-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e199611.xml
190 lines (190 loc) · 12.4 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e199611.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="242-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e199611"><!-- l3d37q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-e199611-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-e199611-Hd1e103" type="question-title">Utrum tradere mutuum sub vsura sit licitum</head>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e106">
<lb ed="#L" n="132"/>QUAESTIO SECVNDA.
<lb ed="#L" n="133"/>Vtrum tradere mutuum sub vsura sit licitum.
<lb ed="#L" n="134"/>Thom. 2. 2. q. 78. ar. 1.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e115">
<lb ed="#L" n="135"/>DEINDE quaeritur de vsura. Et primo vtrum tra
<lb ed="#L" n="136"/>dere mutuum sub vsura sit licitum. Et videtur quod
<lb ed="#L" n="137"/>sic, quia cuilibet licitum est consulere indemnitati
<lb ed="#L" n="138"/>suae, contingit autem quod aliquis concedens
mu<lb ed="#L" n="139" break="no"/>Ql tuum alteri recipit ex hoc damnum quatenus ex
<lb ed="#L" n="140"/>pecunia sua lucratus fuisset si eam habuisset, ergo videtur quod
<lb ed="#L" n="141"/>talis possit pro indemnitate sua aliquid recipere vltra sortem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e133">
<lb ed="#L" n="142"/>
<!--2.--> Item vnusquisque tenetur de debito honestatis aliquid
com<lb ed="#L" n="143" break="no"/>pensare ei qui sibi gratiam facit vt dicitur 5. Eth. sed illae qui pre
<lb ed="#L" n="144"/>cium, aut mutuum dat, gratiam facit ei, ergo recipiens mutuum,
<lb ed="#L" n="145"/>tenetur tradenti aliquid recompensare. Sed non videtur esse
il<lb ed="#L" n="146" break="no"/>licitum obligare aliquem ad illud ad quod ex iure naturali
te<lb ed="#L" n="147" break="no"/>netur, ergo non videtur esse illicitum, si aliquis mutuans alteri
<lb ed="#L" n="148"/>pecuniam deducat in obligatione aliquem recompensationem,
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e154">
<lb ed="#L" n="149"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est quod dicitur Luc. II. date
<lb ed="#L" n="150"/>mutuum nihil inde sperantes, quarto etiam Ethic. dicitur hoc
<lb ed="#L" n="151"/>esse turpe lucrum. Et primo Politi. dicitur quod vsura est
prae<lb ed="#L" n="152" break="no"/>ter naturam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e167">
<lb ed="#L" n="153"/>
<!--4--> RESPONSIO. Circa quaestionem istam videnda sunt
<lb ed="#L" n="154"/>duo. Primum est vtrum accipere vsuram pro quocunque mutuo
<lb ed="#L" n="155"/>sit licitum. Secundum est vtrum aliquo modo possit esse licitum
<lb ed="#L" n="156"/>in mutuis aliquid recipere vltra sortem.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e180">
<lb ed="#L" n="157"/>
<!--5.--> QUANTVM ad primum dicendum quod accipere
vsu<lb ed="#L" n="158" break="no"/>ram pro pecunia mutuata est secundum se iustum; quod patei
<lb ed="#L" n="159"/>sic, quia vendere vnum vt duo, & recipere duo propter vnum
<!--00559.xml-->
<pb ed="#L" n="243-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>est illicitum. Sed hoc fit in vsura, ergo &c. Maior patet, quia cun
<lb ed="#L" n="2"/>iustitia consistat in quadam aequalitate (vt patet ex 5. Ethi.)
vende<lb ed="#L" n="3" break="no"/>re ea quae sunt vnum tanquam duo & recipere pro eis precium
<lb ed="#L" n="4"/>quasi pro duobus distinctis est contra aequalitatem, & per con
<lb ed="#L" n="5"/>sequens contra iustitiam propter quod est illicitum. Minor enin
<lb ed="#L" n="6"/>sic declaratur. Quaedam enim res sunt quarum vsus est ipsarun
<lb ed="#L" n="7"/>consumptio, sicut vinum consumitur bibendo, & cibus
come<lb ed="#L" n="8" break="no"/>dendo. Et in talibus res vel vsus quo ad transsationem in
alte<lb ed="#L" n="9" break="no"/>rum non possunt seorsum computari, quia vnum non potest
fi<lb ed="#L" n="10" break="no"/>ne altero transferri. Siergo quis velit seorsum talem rem
ven<lb ed="#L" n="11" break="no"/>dere & seorsum vsum rei, vendit eandem rem bis: vel vendit
ei<lb ed="#L" n="12" break="no"/>dem id quod est iam suum quod idem est. Quia per vnam
ven<lb ed="#L" n="13" break="no"/>ditionem totum transfertur. Et ideo talis manifeste peccat
con<lb ed="#L" n="14" break="no"/>tra iustitiam. Hoc autem fit in vsura in qua aliquis vltra
pecu<lb ed="#L" n="15" break="no"/>niam mutuam, vel vinum seu bladum, petit sibi duas recompen
<lb ed="#L" n="16"/>sationes, vnam quidem recompensationem aequalem. Aliam
<lb ed="#L" n="17"/>vero quasi precium vsus quod vsura dicitur. Alia vero sunt
quo<lb ed="#L" n="18" break="no"/>rum vsus non est ipsius rei consumptio sicut in domo, equo, &
<lb ed="#L" n="19"/>huiusmodi. Et in talibus seorsum potest vtrumque concedi pro
<lb ed="#L" n="20"/>determinato precio, vt cum aliquis donat alicui domum
reser<lb ed="#L" n="21" break="no"/>uato sibi vsu, vel econuerso quando concedit vsum rei
reserua<lb ed="#L" n="22" break="no"/>to sibi dominio, & in talibus recipere aliquid vltra rem
tradi<lb ed="#L" n="23" break="no"/>tam propter vsum rei non est illicitum nec in talibus est vsura
<lb ed="#L" n="24"/>Et sic patet primum scilicet quod vsura est illicita de se, etiam
<lb ed="#L" n="25"/>secundum philosophos morales. Prohibetur etiam iure diuino
<lb ed="#L" n="26"/>in veteri, & nouo testamento, propter quod Clemens quintur
<lb ed="#L" n="27"/>in concilio Vien. decreuit omnes dicentes vsuras esse licitas,
<lb ed="#L" n="28"/>tanquam haereticos puniendos. Cap. ex graui.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e258">
<lb ed="#L" n="29"/>
<!--6--> QUANTVM ad secundum aduertendum est quod
acci<lb ed="#L" n="30" break="no"/>pere aliquid in mutuis vltra sortem potest esse dupliciter. Vno
<lb ed="#L" n="31"/>modo tanquam precium mutui, vel rei mutuatae & sic nunquam
<lb ed="#L" n="32"/>est licitum, sed est vsura vt patet ex his quae dicta sunt statim
<lb ed="#L" n="33"/>Alio modo tanquam stipendium laboris seu seruitij ipsius
mu<lb ed="#L" n="34" break="no"/>tuantis, & sic istud posset esse in casu licitum. Verbi gratia si
ali<lb ed="#L" n="35" break="no"/>quis auctoritate illius qui praeest rei publicae ordinaretur seu
<lb ed="#L" n="36"/>statueretur ad tradendum mutuum indigentibus, & de hoc
ser<lb ed="#L" n="37" break="no"/>uiret rei publicae in qua sunt quam plures qui mutuis indigen
<lb ed="#L" n="38"/>& nisi inuenirent qui eis mutuum traderent notabiliter
dam<lb ed="#L" n="39" break="no"/>nificarentur, & per consequens res publica in eis, si talis inqui
<lb ed="#L" n="40"/>tradens gratis mutuum reciperet pro seruitio quod
commu<lb ed="#L" n="41" break="no"/>nitati exhibet aliquod certum salarium annuatim taxandum
au<lb ed="#L" n="42" break="no"/>ctoritate illius qui praeest rei publicae non videretur esse illici
<lb ed="#L" n="43"/>tum, quia quilibet seruiens rei publicae de seruitio licito & rei
<lb ed="#L" n="44"/>publicae necessario meretur mercedem seu remunerationem
<lb ed="#L" n="45"/>Sed talis de quo statim dictum est seruiret rei publicae de
serui<lb ed="#L" n="46" break="no"/>tio licito ex quo gratis mutuum traderet nec vltra sortem
ali<lb ed="#L" n="47" break="no"/>quid peteret, seruitium etiam tale est rei publicae necessarium
<lb ed="#L" n="48"/>quia sine mutuis multum deperiret de bono regimine &
vtili<lb ed="#L" n="49" break="no"/>tate ciuitatis, quia non solum singulares personae notabiles, sed
<lb ed="#L" n="50"/>etiam ipsa communitas in quam plurimis partibus indigeni
<lb ed="#L" n="51"/>mutuis pro certis & arduis, ac necessariis negociis expediendis
<lb ed="#L" n="52"/>ergo seruientes & se ac sua exponentes pro tali seruitio exhibende
<lb ed="#L" n="53"/>rei publicae a singularibus personis merentur mercedem ex tali
la<lb ed="#L" n="54" break="no"/>bore & seruitio. Et si eis taxetur merces huiusmodi auctoritat.
<lb ed="#L" n="55"/>rei publicae non videtur illicitum: quin potius iustum & debitum, sed
<lb ed="#L" n="56"/>istum modum non legi nec audiui alicubi statutum vel ordinatum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e323">
<lb ed="#L" n="57"/>
<!--7--> AD PRIMVM argumentum dicendum, quod ille qui dat
<lb ed="#L" n="58"/>mutuum potest absque peccato in pactum deducere
recompesa<lb ed="#L" n="59" break="no"/>tionem damni per quod sibi subtrahitur aliquid quod debet habe
<lb ed="#L" n="60"/>re, hoc enim non est vendere vsum pecuniae, sed dannum vitare
<lb ed="#L" n="61"/>vt si aliquis mutuans pecuniam diceret se teneri alteri intra certum
<lb ed="#L" n="62"/>tempus ad illam summam pecuniae quam si non solueret perdere
<lb ed="#L" n="63"/>pignus maioris valoris, talis posset sine peccato ducere in
pa<lb ed="#L" n="64" break="no"/>ctum quod recipiens ab ipso mutuo talem pecuniam teneretur ei de
<lb ed="#L" n="65"/>damno nisi solueret intra determinatum tempus, sed
recompensa<lb ed="#L" n="66" break="no"/>tionem damni quod posset prouenire ex eo quod de pecunia sua
<lb ed="#L" n="67"/>mercaretur non potst licite in pactum deduci, quia non debet
ven<lb ed="#L" n="68" break="no"/>dere id quod non habet & quod potest multipliciter impediri
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e199611-d1e354">
<lb ed="#L" n="69"/>
<!--8--> Ad secundum dicendum per interemptionem minoris, ille
<lb ed="#L" n="70"/>enim qui tradit alteri mutuum sub vsura non facit ei gratiam
<lb ed="#L" n="71"/>nec ex effectu beneficentiae hoc procedit, sed ex affectu priuate
<lb ed="#L" n="72"/>quo quis quaerit lucrum suum cum damno alterius propter
<lb ed="#L" n="73"/>quod recipiens non tenetur ad aliquam recompensationem
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>