-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e195536.xml
248 lines (248 loc) · 17.2 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e195536.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 4</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 4</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="238-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e195536"><!-- l3d34q4 -->
<head xml:id="jsnvu6-e195536-Hd1e101">Quaestio 4</head>
<head xml:id="jsnvu6-e195536-Hd1e103" type="question-title">Utrum timor seruilis sit bonus</head>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e106">
<lb ed="#L" n="5"/>QUAESTIO QVARTA.
<lb ed="#L" n="6"/>Vtrum timor seruilis sit bonus
<lb ed="#L" n="7"/>Tho. 2. 2. 5. 19. ar. 4.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e115">
<lb ed="#L" n="8"/>QVARTO quaeritur de timore seruili, vtrum fit
<lb ed="#L" n="9"/>bonus. Et arguitur quod non, quia sicut Deus
<lb ed="#L" n="10"/>est propter seipsum amandus, ita est propter
se<lb ed="#L" n="11" break="no"/>ipsum timendus: sed amor mercenarius quo
<lb ed="#L" n="12"/>Q quis amat Deum propter bona temporalia non
<lb ed="#L" n="13"/>est bonus, ergo timor seruilis quo Deus propter poenam
time<lb ed="#L" n="14" break="no"/>tur, non est bonus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e133">
<lb ed="#L" n="15"/>
<!--2--> Item cuius vsus malus est, ipsum quoque malum est, sed
vsu<lb ed="#L" n="16" break="no"/>timoris malus est, igitur, &c. Minor probatur per glos. super
il<lb ed="#L" n="17" break="no"/>lud Roman. 8. Non accepistis spiritum seruitutis iterum in
ti<lb ed="#L" n="18" break="no"/>more, quae dicit quod qui in timore facit aliquid & si bonum si
<lb ed="#L" n="19"/>quod facit, non tamen bene facit.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e150">
<lb ed="#L" n="20"/>IN CONTRARIVM arguitur, quia quod est a
spi<lb ed="#L" n="21" break="no"/>ritu sancto est bonum, sed timor seruilis est a spiritu sancto,
er<lb ed="#L" n="22" break="no"/>go est bonus. Minor probatur per glos. super illud idem, non
<lb ed="#L" n="23"/>accepistis, &c. quae dicit quod vnus est spiritus, qui facit duos
<lb ed="#L" n="24"/>timores, scilicet seruilem & castum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e163">
<lb ed="#L" n="25"/>RESPONSIO. Circa quaestionem istam dicenda sunt
<lb ed="#L" n="26"/>duo. Primum est, qualiter timor diuiditur in castum, seu filialem
<lb ed="#L" n="27"/>& initialem, & seruilem. Secundum erit, an timor seruilis sit bonus
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e172">
<lb ed="#L" n="28"/>
<!--5--> Quantum ad primum dicendum est quod diuisio timoris in ca
<lb ed="#L" n="29"/>stum, initialem & seruilem non accipitur omnino, secundum ra
<lb ed="#L" n="30"/>tiones formales obiectorum, sed accipitur secundum quod per
<lb ed="#L" n="31"/>ipsam aliquo modo ad Deum conuertimur, vel a Deo
auerti<lb ed="#L" n="32" break="no"/>mur. Accipitur etiam hic timor non proprie solum & stricte
<lb ed="#L" n="33"/>prout respicit malum difficile & arduum, sed large, prout respi
<lb ed="#L" n="34"/>cit quodcunque malum, dato quod non sit difficile, nec arduum ac
<lb ed="#L" n="35"/>vincendum, & istud proprie loquendo pertinet ad odium
ma<lb ed="#L" n="36" break="no"/>gis quam ad timorem. Omne malum odibile est, sed non omni
<lb ed="#L" n="37"/>malum est timendum, sed solum illud quod cum difficultate
vin<lb ed="#L" n="38" break="no"/>citur: & sic malum culpae secundum se proprie non est
timen<lb ed="#L" n="39" break="no"/>dum, quia est in potestate nostra, non est enim peccatum nisi sit
<lb ed="#L" n="40"/>voluntarium, timeri potest tamen non secundum se, sed propter
<lb ed="#L" n="41"/>occasiones adiunctas, quas quandoque difficile est euitare, &
qui<lb ed="#L" n="42" break="no"/>bus concurrentibus difficile est culpam euadere: sic ergo
acci<lb ed="#L" n="43" break="no"/>piendo timorem large timor diuiditur hoc modo. Cum enim
ti<lb ed="#L" n="44" break="no"/>mor consistat in fuga mali, & malum sit duplex, culpae, scilicet &
<lb ed="#L" n="45"/>poenae, quidam timor confistit in fuga mali culpae, & per hunc
<lb ed="#L" n="46"/>timorem ad Deum conuertimur, & hic timor dicitur castus vel
<lb ed="#L" n="47"/>filialis, filialis quidem prout comparamur ad Deum, vt ad patrem
<lb ed="#L" n="48"/>secundum illud Ro. 8. Accepistis spiritum adoptionis filiorum
<lb ed="#L" n="49"/>in quo clamamus, abba pater, castus vero secundum quod deus
<lb ed="#L" n="50"/>comparatur ad animas nostras tanquam sponsus, secundum
<lb ed="#L" n="51"/>illud I. Cor. II. Despondi enim vos vni viro, &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e229">
<lb ed="#L" n="52"/>
<!--6--> Alius autem timor consistit in fuga mali poenae. Poena
au<lb ed="#L" n="53" break="no"/>tem est duplex, vna pro cuius vitatione peccatum quandoque com
<lb ed="#L" n="54"/>mittitur, sicut sunt poenae temporales, & per hunc timorem ho
<lb ed="#L" n="55"/>mo a Deo auertitur peccando, & dicitur mundanus &
huma<lb ed="#L" n="56" break="no"/>nus, quo quis timet amittere bona exteriora, vel pati propri
<lb ed="#L" n="57"/>corporis detrimentum, & ob hoc quandoque peccat: & licet
al<lb ed="#L" n="58" break="no"/>terius rationis sint bona exteriora, & bona temporalia, tamen
<lb ed="#L" n="59"/>quia eadem ratione homo a Deo auertitur propter vtrumque
<lb ed="#L" n="60"/>timorem: ideo cadunt sub vno & eodem membro timoris qui
<lb ed="#L" n="61"/>distinguitur, vt dictum est, secundum quod a Deo per ipsum
aue<lb ed="#L" n="62" break="no"/>timur, vel ad Deum conuertimur. Alia autem est poena, pre
<lb ed="#L" n="63"/>cuius vitatione nunquam fit peccatum, sed magis vitatur, sicut
<lb ed="#L" n="64"/>est poena gehennae quae erit post hanc vitam, & per hunc
timo<lb ed="#L" n="65" break="no"/>rem ad Deum conuertimur resiliendo a peccato: & hanc
poe<lb ed="#L" n="66" break="no"/>nam respicit timor seruilis, qui pro tanto seruilis dicitur, quia
<lb ed="#L" n="67"/>si cut aliquis dicitur libere facere illud quod facit spontanea ve
<lb ed="#L" n="68"/>luntate, ita dicitur facere aliquid seruiliter quando facit illud
<lb ed="#L" n="69"/>coactus violentia vel metu: propter quod vbi aliquis refugit culpa
<lb ed="#L" n="70"/>metu poenae dicitur hoc facere seruiliter. Ex quo patet quod iste
<lb ed="#L" n="71"/>timor dicitur seruilis ab effectu, inquantum scilicet inclinet
ali<lb ed="#L" n="72" break="no"/>quem ad aliquid faciendum, vel dimittendum: vnde
seruilita<lb ed="#L" n="73" break="no"/>non intrat eius essentiam, sed est denominatio ab effectu: si au
<lb ed="#L" n="74"/>tem aliquis conuertatur ad Deum propter vtrumque, scilicet
ti<lb ed="#L" n="75" break="no"/>more culpae & poenae, sic dicitur timor initialis
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e286">
<lb ed="#L" n="76"/>Sed istud non videtur bene dictum quantum ad hoc quod
im<lb ed="#L" n="77" break="no"/>mediatum obiectum timoris, prout hic diuiditur sit malum culpae
<lb ed="#L" n="78"/>quia timor diuiditur hic prout per ipsum conuertimur ad deum,
<lb ed="#L" n="79"/>relinquendo seu fugiendo peccatum, vel ab ipso auertimur
commit<lb ed="#L" n="80" break="no"/>tendo peccatum: & ideo peccare vel peccatum fugere est actus ti¬
<!--00549.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="81"/>moris imperatus, & non ab ipso immediate elicitur, propter quod
<lb ed="#L" n="82"/>peccatum non est immediatum obiectum actus eliciti a timore
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e308">
<lb ed="#L" n="83"/>
<!--8--> Vnde potest aliter dici & melius, quod obiectum timoris est
<lb ed="#L" n="84"/>malum poenae. Poena autem est duplex, sicut dictum fuit, vna pro
<lb ed="#L" n="85"/>cuius vitatione peccatum committitur, de qua dicit sufficienter
<lb ed="#L" n="86"/>praecedens opinio. Alia est poena, pro cuius vitatione peccatum
<lb ed="#L" n="87"/>etiam vitatur: & haec est duplex, vna est poena damni pro futuro
<lb ed="#L" n="88"/>seculo, quae consistit in separatione a Deo a visione & fruitione
<lb ed="#L" n="89"/>& hanc respicit timor castus seu filialis. Alia est poena seruilis seu
<lb ed="#L" n="90"/>gehennae, quam respicit timor seruilis, prout bene dicit
praece<lb ed="#L" n="91" break="no"/>dens opinio. Si autem aliquis fugiat peccatum propter vtramque
<lb ed="#L" n="92"/>dictarum poenarum, scilicet separationis a Deo & gehennae, sic
<lb ed="#L" n="93"/>est timor initialis: & sic non oportet ponere quod malum culpae sit
<lb ed="#L" n="94"/>immediatum obiectum alicuius timoris.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e340">
<lb ed="#L" n="95"/>
<!--9--> Hoc supposito dicendum est de secundo quod timor seruilis
<lb ed="#L" n="96"/>quantum ad nabitum, & quantum ad actum est bonus, licet sit
<lb ed="#L" n="97"/>imperfectus. Quod patet sic, omnis actus qui cadit super
debi<lb ed="#L" n="98" break="no"/>tam materiam est bonus, nisi vitietur per malam circunstantiam
<lb ed="#L" n="99"/>ipsum informantem, sed actus timoris seruilis cadit super
debi<lb ed="#L" n="100" break="no"/>tam materiam, nec habet necessario malam circumstantiam ipsum
<lb ed="#L" n="101"/>informantem: ergo talis timor est bonus. Maior patet, quia
bo<lb ed="#L" n="102" break="no"/>nitas actus est ex solo obiecto & circunstantiis non quibuscunque
<lb ed="#L" n="103"/>sed ex informantibus actum. Mala enim circunstantia
conco<lb ed="#L" n="104" break="no"/>mitans actum, & ipsum non informans non vitiat actum, vt si
<lb ed="#L" n="105"/>quis extra charitatem existens dat eleemosynam propter Deum,
<lb ed="#L" n="106"/>actus iste non est malus, quamuis habeat malam circunstantiam
<lb ed="#L" n="107"/>concomitantem, scilicet carentiam charitatis. Minor probatur,
<lb ed="#L" n="108"/>quia per timorem seruilem timetur poena gehennae, quae vere
<lb ed="#L" n="109"/>est timenda, nec est necesse quod hunc timorem informet aliqua
<lb ed="#L" n="110"/>mala circunstantia, puta defectus charitatis, quia habens
chari<lb ed="#L" n="111" break="no"/>tatem potest timere hanc poenam, & propter hoc vitare
cul<lb ed="#L" n="112" break="no"/>pam, quamuis non solum: si autem solum vitetur culpa propter
<lb ed="#L" n="113"/>timorem huius poenae, hoc est, ex conditione timentis, & non
<lb ed="#L" n="114"/>ex natura timoris, cum talis timor quantum respicit suum
obie<lb ed="#L" n="115" break="no"/>ctum proprium possit esse cum charitate, & ad idem inclinare,
<lb ed="#L" n="116"/>scilicet ad vitationem culpae: non est ergo necesse quod illa mala
<lb ed="#L" n="117"/>circunstantia informet actum huius timoris: & haec est minor,
<lb ed="#L" n="118"/>sequitur ergo conclusio. Secundo patet idem sic, sicut se habei
<lb ed="#L" n="119"/>informitas ad fidem, sic seruilitas ad timorem, quia sicut
infor<lb ed="#L" n="120" break="no"/>mitas non est de essentia fidei, sed est circunstantia concomitans
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e401">
<lb ed="#L" n="121"/>(Ex hoc enim dicitur fides informis, quia est in non habente
<lb ed="#L" n="122"/>charitatem) sic seruilitas non est de essentia timoris gehennae,
<lb ed="#L" n="123"/>sed est denominatio ab affectu (vt dictum est) inquantum sic
ti<lb ed="#L" n="124" break="no"/>mens metu poenae resilit a culpa: quae circunstantia non est
ma<lb ed="#L" n="125" break="no"/>la, quamuis quandoque habeat malam circunstantiam adiunctam,
<lb ed="#L" n="126"/>scilicet carentiam charitatis, & in eo qui solo metu poenae
refu<lb ed="#L" n="127" break="no"/>git culpam, sed fides informis & actus eius non est malus, imo
<lb ed="#L" n="128"/>bonus, ergo similiter timor seruilis & actus eius est bonus,
con<lb ed="#L" n="129" break="no"/>tingit tamen talem timorem esse malum, quando timens vita
<lb ed="#L" n="130"/>culpam solum metu poenae, alias paratus culpam committere: tunc
<lb ed="#L" n="131"/>enim defectus charitatis est circunstantia non solum
concomi<lb ed="#L" n="132" break="no"/>tans actum, sed ipsum informans, ideo vitiat actum. Quantum.
<lb ed="#L" n="133"/>cunque autem seruilis timor sit bonus, nunquam tamen est
<lb ed="#L" n="134"/>perfectus, vt possit habere rationem virtutis vel doni, quia
pro<lb ed="#L" n="135" break="no"/>prium virtutis est agere propter amorem boni, vel vitationem
<lb ed="#L" n="136"/>turpis, & non solum propter vitationem tristis, sed timor
ser<lb ed="#L" n="137" break="no"/>uilis solum inclinat ad fugiendum culpam, vel ad bene
operan<lb ed="#L" n="138" break="no"/>dum propter vitationem poenae, quae tristis est, & non propter
<lb ed="#L" n="139"/>amorem boni, vel vitationem turpis, quamuis ista necessario non
<lb ed="#L" n="140"/>excludat: quare talis timor non potest esse virtus vel donum,
<lb ed="#L" n="141"/>prout donum est aliquid eminentius virtute.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e449">
<lb ed="#L" n="142"/>
<!--12--> Ad primum argumentum dicendum est quod obiectum
timo<lb ed="#L" n="143" break="no"/>ris est malum quod fugitur: obiectum vero amoris est bonum
<lb ed="#L" n="144"/>Et quia in Deo est inuenire summam bonitatem, quae non est ad
<lb ed="#L" n="145"/>alium ordinabilis, vt ad finem, ideo Deus est propter seipsum
<lb ed="#L" n="146"/>diligendus, & diligere ipsum propter aliud tanquam
propte<lb ed="#L" n="147" break="no"/>finem est peruersum, sed in Deo non est aliquod malum, ab ipso
<lb ed="#L" n="148"/>tamen est malum poenae, & ideo propter se non est timendus
<lb ed="#L" n="149"/>sed propter aliud, scilicet propter poenam. Propter quod non est
<lb ed="#L" n="150"/>simile de amore mercenario, & de timore seruili.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e195536-d1e473">
<lb ed="#L" n="151"/>
<!--1r--> Ad secundum dicendum quod illa glossa intelligenda est de eo
<lb ed="#L" n="152"/>qui facit aliquid timore seruili, sic vt non amet iustitiam, sed
so<lb ed="#L" n="153" break="no"/>lum timeat poenam: tunc enim timor seruilis habet adiunctum
<lb ed="#L" n="154"/>defectum charitatis, tanquam circunstantiam non solum
con<lb ed="#L" n="155" break="no"/>comitantem, sed informantem etiam. Propter quod tunc est
<lb ed="#L" n="156"/>malus: alias autem non oportet, vt visum est.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>