-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e198317.xml
237 lines (237 loc) · 16.5 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e198317.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="241-r"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e198317"><!-- l3d36q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-e198317-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-e198317-Hd1e103" type="question-title">Utrum virtutes morales sint inter
se connexae</head>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e106">
<lb ed="#L" n="115"/>QVAESTIO TERTIA.
<lb ed="#L" n="116"/>Vtrum virtutes morales sint inter
<lb ed="#L" n="117"/>se connexae.
<lb ed="#L" n="118"/>Tho. i.2. q. 65. ari. 1.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e117">
<lb ed="#L" n="119"/>TERTIO quaeritur vtrum virtutes morales sint
<lb ed="#L" n="120"/>inter se connexae. Et videtur quod non, quia
si<lb ed="#L" n="121" break="no"/>cus se habent ad inuicem virtutes intellectuales,
<lb ed="#L" n="122"/>ita & morales. Sed virtutes intellectuales non
<lb ed="#L" n="123"/>Asunt ad inuicem connexae, non enim qui habet
<lb ed="#L" n="124"/>vnam scientiam, habet omnes, ergo videtur similiter quod
vir<lb ed="#L" n="125" break="no"/>tutes morales non sunt connexae ad inuicem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e135">
<lb ed="#L" n="126"/>
<!--2--> Item virtutes morales causantur ex exercitio actuum vt
<lb ed="#L" n="127"/>probatur 2. Ethic. Sed aliquis potest exercitari in actibus vniu:
<lb ed="#L" n="128"/>virtutis & non in actibus alterius; ergo aliquis potest habere
<lb ed="#L" n="129"/>vnam virtutem moralem sine alia.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e149">
<lb ed="#L" n="130"/>IN CONTRARIVM est Aristot. 5. Ethicorum &
<lb ed="#L" n="131"/>Aug. qui dicit quod virtutes in anima non possint separari ab
<lb ed="#L" n="132"/>inuicem, quare &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e158">
<lb ed="#L" n="133"/>
<!--4--> RESPONSIO. Supposita distinctione de connexione
<lb ed="#L" n="134"/>virtutum prius posita dicendum est, quod virtutes morales nullam
<lb ed="#L" n="135"/>habent essentialem connexionem seu dependentiam quo ad primum
<lb ed="#L" n="136"/>modum qui superius porebatur, quia accipiendo virtutem
mo<lb ed="#L" n="137" break="no"/>ralem siue secundum esse perfectum siue imperfectum, vna non depen
<lb ed="#L" n="138"/>det ab alia immediate & essentialiter. Cuius ratio est quia illae
<lb ed="#L" n="139"/>virtutes quae habent obiecta diuersa in nullo a se dependentia, &
<lb ed="#L" n="140"/>diuersos fines particulares & proprios qui dant speciem virtuti, &
<lb ed="#L" n="141"/>actui eius non videntur esse connexae essentialiter & immediate
<lb ed="#L" n="142"/>Sed virtutes morales sicut liberalitas, temperantia, & fortitudo,
<lb ed="#L" n="143"/>& aliae sunt huiusmodi, habent enim diuersa obiecta non
conne<lb ed="#L" n="144" break="no"/>xa directe & essentialiter. Et diuersos fines proprios, ergo
tale<lb ed="#L" n="145" break="no"/>virtutes non sunt ad inuicem connexae essentialiter & directe
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e191">
<lb ed="#L" n="146"/>
<!--5--> Loquendo autem de secundo modo connexionis quae est
<lb ed="#L" n="147"/>aliquorum plurium in tertio, dicendum est quod virtures
con<lb ed="#L" n="148" break="no"/>nectuntur in se ratione prudentiae cui omnes virtutes morales
<lb ed="#L" n="149"/>sunt essentialirer connexae, nisi quod distinguendum est de
vir<lb ed="#L" n="150" break="no"/>tute morali. Et similiter de prudentia secundum esse perfectum
<lb ed="#L" n="151"/>& imperfectum. Virtus enim moralis secundum esse perfectum
<lb ed="#L" n="152"/>non potest esse sine alia virtute morali, ratione prudentiae
per<lb ed="#L" n="153" break="no"/>fectae quae coexigit omnem virtutem moralem, & sine qua
nul<lb ed="#L" n="154" break="no"/>la virtus moralis est perfecta, vnde potest sic argui, Omnis
vir<lb ed="#L" n="155" break="no"/>tus sic perfecta requirit prudentiam perfectam, sed prudentia
<lb ed="#L" n="156"/>perfecta requirit omnem virtutem moralem perfectam, erge
<lb ed="#L" n="157"/>vna virtus moralis perfecta coexigit aliam. Maior patet ex
<lb ed="#L" n="158"/>dictis in praecedenti quaestione, quia si virtus moralis
coexi<lb ed="#L" n="159" break="no"/>git prudentiam, & econuerso & perfecta virtus moralis
coexi<lb ed="#L" n="160" break="no"/>git prudentiam perfectam & econuerso. Minor probatur per
<!--00556.xml-->
<pb ed="#L" n="241-v"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>idem, quia si prudentia coexigit virtutem moralem, perfecta pru
<lb ed="#L" n="2"/>dentia coexigit omnem virtutem moralem perfectam. Haec aut
<lb ed="#L" n="3"/>ratio satis concludit, nisi diceretur quod non esset vna prudentia sed
<lb ed="#L" n="4"/>diuersae quae correspondent diuersis virtutibus, moralibus, quia
<lb ed="#L" n="5"/>sic vna virtus posset esse perfecta cum prudentia sibi correspor
<lb ed="#L" n="6"/>dente absque hoc quod alia virtus moralis esset perfecta vel pruden
<lb ed="#L" n="7"/>tia sibi correspondens. Sed probatio quod fit vna prudentia
tan<lb ed="#L" n="8" break="no"/>tum correspondens omnibus virtutibus. Et hoc sic, ille
habitu<lb ed="#L" n="9" break="no"/>cui correspondet obiectum vnum sub vna formali ratione est
<lb ed="#L" n="10"/>vnus specie, sed prudentia cuicunque virtuti correspondens habet
<lb ed="#L" n="11"/>vnum obiectum sub vna formali ratione, ergo est vnus habitus
<lb ed="#L" n="12"/>Maior patet. Minor probatur, quia per se obiectum prudentiae est
<lb ed="#L" n="13"/>bonum humanum secundum que humanum, illud autem est vnius
<lb ed="#L" n="14"/>rationis in generali circa quamcunque materiam irae, timoris, vel
<lb ed="#L" n="15"/>concupiscentiae, seu cuiuscunque alterius, quare &c. Secundo sic,
<lb ed="#L" n="16"/>sicut est de sanitate corporali ita est de spirituali quae est per
vir<lb ed="#L" n="17" break="no"/>tutes. Sed vna est medicina de sanitate corporis hominis secun
<lb ed="#L" n="18"/>dum quod homo est quantum ad omnes partes, & omnes
infirmi<lb ed="#L" n="19" break="no"/>tates in singulis partibus contingentes, vel possibilibus
continge<lb ed="#L" n="20" break="no"/>re, ergo a simili est vna prudentia quae est directiua, respectu sa
<lb ed="#L" n="21"/>nitatis spiritualis quae fit per virtutes morales, secundum qualiber
<lb ed="#L" n="22"/>passionem irae, & concupiscentiae, timoris, & huiusmodi, ergo &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e282">
<lb ed="#L" n="23"/>
<!--6--> Loquendo autem de tertio modo connexionis secundum quen
<lb ed="#L" n="24"/>vna virtus adminiculatiue & dispositiue facit ad alteram. Si
<lb ed="#L" n="25"/>adhuc virtutes morales secundum suum esse perfectum
mutu<lb ed="#L" n="26" break="no"/>se exigunt, & maxime illae quarum frequenter materia occur
<lb ed="#L" n="27"/>rit vt temperantia, fortitudo, iustitia, liberalitas de quibus forte
<lb ed="#L" n="28"/>specialius intelligit Philosophus illud quod dicit de connexione
vir<lb ed="#L" n="29" break="no"/>tutum. Cuius ratio est, quia habitus qui non potest aeque
firmi<lb ed="#L" n="30" break="no"/>ter resistere contrario actui sine actu alterius dependet quantum
<lb ed="#L" n="31"/>ad suum perfectum esse & suum peffectum operari saltem
ad<lb ed="#L" n="32" break="no"/>miniculatiue & dispositiue ab illa alia virtute. Sed quaelibet
vir<lb ed="#L" n="33" break="no"/>tus moralis & maxime illae quarum materia saepius occurrit sunt
<lb ed="#L" n="34"/>huiusmodi, ergo dependent ad scinuicem secundum suum
perfe<lb ed="#L" n="35" break="no"/>ctum esse adminiculatiue seu dispositiue Maior de se paret, mi
<lb ed="#L" n="36"/>nor probatur, quia si aliquis esse liberalis & non temperatus
fa<lb ed="#L" n="37" break="no"/>cilius ageret contra liberalitatem quam si esset temperatus, quia
in<lb ed="#L" n="38" break="no"/>temperatus volens exercere actum intemperantiae necesse est?
<lb ed="#L" n="39"/>quandoque det cui non oportet, puta meretrici. Et quia tales velo
<lb ed="#L" n="40"/>citer deserit substantia huius mundi necesse est ad explendum act
<lb ed="#L" n="41"/>intemperantiae quod quandoque accipiant vnde non oportet per
fur<lb ed="#L" n="42" break="no"/>tum, rapinam, vel alio modo illicito. Si aurem sit liberalis simul
<lb ed="#L" n="43"/>& temperatus propter actum intemperantiae exercendum non age
<lb ed="#L" n="44"/>aliquid contra liberalitatem, sed vtrumque vitabit, igitur &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e334">
<lb ed="#L" n="45"/>
<!--7.--> Quod si aliquis dicat quod vnus habitus sufficit, quia ille idem
<lb ed="#L" n="46"/>habitus qui potest per se in operationem sibi conuenientem
po<lb ed="#L" n="47" break="no"/>test etiam ex imperio omnia impedientia operationem suam
re<lb ed="#L" n="48" break="no"/>fraenare, nec ad hoc indiget aliquo habitu adminiculante.
Con<lb ed="#L" n="49" break="no"/>tra. Quia omni virtuti non conuenit per se actum alterius
virtu<lb ed="#L" n="50" break="no"/>tis imperare nisi quando obiectum vnius ordinatur ad obiectum
<lb ed="#L" n="51"/>alterius vt ad finem, sicut obiectum liberalitatis ordinatur, ve
<lb ed="#L" n="52"/>ordinabile est ad obiectum charitatis, scilicet in Deum sicut ad fi
<lb ed="#L" n="53"/>nem. Sed obiectum vnius virtutis particularis respicientis aliquo
<lb ed="#L" n="54"/>bonum particulare hominis sicut est obiectum temperantiae ve
<lb ed="#L" n="55"/>liberalitatis, non est finis obiecti alterius virtutis particularis
re<lb ed="#L" n="56" break="no"/>spicientis aliquod bonum particulare hominis, sicut obiectum
tem<lb ed="#L" n="57" break="no"/>perantiae vel liberalitatis non est finis obiecti alterius virtutis pa
<lb ed="#L" n="58"/>ticularis, ergo vna virtus particularis non habet imperare per si
<lb ed="#L" n="59"/>actum alterius virtutis. Quod si verum est, non potest aeque effica
<lb ed="#L" n="60"/>citer imperare actu contrarium sicut faceret cum adminiculo
<lb ed="#L" n="61"/>illius virtutis, patet ergo quod virtutes morales quantum ad suum
<lb ed="#L" n="62"/>esse perfectum coexigunt se adminiculatiue, seu dispositiue, &
<lb ed="#L" n="63"/>maxime illae quarum materia frequenter occurrit. Quantum vero
<lb ed="#L" n="64"/>ad esse earum imperfectum vna potest esse & acquiri sine alia
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e382">
<lb ed="#L" n="65"/>
<!--8--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod non est
si<lb ed="#L" n="66" break="no"/>mile de virtutibus intellectualibus inter se & de moralibus,
qui<lb ed="#L" n="67" break="no"/>virtutes morales habent per se connexionem cum prudentia
<lb ed="#L" n="68"/>quae si sit perfecta requirit omnem virtutem moralem
perfe<lb ed="#L" n="69" break="no"/>ctum et per consequens vna virtus moralis exigit aliam.
Scien<lb ed="#L" n="70" break="no"/>tiae autem speculatiuae & quaecunque virtutes intellectuales
<lb ed="#L" n="71"/>non habent aliquod tertium in quo connectantur. Quia
quam<lb ed="#L" n="72" break="no"/>uis sit vna superior scientia puta Metaphysica a qua omnes
<lb ed="#L" n="73"/>aliae scientiae dependent tamen illa non dependet ab aliis. Ei
<lb ed="#L" n="74"/>ideo ratione illius aliae non se exigunt mutuo necessario.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e198317-d1e409">
<lb ed="#L" n="75"/>
<!--9--> Ad secundum dicendum quaedam virtutum moralium quaedam
per<lb ed="#L" n="76" break="no"/>ficiunt hominem respectu eorum quae passim & communiter
agen<lb ed="#L" n="77" break="no"/>da occurrunt sicut fortitudo, teperatia, iustitia, liberalitas, &
hu<lb ed="#L" n="78" break="no"/>iusmodi vnde oportet quod homo simul execitetur circa
mate<lb ed="#L" n="79" break="no"/>rias talium virtutum. Et si quidem exercitetur circa eas bene
ope<lb ed="#L" n="80" break="no"/>rando acquiret habitus virtuosos respectu omnium. Si autem bene
<lb ed="#L" n="81"/>operetur circa vnam materiam, non autem circa aliâm non acquire
<lb ed="#L" n="82"/>habitum perfectum virtutum circa illud circa quod beue operatur
<!--00556.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>propter defectum perfectae prudentiae quae non dirigit solum
<lb ed="#L" n="84"/>circa materiam virtutis vnius, sed circa materiam cuiuslibet. Et
<lb ed="#L" n="85"/>hoc modo scilicet quantum ad esse perfectum & imperfectum nor
<lb ed="#L" n="86"/>est inconueniens, vnam virtutem esse sine alia. Ahae vero sunt
vir<lb ed="#L" n="87" break="no"/>tutes morales quae perficiunt hominem secundum quendam
<lb ed="#L" n="88"/>eminentem statum, vt magnificentia, & magnanimitas. Et quia
<lb ed="#L" n="89"/>exercitium circa materia istarum virtutum non occurrit cuilibet
<lb ed="#L" n="90"/>communiter. Ideo aliquis potest habere alias virtutes morales,
<lb ed="#L" n="91"/>etiam perfecte, dato quod non habeat has virtutes quantum ad
exer<lb ed="#L" n="92" break="no"/>citium actuum propter defectum materiae, habet tamen eas in
ha<lb ed="#L" n="93" break="no"/>bitu, vel de propinqua dispositione cum secundum aliquid hae
<lb ed="#L" n="94"/>virtutes non differant ab aliis nisi secundum magnum & paruum,
il<lb ed="#L" n="95" break="no"/>lud autem dicimur habere quod in promptu est vt habeamus
<lb ed="#L" n="96"/>secundum illud 2. Physi. quod parum deest nihil vel parum deesse
vi<lb ed="#L" n="97" break="no"/>detur. Et ideo habitis aliis virtutibus istae dicuntur in eis haberi.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>