum illo lumine, tanquam duo distincta: &
<lb ed="#L" n="40"/>xio terminorum articuli Trinitatis: aut talis euidentia ex alio
<lb ed="#L" n="41"/>obscuritatem fidei cum claritate illius luminis: ideo decipiuntur.
<lb ed="#L" n="42"/>deducitur. Sed neuter illorum modorum est possibilis, vt pro¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e670">
<lb ed="#L" n="43"/>
<!--20--> Nunc restat discurrere per dicta eorum, soluendo, quae
ad<lb ed="#L" n="44" break="no"/>babo: ergo, &c. Maior patet: quia omne quod intelligitur, vel
<lb ed="#L" n="45"/>ducunt pro se. Cum enim dicunt, illud lumen esse, & probant
<lb ed="#L" n="46"/>intelligitur per se & immediate in ratione obiecti: vel
intelli<lb ed="#L" n="47" break="no"/>per autoritatem Augustini, potest dupliciter responderi: vno
<lb ed="#L" n="48"/>gitur per aliquod aliud prius intellectum. Minor probatur,
pri<lb ed="#L" n="49" break="no"/>modo, quod Beatus Augu. distinguit duplex lumen, scilicet fidei,
<lb ed="#L" n="50"/>mo quantum ad primam partem: quia cognitio, qua
cognosci<lb ed="#L" n="51" break="no"/>quod habetur in via, & lumen gloriae, quod habetur in patria
<lb ed="#L" n="52"/>tur essentia diuina in se & immediate & non ex aliquo
praeco<lb ed="#L" n="53" break="no"/>vt sit sensus, Aliud est lumen ad credendum, dum sumus in via,
<lb ed="#L" n="54"/>gnito, est cognitio, quae vocatur facialis, siue facie ad faciem
<lb ed="#L" n="55"/>scilicet fides: aliud, ad intelligendum in patria, scilicet gloria.
<lb ed="#L" n="56"/>quia non est per aliud medium praecognitum. Sed talis cognitio
<lb ed="#L" n="57"/>Alio modo, & forte magis secundum intentionem Augustini,
<lb ed="#L" n="58"/>cum sit gloriosa, non potest haberi a puro viatore. Quare, &c.
<lb ed="#L" n="59"/>quod duplex est notitia credibilium, vna, qua assentimus sim¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e712">
<lb ed="#L" n="60"/>
<!--17--> Item nec alius modus possibilis est, scilicet quod euidentia
<lb ed="#L" n="61"/>pliciter eis propter autoritatem dicentis: & hoc est per fidem,
<lb ed="#L" n="62"/>articuli ex alio deducatur: quia vel deduceretur ex aliquo prae
<lb ed="#L" n="63"/>quam habent omnes fideles. Alia est qua quidem maiores
pos<lb ed="#L" n="64" break="no"/>cognito in creaturis, vel in Deo. Non ex aliquo praecognito in
<lb ed="#L" n="65"/>sunt alios instruere & persuadere ea quae sunt fidei, &
aliquali<lb ed="#L" n="66" break="no"/>creaturis, quia ex nullo quod sit in creaturis, potest
demonstra<lb ed="#L" n="67" break="no"/>ter declarare, & defendere: quam notitiam potest quis habere
<lb ed="#L" n="68"/>ri articulis Trinitatis, vt probatum fuit. Nec ex aliquo
praeco<lb ed="#L" n="69" break="no"/>vel a Deo per infusionem, vel ab alio per doctrinam, vel a
se<lb ed="#L" n="70" break="no"/>gnito in Deo: tum quia ille est primus articulus Trinitatis, qo
<lb ed="#L" n="71"/>ipso per exercitium studij: & hanc notitiam vocat Beatus
Aug<lb ed="#L" n="72" break="no"/>quidquid praeintelligimus in Deo, totum pertinet ad vnitatem
<lb ed="#L" n="73"/>scientiam, vel sapientiam, 14. de Trinitate ca. 1. Hoc etiam
vo<lb ed="#L" n="74" break="no"/>essentiae, & nullo modo ad distinctionem realem: tum quia
quae<lb ed="#L" n="75" break="no"/>catur lumen ab eodem in autoritatibus allegatis, quo lumine
<lb ed="#L" n="76"/>reretur de illo praecognito, si sit immediate cognitum, vel ex
<lb ed="#L" n="77"/>articuli intelliguntur non simpliciter, ita vt sint euidentes
in<lb ed="#L" n="78" break="no"/>alio praecognito. Non potest dici, quod sit immediate
cogni<lb ed="#L" n="79" break="no"/>tellectui nostro, modo, quo alij ponunt, sed quia habetur de
<lb ed="#L" n="80"/>tum, propter eandem rationem, qua nec articulus: nec alio
prae<lb ed="#L" n="81" break="no"/>eis quaedam altior notitia, quam per solam fidem, quae notitia
<lb ed="#L" n="82"/>cognito, quia quaerere tur de illo similiter, & esset processus in
<lb ed="#L" n="83"/>est fidei declaratiua, & aliqualiter persuasiua. Et hoc lumine,
<lb ed="#L" n="84"/>infinitum, vel deueniretur ad aliquid, quod esset immediate
<lb ed="#L" n="85"/>id est, hac notitia, sunt illuminati maiores, qui habent fidem
<lb ed="#L" n="86"/>cognitum in ipsa natura diuina, in se & immediate intellectui
<lb ed="#L" n="87"/>docere, & defendere, nec oportet eos esse illuminatos aliquo
<lb ed="#L" n="88"/>nostro repraesentata: quod non est possibile in via. Patet
er<lb ed="#L" n="89" break="no"/>lumine, in quo articuli sunt intellecti, vel sciti, vt alij ponunt,
<lb ed="#L" n="90"/>go, quod nullum lumen est in viatoribus, quod reddat eis
ar<lb ed="#L" n="91" break="no"/>quia ad ea, quae sunt fidei, non potest adduci cogens ratio, ne
<lb ed="#L" n="92"/>oculum euidentem euidentia intelligentiae.
<lb ed="#L" n="93"/>tollat meritum fidei. Nam secundum Grego. fides non habet
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e790">
<lb ed="#L" n="94"/>
<!--18--> Tertium probatur, scilicet quod tale lumen, si esset,
euacua<lb ed="#L" n="95" break="no"/>meritum, cui humana ratio praebet experimentum. Et sic
ex<lb ed="#L" n="96" break="no"/>ret necessitatem habendi fidem & autoritatem, quia ille, cui
<lb ed="#L" n="97"/>clusa est ratio, quam adducunt.
<lb ed="#L" n="98"/>constat certitudinaliter aliquid sic esse ex euidentia rei, quo¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e806">
<lb ed="#L" n="99"/>
<!--21--> Quod dicunt secundo de euidentia intelligentiae, quam
fa<lb ed="#L" n="100" break="no"/>cunque alio dicente, vel non dicente, non indiget testimonio
<lb ed="#L" n="101"/>cit illud lumen. Primo per illud Esa. 7. Nisi credideritis &c.
po<lb ed="#L" n="102" break="no"/>vel autoritate alterius: sed habens scientiam alicuius
conclu<lb ed="#L" n="103" break="no"/>test dici dupliciter: Primo sic, quia de credibilibus non habetur
<lb ed="#L" n="104"/>sionis deductae ex principiis necessariis & euidentibus, est
cer<lb ed="#L" n="105" break="no"/>notitia, nisi credulitas. Nisi, inquam, credideritis, non
intellige<lb ed="#L" n="106" break="no"/>tus: ergo talis non indiget alio testimonio, vel alia autoritate
<lb ed="#L" n="107"/>tis: id est, aliter non cognoscetis. Vel sic, Quia notitia
Docto<lb ed="#L" n="108" break="no"/>nec fide innitente autoritati. Si ergo illud lumen, quod isti
po<lb ed="#L" n="109" break="no"/>rum fidem defendentium, fidem supponit, nisi credideritis per
<lb ed="#L" n="110"/>nunt, faceret articulos fidei euidentes, & conclusiones ex eis
<lb ed="#L" n="111"/>fidem, non intelligetis, id est, non nabebitis illam notitiam altio
<lb ed="#L" n="112"/>deductas vere scitas, sequeretur, quod tale lumen euacuaret
<lb ed="#L" n="113"/>rem, quae dicta est. Similiter ad illud August. Ego catholicam
<lb ed="#L" n="114"/>necessitatem fidei & autoritatis. Puto tamen, quod non
eua<lb ed="#L" n="115" break="no"/>cuaret possibilitatem fidei, nec quantum ad actum, nec
quan<lb ed="#L" n="116" break="no"/>fidem profiteor &c. potest dicit dupliciter: primo sic, Per fidem
<lb ed="#L" n="117"/>praesumo me venturum ad veram scientiam Beatorum, id est, quae
<lb ed="#L" n="118"/>tum ad habitum, quando possent concurrere ad faciendum
<lb ed="#L" n="119"/>habetur in patria, non in via. Vel sic, Praesumo me venturum
<lb ed="#L" n="120"/>vnum assensum, modo, quo dictum est in praecedenti
quae<lb ed="#L" n="121" break="no"/>stione, de scientia, & fide, & opinione.
<lb ed="#L" n="122"/>ad scientiam Beatorum. id est Doctorum magis illuminatorum,
<lb ed="#L" n="123"/>modo quo dictum est, & non illo modo, quo ipsi intelligunt.
<lb ed="#L" n="124"/>Modus tamen, quem isti assignant, est impossibilis: quia
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e867">
<lb ed="#L" n="125"/>
<!--22--> Ad rationem eorum, Plus potest lumen supernaturale sup.
<lb ed="#L" n="126"/>contraria quantumcunque sint remissa, sunt incompossibilia.
<lb ed="#L" n="127"/>posita fide, quam intellectus noster supposito phatasmate,
di<lb ed="#L" n="128" break="no"/>Sed obscuritas fider, et claritas illius luminis, opponuntur,
se<lb ed="#L" n="129" break="no"/>cendum, quod nullum lumen, quod possit haberi a puro
viato<lb ed="#L" n="130" break="no"/>cundum ipsos, contrarie (licet secundum gradum remissum):
<lb ed="#L" n="131"/>re, potest tantum respectu articulorum fidei, quantum potest
<lb ed="#L" n="132"/>ergo nullo modo compatiuntur se in eodem. Minor patet
eo<lb ed="#L" n="133" break="no"/>lumen naturale intellectus nostri respectu principiorum
na<lb ed="#L" n="134" break="no"/>rum dicto. Maior probatur primo, quia oppositio est causa
re<lb ed="#L" n="135" break="no"/>turalium, & eorum quae ex ipsis deducuntur. Cuius ratio est, quia
<lb ed="#L" n="136"/>pugnantiae & incompossibilitatis. Sed contraria in omni
gra<lb ed="#L" n="137" break="no"/>singularia, quorum phantasmata sunt quaedam similitudines,
<lb ed="#L" n="138"/>du, tam remisso, quam intenso, opponuntur. Ergo &c. Mino
<lb ed="#L" n="139"/>habent necessariam habitudinem ad vniuersalia, vt ex
indu<lb ed="#L" n="140" break="no"/>istius rationis patet, quia contrarietas est oppositio secundum
<lb ed="#L" n="141"/>formam, vt habetur 4. Metaphysicae: ergo vbicunque manent
<lb ed="#L" n="142"/>ctione facta sufficienter, possit in singularibus euidenter
vni<lb ed="#L" n="143" break="no"/>formae, ibi est oppositio, vel nunquam est. Formae autem manent
<lb ed="#L" n="144"/>uersale concludi, quod est principium artis: Sed nec fides, nec
<lb ed="#L" n="145"/>tam in gradu remisso, quam intenso: ergo in omni gradu
op<lb ed="#L" n="146" break="no"/>aliqua cognitio, tradit nobis euidentem notitiam aliquorum,
<lb ed="#L" n="147"/>in quibus, vel ex quibus possit articulus euidenter intelligi,
<lb ed="#L" n="148"/>ponuntur, & sunt incompossibiles. Secundo, quia impossibile
<lb ed="#L" n="149"/>est idem & secundum idem, simul esse album & nigrum: sed
al<lb ed="#L" n="150" break="no"/>vel concludi: lumen tamen gloriae (si quod est (prout
commu<lb ed="#L" n="151" break="no"/>bede d quocunque gradu sit, ex quo realiter est ibi, dat esse
<lb ed="#L" n="152"/>niter ponitur, facit euidentiam tantam vel maiorem de
articu<lb ed="#L" n="153" break="no"/>album, & nigredo esse nigrum: ergo &c. Tertio terminus a
<lb ed="#L" n="154"/>lis, quantam habemus de principiis naturalibus. Sed de illo
<lb ed="#L" n="155"/>quo, & ad quem in eodem motu sunt incompossibiles,
alio<lb ed="#L" n="156" break="no"/>non est sermo ad praesens.
<lb ed="#L" n="157"/>quin vnus non abiiceretur per introductionem alterius: sed
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e99-d1e944">
<lb ed="#L" n="158"/>
<!--23--> Tertium autem dictum eorum, euacuatum est, ostendendo
<lb ed="#L" n="159"/>vna forma contraria in quocunque gradu potest esse terminus
<lb ed="#L" n="160"/>quod falsum assumunt, scilicet quod contraria in esse remisso
<lb ed="#L" n="161"/>ad quem, & ex quo, respectu alterius: ergo formae contrariae
<lb ed="#L" n="162"/>possunt simul esse. Ad alias rationes principale, factas in
argu<lb ed="#L" n="163" break="no"/>in quocunque gradu sunt incompossibiles. Quarto, quia
ma<lb ed="#L" n="164" break="no"/>endo ad quaestionem, patet responsio ex iam dictis.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>