-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e186962.xml
266 lines (266 loc) · 18.2 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e186962.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="227-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e186962"><!-- l3d29q1 -->
<head xml:id="jsnvu6-e186962-Hd1e101">Quaestio 1</head>
<head xml:id="jsnvu6-e186962-Hd1e103" type="question-title">Utrum in caritate sit ordo</head>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e106">
<lb ed="#L" n="58"/>inniixuqeQ vAESTrObPRTMATSoli sni0
<lb ed="#L" n="59"/>Vtrum in charitate sit ordo
<lb ed="#L" n="60"/>Lb Thom. 22. 9. 26.r.1..23
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e115">
<lb ed="#L" n="61"/>CIRCA distinctionem istam primo quaeritur,
<lb ed="#L" n="62"/>vtrum in charitate sit ordo. Et videtur quod non,
<lb ed="#L" n="63"/>quia sicut se habet fides ad credenda, sic charitas
<lb ed="#L" n="64"/>ad diligenda. Sed per fidem credimus omnia aequa
<lb ed="#L" n="65"/>Aliter, ergo per charitate diligimus omnia
aequa<lb ed="#L" n="66" break="no"/>liter, ergo in ea non est gradus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e131">
<lb ed="#L" n="67"/>
<!--2--> Item beatus Bern. dicit quod amorigradum nescit,
dignita<lb ed="#L" n="68" break="no"/>tem non considerat, sed omnis ordo habet gradus, ergo in
eb<lb ed="#L" n="69" break="no"/>ritate non est ordo.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e143">
<lb ed="#L" n="70"/>
<!--3--> Item si in charitate esset ordo, ordo ille attenderetur
se<lb ed="#L" n="71" break="no"/>cundum habitum, vel secundum actum. Si secundum habitum,
<lb ed="#L" n="72"/>ergo charitas non esset vnus habitus, quia ordo non est vnius
<lb ed="#L" n="73"/>tantum, hoc autem esset inconueniens. Si secundum actum
er<lb ed="#L" n="74" break="no"/>go charitas dormientis non esset ordinata, quod similiter gim
<lb ed="#L" n="75"/>detur inconueniens, quare &c. S11d
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e161">
<lb ed="#L" n="76"/>
<!--4--> IN CONTRARIVM est qg dicitur Cantiam. Ord
<lb ed="#L" n="77"/>nauit in me charitatem. Et arguitur per rationem, quia
plur<lb ed="#L" n="78" break="no"/>sunt diligenda ex charitate, aut ergo aequaliter, aut non, Si
aequa<lb ed="#L" n="79" break="no"/>liter, ergo tantum est diligendum bonum minus, sicut maius,
<!--00528.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="80"/>vel summum bonum quod est iiconueniens. Si non aequ
<lb ed="#L" n="81"/>ergo est gradus & ordo in diligendis & in dilectione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e183">
<lb ed="#L" n="82"/>
<!--5--> RESPONSIO. Cum charitas vt prius dictum fuit.
<lb ed="#L" n="83"/>supponat vel includat amorem amicitiae vel beneuolentiae, &
<lb ed="#L" n="84"/>vltra hoc ponat in actu amoris rationem meriti, ordo
charita<lb ed="#L" n="85" break="no"/>tis potest attendi secundum gradus dilectionis, vel secundum
<lb ed="#L" n="86"/>gradus meriti de ordine charitatis secundum gradum meriti
<lb ed="#L" n="87"/>dicetur postea. Sed de ordine eius quo ad gradus dilectionis in
<lb ed="#L" n="88"/>quirendum est nunc. De quo inquirentur duo. Primum est an
<lb ed="#L" n="89"/>incharitate sit talis ordo. Secundum est an attendatur
secun<lb ed="#L" n="90" break="no"/>dum affectum solum, an etiam secundum effectum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e207">
<lb ed="#L" n="91"/>
<!--6--> QVANTVM ad primum aduertendum est quod cum dili
<lb ed="#L" n="92"/>gere fit velle bonum, gradus dilectionis possunt attendi
secun<lb ed="#L" n="93" break="no"/>dum gradus bonorum volitorum, ita vt illud dicamur magis
<lb ed="#L" n="94"/>diligere cui volumus majus bonum, & minus cui minus bonum
<lb ed="#L" n="95"/>volumus, vel possunt attendi secundum intentionem maiorem
<lb ed="#L" n="96"/>vel minorem in actu volendi respectu eiusdem boni voliti, ita
<lb ed="#L" n="97"/>vt illud dicamur magis diligere cui intensius volumus bonum
<lb ed="#L" n="98"/>aliquod & illud minus cui minus intense volumus simile bonum
<lb ed="#L" n="99"/>Accipiendo primo modo gradus dilectionis secundum gradus
<lb ed="#L" n="100"/>bonorum volitorum, adhuc voluntas potest ferri dupliciter in
<lb ed="#L" n="101"/>bonum scilicet per velle complacentiae, & approbationis quando
bo<lb ed="#L" n="102" break="no"/>num est habitum. Et per velle desiderij, & optationis quando
<lb ed="#L" n="103"/>bonum non est habitum. Primo modo constat quod gradus & ordo
<lb ed="#L" n="104"/>est in charitate, quia per charitatem complacet nobis bonum
<lb ed="#L" n="105"/>gratiae & gloriae in quocunque sit. Sed constat quod tale bonum
<lb ed="#L" n="106"/>est in diuersis secundum diuersos gradus non solum
comparan<lb ed="#L" n="107" break="no"/>do creaturas ad Deum. Sed etiam comparando creaturas inte
<lb ed="#L" n="108"/>se, quia in viatoribus est solum bonum gratiae, in beatis autem est
<lb ed="#L" n="109"/>bonum gloriae quod est majus, & inter beatos est gradus
bono<lb ed="#L" n="110" break="no"/>rum gloriae secundum illud Ioan. 14. In domo patris mei
mansio<lb ed="#L" n="111" break="no"/>nes multae sunt, & in viatoribus est gradus bonorum gratiae,
er<lb ed="#L" n="112" break="no"/>go complacentia & approbatio charitatis de bonis habitis habet
<lb ed="#L" n="113"/>gradus qui sunt secundum differentiam bonorum habitorum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e262">
<lb ed="#L" n="114"/>
<!--7--> De velle aurem desiderij & optationis respectu boni non
ha<lb ed="#L" n="115" break="no"/>biti aliter est dicendum, quia si comparentur inter se creaturae
<lb ed="#L" n="116"/>rationales ad quas est charitas; sic debemus optare omnibus
<lb ed="#L" n="117"/>aequale bonum gratiae & gloriae. Cuius ratio est, quia per
charita<lb ed="#L" n="118" break="no"/>tem optamus creaturis bonum diuinum quatenus sunt eius
ca<lb ed="#L" n="119" break="no"/>paces & per ipsum tendunt in deum. Sed omnes creaturae
intel<lb ed="#L" n="120" break="no"/>lectuales sunt capaces aequalis boni gratiae & gloriae vt
com<lb ed="#L" n="121" break="no"/>munius tenetur, & indubitanter verum est de creaturis eiusdem
<lb ed="#L" n="122"/>speciei, & aequaliter possunt tendere in deum, ergo per
charita<lb ed="#L" n="123" break="no"/>tem aequale bonum est omnibus optandum. n1
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e288">
<lb ed="#L" n="124"/>
<!--8--> Et confirmatur per illud quod dicitur 1. Cor. 13. Charitas non
<lb ed="#L" n="125"/>aemulatur. Aemulatio autem esset si non optaretur vnicuique
tan<lb ed="#L" n="126" break="no"/>tum bonum quanti est capax. Et maxime quando vnum bonum
<lb ed="#L" n="127"/>non est diminutiuum nec impeditiuum alterius, sicut est de
boni<lb ed="#L" n="128" break="no"/>gratiae & gloriae quae respicit charita, imo videretur esse in prae
<lb ed="#L" n="129"/>iudicium diuinum, quia cum charitas sit primo & simpliciter ac
<lb ed="#L" n="130"/>deum, nec optet alicui bonum nisi vt tendat in deum sicut in finem
<lb ed="#L" n="131"/>in praeiudicium diuini amoris esset nisi cuilibet optaretur bonujm
<lb ed="#L" n="132"/>quo efficacius potest tendere in deum. Tale autem est summum
<lb ed="#L" n="133"/>bonum gratiae & gloriae quo pura creatura capax est, & in iste
<lb ed="#L" n="134"/>non est gradus vt dictum est, quare &c. Haec autem optatio est con
<lb ed="#L" n="135"/>ditionata, scilicet supposita ordinatione & voluntate diuina cui
<lb ed="#L" n="136"/>primo inhaeret charitas & secundum quam optat omnia fieri. S.
<lb ed="#L" n="137"/>autem comparemus creaturas ad deum sic charitas nullum
habe<lb ed="#L" n="138" break="no"/>talem actum respectu dei quoad bonum intrinsecum non habi
<lb ed="#L" n="139"/>tum, quia deus nullo bono intrinseco caret, quod charitas optet
<lb ed="#L" n="140"/>eum habere. De bonis autem extrinsecis quae sunt honor, & cultu
<lb ed="#L" n="141"/>diuinus, & consimilia cum haec sint in creaturis, & referantur in
<lb ed="#L" n="142"/>deum vt in finem non potest esse differentia actus optandi quo ad
<lb ed="#L" n="143"/>bonum optatum sed quo ad rationem optandi potest esse gradus
<lb ed="#L" n="144"/>secundum rationem finis & eorum quae sunt ad finem. Vnde pe
<lb ed="#L" n="145"/>charitatem ista non optantur magis esse in creaturis propter deum
<lb ed="#L" n="146"/>quam propter creaturas. Et sic patet qualiter est gradus in
cha<lb ed="#L" n="147" break="no"/>ritate ex parte boni voliti. Si autem attendatur gradus in charitate
<lb ed="#L" n="148"/>secundum intentionem & remissionem actus volendi, sic dicendum
<lb ed="#L" n="149"/>est quod talis ordo est in charitate, quia intensius tenemur
dili<lb ed="#L" n="150" break="no"/>gere deum quam nos ipsos. Et majus bonum debemus nobis vel
<lb ed="#L" n="151"/>proximo magis velle quam minus bonum, & aequale bonum
ma<lb ed="#L" n="152" break="no"/>gis nobis quam proximo caeteris paribus Et de deo quidem quod
<lb ed="#L" n="153"/>sit magis diligendus quam nos ipsi patebit in sequenti quaestione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e359">
<lb ed="#L" n="154"/>
<!--9--> De aliis autem duobus probatur hoc ex dictis Arnist. 8. Ethi.
<lb ed="#L" n="155"/>vbi dicit sio bonum simpliciter est amabile simpliciteri
vnicui<lb ed="#L" n="156" break="no"/>que autem bonum proprium. Ex quo potest dupliciter argui. Pri
<lb ed="#L" n="157"/>mo sic, sicut simpliciter ad simplicit ensio magis ad magis, & ma
<lb ed="#L" n="158"/>xime ad maxima, sed bonum simpliciter est amabile simpliciter,
<lb ed="#L" n="159"/>ergo magis bonum est magis amabile, & maxime bonum est
maxi<lb ed="#L" n="160" break="no"/>me amahile: Nunc est ita quod inter bona quae nobis vel amicis,
<lb ed="#L" n="161"/>optimus est dare minus bonum & magis honum, & maxime bonum
<!--00529.xml-->
<pb ed="#L" n="228-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>ergo vnum est magis alio amandum & magis optandum. Secun
<lb ed="#L" n="2"/>do potest sic argui ex altera clausula dicti Arist. Vnicuique es
<lb ed="#L" n="3"/>amabile bonum proprium, sed quod est bonum mihi est
magi<lb ed="#L" n="4" break="no"/>proprium quam illud quod est proximi, quia licet proximus
fit<lb ed="#L" n="5" break="no"/>alter ipse, non tamen est ego ipse, sed alter, ergo aequale bonum
<lb ed="#L" n="6"/>debeo mihi magis diligere & optare quam proximo, &
ira<lb ed="#L" n="7" break="no"/>si ambo non possemus habere, plus debeo eum velle
care<lb ed="#L" n="8" break="no"/>quam me, quod est intelligendum semper caeteris omnibus
ex<lb ed="#L" n="9" break="no"/>stentibus paribus, & sic patet primum principale.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e407">
<lb ed="#L" n="10"/>
<!--10--> QVANTVM ad secundum. I an iste ordo attendatur
<lb ed="#L" n="11"/>secundum solum affectum, an secundum effectum, dicendum est
<lb ed="#L" n="12"/>quod secundum vtrumque. Cuius ratio est, quia quando duo actu
<lb ed="#L" n="13"/>sic se habent, quod vnus dependet ab alio precise, & sicut
poste<lb ed="#L" n="14" break="no"/>rius a priore secundum ordinem qui est in primo, oportet
po<lb ed="#L" n="15" break="no"/>nere ordinem in secundo, sed affectus interior & affectus
ex<lb ed="#L" n="16" break="no"/>terior se habent sicut prius & posterius, quia effectus est
poste<lb ed="#L" n="17" break="no"/>rior affectu, & ab ipso dependet praecise, quia ad completum
affi<lb ed="#L" n="18" break="no"/>ctum seu ad completum velle sequitur effectus seu operari
respe<lb ed="#L" n="19" break="no"/>ctu eorum quae sunt nobis possibilia, ergo secundum ordinem qu
<lb ed="#L" n="20"/>est in affectu est ordo in effectu. Vnde Greg. in homilia. Proba
<lb ed="#L" n="21"/>tio dilectionis exhibitio est operis. Vnde ei quem plus teneor
di<lb ed="#L" n="22" break="no"/>ligere in affectu teneor ex debito charitatis plus impendere in
<lb ed="#L" n="23"/>effectu si aequaliter indiget ita quod si oportet alterum carere eli
<lb ed="#L" n="24"/>gendum esset illum carere qui minus ex charitate est diligendus
<lb ed="#L" n="25"/>Dico autem si aequaliter indiget, quia quandoque qui plus
dili<lb ed="#L" n="26" break="no"/>guntur nostris auxiliis non indigent. Est etiam aduertendum qui
<lb ed="#L" n="27"/>cum dicitur quod effectus correspondet affectui intelligendum
<lb ed="#L" n="28"/>est effectu qui non est ex alia causa debitus, quia si quis ex
de<lb ed="#L" n="29" break="no"/>bito iustitiae puta ex mutuo, vel alia causa teneatur in aliquo
<lb ed="#L" n="30"/>certo illi quem minus diligit si sit in aequali necessitate, sicut il
<lb ed="#L" n="31"/>le qui plus diligitur & vterque petat sibi in tanto subueniri & non
<lb ed="#L" n="32"/>possit cuilibet, plus tenetur illud impendere quin potius
red<lb ed="#L" n="33" break="no"/>dere illi cui ex iustitia est obligatus quam illi quem plus diligit
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e464">
<lb ed="#L" n="34"/>
<!--11--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod non est
<lb ed="#L" n="35"/>simile de fide respectu credibilium, & de charitate respectu di
<lb ed="#L" n="36"/>ligendorum. Quia ratio credendi est veritas diuina vt est nobi
<lb ed="#L" n="37"/>per sacram scripturam annunciata. Et quia omnia credibilia
<lb ed="#L" n="38"/>sunt per eam nobis aequaliter nunciata, ideo omnia tenentu
<lb ed="#L" n="39"/>aequali certitudine. Sed ratio diligendi alia ex charitate est bo
<lb ed="#L" n="40"/>nitas diuina. Primo quidem vt in se existens, ac deinde vt ab
<lb ed="#L" n="41"/>aliis participata. Et quia in hoc est imultiplex gradus, ideo &
<lb ed="#L" n="42"/>in actu dilectionis charitatiue est dare multos gradus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e488">
<lb ed="#L" n="43"/>
<!--12--> Ad secundum dicendum quod in amore potest attendi duples
<lb ed="#L" n="44"/>gradus, vnus diligibilis ad diligibile. Et talis est in charitate vi
<lb ed="#L" n="45"/>dictum est, nec de hoc loquitur beatus Bern. Alius est
gra<lb ed="#L" n="46" break="no"/>dus diligentis ad diligibile. Et hunc aliquo modo nescit amor
<lb ed="#L" n="47"/>quia inquantum vnit amantem amato facit eos aliquo modo
<lb ed="#L" n="48"/>aequales etiam si prius erant inaequales, vnde per amorem nos
<lb ed="#L" n="49"/>habemus ad superiores magis confidenter, & ad inferiores ma
<lb ed="#L" n="50"/>gis socialiter. Et de hoc loquitur beatus Bern.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e186962-d1e510">
<lb ed="#L" n="51"/>
<!--13--> Ad tertium dicendum quod ordo charitatis attenditur se
<lb ed="#L" n="52"/>cundum actum prout tendit in obiecta in quibus inuenitur
dif<lb ed="#L" n="53" break="no"/>ferentia bonitatis & per consequens in ipso actu gradus
inten<lb ed="#L" n="54" break="no"/>sionis & remissionis, nihilominus charitas ipsa ante actum
di<lb ed="#L" n="55" break="no"/>citur ordinata inquantum per eam voluntas sic disponitur vi
<lb ed="#L" n="56"/>cum opus fuerit exeat in actum secundum ordinem supradictum.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>