-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e163052.xml
228 lines (228 loc) · 15.9 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e163052.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="198-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e163052"><!-- l3d9q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-e163052-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-e163052-Hd1e103" type="question-title">Utrum dulia distinguatur a latria</head>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e106">
<lb ed="#L" n="116"/>XQVAISTIO TVRTTAC
<lb ed="#L" n="117"/>Vtrum dulia distinguatur a latria
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e113">
<lb ed="#L" n="118"/>EINDE quaeritur de dulia, ytrum distinguatur
<lb ed="#L" n="119"/>a latria. Et videtur quod non quia dicit Philosophus
<lb ed="#L" n="120"/>8. Ethi. Amari proximum est ei quod est
honora<lb ed="#L" n="121" break="no"/>ri. sed eadem virtute diligitur Deus & proximus,
<lb ed="#L" n="122"/>al scilicet charitate, ergo eadem virente adorandus
<lb ed="#L" n="123"/>est Deus & proximus, sed latria debetur Deo, dulia proximo,
er<lb ed="#L" n="124" break="no"/>go latria & dulia sunt idem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e131">
<lb ed="#L" n="125"/>
<!--2.--> Item Deo debetur vnus honor, sed tam latria quam dulia
<lb ed="#L" n="126"/>debetur Deo, ergo est vnus honor latriae & duliae. Minor proba
<lb ed="#L" n="127"/>tur, quia super illud Psalm. Domine Deus meus in te speraui,
<lb ed="#L" n="128"/>dicit Glossa. Domine omnium per potentiam cui debetur
du<lb ed="#L" n="129" break="no"/>lia, Deus omnium per creationem cui debetur latria.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e148">
<lb ed="#L" n="130"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est quod dicit Aug. 10. de
ciui<lb ed="#L" n="131" break="no"/>tate Dei, Quod alia est seruitus quae debetur hominibus
secun<lb ed="#L" n="132" break="no"/>dum quam praecepit Apostol. Dominis suis seruos subditos esse,
<lb ed="#L" n="133"/>quae Graece dulia dicitur, alia vero latria quae dicitur seruitus
<lb ed="#L" n="134"/>pertinens ad colendum Deum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e164">
<lb ed="#L" n="135"/>RESPONSIO. Videnda sunt duo. Primo qualiter se
<lb ed="#L" n="136"/>habeat dulia ad latriam, & secundo cui sit exhibenda.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e171">
<lb ed="#L" n="137"/>
<!--5--> Quantum ad primum sciendum est quod dulia accipitur
tripli<lb ed="#L" n="138" break="no"/>citer, scilicet communiter, proprie & appropriate, communiter
<lb ed="#L" n="139"/>accipitur pro virtute secundum quam exhibetur reuerentia
cui<lb ed="#L" n="140" break="no"/>cunque ratione cuiuscunque excellentiae, & sic continet sub se
la<lb ed="#L" n="141" break="no"/>triam, & omnem virtutem secundum quam exhibetur cuicunque
<lb ed="#L" n="142"/>hominum reuerentia. Proprie vero dicitur virtus secundum quam
<lb ed="#L" n="143"/>seruus exhibet reuerentiam domino: vnde dulia de nomine suc
<lb ed="#L" n="144"/>est idem quod seruitus, & sic adhuc sub se continet latriam qua
<lb ed="#L" n="145"/>est seruitus impensa deo, & omnem virtutem per quam inter he
<lb ed="#L" n="146"/>mines serui dominos suos venerantur, & quia illa virtus per quam
<lb ed="#L" n="147"/>serui dominos suos temporales venerantur non habet proprium
<lb ed="#L" n="148"/>nomem sicut seruitus quae deo impenditur, & latria vocatur, idec
<lb ed="#L" n="149"/>tertio nomen duliae trahitur, & quodammodo appropriatur ad
<lb ed="#L" n="150"/>honorem qui exhibetur creaturae ratione dominij: & sic apparei
<lb ed="#L" n="151"/>quod dulia appropriate dicitur virtus per quam inter homines serui
<lb ed="#L" n="152"/>dominos suos venerantur. Primo ergo modo accipiendo duliam
<lb ed="#L" n="153"/>patet quod non diuiditur contra latriam, nec est penitus cum ipsa
<lb ed="#L" n="154"/>idem, cuius ratio est, quia superius non diuiditur contra inferius,
<lb ed="#L" n="155"/>nec est conuertibiliter idem cum ipsotvt apparet de animali
re<lb ed="#L" n="156" break="no"/>spectu hominis, sed dulia primo modo accepta est superius, &
<lb ed="#L" n="157"/>est quasi genus ad latriam & virtutem omnem per quam
exhibe<lb ed="#L" n="158" break="no"/>tur reuerentia cuicunque homini ratione vniuscuiusque
excellen<lb ed="#L" n="159" break="no"/>tiae: ergo dulia sic accepta non distinguitur contra latriam: nec est
<lb ed="#L" n="160"/>conuertibiliter eadem cum ipsa. Si autem dulia secundo modo
ac<lb ed="#L" n="161" break="no"/>cepta sit, adhuc non distinguitur contra latriam, nec est
conuer<lb ed="#L" n="162" break="no"/>tibiliter idem cum ipsa per eandem ratione quae facta est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e232">
<!--00471.xml-->
<pb ed="#L" n="199-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>Si autem accipiatur tertio modo, si est virtus speciei distincta
<lb ed="#L" n="2"/>a latria, quod patet sic, vbi est formaliter alia ratio debiti, ibi est
<lb ed="#L" n="3"/>formaliter alia virtus, cuius est reddere debitum, sed alia ratio
<lb ed="#L" n="4"/>debiti formaliter est in nobis respectu Dei, & in vno homine re
<lb ed="#L" n="5"/>spectu alterius, ergo alia est latria quae respicit debitum seruituti:
<lb ed="#L" n="6"/>quo tenemur Deo, & alia est dulia quae respicit debitum seruituti
<lb ed="#L" n="7"/>quo fenetur homo homini tanquam seruus suo domino. Maior
<lb ed="#L" n="8"/>patet, quia secundum formales rationes obiectorum fit specifica
<lb ed="#L" n="9"/>distinctio habituum. Minor declaratur, quia sicut alia ratione
com<lb ed="#L" n="10" break="no"/>petit dominium Deo respectu omnium hominum, & vni
homi<lb ed="#L" n="11" break="no"/>ni respectu alterius, eo quod Deus est plenarie & perfecte, & quo
<lb ed="#L" n="12"/>ad totum dominus, quia totum est ab ipso, homo autem super
ho<lb ed="#L" n="13" break="no"/>minem non potest habere plenum & perfectum dominium quo
<lb ed="#L" n="14"/>ad totum, sed habet quandam participationem dominij, sic in
no<lb ed="#L" n="15" break="no"/>bis est formaliter aliud debitum seruitutis quo obligamur Deo, &
<lb ed="#L" n="16"/>aliud quo obligatur seruus domino temporali, & sic patet primum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e276">
<lb ed="#L" n="17"/>Quantum ad secundum sciendum quod si dulia accipiatur tertio
<lb ed="#L" n="18"/>modo, scilicet appropriate, sic non est exhibenda: nisi his qui habent
<lb ed="#L" n="19"/>super aliquos dominiu, & quibus subditi sumus iure seruitutis,
<lb ed="#L" n="20"/>& quia non omnibus sic suoditi sumus, ideo non omnibus
exhi<lb ed="#L" n="21" break="no"/>benda est dulia sic accepta, sumus autem sic subditi Christo
secun<lb ed="#L" n="22" break="no"/>dum quod est homo iure redemptionis factae per ipsum multo plus
<lb ed="#L" n="23"/>quam quicunque seruus subdatur domino temporali. Et ideo
Chri<lb ed="#L" n="24" break="no"/>sto secudum quod est homo debetur honor duliae excellentioris quam
<lb ed="#L" n="25"/>debeatur cuicumque domino temporali, & vocatur hyperdulia quasi
<lb ed="#L" n="26"/>excellens dulia, & sic quamuis Christus sit vnum suppositum in
du<lb ed="#L" n="27" break="no"/>plici natura, ipsi debetur duplex honor ratione duplicis excelli
<lb ed="#L" n="28"/>tiae quam habet secundum duplicem naturam, honor latriae
secun<lb ed="#L" n="29" break="no"/>dum excellentiam diuinae naturae, & honor hyperduliae
secun<lb ed="#L" n="30" break="no"/>dum excellentiam humanae naturae: beatae autem virgini, & alii
<lb ed="#L" n="31"/>sanctis non videtur quod debeatur dulia sic accepta, quia proprie
<lb ed="#L" n="32"/>non eis subduntur iure seruitutis, si autem accipiatur dulia secundo
<lb ed="#L" n="33"/>modo, sic debetur Christo secundum diuinam naturam, & humana
<lb ed="#L" n="34"/>quia dulia secundo modo accepta continet sub se latriam quae
de<lb ed="#L" n="35" break="no"/>betur Christo ratione diuinae naturae, & duliam appropriate sum
<lb ed="#L" n="36"/>ptam quae debetur eidem excellenter ratione humauae naturae,
<lb ed="#L" n="37"/>debetur etiam dominis temporalibus ratione duliae appropriata
<lb ed="#L" n="38"/>quae continetur sub dulia secundo modo sumpta. Aliis vero non
<lb ed="#L" n="39"/>debetur, nec ratione latriae quae soli Deo exhibenda est, nec
ra<lb ed="#L" n="40" break="no"/>tione duliae appropriatae quae non debetur nisi a feruis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e331">
<lb ed="#L" n="41"/>
<!--8.--> Si autem accipiatur primo modo, prout dicit virtutem
quam<lb ed="#L" n="42" break="no"/>cunque per quam exhibetur reuerentia cuicuuque personae ratione
<lb ed="#L" n="43"/>cuiuscunque excellentiae, sic dulia debetur deo, & omni rationali
<lb ed="#L" n="44"/>creaturae habenti in se excellentiam virtutis, vel status ordinati ad
<lb ed="#L" n="45"/>virtutem: sicut est praelatio, vel auctoritas cuiuscumque regiminis
<lb ed="#L" n="46"/>Et quia talis excellentia non est vnius speciei in omnibus,
secun<lb ed="#L" n="47" break="no"/>dum enim aliam rationem praeest pater filio, magister discipulo, dus
<lb ed="#L" n="48"/>militi, praelatus subdito, ideo reuerentia duliae quae talibus
exhi<lb ed="#L" n="49" break="no"/>betur non est vnius rationis, sed plurium, inter omnes tamen que
<lb ed="#L" n="50"/>debentur purae creaturae illa est excellentior quae debetur beata
<lb ed="#L" n="51"/>virgini matri Christi, & vocatur hyperdulia. Inter alias autem
ex<lb ed="#L" n="52" break="no"/>cellentior debetur praelato, vel rectori, quamuis malo quam pri
<lb ed="#L" n="53"/>uatae personae, quamuis bonae, propter tria. Primo, qa rector vel
<lb ed="#L" n="54"/>praelatus gerit vicem domini. secundum illud Rom. 13. Qui pote
<lb ed="#L" n="55"/>slati resistit, ordinationi Dei resistit. Secundo, quia princeps vel
<lb ed="#L" n="56"/>praelatus est persona publica, & ideo in ipso honoratur bonitas
<lb ed="#L" n="57"/>ecclefiae, vel Reipublicae quae est major quam bonitas singularis
<lb ed="#L" n="58"/>personae. Tertio, quia regnum vel praelatio ordinatur ad virtutem
<lb ed="#L" n="59"/>sicut causa effectiua, & conseruatiua virtutis, dignius est autem cau
<lb ed="#L" n="60"/>sam virtutis aliis existere quam virtuosum esse vt dicitur 9. Ethic
<lb ed="#L" n="61"/>Priuata persona si non sit actu virtuosa non est proprie
honoran<lb ed="#L" n="62" break="no"/>da, si autem non sit virtuosa nec actu nec aptitudine, vt danati tam
<lb ed="#L" n="63"/>homines quam daemones nullo modo debetus eis honor &
pe<lb ed="#L" n="64" break="no"/>eandem rationem creatura irrationalis non est honoranda, quia
<lb ed="#L" n="65"/>non est capax virtutis, & naturaliter est homini subdita.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e391">
<lb ed="#L" n="66"/>
<!--9--> Ad primum argumentum dicendum quod non est alia formalis
ra<lb ed="#L" n="67" break="no"/>tio quam attendit charitas in Deo, & in proximo. sed vna & eadem
<lb ed="#L" n="68"/>quia per charitatem diligitur deus propter seipsum, & proximus
<lb ed="#L" n="69"/>solum propter Deum, vbi autem vnum propter alterum vtrobique est
tan<lb ed="#L" n="70" break="no"/>tum vnum, propter quod vna est charitas per quam diligitur Deus, &
<lb ed="#L" n="71"/>proximus. Amicitia autem per quam diligitur proximus propter
<lb ed="#L" n="72"/>aliquam aliam rationem quam propter relationem quam habet ad Deum
differ<lb ed="#L" n="73" break="no"/>a charitate secundum speciem, honor autem exhibetur secundum
ratio<lb ed="#L" n="74" break="no"/>nem excellentiae, quae inuenitur in aliqua psona, & qua excellenti:
<lb ed="#L" n="75"/>est in diuersis alterius & alterius rationis maxime in Deo& crea
<lb ed="#L" n="76"/>turis, ideo alterius rationis est honor Deo exhibitus & creaturis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e163052-d1e420">
<lb ed="#L" n="77"/>
<!--12.--> Ad secundum dicendum quod Christo non solum debetur vnus
ho<lb ed="#L" n="78" break="no"/>nor, sed duplex ratione duplicis excellentiae quam habet secundum
<lb ed="#L" n="79"/>duplicem naturam, & etiam Deus secundum diuinam naturam attribuitur
<lb ed="#L" n="80"/>dulia & latria, latria ratione creationis, dulia ratione potentiae
<lb ed="#L" n="81"/>sed tunc dulia non accipitur, vt distincta contra latriam, sed vt aliqui
<lb ed="#L" n="82"/>superius ad latriam & duliam appropriatam, quia enim dulia appro¬
<!--00471.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>priata, & latria debentur alicui ratione dominij: Dominus autem
<lb ed="#L" n="84"/>est nomem potentiae quae communicatur creaturis a Deo quamuis non
<lb ed="#L" n="85"/>conicetur eis potentia creationis, ideo deo & creaturis competit
du<lb ed="#L" n="86" break="no"/>lia accepta secundum suum genus, non autem latria quae contrahit
<lb ed="#L" n="87"/>seum ad certam speciem, & sic intelligenda est Glossa allegata.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>