-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e994.xml
397 lines (397 loc) · 27.9 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-d1e994.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="47-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-d1e994"><!-- l1d17q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-d1e994-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-d1e994-Hd1e103" type="question-title">
Utrum necessarium sit ponere caritatem habitualem ad hoc ut possimus aliquid mereri apud Deum
</head>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e106">
<lb ed="#L" n="14"/>QVAESTIO SECVNDA.
<lb ed="#L" n="15"/>Vtrum necesse sit ponere gratiam
<lb ed="#L" n="16"/>habitualem ad merendum.
<lb ed="#L" n="17"/>Tho. 1. 2. 9. 109. ar. 2. & 114. ar. 2.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e117">
<lb ed="#L" n="18"/>DSICVNDVM sic proceditur. Et arguitur
<lb ed="#L" n="19"/>quod non sit necessarium ponere gratiam vel
<lb ed="#L" n="20"/>charitatem habitualem ad hoc vt mereamu
<lb ed="#L" n="21"/>saliquid apud Deum, quia sicut se habet fides ad
<lb ed="#L" n="22"/>Jactum credendi sic charitas ad actum merendi,
<lb ed="#L" n="23"/>sed sine fide habituali & infusa potest homo omnia credere: ei
<lb ed="#L" n="24"/>go fine charitate habituali & infusa potest homo in actum
<lb ed="#L" n="25"/>merendi. Maior patet per simile. minor patet, quia haereticus
<lb ed="#L" n="26"/>carens fide infusa credit multos ex articulis, & eadem ratione
<lb ed="#L" n="27"/>posset omnia credere.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e141">
<lb ed="#L" n="28"/>Item actus qui sunt eiusdem speciei in essendo sunt eiusdem
<lb ed="#L" n="29"/>efficaciae in agendo, sed actus diligendi Deum ex charitate &
<lb ed="#L" n="30"/>actus diligendi Deum sine charitate sunt eiusdem speciei in
es<lb ed="#L" n="31" break="no"/>sendo vt probabitur: ergo sunt eiusdem efficaciae in agendo: ergo
<lb ed="#L" n="32"/>si vnus est meritorius & alius, & ita charitas non est necessaria
<lb ed="#L" n="33"/>ad merendum, probatio minoris primo, quia actus praecedentes
<lb ed="#L" n="34"/>habitus acquisitos sunt similes (& per consequens eiusdem
spe<lb ed="#L" n="35" break="no"/>ciei) cum actibus sequentibus, vt patet ex secundo Ethi. Et
vi<lb ed="#L" n="36" break="no"/>detur idem esse de actibus praecedentibus habitus infusos & de
<lb ed="#L" n="37"/>sequentibus cum tales habitus minus dependeant ex actibus
<lb ed="#L" n="38"/>raecedentibus: nec plus faciant ad actus sequentes, quare, &c.
<lb ed="#L" n="39"/>Secundo, quia si actus diligendi Deum ex charitate & sine
cha<lb ed="#L" n="40" break="no"/>ritate differrent specie, homo posset inter eos clare
distingue<lb ed="#L" n="41" break="no"/>re, quia non essent similes, & sic homo posset scire per certitu
<lb ed="#L" n="42"/>dinem vtrum diligeret Deum ex charitate vel non. & per
con<lb ed="#L" n="43" break="no"/>sequens vtrum haberet charitatem vel non. quod nullus dicit.
<lb ed="#L" n="44"/>Item si charitas requireretur propter meritum aut hoc esset
<lb ed="#L" n="45"/>propter mentum de congruo vel de condigno, non propter
<lb ed="#L" n="46"/>meritum de congruo, qua tali merito peccator qui caret
gra<lb ed="#L" n="47" break="no"/>tia meretur suam iustificationem, nec propter meritum de
con<lb ed="#L" n="48" break="no"/>digno, quia nonnulli dicunt quod nihil potest apud Deum mereri
<lb ed="#L" n="49"/>de condigno, ergo secundum istos videtur quod gratia vel charitas
<lb ed="#L" n="50"/>habitualis non est ponenda in nobis propter aliquod meritum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e194">
<lb ed="#L" n="51"/>IN CONTRARIVM arguitur, quia omnis actus
<lb ed="#L" n="52"/>voluntatis sine gratia vel charitate est pure naturalis. Si ergi
<lb ed="#L" n="53"/>gratia non sit necessaria ad merendum sequitur vel que ex puris
<lb ed="#L" n="54"/>naturalibus possumus mereri quod est haeresis Pelagiana: vel q
<lb ed="#L" n="55"/>nihil omnino possumus mereri. quod iterum est contra fidem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e207">
<lb ed="#L" n="56"/>RESPONSIO, omnes ponunt charitatem
increa<lb ed="#L" n="57" break="no"/>tam quae est Deus secundum illud I. Ioan. 4. Deus charitas est
<lb ed="#L" n="58"/>Item ponunt aliquam charitatem creatam quae potest sumi
<lb ed="#L" n="59"/>dupliciter, vno modo pro actu quo diligimus & hanc omnes
<lb ed="#L" n="60"/>concedunt: vel pro habitu informante voluntatem & ei inhaeren
<lb ed="#L" n="61"/>te: & hanc negat magister in litera: ponit enim quod gratia
existen<lb ed="#L" n="62" break="no"/>te in essentia animae non est necesse aliquem habitum esse in
vo<lb ed="#L" n="63" break="no"/>luntate quo eliciatur actus dilectionis meritorie, sed ipsum im
<lb ed="#L" n="64"/>mediate elicit Spiritus sanctus: Et quia aliqui videntur fulcir
<lb ed="#L" n="65"/>hanc opinionem: ideo procedetur sic: quia primo ponetur
ful<lb ed="#L" n="66" break="no"/>cimentum quo isti fulciunt opinionem magistri sententiarum,
<lb ed="#L" n="67"/>& reprobabitur, & secundo respondebitur ad quaestionem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e236">
<lb ed="#L" n="68"/>
<!--6--> QUANTVM ad primum sciendum est quod quidam
<lb ed="#L" n="69"/>defendunt opinionem magistri sic, dicunt enim quod actus cha
<lb ed="#L" n="70"/>ritatis differt ab actu fidei & spei in duobus: primum est, quia
<lb ed="#L" n="71"/>actus fidei & spei includunt imperfectionem in sua essentia,
<lb ed="#L" n="72"/>actus autem charitatis non, licet habeat imperfectionem adiun
<lb ed="#L" n="73"/>ctam pro statu viae. Illa enim imperfectio non est de essentia
<lb ed="#L" n="74"/>charitatis. Secunda differentia est quae sequitur ex prima,
sci<lb ed="#L" n="75" break="no"/>licet quod actus fidei & spei non manent in patria, quia inclu
<lb ed="#L" n="76"/>dunt imperfectionem: Cum autem venerit quod perfectum
<lb ed="#L" n="77"/>est euacuabitur quod ex parte est, primae ad Corin. decimoter
<lb ed="#L" n="78"/>tio, sed actus charitatis manet in patria: quia nullam
imperfe<lb ed="#L" n="79" break="no"/>ctionem includit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e267">
<lb ed="#L" n="80"/>Ex hoc arguitur sic, perfectus actus elicitur a perfecto agen¬
<!--00159.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="81"/>te sine medio, sed imperfe ctus non elicitur a perfecto agente
<lb ed="#L" n="82"/>nisi mediante alio, sed actus charitatis est perfectior quam actu
<lb ed="#L" n="83"/>fidei & spei qui sunt imperfecti, ergo actus charitatis immedia
<lb ed="#L" n="84"/>te elicitur a Spi. san. qui est agens perfectissimum, sed actus
fi<lb ed="#L" n="85" break="no"/>dei & spei tanquam imperfecti non eliciuntur a Spiri. san. nisi
<lb ed="#L" n="86"/>mediantibus habitibus creatis scilicet fide & spe¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e289">
<lb ed="#L" n="87"/>
<!--8--> Secundo sic, actus visionis in patria qui est perfectus elici
<lb ed="#L" n="88"/>tur immediate a Deo absque specie, in via autem non propter
<lb ed="#L" n="89"/>suam imperfectionem. Cum ergo charitatis tam viae quam
pa<lb ed="#L" n="90" break="no"/>triae sit actus perfectus videtur quod absque medio habitu
elicia<lb ed="#L" n="91" break="no"/>tur in nobis a Deo vel a Spiri. san. tam in via quam in patria. Et
it<lb ed="#L" n="92" break="no"/>magister negat omnem habitum in voluntate necessarium ad
<lb ed="#L" n="93"/>eliciendum actum dilecti onis meritoriae. Supponit tamen
gra<lb ed="#L" n="94" break="no"/>tiam esse in anima. Sine gratia autem non est meritum. Et licet
<lb ed="#L" n="95"/>de hoc non faciat mentionem expressam in loco isto, in
secun<lb ed="#L" n="96" break="no"/>do tamen libro hoc expresse dicit in pluribus locis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e315">
<lb ed="#L" n="97"/>
<!--9--> Quicquid autem sit de conclusione, rationes ramen ista
<lb ed="#L" n="98"/>non valent. Primo quia effectus qui dependet ex pluribus cau
<lb ed="#L" n="99"/>sis necessario est perfectior quanto vnaquaeque earum est
per<lb ed="#L" n="100" break="no"/>fectior, sed velle meritorium secundum istos dependet a Deo
<lb ed="#L" n="101"/>sicut a principio effectiuo immediate, constat etiam quod
de<lb ed="#L" n="102" break="no"/>pendet ex nostra voluntate saltem sicut a causa subiectiua &
<lb ed="#L" n="103"/>recipiente, ergo tanto velle nostrum est perfectius quanto
vnum<lb ed="#L" n="104" break="no"/>quodque principiorum est perfectius, sed voluntas est
perfe<lb ed="#L" n="105" break="no"/>ctior cum habitu bono & virtuoso quam sine habitu a
quo<lb ed="#L" n="106" break="no"/>cunque ipsa mouetur; ergo propter perfectionem actus non
<lb ed="#L" n="107"/>est tollendus habitus a voluntate sed potius ponendus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e345">
<lb ed="#L" n="108"/>
<!--10--> SECVNDO quia secundum istos visio patriae qua
<lb ed="#L" n="109"/>est perfectissimus actus, licet eliciatur sine specie
representan<lb ed="#L" n="110" break="no"/>te, non tamen sine habitu luminis gloriae eleuante
intelle<lb ed="#L" n="111" break="no"/>ctum & confortante, ergo perfectio actus non excludit omnem
<lb ed="#L" n="112"/>habitum imo potius ponit & re vera sic est, nullus enim
dubi<lb ed="#L" n="113" break="no"/>tat quando habitus virtuosus requiratur vt perficiat
poten<lb ed="#L" n="114" break="no"/>tiam in relatione ad actum: virtus enim est quae habentem
per<lb ed="#L" n="115" break="no"/>ficit & eius opus bonum reddit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e367">
<lb ed="#L" n="116"/>
<!--11--> Tertio quia Deus immediate ita est causa imperfectorum.
<lb ed="#L" n="117"/>Causat enim ita immediate materiam primam sicut angelum
<lb ed="#L" n="118"/>ergo differentiam actu charitatis secundum rationem perfecti
<lb ed="#L" n="119"/>& imperfecti non facit quod actus fidei, & spei eliciantur a Dec
<lb ed="#L" n="120"/>mediantibus habitibus, actus autem charitatis sine habitu.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e383">
<lb ed="#L" n="121"/>
<!--12--> Quarto, quia rationes istae concludunt quod ad
merito<lb ed="#L" n="122" break="no"/>riam dilectionem non oportet ponere gratiam in voluntate,
<lb ed="#L" n="123"/>sed quod faciat totum spiritus sanctus immediate: cum ergo
<lb ed="#L" n="124"/>gratiam ponant & charitatem negent, videtur quod male, &
<lb ed="#L" n="125"/>sic patet primum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e399">
<lb ed="#L" n="126"/>
<!--13--> Quantum ad secundum primo ponetur quaedam distinctio
<lb ed="#L" n="127"/>de merito & deinde pertractabitur quaestio secundum membr:
<lb ed="#L" n="128"/>distinctionis. Quantum ad primum notandum est quod cum
<lb ed="#L" n="129"/>meritum dicatur actio per quam ei qui agit efficitur debitum
<lb ed="#L" n="130"/>aliquid dari, sicut est duplex debitum, ita est duplex meritum,
<lb ed="#L" n="131"/>quoddam est debitum de condigno quando ex natura &
con<lb ed="#L" n="132" break="no"/>ditione operis efficitur homo dignus vt ex iustitia sibi
red<lb ed="#L" n="133" break="no"/>datur talis merces propter aequalitatem inter opus &
merce<lb ed="#L" n="134" break="no"/>dem secundum iustam aestimationem. Aliud est debitum de
<lb ed="#L" n="135"/>congruo quando non debetur talis merces ex natura operis
<lb ed="#L" n="136"/>sed redditur solum ex liberalitate dantis, aliud aliquid enim
<lb ed="#L" n="137"/>congruum est liberalem dare quod alius non meruit ex
con<lb ed="#L" n="138" break="no"/>digno recipiente meritum ergo de condigno respicit debitun
<lb ed="#L" n="139"/>primo modo dictum, meritum autem de congruo respicit
de<lb ed="#L" n="140" break="no"/>bitum secundo modo dictum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e436">
<lb ed="#L" n="141"/>
<!--14--> Hoc supposito dicendum est quod ad merendum solum
<lb ed="#L" n="142"/>de congruo non est necessarium ponere in nobis gratiam vel
<lb ed="#L" n="143"/>charitatem habitualem quod patet quia secundum omnes
pec<lb ed="#L" n="144" break="no"/>cator carens gratia poenitendo meretur de congruo gratiâ
iu<lb ed="#L" n="145" break="no"/>stificantem, vt tangebatur in arguendo ad quaestionem.
Con<lb ed="#L" n="146" break="no"/>gruum enim est vt bene vtenti bonis naturae propter Deum
<lb ed="#L" n="147"/>det Deus bona gratiae. Idem patet de gloriosa, posset enim Deus
<lb ed="#L" n="148"/>de potentia absoluta facere quod gloria vel beatitudo caderet sub
<lb ed="#L" n="149"/>tali merito. Si enim Christo data est beatitudo animae sine
vl<lb ed="#L" n="150" break="no"/>lo merito, fortiori ratione posset Deus gloriam dare cuicunque
<lb ed="#L" n="151"/>homini pro solo opere bono gratia non informato, vt sicut
me<lb ed="#L" n="152" break="no"/>remur gratiam per opus non informatum gratia, sic meremur
glo<lb ed="#L" n="153" break="no"/>riam per opus consimile. Quemadmodum enim pro consimili
<lb ed="#L" n="154"/>actu rex militi quandoque dat equum. Sic Deus pro eodem
ope<lb ed="#L" n="155" break="no"/>re bono ex genere & circunstantiis posset absque gratia de po
<lb ed="#L" n="156"/>tentia absoluta dare gloriam siue paradisum tanquam
ca<lb ed="#L" n="157" break="no"/>strum quo nunc dat gratiam, vel charitatem tanquam equudi
<lb ed="#L" n="158"/>quae nunquam excidit & vtrobique esset meritum, solum
<lb ed="#L" n="159"/>de congruo. Ratio autem omnium istorum est, quia
meri<lb ed="#L" n="160" break="no"/>tum de congruo plus innititur liberalitati dantis quam
valo<lb ed="#L" n="161" break="no"/>ri operis. Dare autem gloriam pro opere bono ex genere &
cir<lb ed="#L" n="162" break="no"/>cunstantiis pro quo nunc datur gratia iustificans non excedit
<!--00160.xml-->
<pb ed="#L" n="47-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>imo non adaequat liberalitatem diuinam: ergo beatitudo vel gloria
<lb ed="#L" n="2"/>posset de potentia Dei absoluta cadere sub merito talis operis
<lb ed="#L" n="3"/>sicut nunc cadit gratia & sic propter tale meritum non est
neces<lb ed="#L" n="4" break="no"/>se ponere gratiâ vel charitatem esse habitum creatum in anima
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e503">
<lb ed="#L" n="5"/>
<!--15--> De merito autem de condigno est subdistinguendum,
qui<lb ed="#L" n="6" break="no"/>quoddam est meritum de condigno dictum proprie & stricte & aliud
<lb ed="#L" n="7"/>large. Primum meritum de condigno stricte & proprie sumptum ess
<lb ed="#L" n="8"/>actio voluntaria, propter quam alicui merces debetur ex iustitia
<lb ed="#L" n="9"/>sicique si non reddatur ille, ad quem pertinet reddere, iniuste
fa<lb ed="#L" n="10" break="no"/>cit & est simpliciter & proprie iniustus. Et tale meritum de
con<lb ed="#L" n="11" break="no"/>digno inuenitur inter homines, sed nec est nec esse potest
ho<lb ed="#L" n="12" break="no"/>minis ad Deum, sicut probabitur lib. 2.di. 26. & nunc supponatur
<lb ed="#L" n="13"/>Et ideo propter meritum de condigno (cum sit homini
simplici<lb ed="#L" n="14" break="no"/>ter impossibile) non est ponendu in nobis gratiâ vel charitat.
<lb ed="#L" n="15"/>habitualem. Aliud est meritum de condigno large sumptum pro
<lb ed="#L" n="16"/>quadam dignitate quam Deus ex sua ordinatione rationabili
re<lb ed="#L" n="17" break="no"/>quirit in nobis ad hoc vt opera nostra acceptentur a Deo, &c
<lb ed="#L" n="18"/>dem vt remunerabilia vita aeterna: & propter tale meritum
ne<lb ed="#L" n="19" break="no"/>cessarium est ponere in nobis gratiam vel charitatem habitualem
<lb ed="#L" n="20"/>quod patet autoritate sacrae scripturae & probabili persuasione
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e543">
<lb ed="#L" n="21"/>
<!--16--> Autoritates sacrae scripturae, quamuis plures sint, ad praese
<lb ed="#L" n="22"/>tamen adducentur duae tantum: Prima est vete. testa, in psal. vbi
<lb ed="#L" n="23"/>dicitur quod gratiam & gloriam dabit Dominus: Secunda est
<lb ed="#L" n="24"/>Rom. 6. vbi dicitur quod gratia Dei vita aeterna. ex quarum
qua<lb ed="#L" n="25" break="no"/>libet apparet secundum rationabilem intellectum quod gratia
<lb ed="#L" n="26"/>praeit gloriam secundum ordinationem diuinam, nec
confer<lb ed="#L" n="27" break="no"/>tur gloria nisi prius habenti gratiam quae tamen datur
princi<lb ed="#L" n="28" break="no"/>paliter ad merendum secundum illud Apost. 1. ad Cor. 15. plus
<lb ed="#L" n="29"/>omnibus laboraui non ego, sed gratia Dei mecum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e567">
<lb ed="#L" n="30"/>
<!--17.--> Idem patet probabli persuasione quae talis est. sicut se ha
<lb ed="#L" n="31"/>bet beatitudo supernaturalis ad naturalem sic se hapent
adin<lb ed="#L" n="32" break="no"/>uicem illa quae perducunt ad vtramque beatitudinem: sed
bea<lb ed="#L" n="33" break="no"/>titudo supernaturalis excedit naturalem quia est per habitum
<lb ed="#L" n="34"/>diuinitus infusum, & non ex nostris actibus acquisitum sicut
bea<lb ed="#L" n="35" break="no"/>titudo naturalis, ergo similiter actus perducentes ad
beatitudi<lb ed="#L" n="36" break="no"/>nem supernaturalem, vt sunt actus meritorij differunt ab
acti<lb ed="#L" n="37" break="no"/>bus perducentibus nos ad beatitudinem naturalem, quia proce
<lb ed="#L" n="38"/>dunt a potentiis informatis per aliquem habitum
supernatura<lb ed="#L" n="39" break="no"/>lem: hic autem habitus est gratia vel charitas, quare requiritu
<lb ed="#L" n="40"/>ad merendum gloriam vel beatitudinem ex diuina ordinatione
<lb ed="#L" n="41"/>rationabili gratia siue charitas informans animam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e598">
<lb ed="#L" n="42"/>
<!--18--> Et sic patent tria. Primum est quod propter meritum quod es
<lb ed="#L" n="43"/>pure de congruo non est necessarium ponere de necessitate
ab<lb ed="#L" n="44" break="no"/>soluta gratiam vel charitatem habitualem, quia sine eis posse
<lb ed="#L" n="45"/>Deus de potentia absoluta acceptare opera nostra bona ex ge
<lb ed="#L" n="46"/>nere & circunstantiis vt remuneranda vita aeterna.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e614">
<lb ed="#L" n="47"/>
<!--19.--> Item patet secundo quod propter meritum quod est stricte
<lb ed="#L" n="48"/>& proprie de condigno modo quo expositum est non est
possi<lb ed="#L" n="49" break="no"/>bile ponere gratiam vel charitatem habitualem in nobis, quia
<lb ed="#L" n="50"/>homo non potest illo modo mereri aliquid apud Deum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e627">
<lb ed="#L" n="51"/>
<!--20.--> Tertio patet, quod propter meritum de condigno non
simpli<lb ed="#L" n="52" break="no"/>citer & stricte accepto (modo quo supra expositum est) sed pre
<lb ed="#L" n="53"/>quadam dignitate quam Deus ex sua ordinatione rationali
re<lb ed="#L" n="54" break="no"/>quirit in operibus nostris ad hoc vt remunerentur vita aeterna
<lb ed="#L" n="55"/>oportet ponere gratiam vel charitatem habitualem: & illud
me<lb ed="#L" n="56" break="no"/>ritum est de condigno secundum quid: & non simpliciter: Est
<lb ed="#L" n="57"/>enim tale condignum ex suppositione diuinae ordinationis &
<lb ed="#L" n="58"/>non absolute. Huic autem sententiae concordat communis de
<lb ed="#L" n="59"/>ctrina quae ponit quod sicut reddere iustum precium pro re acce
<lb ed="#L" n="60"/>pta ab aliquo est actus iustitiae, ita recompesare mercedem vel
<lb ed="#L" n="61"/>praemium alicuius laboris vel operis est actus iustitiae: & idec
<lb ed="#L" n="62"/>in illis in quibus est simpliciter iustum: est etiam simpliciter
ra<lb ed="#L" n="63" break="no"/>tio meriti & praemij siue mercedis, in quibus autem non est
sim<lb ed="#L" n="64" break="no"/>pliciter iustum, sed secundum quid in his non est ratio meriti
<lb ed="#L" n="65"/>simpliciter sed secundum quid inquantum saluator ibi iustitia
<lb ed="#L" n="66"/>ratio. Inter hominem autem & Deum non potest esse simplicite
<lb ed="#L" n="67"/>iustum, sicut nec aequale, sed solum iustum secundum quid, scilicet
<lb ed="#L" n="68"/>dominatiuum, quia totum quod est hominis bonum est Dei & a
<lb ed="#L" n="69"/>Deo & multo amplius quam actiones serui sunt domini sui in
<lb ed="#L" n="70"/>humanis, propter quod meritum hominis apud Deum non potest
<lb ed="#L" n="71"/>esse simpliciter meritum de condigno, sed solum secundum
<lb ed="#L" n="72"/>praesuppositionem diuinae ordinationis, ita scilicet vt homo id
<lb ed="#L" n="73"/>consequatur a Deo per suam operationem quasi praemium
<lb ed="#L" n="74"/>vel mercedem, ad quod Deus ei virtutem operandi deputauit,
<lb ed="#L" n="75"/>quae virtus operandi ad merendum beatitudinem est non
so<lb ed="#L" n="76" break="no"/>lum potentia voluntatis, sed habitus gratiae vel charitatis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e688">
<lb ed="#L" n="77"/>AD PRIMVM argumentum dicendum quod maior
<lb ed="#L" n="78"/>propositio debet sic sumi, quod sicut se habet fides ad actum
<lb ed="#L" n="79"/>credendi sic charitas ad actum diligendi. Et tunc bene
conclu<lb ed="#L" n="80" break="no"/>ditur quod sicut sine fide infusa potest homo in Deum
crede<lb ed="#L" n="81" break="no"/>re, sic sine charitate infusa potest homo Deum diligere: sed
neu<lb ed="#L" n="82" break="no"/>ter actus est meritorius de condigno, quia tale meritum ex di
<!--00160.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>uina ordinatione supponit gratiam vel charitatem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e711">
<lb ed="#L" n="84"/>
<!--22--> Ad secundum dicendum quod actus nostri possunt
consi<lb ed="#L" n="85" break="no"/>derari tripliciter. vno modo secundum esse naturae. Alio modo
<lb ed="#L" n="86"/>secundum esse moris quo sunt boni vel mali moraliter. Tertio
<lb ed="#L" n="87"/>modo secundum esse meritorium de quo nunc agitur, &
secun<lb ed="#L" n="88" break="no"/>dum quemlibet istorum modorum actus similes habent
ean<lb ed="#L" n="89" break="no"/>dem efficaciam sibi proportionatam, actus enim similes secun
<lb ed="#L" n="90"/>dum esse naturae quantumcunque sint dissimiles secundum esse
<lb ed="#L" n="91"/>moris (vt actus matrimonij & adulterij) possunt habere
simi<lb ed="#L" n="92" break="no"/>lem effectum naturalem, puta prolem: actus vero similes
secun<lb ed="#L" n="93" break="no"/>dum esse morum, sed dissimiles secundum esse meriti superna.
<lb ed="#L" n="94"/>turalis (vt diligere Deum in habente charitatem, vel non
ha<lb ed="#L" n="95" break="no"/>bente) habent similem efficaciam moralem, quia consimilite
<lb ed="#L" n="96"/>laudabiles sunt moraliter, sed quia non sunt consimiles in eo qui
<lb ed="#L" n="97"/>secundum diuinam ordinationem reddit opus nostrum Deo
<lb ed="#L" n="98"/>acceptum vt remunerandum vita aeterna, ideo actus habentis
<lb ed="#L" n="99"/>charitatem est meritorius vitae aeternae, & alius non¬
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e750">
<lb ed="#L" n="100"/>
<!--23--> Ad secundum dicendum qued nec propter meritum de solo
<lb ed="#L" n="101"/>congruo, nec propter meritum de condigno stricte ac
simpli<lb ed="#L" n="102" break="no"/>citer & proprie sumpto ponenda est gratia vel charitas
habi<lb ed="#L" n="103" break="no"/>tualis: sed propter meritum quod est de condigno non
simpli<lb ed="#L" n="104" break="no"/>citer, sed secundum praesuppositionem ordinationis diuinae.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-d1e994-d1e766">
<lb ed="#L" n="105"/>
<!--24--> Ad argumentum alterius partis dicendum est quod gratia non
<lb ed="#L" n="106"/>est necessaria propter meritum quod est de solo congruo, sed
<lb ed="#L" n="107"/>propter meritum quod est de solo condigno, non simpliciter,
<lb ed="#L" n="108"/>quia illud non est homini possibile, sed secundum
praesupposi<lb ed="#L" n="109" break="no"/>tionem ordinationis diuinae: Et ideo non sequitur quod ex pu
<lb ed="#L" n="110"/>ris naturalibus mereamur de condigno, vt dicit Pelagius:
ne<lb ed="#L" n="111" break="no"/>sequitur, quod apud Deum nihil possumus mereri: possumu
<lb ed="#L" n="112"/>enim mereri de solo congruo ante gratiam habitam, & post
<lb ed="#L" n="113"/>habitam de condigno modo prius frequenter exposito.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>