-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e210416.xml
259 lines (259 loc) · 17.6 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e210416.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 2</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 2</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="255-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e210416"><!-- l4d3q2 -->
<head xml:id="jsnvu6-e210416-Hd1e101">Quaestio 2</head>
<head xml:id="jsnvu6-e210416-Hd1e103" type="question-title">Utrum circa formam baptismi possit aliquid
immutari saluo sacramento</head>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e106">
<lb ed="#L" n="105"/>QVAESTIO SECVNDA
<lb ed="#L" n="106"/>Vtrum circa formam baptismi possit aliquid
<lb ed="#L" n="107"/>immutari saluo sacramento.
<lb ed="#L" n="108"/>Tοm, §. g. 66. . 8. & 6. ar.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e117">
<lb ed="#L" n="109"/>SECVNDO quaeritur vtrum circa formam
baptis<lb ed="#L" n="110" break="no"/>mi possit aliquid immutari saluo sacramento. Et
<lb ed="#L" n="111"/>videtur quod non, quia sicut est in formis rerum
<lb ed="#L" n="112"/>naturalium sic videtur esse in formis
sacramento<lb ed="#L" n="113" break="no"/>galrum, sed facta transmutatione in formis rerum
na<lb ed="#L" n="114" break="no"/>turalium mutatur natura rei formae enim rerum sunt sicut
nu<lb ed="#L" n="115" break="no"/>meri in quibus facta quacunque mutatione mutatur species, vt
<lb ed="#L" n="116"/>dicitur octauo metaphysicae, ergo similiter in formis
sacramen<lb ed="#L" n="117" break="no"/>torum facta quacunque mutatione circa formam sacramenti
<lb ed="#L" n="118"/>mutatur natura sacramenti.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e141">
<lb ed="#L" n="119"/>
<!--2--> Item forma se habet principalius ad naturam rei, quam
ma<lb ed="#L" n="120" break="no"/>teria. Sed cir ea materiam baptismi nihil potest mutari quin
fru<lb ed="#L" n="121" break="no"/>stretur baptismus. Non enim potest fieri nisi in aqua, ergo
for<lb ed="#L" n="122" break="no"/>tiori ratione circa formam nihil potest mutari absque
frustra<lb ed="#L" n="123" break="no"/>tione sacramenti.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e158">
<lb ed="#L" n="124"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM est, quia aliam forma vtuntur
La<lb ed="#L" n="125" break="no"/>tini, alia Graeci & tamen vtrique vere baptizant.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e167">
<lb ed="#L" n="126"/>
<!--4--> RESPONSIO. Circa mutationem formae baptismi due
<lb ed="#L" n="127"/>sunt consideranda. Vnum ex parte mutantis, aliud ex parte
for<lb ed="#L" n="128" break="no"/>mae quae mutatur. Ex parte mutantis considerandum est an per
<lb ed="#L" n="129"/>mutationem quam facit interdat inducere errorem, quia si hoc
<lb ed="#L" n="130"/>intendat sacramentum frustratur. Cuius ratio est, quia sacramen.
<lb ed="#L" n="131"/>ta habent virtutem in fide ccclesiae, non personae, sed intendens
<lb ed="#L" n="132"/>inducere errorem, id quod facit, non facit in fide ecclesiae, sed
<lb ed="#L" n="133"/>potius contra fidem ex quo intendit inducere errorem. ergo
tali<lb ed="#L" n="134" break="no"/>non confert verum sacramentum. Hoc autem est verum de illo
<lb ed="#L" n="135"/>qui intendit inducere errorem contra institutionem Christi, &
<lb ed="#L" n="136"/>vsum ecclesiae apostolicae, quia talis non intenderet facere illu
<lb ed="#L" n="137"/>quod facit ecclesia, & illud quod Christus instituit fieri. Sed si
<lb ed="#L" n="138"/>aliquis intenderet in generali facere illud quod Christus
insti<lb ed="#L" n="139" break="no"/>tuit, & quod ecclesia catholica & apostolica obseruat, licet in
<lb ed="#L" n="140"/>speciali erraret, & errorem illum inducere vellet, uon
propter<lb ed="#L" n="141" break="no"/>hoc tolleretur sacramentum. Verbi gratia. Graecus qui conficit
<lb ed="#L" n="142"/>in fermento, quia Christum credit sic confecisse. Si vlterius
cre<lb ed="#L" n="143" break="no"/>deret quod non posset confici in azimo. & hunc errorem
inten<lb ed="#L" n="144" break="no"/>deret introducere, non propter hoc euacuaretur
sacramen<lb ed="#L" n="145" break="no"/>tum, quin vere conficeretur in fermento. Et sicut est de tali
mu<lb ed="#L" n="146" break="no"/>tatione circa materiam eucharistiae, vel alterius sacramenti, sic
<lb ed="#L" n="147"/>est de mutatione circa formam baptismi, quia si habeatur
gene<lb ed="#L" n="148" break="no"/>ralis intentio faciendi quod Christus instituit, & in speciali
er<lb ed="#L" n="149" break="no"/>retur, & errans intendit illum errorem in alios diffundere, ex
<lb ed="#L" n="150"/>hac sola intentione inducendi errorem tunc solum
consideran<lb ed="#L" n="151" break="no"/>dum est qualis mutatio fiat in forma verborum potest autem
<lb ed="#L" n="152"/>fieri mutatio in verbis sex modis, scilicet vocum variatione,
<lb ed="#L" n="153"/>additione, substractione, corruptione, transpositione, &
inter<lb ed="#L" n="154" break="no"/>ruptione.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e235">
<lb ed="#L" n="155"/>
<!--5--> QUANTVM ad primum sciendum, quod variatio vo
<lb ed="#L" n="156"/>cum potest fieri dupliciter: vno modo quo ad voces solum, e
<lb ed="#L" n="157"/>non quoad principalia significata, vel quoad voces & significa
<lb ed="#L" n="158"/>ta simul. Prima mutatio non obest sacramento. Cuius ratio est,
<lb ed="#L" n="159"/>quia verba sacramentorum habent efficaciam ex eo quo
figni<lb ed="#L" n="160" break="no"/>ficant, manente ergo eadem significatione vocum, manet
ea<lb ed="#L" n="161" break="no"/>dem virtus sacramentorum. Qualiscunque variatio fiat circa
<!--00585.xml-->
<pb ed="#L" n="256-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>voces, si maneant eadem significata semper est verum
sacramen<lb ed="#L" n="2" break="no"/>tum. Alioquin non possent sacramenta conferri nisi in sermone
<lb ed="#L" n="3"/>Hebraico in quo formae sacramentorum fuerunt a Christo
in<lb ed="#L" n="4" break="no"/>stitutae, vel potius promulgatae, nunc autem potest conferri
quod<lb ed="#L" n="5" break="no"/>cunque sacramentum in quacunque lingua Latina, Hebraica,
Grae<lb ed="#L" n="6" break="no"/>ca, & etiam in omni alia materna. Si vero fiat variatio vocum
<lb ed="#L" n="7"/>& significatorum simul, siue fiat totaliter, vel principaliter
nul<lb ed="#L" n="8" break="no"/>lum est sacramentum. Et primum quidem de se planum est. Si
<lb ed="#L" n="9"/>enim nutrix immergendo puerum diceret, ego balneo te vt melius
<lb ed="#L" n="10"/>possis dormire, nullus esset baptismus propter totalem
muta<lb ed="#L" n="11" break="no"/>tionem significatorum. Similiter est si fiat mutatio
significato<lb ed="#L" n="12" break="no"/>rum quantum ad principalia significata. Si enim dicatur, ego ba
<lb ed="#L" n="13"/>ptizo te in nomine trinitatis, vel in nomine genitoris, geniti, &
<lb ed="#L" n="14"/>procedentis, non est verus baptismus, quia nomen trinitatis non
<lb ed="#L" n="15"/>significat personas diuinas, sed numerum personarum, genitor,
<lb ed="#L" n="16"/>genitus, & procedens licet dent intelligere personas diuinas, ta
<lb ed="#L" n="17"/>men non significat eas principaliter, sed actus notionales
ea<lb ed="#L" n="18" break="no"/>rum. Causa autem horum est, quia licet numerus personarum
<lb ed="#L" n="19"/>non sit aliud quam personae numeratae, & notionales actus sint
<lb ed="#L" n="20"/>idem quod personae, tamen virtus sacramentalis data est illis
<lb ed="#L" n="21"/>verbis quae principaliter significant ea quae sunt de integritate
<lb ed="#L" n="22"/>sacramenti. Et quantum ad baptismum expressio personarum
<lb ed="#L" n="23"/>diuinarum secundum institutionem Christi traditam in
euan<lb ed="#L" n="24" break="no"/>gelio fit per haec verba, pater, & filius, & spiritus sanctus, & non
<lb ed="#L" n="25"/>per alia nisi eis correspondentia secundum diuersitatem
idio<lb ed="#L" n="26" break="no"/>matum, vt dictum est.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e318">
<lb ed="#L" n="27"/>De additione vero notandum est, quod aut est corrumpens ser
<lb ed="#L" n="28"/>sum verum verborum, aut non, si sit corrumpens tunc nullum est
<lb ed="#L" n="29"/>sacramentum: vt si dicatur baptizo te in nomine patris maioris,
<lb ed="#L" n="30"/>& filij minoris, & caetera: quia ista determinatio corrumpit
fi<lb ed="#L" n="31" break="no"/>dem ecclesiae in qua dantur sacramenta. Si vero sit talis
addi<lb ed="#L" n="32" break="no"/>tio quae non corrumpit debitum sensum verborum sacramenti
<lb ed="#L" n="33"/>non tollitur sacramentum, vt si aliquis dicat, ego baptizo te, in
<lb ed="#L" n="34"/>nomine patris omnipotentis, & filij eius vnigeniti, & spiritu
<lb ed="#L" n="35"/>sancti paracleti. Et fortiori ratione est hoc verum quando talis
<lb ed="#L" n="36"/>additio fit in principio, vel in fine, vt fi dicatur. beata virgo te
<lb ed="#L" n="37"/>adiuuet, & baptizo te, &c. vel ego baptizo te, &c. & in fine
di<lb ed="#L" n="38" break="no"/>catur, beata virgo te adiuuet, verus esset baptismus. Si vero
di<lb ed="#L" n="39" break="no"/>ceretur, ego te baptizo in nomine patris, & filij, & spiritus san
<lb ed="#L" n="40"/>cti, & beatae virginis, non esset baptismus si intelligatur in
no<lb ed="#L" n="41" break="no"/>mine beatae virginis sic baptizari, sicut in nomine patris &
fi<lb ed="#L" n="42" break="no"/>lij, &c. quo baptismus consecratur, quia talis sensus esset
con<lb ed="#L" n="43" break="no"/>trarius verae fidei, & per consequens tolleret veritatem
sacra<lb ed="#L" n="44" break="no"/>menti. Si vero intelligitur quod additur in nomine beatae
vir<lb ed="#L" n="45" break="no"/>ginis, non quod nomen beatae virginis aliquid operetur in
for<lb ed="#L" n="46" break="no"/>ma baptismi, sed vt eius intercessio prosit baptizato non
tolli<lb ed="#L" n="47" break="no"/>tur perfectio sacramenti, quia tamen iste sensus est im proprius
<lb ed="#L" n="48"/>nullo modo est istud vel aliud simile faciendum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e368">
<lb ed="#L" n="49"/>De substractione vero breuiter sciendum est, quiod si sub.
<lb ed="#L" n="50"/>strahatur aliquid de essentia formae tollitur sacramentum, si
<lb ed="#L" n="51"/>vero tollitur aliquid quod non est de essentia formae, nihilomi
<lb ed="#L" n="52"/>nus remanet perfectum sacramentum: vnde si a forma baptism
<lb ed="#L" n="53"/>tollatur ergo, & a forma sacramenti Eucharistiae tollatur enim
<lb ed="#L" n="54"/>(cum haec sint de forma solum ex institutione ecclesiae) non
<lb ed="#L" n="55"/>propter hoc tollitur sacramentum, quicquid autem tolleretur
<lb ed="#L" n="56"/>aliud, sacramentum esset nullum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e388">
<lb ed="#L" n="57"/>
<!--8--> Idem dicendum est de corruptione verborum, quia si sit tali:
<lb ed="#L" n="58"/>quae tollat perfectum sensum verborum, quod fit maxime quandc
<lb ed="#L" n="59"/>fit corruptio in principio dictionis, (vt si mutetur prima
sylla<lb ed="#L" n="60" break="no"/>ba de hoc quod est patris, & loco eius dicatur matris, rotaliter
<lb ed="#L" n="61"/>tollitur sensus dictionis) tunc ex tali corruptione verborum
cor<lb ed="#L" n="62" break="no"/>rumpitur sacramentum: si vero sit talis corruptio, quae non
mu<lb ed="#L" n="63" break="no"/>tet perfectum sensum verborum quae fit maxime in fine
dictio<lb ed="#L" n="64" break="no"/>nis (vt si vetula, vel aliquis ignarus linguae Latinae infringendo
<lb ed="#L" n="65"/>linguam diceret, ego te baptizo in nomine patria & filia &
spi<lb ed="#L" n="66" break="no"/>ritui sancta,) nihilominus esset verum sacramentum, sicut
dici<lb ed="#L" n="67" break="no"/>tur de consecratione distin. 4. can. retulerunt.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e418">
<lb ed="#L" n="68"/>
<!--9--> Consimiliter dicendum est de alia mutatione quae fit
pe<lb ed="#L" n="69" break="no"/>transpositionem verborum, non video tamen quod in forma
<lb ed="#L" n="70"/>baptismi possit fieri aliqua ttanspositio verborum quae sit
con<lb ed="#L" n="71" break="no"/>traria sensui siue dicatur in nomine patris, & filij, & spiritus
<lb ed="#L" n="72"/>sancti ego te baptizo, siue in nominatione personarum fiai
<lb ed="#L" n="73"/>transpositio earum, vt si dicatur, in nomine spiritus sancti, &
<lb ed="#L" n="74"/>filij, & patris, quia licet de fide non solum sit numerus
perso<lb ed="#L" n="75" break="no"/>narum, sed etiam ordo earum, ille tamen ordo non est
dura<lb ed="#L" n="76" break="no"/>tionis, vel vocalis expressionis, sed solum originis, qui sufficien
<lb ed="#L" n="77"/>ter in nominibus personarum intelligitur qualicunque ordine
<lb ed="#L" n="78"/>personae exprimantur.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e447">
<lb ed="#L" n="79"/>
<!--10.--> Quantum autem ad interruptionem dicendum est quod si
<lb ed="#L" n="80"/>interruptio sit tanta quod discontinuet intentionem ministri
<lb ed="#L" n="81"/>totaliter tollitur sacramentum, alias non, id est in omnibus
au<lb ed="#L" n="82" break="no"/>tem istis mutationibus sciendum est quod quicunque scienter &
<!--00585.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>sponte mutat aliquid circa formam sacramentorum peccat gra
<lb ed="#L" n="84"/>uiter, etiam si talis mutatio sacramentum non tollat.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e469">
<lb ed="#L" n="85"/>
<!--11--> Ad argumenta. Ad primum dicendum quod sicut variatio fol
<lb ed="#L" n="86"/>marum substantialium quo ad essentialia variat naturam rei: non
<lb ed="#L" n="87"/>autem variatio earum quantum ad accidentalia, sic variatio
cir<lb ed="#L" n="88" break="no"/>ca formas sacramentorum quantum ad essentialia tollit
sacra<lb ed="#L" n="89" break="no"/>mentum & non quantum ad accidentalia.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e485">
<lb ed="#L" n="90"/>
<!--12--> Ad secundum dicendum quod circa materiam baptismi potest
<lb ed="#L" n="91"/>fieri mutatio in accidentibus, vtpote quod aqua sit calida vel
fri<lb ed="#L" n="92" break="no"/>gida, non autem in essentialibus, oportet autem quod semper fiat
<lb ed="#L" n="93"/>in aqua retinente naturam & speciem aquae, & eodem modo
<lb ed="#L" n="94"/>dicendum est de mutatione circa formam.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e210416-d1e501">
<lb ed="#L" n="95"/>
<!--13--> Per idem patet ad argumentum alterius partis: quia
muta<lb ed="#L" n="96" break="no"/>tio formae baptismi inter Latinos & Graecos non est quantum
<lb ed="#L" n="97"/>ad aliquid quod sit de essentia formae.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>