-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 0
/
cod-du87us_jsnvu6-e226993.xml
278 lines (278 loc) · 20.6 KB
/
cod-du87us_jsnvu6-e226993.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://relaxng.org/ns/structure/1.0"?><?xml-model href="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng" type="application/xml" schematypens="http://purl.oclc.org/dsdl/schematron"?><TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Quaestio 3</title>
<author ref="#Durandus">Durandus</author>
<respStmt>
<name ref="#jeffreycwitt">Jeffrey C. Witt</name>
<resp>Transcription Editor</resp>
<resp>TEI Encoder</resp>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition n="0.0.0-dev">
<title>Quaestio 3</title>
<date when="2023-08-20">August 20, 2023</date>
</edition>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<authority>SCTA</authority>
<availability status="free">
<p>Published under a <ref target="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/">Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC BY-NC-SA 4.0)</ref>
</p>
</availability>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<listWit>
<witness xml:id="L" n="cod-du87us">Lyon 1563</witness>
</listWit>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<schemaRef n="lbp-diplomatic-1.0.0" url="https://raw.githubusercontent.com/lombardpress/lombardpress-schema/1.0.0/src/out/diplomatic.rng"/>
<editorialDecl>
<p>Encoding of this text has followed the recommendations of the LombardPress 1.0.0
guidelines for a diplomatic edition.</p>
</editorialDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc status="draft">
<listChange>
<change when="2023-08-20" status="draft" n="0.0.0">
<p>Created file for the first time.</p>
</change>
</listChange>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text xml:lang="la">
<front>
<div xml:id="starts-on">
<pb ed="#L" n="275-v"/>
<cb ed="#L" n="b"/>
</div>
</front>
<body>
<div xml:id="jsnvu6-e226993"><!-- l4d11q3 -->
<head xml:id="jsnvu6-e226993-Hd1e101">Quaestio 3</head>
<head xml:id="jsnvu6-e226993-Hd1e103" type="question-title">Qualis sit conuersio substantiae panis et vini
in corpus Christi et eius sanguinem</head>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e106">
<lb ed="#L" n="96"/>CVAIITIO TIITIA.
<lb ed="#L" n="97"/>Qualis sit conuersio substantiae panis & vini
<lb ed="#L" n="98"/>in corpus Christi & eius sanguinem.
<lb ed="#L" n="99"/>Caiet. 3. g. 75. art. 4.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e117">
<lb ed="#L" n="100"/>TERTIO quaeritur de modo conuersionis
sub<lb ed="#L" n="101" break="no"/>stantiae panis in corpus Christi qualis sit, vtrum
<lb ed="#L" n="102"/>totus panis conuertatur in totum corpus
Chri<lb ed="#L" n="103" break="no"/>sti, sic videlicet quod forma conuertatur in formam
<lb ed="#L" n="104"/>& materia in materiam, vel sic quod materia &
<lb ed="#L" n="105"/>forma panis conuertantur quodlibet in materiam corporis Chri
<lb ed="#L" n="106"/>sti, & quodlibet in formam corporis Christi, vel quo alio modo
<lb ed="#L" n="107"/>fiat conuersio. Et arguitur quod totum conuertatur in totum.
<lb ed="#L" n="108"/>Primo per dictum multorum doctorum qui sic scripserunt &
<lb ed="#L" n="109"/>docuerunt dicentes, conuersionem panis in corpus Christi
<lb ed="#L" n="110"/>differre a creatione & annihilatione & transmutatione
natu<lb ed="#L" n="111" break="no"/>rali. A creatione quidem, quia illa fit ex nihilo, non autem ista
<lb ed="#L" n="112"/>conuersio, sed habet substantiam panis pro termino a quo. Al
<lb ed="#L" n="113"/>annibilatione vero, quia illa non habet terminum ad quem pe
<lb ed="#L" n="114"/>sitiuum, sed purum nihil, haec autem habet terminum ad quem
<lb ed="#L" n="115"/>positiuum, scilicet corpus Christi. A transmutatione vero
na<lb ed="#L" n="116" break="no"/>turali dixerunt eam differre, quia omnis transmutatio
natura<lb ed="#L" n="117" break="no"/>lis habet subiectum commune. Haec autem conuersio nullum
<lb ed="#L" n="118"/>habet commune subiectum, sed si sola materia conuerteretur,
<lb ed="#L" n="119"/>in corpus Christi corrupta forma panis & remanente materia
<lb ed="#L" n="120"/>non posset saluari praedicta differentia inter istam
conuersio<lb ed="#L" n="121" break="no"/>nem, & transmutationem naturalem, quia vtraque haberet
sub<lb ed="#L" n="122" break="no"/>iectum commune, igitur &c.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e169">
<lb ed="#L" n="123"/>
<!--2--> Item conuersio panis in corpus Christi dicitur esse summe
<lb ed="#L" n="124"/>miraculosa, sed hoc non esset verum, nisi totum conuerteretur in
<lb ed="#L" n="125"/>totum, ergo &c. Minor probatur, quia illa operatio est magis
mi<lb ed="#L" n="126" break="no"/>raculosa, quae est miraculosa quantum ad substantiam facti, &
quan<lb ed="#L" n="127" break="no"/>tum ad modum faciendi quam illa quae est miraculosa quantum
<lb ed="#L" n="128"/>ad modum faciendi & non quantum ad substantiam facti, sed si
<lb ed="#L" n="129"/>corrupta forma panis sola materia conuerteretur in corps Chri
<lb ed="#L" n="130"/>sti, talis conuersio non esset miraculosa quantum ad genus facti
<lb ed="#L" n="131"/>cum hoc factum fuerit pluries in ipso Christo virtute natura
<lb ed="#L" n="132"/>dum comederet & biberet mortalis existens, sed esset solum mi
<lb ed="#L" n="133"/>raculosa quantum ad modum faciendi, quia subito fit & virtuti
<lb ed="#L" n="134"/>diuina, & remanentibus speciebus panis. Igitur ad hoc quod si
<lb ed="#L" n="135"/>summe miraculosa oportet dicere, quod conuertatur totum in totum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e203">
<lb ed="#L" n="136"/>
<!--3--> IN CONTRARIVM arguitur, quia quod conuertitur
<lb ed="#L" n="137"/>manet aliquo modo in eo in quod conuertitur, vt supra dictum
<lb ed="#L" n="138"/>fuit, sed totus panis quantum ad formam & materiam non
po<lb ed="#L" n="139" break="no"/>test manere saltem quantum ad formam quae nullo modo mane
<lb ed="#L" n="140"/>post conuersionem panis, ergo non totum conuertitur in totum
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e219">
<lb ed="#L" n="141"/>
<!--4--> RESPONSIO. Comuniter dicitur sic: o in
conuer<lb ed="#L" n="142" break="no"/>sione substantiae panis in corpus Christi totum conuertitur in
<lb ed="#L" n="143"/>totum. Quod exponitur dupliciter. Vno modo quod materia con
<lb ed="#L" n="144"/>uertitur in materiam, & forma in formam, & sic totum in totum
<lb ed="#L" n="145"/>secundum propositionem partium. Alio modo quod materia panis
<lb ed="#L" n="146"/>conuertitur in materiam & formam corporis Christi, & forma
pa<lb ed="#L" n="147" break="no"/>nis similiter, vt sit quasi cahos Anaxagorae, qui posuit quodlibet
<lb ed="#L" n="148"/>in quodlibet. Quantum autem ad rationem vtraque opinio idem
<lb ed="#L" n="149"/>habet fulcimentum, quia quaelibet opinio dicis, o quaelibet
re<lb ed="#L" n="150" break="no"/>creata potest conuerti in quamlibet aliam rem creatam. Vtraq
<lb ed="#L" n="151"/>tamen opinio ponit, quod nec materia, nec forma panis maneas
<lb ed="#L" n="152"/>in se, vel in corpore Christi post conuersionem. Nam in corpore
<lb ed="#L" n="153"/>Christi, nec plus nec minus est post conuersionem quam ante.
<lb ed="#L" n="154"/>De primo videlicet an forma possit conuerti in formam, vel
ma<lb ed="#L" n="155" break="no"/>teria in materiam, vel quodlibet in quodlibet dictum fuit in pr
<lb ed="#L" n="156"/>cedente quaestione. Quantum autem ad id quod pertinet ad
i<lb ed="#L" n="157" break="no"/>quod est proprium huic quaestioni videtur secundum positione
<lb ed="#L" n="158"/>statim dictam quod substantia panis vere annihiletur, & non
con<lb ed="#L" n="159" break="no"/>uertatur. Pruno, quia illud quod prius fuit aliquid, & postea est
<lb ed="#L" n="160"/>nihil vere est annihilatiu. Sed secundum hanc positionem substan
<lb ed="#L" n="161"/>tia panis ante consecrationem fuit aliquid, post consecrationem
<lb ed="#L" n="162"/>autem est nihil, ergo substantia panis est vere annihilata, Maior
<!--00625.xml-->
<pb ed="#L" n="276-r"/>
<cb ed="#L" n="a"/>
<lb ed="#L" n="1"/>de se patet ex rationem terminorum. Minor probatur: quia illud
<lb ed="#L" n="2"/>quod non est aliquid in se vel in alio est nihil, quia non aliquid
<lb ed="#L" n="3"/>& nihil aequipollent. Sed substantia panis post consecrationem
<lb ed="#L" n="4"/>non est aliquid in se, quia desiit esse, neae est aliquid in alio . s. in
<lb ed="#L" n="5"/>corpore Christi, quia post consecrationem nihil plus est in
cor<lb ed="#L" n="6" break="no"/>pore Christi quam ante secundum hanc positionem, ergo &c. Et
<lb ed="#L" n="7"/>sit probata est minor, & per consequens tota ratio. Secundo
<lb ed="#L" n="8"/>quia sicut supra arguebatur, si de duabus hostiis substantia
pa<lb ed="#L" n="9" break="no"/>nis vnius annibilaretur manentibus speciebus, & substantia
pa<lb ed="#L" n="10" break="no"/>nis alterius conuerteretur, eo modo quo dicit praedicta
opini<lb ed="#L" n="11" break="no"/>non plus maneret de substantia panis hostiae vnius quam
alte<lb ed="#L" n="12" break="no"/>rius, ergo si prima non dicitur conuersa sed annihilata, pari
ra<lb ed="#L" n="13" break="no"/>tione nec secunda. Tertio quia si remanente corpore Christi ir
<lb ed="#L" n="14"/>nullo mutato, rediret eadem substantia panis quae fuit prius ipsa
<lb ed="#L" n="15"/>crearetur vere, quia de nihilo fieret, non enim fieret de
substan<lb ed="#L" n="16" break="no"/>tia corporis Christi, nec de alia, vt supponimus, ergo si praeexi
<lb ed="#L" n="17"/>stente corpore Christi & nihil de substantia panis in eo
remanen<lb ed="#L" n="18" break="no"/>te panis desinat esse, vere annihilatur. Consequentia probatur
<lb ed="#L" n="19"/>quia eodem modo se habet aliquid vt sit terminus ad quem
an<lb ed="#L" n="20" break="no"/>nihilationis, & vt sit terminus a quo creationis. Et ideo sicut
<lb ed="#L" n="21"/>existentia corporis Christi non impediret quin esset
creati<lb ed="#L" n="22" break="no"/>substantia panis redeunte, sic existentia vel praeexistentia eius
<lb ed="#L" n="23"/>non impedit quin sit vera annibilatio. Ex quo nihil de substan
<lb ed="#L" n="24"/>tia panis remanet in ipso. Quarto quia si in corruptione mate
<lb ed="#L" n="25"/>ria desineret quemadmodum & forma iam non esset
corrupti<lb ed="#L" n="26" break="no"/>sed annihilatio, ergo similiter in hac conuersione si desinit ess
<lb ed="#L" n="27"/>materia sicut & forma iam non esset conuersio, sed annihilatio
<lb ed="#L" n="28"/>Item si forma conuertitur in formam, tunc forma panis
con<lb ed="#L" n="29" break="no"/>uertitur in animam rationalem supposito quod in Christo sit
<lb ed="#L" n="30"/>vnica forma substantialis. Et econuerso anima rationalis Chr
<lb ed="#L" n="31"/>sti poterit conuerti in formam panis, sed si anima sua
conuer<lb ed="#L" n="32" break="no"/>sione desineret esse ipsa annihilaretur. Quia sicut non incipit
<lb ed="#L" n="33"/>esse nisi per creationem, ita non desinit esse nisi per
annihila<lb ed="#L" n="34" break="no"/>tionem, ergo idem censendum est de forma panis nisi remanea
<lb ed="#L" n="35"/>saltem secundum potentiam materiae. Similiter quod materia
<lb ed="#L" n="36"/>conuertatur in materiam non potest esse nisi quia materia
desi<lb ed="#L" n="37" break="no"/>nit esse in se. manet tamen in suo simili scilicet in materia alterius,
<lb ed="#L" n="38"/>aut quia ex ipsa & materia alterius efficitur vnum. Primum non
<lb ed="#L" n="39"/>potest dici quia conuersio non differret ab annihilatione.
An<lb ed="#L" n="40" break="no"/>nihilata enim materia in aliquo nihilominus remanet similis
<lb ed="#L" n="41"/>materia in alio, nec tamen esset ibi aliqua conuersio, imo
secun<lb ed="#L" n="42" break="no"/>dum hoc non diceretur materia vnius magis conuerti in
mate<lb ed="#L" n="43" break="no"/>riam alicuius determinati quam in materiam cuiuscunque
alte<lb ed="#L" n="44" break="no"/>rius, cum omnes essent eiusdem rationis. Si vero secundum
dica<lb ed="#L" n="45" break="no"/>tur cum materia non distinguatur a materia nisi per formam sub
<lb ed="#L" n="46"/>qua est, quia in fundamento naturae nihil est distinctum, sic nor
<lb ed="#L" n="47"/>potest effici vna cum materia alterius nisi quia vtraque efficitur
<lb ed="#L" n="48"/>sub eadem forma, ergo materia panis non potest conuerti in
<lb ed="#L" n="49"/>materiam corporis Christi nisi efficiatur sub eadem forma. Et
<lb ed="#L" n="50"/>sic aliquid quod fuit sub forma panis efficietur sub forma
cor<lb ed="#L" n="51" break="no"/>poris Christi, & non desinet totaliter esse.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e388">
<lb ed="#L" n="52"/>Quid ergo dicetur ad quaestionem propositam de conuersio.
<lb ed="#L" n="53"/>ne substantiae panis in corpus Christi? Saluo meliori iudicio pe
<lb ed="#L" n="54"/>test existimari quod si in isto sacramento fiat conuersio substantia
<lb ed="#L" n="55"/>panis in corpus Christi, quod ipsa fit per hoc quod corrupta forma
<lb ed="#L" n="56"/>panis materia eius sit sub forma corporis Christi subiro &
vir<lb ed="#L" n="57" break="no"/>tute diuina sicut materia alimenti fit sub forma nutriti
vir<lb ed="#L" n="58" break="no"/>tute naturae. Et hoc tangit Damas. lib. 4. cap. 5. quod quemadmodum
<lb ed="#L" n="59"/>naturaliter per comestionem panis & per potum vinum & aqua
<lb ed="#L" n="60"/>in corpus & in sanguinem comedentis trasnutatur, ita
propor<lb ed="#L" n="61" break="no"/>tionabiliter panis, vinum, & aqua per inuocationem &
aduen<lb ed="#L" n="62" break="no"/>tum spiritus sancti supernaturaliter transit in corpus domini &
<lb ed="#L" n="63"/>sanguinem, non tamen oportet propter hoc corpus domini in
<lb ed="#L" n="64"/>aliquo mutari substantialiter, quia nec per aduentum alimenti
<lb ed="#L" n="65"/>mutatur corpus nutriti substantialiter in aliquo, vt visum est lib.
<lb ed="#L" n="66"/>2. dist. 30. Et si videatur alicui mirum quod materia de nouo adue
<lb ed="#L" n="67"/>niat corpori saltem glorioso, attendat hanc esse intentionem
<lb ed="#L" n="68"/>Aug. 13. de ciuitate Dei vbi dicit: non potestas sed egestas e
<lb ed="#L" n="69"/>dendi corporibus resurgentium auferetur. Et Beda dicit quod
<lb ed="#L" n="70"/>Christus post resurrectionem manducauit potestate non
ege<lb ed="#L" n="71" break="no"/>state, ita quod alimentum vere fuit in corpus Christi conuersum,
<lb ed="#L" n="72"/>alias non fuisset vera comestio quam fecit post resurrectionem
<lb ed="#L" n="73"/>cum discipulis suis: nec verum argumentum identitatis carnis.
<lb ed="#L" n="74"/>potest ergo secundum hanc viam probabiliter teneri quod
conuer<lb ed="#L" n="75" break="no"/>sio substantiae panis in corpus Christi est miraculosa quantum
<lb ed="#L" n="76"/>ad modum faciendi, sed non quantum ad substantiam facti, quia
<lb ed="#L" n="77"/>per virtutem naturae fit similis conuersio alimenti in naturam
<lb ed="#L" n="78"/>animalis sed non eodem modo: & eadem est potentia materia
<lb ed="#L" n="79"/>qua potest vno modo vel alio conuerti seu fieri sub forma
alte<lb ed="#L" n="80" break="no"/>rius. Sed illa potentia dicitur naturalis per comparationem ad
<lb ed="#L" n="81"/>agens naturale prout ab ipso est transmutabilis secundum deter
<lb ed="#L" n="82"/>miratas leges naturae. Supernaturalis vero dicitur per compa¬
<!--00625.xml-->
<cb ed="#L" n="b"/>
<lb ed="#L" n="83"/>rationem ad agens diuinum cuius est in eam inducere
quantam<lb ed="#L" n="84" break="no"/>cunque formam possibilem in ea recipi modo quo voluerit absque
<lb ed="#L" n="85"/>legibus naturae, & sic est idem factum quantum ad substantiam
<lb ed="#L" n="86"/>facti, sed diuersum quantum ad modum faciendi. Praedictus
au<lb ed="#L" n="87" break="no"/>tem modus conuersionis substantiae panis in corpus Christi
con<lb ed="#L" n="88" break="no"/>stat quod est possibilis. Alius autem modus qui communius
tene<lb ed="#L" n="89" break="no"/>tur est in intelligibilis, nec vnus istorum est magis per ecclesiam
<lb ed="#L" n="90"/>approbatus, vel reprobatus quam alius. Nec oportet
difficul<lb ed="#L" n="91" break="no"/>tates fidei difficultatibus superaddere quin potius iuxta
docu<lb ed="#L" n="92" break="no"/>mentum scripturae conandum est obscuritates elucidare. Ei
<lb ed="#L" n="93"/>ideo ex quo vnus modus est clare possibilis & intelligibilis,
<lb ed="#L" n="94"/>alius autem non est intelligibilis, videretur probabiliter o ille
<lb ed="#L" n="95"/>qui est possibilis & intellgibilis esset eligendus & tenendus.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e490">
<lb ed="#L" n="96"/>
<!--6--> AD PRIMVM argumentum patet responsio: quia quam
<lb ed="#L" n="97"/>uis illud sit commune dictum multorum, tamen ex quo non est
<lb ed="#L" n="98"/>per ecclesiam confirmatum licitum est opinari oppositum.
</p>
<p xml:id="jsnvu6-e226993-d1e501">
<lb ed="#L" n="99"/>
<!--7--> Ad secundum dicendum quod praedicta conuersio est summe
<lb ed="#L" n="100"/>miraculosa quantum ad modum faciendi, & non simpliciter seu
<lb ed="#L" n="101"/>quantum ad substantiam facti. vel potest dici quod nulla conuersio
<lb ed="#L" n="102"/>potest dici esse miraculosa quantum ad substantiam facti, cum
<lb ed="#L" n="103"/>non possit conuerti quodlibet in quodlibet, sed solum illa quae
con<lb ed="#L" n="104" break="no"/>municant in mareria quae possunt conuerti in inuicem secundum
<lb ed="#L" n="105"/>leges naturae & tunc non est miraculum, vel subito ex diuina
vir<lb ed="#L" n="106" break="no"/>tute & tunc est miraculosum solum quantum ad modum faciendi.
<lb ed="#L" n="107"/>Ex his patet quod proprius modus loquendi in hac materia est?
<lb ed="#L" n="108"/>dicatur quod substantia panis conuertitur, vel est conuersa in
<lb ed="#L" n="109"/>corpus Christi. Cum verbo autem essendi vel fiendi
proposi<lb ed="#L" n="110" break="no"/>tiones aut non sunt verae, aut non sunt propriae, vt si dicatur
<lb ed="#L" n="111"/>panis est corpus Christi falsa est, quia panis non est seu non
ma<lb ed="#L" n="112" break="no"/>net. Si tamen dicatur quod panis fit corpus Christi vel ex pane fit
<lb ed="#L" n="113"/>corpus Christi falsae sunt vel valde impropriae, quia illud quod
<lb ed="#L" n="114"/>praeexistit factioni non fit per illam factionem. Sed corpus
Chri<lb ed="#L" n="115" break="no"/>sti praeexistit conuersioni panis in ipsum, ergo non fit ex pane
<lb ed="#L" n="116"/>conuerso, nec panis fit corpus in quod conuertitur. Quia in
<lb ed="#L" n="117"/>permanentibus quod fit quando factum est, sed quando
pani<lb ed="#L" n="118" break="no"/>est conuersus in corpus Christi non est verum dicere qud panis
<lb ed="#L" n="119"/>sit corpus Christi, vt dictum est, ergo in conuersione non est
<lb ed="#L" n="120"/>verum dicere quod panis fiat corpus Christi. Veruntamen quia
<lb ed="#L" n="121"/>sancti non semper obseruant proprietatem locutionis, ideo
ali<lb ed="#L" n="122" break="no"/>quae de praedictis locutionibus inueniuntur dictae a quibusdam
<lb ed="#L" n="123"/>sanctis, & maxime ab Ambrosio vt dictum fuit supra.
</p>
</div>
</body>
</text>
</TEI>