-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e138876.xml
184 lines (184 loc) · 11.4 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e138876.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="168-r"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e138876"><!-- l2d39q1 -->
<head xml:id="jsnvu6-e138876-Hd1e101">Quaestio 1</head>
<head xml:id="jsnvu6-e138876-Hd1e103" type="question-title">
Utrum culpa per prius sit in voluntate,
an in ratione.
</head>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e106">
<lb ed="#L" n="138"/>QVAISTIO PRIMA.
<lb ed="#L" n="139"/>Vtrum culpa per prius sit in voluntate,
<lb ed="#L" n="140"/>an in ratione.
<lb ed="#L" n="141"/>Tiom. La. 4. 74. ar 5. & sequentibus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e117">
<lb ed="#L" n="142"/>CIRCA distinctionem istam primo quaeritur,
<lb ed="#L" n="143"/>vtrum culpa per prius sit in voluntate, an in
ra<lb ed="#L" n="144" break="no"/>tione. Et videtur quod in ratione, quia in illo per
<lb ed="#L" n="145"/>prius inuenitur ratio culpae, quod necesse est pri
<lb ed="#L" n="146"/>Imo deficere, sed necesse est prima deficere
ra<lb ed="#L" n="147" break="no"/>tionem, quam voluntatem: omnis enim defectus electionis
<lb ed="#L" n="148"/>supponit aliquem defectum rationis, vt declaratum est supra
<lb ed="#L" n="149"/>dist. 23. ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e137">
<lb ed="#L" n="150"/>
<!--2--> Item sicut se habet intellectus quantum ad verum &
fal<lb ed="#L" n="151" break="no"/>sum ad fantasiam cuius actum supponit, sic voluntas quantum
<lb ed="#L" n="152"/>ad bonum & malum ad rationem quam sequitur & supponit,
<lb ed="#L" n="153"/>sed falsum non est in intellectu, nisi ratione fantasiae. Et vult
<lb ed="#L" n="154"/>Philosophus quarto Metaphysicae, ergo nec malum est in
vo<lb ed="#L" n="155" break="no"/>luntate, nisi propter defectum rationis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e156">
<!--00404.xml-->
<pb ed="#L" n="168-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>3 IN CONTRARIVM est, quia in ilo per prius
in<lb ed="#L" n="2" break="no"/>uenitur peccatum in quo per prius inuenitur voluntarium, sec
<lb ed="#L" n="3"/>per prius inuenitur voluntarium in actu voluntatis qui est vo
<lb ed="#L" n="4"/>luntarius per essentiam quam in actibus aliarum potentiarum
<lb ed="#L" n="5"/>qui sunt voluntarij solum per participationem, &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e176">
<lb ed="#L" n="6"/>RESPONSIO. ista quaestio potest intelligi dupliciter
<lb ed="#L" n="7"/>Vno modo quod defectus rationis practicae in iudicando &
defe<lb ed="#L" n="8" break="no"/>ctus voluntatis in eligendo sunt duae culpae sicut sunt duo actu
<lb ed="#L" n="9"/>& quaeritur quae istarum praecedit. Alio modo quod non sint
plure<lb ed="#L" n="10" break="no"/>culpae, sed quaeratur de quo per prius dicitur nomen culpae. Pri
<lb ed="#L" n="11"/>mo modo quaestio supponeret falsum, nullus enim dicit quod incon
<lb ed="#L" n="12"/>tinens quando iudicat fornicationem esse bonam & eam eligit
<lb ed="#L" n="13"/>peccet duobus peccatis. Alioquin cum omnem malam electio
<lb ed="#L" n="14"/>nem praecedat aliquis defectus in ratione (vt in praecedentibus
<lb ed="#L" n="15"/>ostensum fuit) impossibile esset quod aliquis male eligens peccare
<lb ed="#L" n="16"/>vnico peccato solum quod est inconueniens, ergo oportet quod
<lb ed="#L" n="17"/>intelligatur secundo modo, & iste intellectus prima facie
vide<lb ed="#L" n="18" break="no"/>tur magis falsus quam primus, quia omnis defectus debitae
re<lb ed="#L" n="19" break="no"/>ctitudinis in operatione cuius habemus lib. dominium videtur
<lb ed="#L" n="20"/>esse culpa, sed defectus rationis practicae in iudicando &
volun<lb ed="#L" n="21" break="no"/>tatis in eligendo sunt duo defectus quorum cuiuslibet habemus
<lb ed="#L" n="22"/>liberum dominium, ergo videtur sunt duo peccata, vel duae
<lb ed="#L" n="23"/>culpae & non vna tantum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e218">
<lb ed="#L" n="24"/>
<!--4.--> Et dicendum ad hoc quod defectus rationis practicae in
iu<lb ed="#L" n="25" break="no"/>dicando est quoddam peccatum. Cum sit carentia debitae
recti<lb ed="#L" n="26" break="no"/>tudinis in operatione, sed hoc secundum se magis habet
ratio<lb ed="#L" n="27" break="no"/>nem peccati naturae quam culpae in moribus (defectus enim
ra<lb ed="#L" n="28" break="no"/>tionis practicae non habet rationem culpae nisi quatenus pe
<lb ed="#L" n="29"/>ipsum habet regulari electio voluntatis de agibilibus a nobis
<lb ed="#L" n="30"/>rationem enim peccati vel culpae in moribus non habet nisi
qua<lb ed="#L" n="31" break="no"/>tenus per ipsum habet regulari electio voluntatis. Quod patet
<lb ed="#L" n="32"/>quia ratio speculatiua erronea quantumcunque sit in nostra po
<lb ed="#L" n="33"/>testate non est culpa, vel peccatum in moribus vt cum aliqui
<lb ed="#L" n="34"/>existimat quod anguli trianguli non sunt aequales duobus rectis
no<lb ed="#L" n="35" break="no"/>dicitur malus moraliter, nec peccare in moribus, quia talis exi
<lb ed="#L" n="36"/>stimatio non est nata regulare electionem voluntatis de
agili<lb ed="#L" n="37" break="no"/>bus a nobis, existimatio ergo practica falsa ex hoc solo habe
<lb ed="#L" n="38"/>rationem culpae vel peccati in moribus quia est regula electio
<lb ed="#L" n="39"/>nis voluntatis. Ex hoc sic arguitur, vnum numero est per quod
<lb ed="#L" n="40"/>vnum denominatur intrinsece & aliud extrinsece, sed a defecti
<lb ed="#L" n="41"/>qui est in electione ipsa electio denominatur mala & culpabili
<lb ed="#L" n="42"/>intrinsece, ratio autem erronea ipsam praecedens denominatu
<lb ed="#L" n="43"/>mala & culpabilis in moribus solum extrinsece, quia non dici
<lb ed="#L" n="44"/>tur talis nisi quia est regula electionis vt declaratum est,
ergi<lb ed="#L" n="45" break="no"/>vna numero culpa est rationis practicae & electionis sequentis
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e270">
<lb ed="#L" n="46"/>Et istud amplius declarabitur in sequentibus. Sic ergo licet sini
<lb ed="#L" n="47"/>duo defectus in ratione practica errante, & in electione mala
<lb ed="#L" n="48"/>subsequente, ac per hoc duo peccata inesse naturae, tamen non
<lb ed="#L" n="49"/>est nisi vnum peccatum in moribus, propter solum defectum
<lb ed="#L" n="50"/>quo electio est mala formaliter & intrinsece, & ratio erronea
<lb ed="#L" n="51"/>dicitur mala extrinsece tanquam regula electionis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e286">
<lb ed="#L" n="52"/>
<!--6--> Sic ergo intellecta quaestione dicendum est quod culpa per
<lb ed="#L" n="53"/>prius dicitur actu voluntatis quam rationis. Quod patet, quia
<lb ed="#L" n="54"/>nabitus & priuatio per prius dicuntur de subiectio in quo sunt
<lb ed="#L" n="55"/>formaliter quam de eis quae denominant solum extrinsece,
<lb ed="#L" n="56"/>quia de talibus non dicuntur nisi secundario, & in habitudini
<lb ed="#L" n="57"/>ad primum, sicut sanum per prius dicitur de animali in quo es
<lb ed="#L" n="58"/>subiectiue, quam de medicina vel vrina in quibus est sicut in
<lb ed="#L" n="59"/>causa vel in signo, sed culpa dicitur de electione voluntatis
tan<lb ed="#L" n="60" break="no"/>quam de subiecto, de errore autem rationis extrinsece
tan<lb ed="#L" n="61" break="no"/>quam de regula, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e312">
<lb ed="#L" n="62"/>
<!--7--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod non
<lb ed="#L" n="63"/>est necesse in illo primo reperiri naturam culpae moraliter
lo<lb ed="#L" n="64" break="no"/>quendo in quo primo est defectus etiam qui est in potestate
<lb ed="#L" n="65"/>nostra, quia talis defectus potest inueniri in ratione
speculati<lb ed="#L" n="66" break="no"/>ua & tamen non est culpa moralis, sed in illo actu est primo cul
<lb ed="#L" n="67"/>pa moralis quae libere tendit ad prosecutionem mali. Et talis
<lb ed="#L" n="68"/>actus est electio voluntatis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e138876-d1e333">
<lb ed="#L" n="69"/>
<!--8--> Ad secundum dicendum quod falsitas attribuitur fantasiae
<lb ed="#L" n="70"/>non quod sit in intellectu, sed quia ex fantasia interdum causa
<lb ed="#L" n="71"/>tur, & eodem modo ex praecedente defectu rationis sequitur
<lb ed="#L" n="72"/>culpa voluntatis, & tamen ipse defectus rationis non est culpa
<lb ed="#L" n="73"/>secundum se moraliter, sed ex ipso causatur culpa, & ob hoc di
<lb ed="#L" n="74"/>citur culpa denominatione extrinseca
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>