-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e201436.xml
194 lines (194 loc) · 12.4 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e201436.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 1</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 1</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="245-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e201436"><!-- l3d39q1 -->
<head xml:id="jsnvu6-e201436-Hd1e101">Quaestio 1</head>
<head xml:id="jsnvu6-e201436-Hd1e103" type="question-title">Utrum iuramentum sit licitum</head>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e106">
<lb ed="#L" n="33"/>QUAESTIO PRIMA.
<lb ed="#L" n="34"/>Vtrum iuramentum sit licitum.
<lb ed="#L" n="35"/>Thom. 2. 2. 4. 89.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e115">
<lb ed="#L" n="36"/>CIRCA distinctionem istam quaeritur primo
<lb ed="#L" n="37"/>de iuramento. Et secundo de periurio, quamuis
<lb ed="#L" n="38"/>ordo magistri in litera sit alius. Circa
iuramen<lb ed="#L" n="39" break="no"/>tum primo quaeritur. Vtrum iuramentum si
<lb ed="#L" n="40"/>licitum. Et arguitur quod non, quia illud quod
<lb ed="#L" n="41"/>procedit ex mala radice est malum, secundum
<lb ed="#L" n="42"/>illud Matth. 7. Non potest arbor mala fructus bonos facere, sec
<lb ed="#L" n="43"/>iuramentum procedit ex mala radice, secundum illud Matth. 9
<lb ed="#L" n="44"/>sit autem sermo vester est, est, non, non. Quod autem his
abun<lb ed="#L" n="45" break="no"/>dantius est, a malo est, ergo iuramentum est malum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e139">
<lb ed="#L" n="46"/>
<!--2--> Item nullius rei voluntas prohibetur nisi mali, sed volunta
<lb ed="#L" n="47"/>iurandi prohibetur lac. 5. Ante omnia fratres mei nolite iurare
<lb ed="#L" n="48"/>ergo iuramentum est malum & illicitum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e151">
<lb ed="#L" n="49"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est quod dicitur Deut. 6.
Do<lb ed="#L" n="50" break="no"/>minum deum tuum timebis, & per nomen eius iurabis.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e160">
<lb ed="#L" n="51"/>
<!--4.--> Item dominus legitur iurasse. Gen. 22. Per memetipsum
iu<lb ed="#L" n="52" break="no"/>raui &c. Et Apostolus Rom. 1. Testis est mihi deus &c. Et in
plu<lb ed="#L" n="53" break="no"/>ribus locis aliis, ergo iuramentum non est illicitum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e171">
<lb ed="#L" n="54"/>RESPONSIO. Circa quaestionem istam videndum est
<lb ed="#L" n="55"/>quid sit iuramentum, & deinde an sit licitum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e178">
<lb ed="#L" n="56"/>
<!--6--> QUANTVM ad primum sciendum est quod iurare est
<lb ed="#L" n="57"/>deum in testem vocare ad coformationem veritatis, de qua
au<lb ed="#L" n="58" break="no"/>diens non est certus, & cui non assentit simplici assertione, vnde
<lb ed="#L" n="59"/>de his quae sunt omnino necessaria et certa, siue sint praeterita
<lb ed="#L" n="60"/>(vt quod dies hesterna transiit) siue praesentia (vt quod sol lucet
<lb ed="#L" n="61"/>siue futura (vt quod sol cras orietur) nullus debet iurare, & si
<lb ed="#L" n="62"/>iurat frustra iurat, quia cuilibet talia certa sunt, nec indigent con
<lb ed="#L" n="63"/>fimatione, sed facta particularia, praeterita, praesentia vel
futu<lb ed="#L" n="64" break="no"/>ra contingentia cum sint multis dubia, nec de se habeant certi
<lb ed="#L" n="65"/>tudinem indigent confirmatione & attestatione. Sufficiens au
<lb ed="#L" n="66"/>temconfirmatio talium non potest esse per hominem purum.
<lb ed="#L" n="67"/>Tum propter defectum cognitionis, tum propter malitiam vo
<lb ed="#L" n="68"/>luntatis ratione cuius frequenter mentitur homo etiam de
co<lb ed="#L" n="69" break="no"/>gnitis, sed quia deus omnium rerum habet cognitionem infal
<lb ed="#L" n="70"/>libilem nec aliquem fallere potest eius bonitas & veritas, idec
<lb ed="#L" n="71"/>conuenientissimus testis est praedictorum, adducitur autem in
<lb ed="#L" n="72"/>eorum testimonium per iuramentum non quod ipse per se te
<lb ed="#L" n="73"/>stificetur talia esse vera, sed quatenus creditur non solum haberi
<lb ed="#L" n="74"/>notitiam de rebus, sed prouidentiam vt sit vltor quorumcunque
<lb ed="#L" n="75"/>malorum & maxime delinquentium directe contra eum, vt sunt
<lb ed="#L" n="76"/>peierantes deum inuocantes in testimonium falsitatis, nec
po<lb ed="#L" n="77" break="no"/>test per deum de praedictis amplior certitudo haberi
regulari<lb ed="#L" n="78" break="no"/>ter, & ideo haec recipitur tanquam vltima.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e233">
<lb ed="#L" n="79"/>
<!--7--> HOC. SVPPOSITO dicendum est quod iuramen¬
<!--00563.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="80"/>tum de se non est illicitum, imo licitum est iurare, nihilominus
<lb ed="#L" n="81"/>tamen iuramentum non est de se appetendum. Primum patet,
<lb ed="#L" n="82"/>quia actus qui potest cadere super debitam materiam, &
proce<lb ed="#L" n="83" break="no"/>dit ex debito motiuo & ordinatur in debitum finem est bonus
<lb ed="#L" n="84"/>& licitus, sed iurare adhibitis debitis circunstantiis cadit super
<lb ed="#L" n="85"/>debita materia, scilicet cum iuratur verum quod est alteri
du<lb ed="#L" n="86" break="no"/>bium, procedit etiam ex bono motiuo & ordinatur ad bonum
<lb ed="#L" n="87"/>finem, ergo est bonum & licitum. Maior videtur manifesta.
Mi<lb ed="#L" n="88" break="no"/>nor probatur, quia iuramentum originaliter introductum est
e<lb ed="#L" n="89" break="no"/>fide qua homines credunt deum habere infallibilem cognitio
<lb ed="#L" n="90"/>nem de omnibus, & prouidentiam tam de bonis quam de malis
<lb ed="#L" n="91"/>ad vlciscendum vel praemiandum, finaliter autem inducitur
iu<lb ed="#L" n="92" break="no"/>ramentum ad finiendum controuersias, vt dicit Apostolus Heb. 6
<lb ed="#L" n="93"/>& haec sunt in iuramento non quolibet, sed bene circunstantio
<lb ed="#L" n="94"/>nato per illas tres circunstantias quae ponuntur Hiere. 4. Iurabis
<lb ed="#L" n="95"/>dicit dominus in veritate, & iudicio & iustitia. requiritur enim
<lb ed="#L" n="96"/>ad bonum vsum iuramenti, Primo quod aliquis non leuiter iuret
<lb ed="#L" n="97"/>sed ex causa necessaria, & quantum ad hoc requiritur iudicium
<lb ed="#L" n="98"/>discretionis ex parte iurantis. Secundo, quod illud quod iuratur
<lb ed="#L" n="99"/>non sit falsum, & quantum ad hoc requiritur veritas. Tertio, quod
<lb ed="#L" n="100"/>non sit illicitum, & quantum ad hoc requiritur iustitia, iudicic
<lb ed="#L" n="101"/>autem caret iuramentum incautum, veritate autem iuramentum
<lb ed="#L" n="102"/>mendax, iustitia autem iuramentum iniquum siue illicitum, qui
<lb ed="#L" n="103"/>bus exclusis licitum est iurare, & sic patet primum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e296">
<lb ed="#L" n="104"/>
<!--8--> Quantum ad secundum dicendum est quod iuramentum de
<lb ed="#L" n="105"/>se non est appetendum, sed solum in casu vel ex debita
necessi<lb ed="#L" n="106" break="no"/>tate. Quod patet sic. Illud quod non quaeritur nisi ad
subuenien<lb ed="#L" n="107" break="no"/>dum alicui defectui non est propter se appetendum, sicut pate
<lb ed="#L" n="108"/>de medicina quae non quaeritur nisi ad subueniendum contra in
<lb ed="#L" n="109"/>firmitatem. Sed non quaeritur iuramentum, nisi ad subueniendum
<lb ed="#L" n="110"/>alicui defectui, scilicet incredulitati audientis propter fallibilem
<lb ed="#L" n="111"/>veritatem dicentis, ergo iuramentum non est propter se appeten
<lb ed="#L" n="112"/>dum, vnde August. in lib. de sermone domini in monte qui
in<lb ed="#L" n="113" break="no"/>telligit non in bonis per se appetendis, sed in necessariis iuratio
<lb ed="#L" n="114"/>nem habendam refrenat se quantum potest, vt non vtatur nisi
<lb ed="#L" n="115"/>necessitas cogat. Cum enim iuramentum sit illicitum, nisi
con<lb ed="#L" n="116" break="no"/>currentibus praedictis conditionibus, scilicet iustitia, iudicio &
<lb ed="#L" n="117"/>veritate, quae propter defectum nostrae cognitionis &
lubricita<lb ed="#L" n="118" break="no"/>tem linguae, & praecipitationem indeliberationis facillime
omit<lb ed="#L" n="119" break="no"/>tuntur. ideo regulariter iuramentum est magis fugiendum quam
<lb ed="#L" n="120"/>appetendum, secundum illud Eccle. 13. iurationi non assuescat os
<lb ed="#L" n="121"/>tuum, multi sunt enim casus in illa.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e341">
<lb ed="#L" n="122"/>
<!--9--> AD PRIMVM argumentum dicendum quod
aucto<lb ed="#L" n="123" break="no"/>ritas illa intelligit de actu exteriore qui procedit a malo actu
<lb ed="#L" n="124"/>interiore tanquam a mala radice, vnde vterque actus tam
exte<lb ed="#L" n="125" break="no"/>rior quam interior est malus malitia culpae, sed actus exterio
<lb ed="#L" n="126"/>vel interior qui procedit ex malo poenae, vel cuiuscuque alterius
<lb ed="#L" n="127"/>defectus, vt ei subueniatur non oportet quod sit malus, sed
bo<lb ed="#L" n="128" break="no"/>nus adhibitis circunstantiis, tale autem est ab incredulitate
au<lb ed="#L" n="129" break="no"/>dientis, cui per iuramentum subuenitur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e201436-d1e363">
<lb ed="#L" n="130"/>
<!--10--> Ad secundum dicendum quod voluntas iurandi non
pro<lb ed="#L" n="131" break="no"/>hibetur simpliciter & in omni casu, sed libido iurandi
indiffe<lb ed="#L" n="132" break="no"/>renter & absque necessitate, hoc enim prohibetur propter
mul<lb ed="#L" n="133" break="no"/>ta pericula quae possunt circa eam contingere.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>